Episodit
-
Met welke (liefdes)cliché’s zadelen sprookjes ons op?
Het is de klassieke sprookjesformule: vrouw (liefst prinses) in nood wacht op man (liefst prins) om haar te redden. Onze hulpeloze heldin wordt bevrijd, ontwaakt, of krijgt benen dankzij voorgenoemde man. Sneeuwwitje, Doornroosje en De kleine zeemeermin passen allemaal dit schoentje. Maar wat zien we als we op een moderne manier naar sprookjes kijken? En welke rol speelt de verhouding tussen moeder en dochter?
Vanavond leggen we de verbanden tussen oeroude sprookjesfiguren en hedendaagse man-vrouw verhoudingen, beginnende vanuit de relatie van het kind met de ouders. De motieven en gedragingen van onze prinsessen in nood en hun charmante tegenspelers zijn interessante spiegels voor onze ideeën over de liefde anno nu. Psychoanalyticus Carl Jung zei het al: de prins die je komt redden, kan je ook zien als een geëmancipeerd onderdeel van je eigen psyché. Deze avond laat het (voor)onderzoek van de voorstelling Liebe Jelinek van Maatschappij Discordia zien, de inspiraties en bedenkingen geïnspireerd op het werk van Nobelprijs-winnares Elfriede Jelinek. Van haar onder andere de volgende provocatie:
‘Liefde kan alleen bestaan tussen gelijken en is daarom onmogelijk tussen man en vrouw, jammer dat ik niet lesbisch ben.’
Maaike Meijer (literatuurwetenschapper) start de avond met een korte lezing over nieuwe en oude sprookjes: onze geliefde Disney-sprookjes stammen vaak af van oude Griekse mythes. Ook zoomt ze in op de moeder-dochter relaties en wat dit doet bij het vrouwelijke personage doet qua ideeën over emancipatie en huwelijk. We wisselen korte informatieve praatjes af met voordracht van gloednieuw verzonnen sprookjes door de drie leden van Maatschappij Discordia: Sara de Bosschere (Vlaamse actrice, De Roovers), Annette Kouwenhoven (actrice Maatschappij Discordia) en Miranda Prein (theatermaker Maatschappij Discordia). Verder komt Rajae El Mouhandiz vertellen over niet-westerse sprookjes. -
Altijd al afgevraagd wat er nu juist zo spannend is aan de wielersport? Vanavond duiken we in de vele mysteries van het wielrennen en luisteren we naar heerlijke verhalen, plus een spannende podcast.
Wielrennen. Voor niet-ingewijden lijkt het… de allersaaiste sport? Toch is er geen andere die schrijvers, muzikanten en poëten zó heeft weten te inspireren. Ook podcastmakers ontdekten de charme van de wielerheroïek. Door het luisteren naar de podcast El Tarangu van AudioCollectief SCHIK raakte Vlaanderen en Nederland in de ban van de mythe rond José Manuel Fuente, de Spaanse wielerlegende die jarenlang dood werd gewaand, toen plots opdook voor een biertje met zijn rivaal om vervolgens weer met de noorderzon te vertrekken. Dit soort haast mythische gebeurtenissen uit de wielersport verdienen extra aandacht: tijd voor een duikje in de magie van wielrennen.
Nele Eeckhout, Siona Houthuys en Mirke Kist van AudioCollectief SCHIK (bekend van o.a. BOB en Laura H.) zijn present om toe te lichten hoe ze precies de levensloop van deze wielerlegende omtoverden tot een spannende podcastserie, een ware whodunnit. Frank Heinen praat met ons mee over het schrijven van een literair sportverhaal, en hoe sport en literatuur hand in hand kunnen gaan. Zijn boek ‘Uit Koers’, een bundeling verhalen over bijzondere wielerlevens, werd door Het Parool geprezen als ‘een van de beste vijf sportboeken van 2014’. Verder komt Pieter-Jan De Smet, Vlaamse zanger, acteur en wielerfanaat, ons verblijden met Vlaamse fietsliedjes. Schrijver, radiomaker en docent Dennis Gaens zal de avond modereren.
Dit programma is i.s.m. deBuren, Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat.
Foto credit: Eddy Merckx, Raymond Poulidor; Miroir du Cyclisme, Nov-Dec 1974. Bron Flickr (Chris Protopapas) -
Puuttuva jakso?
-
Wat kan Thea Beckman’s boek Kinderen van Moeder Aarde ons leren over de klimaatverandering?
Terug naar de fantasie die ons als kind betoverde, met een lekkere portie nostalgie! Vanavond kijken we via ons favoriete jeugdboek naar een hedendaags vraagstuk. Kan je die onschuldige ‘kinderbril’ even opzetten om zo anders naar de wereld kijken? Thea Beckman’s Kinderen van Moeder Aarde is het startpunt voor een fijn gesprek over kinderfantasie én het klimaat, à la Greta Thunberg. Je hoeft het boek niet gelezen te hebben om mee te genieten.
Met moderator Milouska Meulens (televisiepresentator) en Marloes Morshuis (kinderboekenauteur), creative director Matthea de Jong en Sietze Norder (UvA) vliegen we door Thea Beckman’s fantasierijke wereld via voordrachten uit het boek, filmpjes en een rondetafelgesprek.
Reis mee met ons naar Moeder Aarde, je zal versteld staan!
Dit programma is i.s.m. Lemniscaat Uitgeverij. -
Syrië is meer dan oorlog, het is ook een land vol schoonheid, zoals prachtige, ontroerende poëzie.
‘De oorlog in Syrië heeft veel vernietigd, maar de enorme rijkdom aan taal en poëzie zal blijven voortleven en evolueren met nieuwe stemmen en geluiden. Juist in zware tijden biedt de taal Syriërs een krachtig middel om zich te blijven uiten, en het vuur brandend te houden.’ Meltem Halacelli
Te gast deze middag; dichter Ghayath Almadhoun, vanuit Syrië naar Zweden gevlucht en regelmatig in Nederland. Hij leest voor uit eigen werk en vertelt over zijn band met de literatuur van het land dat hij verliet. Over de basis van de Syrische literatuur praten we met vertaalster en docente aan de Universiteit van Amsterdam, Djûke Poppinga. Verder luisteren we naar de poëzie van Nizar Qabbani, Ghadah Al-Samman en de in Parijs levende dichter Adonis, voorgelezen door Syrische acteur Ahmad Al Harfi. De uit Syrië gevluchte Mostafa Hamo leest een eigen gedicht en Désanne van Brederode, schrijfster en lid van het Syrisch Comité, leest haar vertaling daarvan. -
Een eerbetoon aan Tante Jet, grootste dichteres en politica van de eerste helft van de vorige eeuw.
‘De zachte krachten zullen zeker winnen’: Henriette Roland Holst, Nederlandse dichteres en socialiste die leefde van 1869 tot 1952, wist het al – poëzie overwint alles. Ter ere van haar 150e geboortejaar organiseert Stichting Feest der Poëzie in het najaar 2019 verschillende avonden rondom haar leven en werk, zo ook deze Amsterdamse editie. Op deze avond krijgt ook de speciale uitgave De zachte krachten zullen zeker winnen aandacht. Deze bloemlezing uit de poëzie van Roland Holst is samengesteld door Elte Rauch en Simon Mulder, met een voorwoord van Elsbeth Etty en een nawoord van Huub Oosterhuis. Allen zijn ook deze avond aanwezig. -
Hoe zit het met engagement en hoop in de Latijns-Amerikaanse poëzie? We reizen langs het werk van grote dichters zoals Pablo Neruda en Jorge Luis Borges.
Tijdens Expeditie Poetry gaan we op reis, zonder onze stoel in de zaal te verlaten. We nemen je mee op ontdekkingstocht langs de sprankelende poëzie en cultuur van ver gelegen gebieden, telkens met een specialist als persoonlijke gids. Een kijkje van binnenuit! Voorkennis van poëzie is niet vereist, nieuwsgierigheid is je paspoort.
Op deze avond praten we met Maarten Steenmeijer, hoogleraar Spaanstalige literatuur, over Latijns-Amerikaanse poëzie en engagement in werk van dichters als Rubén Darío (Nicaragua), Octavio Paz (Mexico) en Cesar Vallejo (Peru).
Dichter Hagar Peeters, die een boek schreef over het dochtertje van Pablo Neruda, vertelt over zijn werk en leest er uit voor. Malva verwierf tot in Zuid-Amerika bekendheid. Ze leest poëzie van Neruda en vertelt hoe er in het huidige Chili wordt aangekeken tegen de grote Nobelprijswinnende dichter. Schrijver Carolina Trujillo, geboren in Uruguay, leest gedichten van haar favoriete Uruguayaanse dichter Mario Benedetti en van de heldin van de Argentijnse poëzie, Alfonsina Storni, waarover Mercedes Sosa een schitterend lied schreef. En dan horen we verder de muziek van Chileens zangeres Violeta Parra en haar onvergetelijk poëtische lied ‘Gracias a la vida’. -
Een hilarische meeslepende show over de Bouquetroman
Wat gebeurt er na het ‘happy end’ van de Bouquetroman? Is die stoere hunk waar je zo hard voor gevochten hebt wel een goede vader voor je kinderen? Een interactieve show met (hilarisch) nagespeelde scènes.
Het romantisch sprookje, de Harlequin-reeks of ook wel: Bouquetroman. Waarin altijd alles goed afloopt voor het paartje. Kunnen we daar iets uit leren voor ons eigen liefdesleven?
De avond is gebaseerd op de podcast Grootse Liefde gemaakt door Maureen Kamphuis en Maarten Westerveen, met co-presentator Yonathan Keren en de stem van Jet van Boxtel. Acteurs Roel Goudsmit, Fransje Boelen en Jennifer Evenhuis spelen de scènes na, onder regie van Allard Westenbrink en Will Koopman. -
We discuss female desire and the way we talk (or write) about this in literature. Why is this still a sensitive topic? An all-female round table talk.
With an all-female cast of writers, we look at these issues. Among them is Lisa Taddeo, author of Three Women in which she followed three women up close during eight years, reading all of their correspondence, texts, this way getting an intimate look at the ins and outs of their sex lives.
Marja Pruis (De Groene Amsterdammer) reads an opening statement on the state of female desire in fiction today, which she wrote especially for us. Writers Daan Borrel, Yael van der Wouden and academic researcher Margriet van Heesch (UvA) join her, Sarah Meuleman will be our moderator.
This programme is a collaboration with publisher Nijgh & Van Ditmar as well as SLAA (Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam). -
Woorden toen, woorden nu
Wil je weten hoe de maatschappij in de loop van de geschiedenis is veranderd? Ons taalgebruik verklapt alles.
Deze avond presenteerde onderzoeker Sal Hagen van de Universiteit van Amsterdam de resultaten van zijn meest recente data-onderzoek. Hoe gebruiken we de woorden ‘feminisme’, ‘racisme’ en ‘klimaatverandering’ in de publieke en politieke arena? Hoe is dat gebruik veranderd en wat is het effect daarvan geweest? Vormt ons denken de taal, of vormt de taal ons denken?
Taal is macht en in de publieke en politieke arena bewapenen wij ons met woorden. Woorden die naar verloop van tijd van betekenis veranderen en een nieuwe context krijgen. Zo komt in de discussie over gender en geslacht de macht van taal sterk tot uitdrukking en is de context waarin het woord ‘feminisme’ de laatste vijftig jaar is gebruikt veel veranderd.
Onder leiding van moderator Mirthe Frese gaven wij het woord aan: Rasit Elibol van De Groene, Pleuni Veen, Dirk van den Bosch, onderzoeksjournalist Zoë Papaikonomou en data-onderzoeker Sal Hagen. -
Een literaire Zomergasten! We keken in de boekenkast van onze drie gasten. Wat inspireert hen, specifiek als Marokkaans-Nederlandse vrouw?
Tijdens dit fijne gesprek onder leiding van Nadia Moussaid (presentator en programmamaker, o.a. VPRO) doken we de diepte in, en keken we in de boekenkast van Touria Meliani, wethouder Kunst en Cultuur en Digitale Stad mee aan tafel, Naima Azough, werkzaam als zelfstandig adviseur voor maatschappelijke organisaties en lid van de Tweede Kamerfractie voor GroenLinks; alsook die van Fenna Ulichki, stadsdeelvoorzitter van Amsterdam-West.
Wat zijn hun favoriete boeken en waarom? -
Met samensteller van het woordenboek Soortkill, rapper Tads Thots, taalwetenschapper Vincent de Rooij en cultuurwetenschapper Aafje de Roest onderzoeken we wat het belang is van een eigen taal.
Wat biedt het Smibanese waar het Nederlands in te kort schiet? Welke rol speelt een eigen taal in het vormen van een groepsidentiteit? Welke toegang geeft óf ontzegt het spreken van een eigen taal naast het ‘Standaardnederlands’? Onder leiding van moderator Maarten van Hinte verkennen we de wereld van het Smibanese. -
An evening with author Nana Kwame Adjei-Brenyah, one of America’s most astonishing new voices.
His internationally acclaimed debut, Friday Black is not so much written about, but perhaps more so, for this time. His stories remind us of sci-fi shows like Black Mirror and The Handmaid’s Tale. In twelve surreal, satirical and razor-sharp stories Adjei-Brenyah analyzes racism in America and denounces the culture of excess in our consumer-driven society. He shows what it is like to be young and black in America.
Following the publication of the Dutch translation of Friday Black, we are organizing a special evening with the American writer. Led by moderator Clayde Menso (CEO of Amerpodia) we’ll talk to Adjei-Brenyah about his artistic process, the social themes that he exposes in his stories and how (dystopian) fiction can be used to analyze our society.
Author Nisrine Mbarki writes in a similar way in her short story, De Matrice. We talk to her about her method and the way she uses dystopian fiction in her work. -
Tijdens Expeditie Poetry gaan we op reis, zonder onze stoel te verlaten. We nemen je mee op ontdekkingstocht langs de sprankelende poëzie en cultuur van Zuid-Afrika. Voorkennis van poëzie is niet vereist, nieuwsgierigheid is je paspoort.
Zuid-Afrika is behalve een land met roerige geschiedenis ook het land met elf officiële talen, naast vele ongeregistreerde. Van de oeroude kliktalen tot het Engels en Afrikaans van de kolonisten: in alle talen verhouden dichters zich tot de complexe werkelijkheid van hun land. Indrukwekkende dichters als Ingrid Jonker, Breyten Breytenbach en Antjie Krog drongen inmiddels door tot hier, maar er zijn er veel meer. Jonge dichters als Ronelda Kamfer en Koleka Putuma, performers als Thando the Poet, rymkletsers (rappers) als Jitsvinger en Hemelbesem.
Zoals het uitgestrekte Zuid-Afrikaanse landschap de reiziger betovert, betovert dit programma met even felle als gesmoorde, uitgesproken als veelzijdige poëzie. Met hoogleraar Margriet van der Waal als gids in deze veelvormige literaire cultuur, toneelschrijfster Esther Duysker die gedichten leest, en de jonge Zuid-Afrikaanse cellist Abel Selaocoe, die zingt, klopt en strijkt op zijn instrument en speciaal dit weekend in Nederland was.
