Episodes
-
De roman “Geen ochtend ter wereld” geeft een literair portret van de mysterieuze Monsieur de Sainte Colombe. Hij was in de zeventiende eeuw een grootheid op de viola da gamba en liet veel muziek voor dat instrument na, maar verder is er weinig over hem bekend. Schrijver Pascal Quignard zette zijn verbeelding aan het werk en bedacht een verhaal rond de monsieur, zijn dochters en zijn eerzuchtige leerling Marin Marais. “Geen ochtend ter wereld” werd verfilmd als “Tous les matins du monde” met een hoofdrol voor Gérard Depardieu. Je hoort in deze aflevering muziek van de soundtrack bij die film. Mathijs Deen leest voor uit een vertaling van Marianne Kaas. “Geen ochtend ter wereld” is uitgegeven door Van Oorschot.
-
In de geestige novelle “Weihnachtsoratorium” zingt hoofdpersoon Helle met haar koor de kerstklassieker van Johann Sebastian Bach. Ze gaat helemaal op in het “Weihnachtsoratorium” en heeft een heerlijke muzikale avond. Na afloop wil ze haar vreugde delen met haar geliefde Frank, maar die is spoorloos verdwenen. Wat begon als een vrolijke, verwachtingsvolle avond eindigt met een nare echtelijke ruzie. Ariane Schluter leest voor uit “Weihnachtsoratorium” van Anke Kranendonk, een boek van Uitgeverij Marmer.
-
Episodes manquant?
-
In de roman “Contrapunt” van Anna Enquist staan de Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach centraal. Een vrouw rouwt om het verlies van haar kind. Ze probeert de controle op haar leven terug te krijgen en zet zich aan het spelen van Bach’s meesterwerk voor het klavier. Aan de hand van de variaties vertelt ze over muziek, Bach, haar eigen leven en de dingen die ze meemaakte. Ariane Schluter leest voor uit “Contrapunt”, een uitgave van De Arbeiderspers.
-
“Ravel” is een biografische roman van de Franse schrijver Jean Echenoz over componist Maurice Ravel in zijn laatste tien levensjaren. In deze periode maakt hij een wervelende tournee door de Verenigde Staten en schrijft hij twee van zijn bekendste werken; de Bolero en het Pianoconcert in G. groot. Ravel wil nog veel meer doen, maar zijn verzwakte gezondheid staat steeds minder toe. Echenoz beschrijft met humor, vaart en gevoel hoe Ravel tegen de klippen op blijft doorwerken tot aan het einde. Mathijs Deen leest voor uit “Ravel”; een vertaling van Martin de Haan en Jan Pieter van de Sterre, uitgegeven door De Geus.
-
Ariane Schluter leest voor uit de memoires van de Russische sopraan Galina Visnevskaja. Zij was een zangeres van wereldformaat en vierde internationale successen. Visnevskaja groeide op in de Sovjet-Unie, was een onbuigzame operaster onder het Sojvet-juk, trouwde met de vermaarde cellist en dirigent Rostropovitsj, sloot vriendschap met grote componisten als Sjostakovitsj en Britten, en werd uiteindelijk als dissident gedwongen haar thuisland te verlaten. Kortom; een leven als een roman, en Visnevskaja weet haar herinneringen ook nog eens heel smakelijk op te schrijven in: “Galina, prima-donna in Rusland”.
-
“Het hoofd van Haydn” is een ware detectiveroman van Theun de Vries. De Weense rechercheur Gindely wordt op een uitzonderlijke zaak gezet. Hij moet ontdekken wie de schedel van de grote componist Joseph Haydn uit diens graf heeft ontvreemd. Gindely maakt jacht op de daders en leert onderweg de muziek van Joseph Haydn steeds beter kennen. Mathijs Deen leest voor uit “Het hoofd van Haydn”. De roman is uitgegeven door Querido.
-
“Het Keuriskwartet” van Anja Sicking gaat over de hoog oplopende spanningen binnen een klarinetkwartet. Drie leden van dat kwartet zijn ‘s avonds laat onderweg naar een onbekende bestemming. Maar wat is er met het vierde lid gebeurd? Ariane Schluter leest voor uit deze spannende roman, uitgegeven door AtlasContact.
-
De jonge ambitieuze cellist Tibor ontmoet na een optreden een mysterieuze Amerikaanse vrouw. Ze zegt rake dingen over zijn spel en over hoe je als musicus de absolute wereldtop kunt bereiken. De vrouw wekt de indruk een wereldberoemd celliste te zijn en Tibor neemt lessen bij haar. Zijn spel verbetert, maar de lerares raakt zelf nooit een cello aan. Tibor gaat daardoor twijfelen aan haar ware status. Mathijs Deen leest voor uit het verhaal “Cellisten” van Nobelprijswinnaar Kazuo Ishiguro. En dat komt uit de de verhalenbundel “Nocturnes”, uitgegeven door AtlasContact en uit het Engels vertaald door Marian Lameris en Liesbeth Teixeira de Mattos.
-
Erika Kohut groeit op in een benauwde en beperkte omgeving. Ze wordt door haar moeder gedrild en volledig klaargestoomd voor een carrière als wereldberoemd concertpianiste, maar het loopt anders. Erika wordt pianolerareres in Wenen en ontwikkelt behoorlijk sadistische trekjes. Vooral in haar relatie met de jonge leerling Walter Klemmer. Ariane Schluter draagt voor uit de roman “De Pianiste” van Elfriede Jelinek, uit het Duits vertaald door Tinke Davids en uitgegeven door Van Gennep.
-
In de novelle “De Kreutzersonate” van Leo Tolstoj drijft de muziek van Beethoven de hoofdpersoon tot waanzin. Getergd door jaloezie, teleurgesteld in het huwelijk en opgezweept door de klanken van de “Kreutzersonate” begaat een man een fatale daad. Mathijs Deen draagt voor uit “De Kreutzersonate” vertaald door Hans Leerink en uitgegeven door Van Oorschot.
-
De roman “Piano Ostinato” van Ségolène Dargnies gaat over de pianist Gilles Sauvac. Hij ziet zijn werk niet meer zitten nadat hij wordt gehinderd door pijn en angst tijdens de uitvoering van Robert Schumann’s pianoconcert. Gilles gaat zwemmen en denkt na over waar het allemaal voor hem mis ging. Ariane Schluter draagt voor uit “Piano Ostinato”, vertaald uit het Frans door Marijke Arijs en uitgegeven door uitgeverij Vleugels.
-
De Engelse topauteur Julian Barnes schreef met “Het tumult van de tijd” een biografische roman over Dmitri Sjostakovitsj. Het boek beschrijft de voortdurende worsteling van de Russische componist met het totalitaire Sovjet-regime en de grillen van Joseph Stalin. Mathijs Deen leest in deze vijfde aflevering voor uit “Het tumult van de tijd” op veel muziek van Sjostakovitsj. De roman is uitgegeven door AtlasContact en werd uit het Engels vertaald door Ronald Vlek.
-
De roman ‘Kreutzersonate’ gaat over de blinde muziekcriticus Marius van Vlooten. Hij is hevig teleurgesteld in de liefde tot hij violiste Suzanna Flier ontmoet. Zij speelt Leos Janacek’s ‘Kreutzersonate’ en Marius wordt betoverd door de klanken en het spel van Suzanna. De twee trouwen al snel, maar dan blijkt dat het strijkkwartet dat hen verbond ook een gevaarlijke ondertoon heeft. Margriet de Moor zet Janacek’s muziek in voor een verhaal over liefde, jaloezie en de vernietigende emoties die muziek kan oproepen. Ariane Schluter leest in deze vierde aflevering van De Klassieke Bibliotheek voor uit ‘Kreutzersonate’ (uitgeverij De Bezige Bij).
-
In de roman ‘Aan Chesil Beach’ beschrijft Ian McEwan de moeizame liefde tussen Florence en Edward; een pasgetrouwd stel in de jaren zestig van de vorige eeuw. Hun prille geluk wordt geremd door talloze onuitgesproken verschillen. Zo komt Florence uit een gegoed, intellectueel nest. Ze speelt viool en leeft voor de klassieke muziek. Edward is meer van de elektrische gitaar en van gemiddelde komaf. Florence probeert Edward kennis te laten maken met klassieke muziek en met haar strijkkwartet. Maar op de wat stijve huwelijksnacht blijkt dat hun verleden en verschil in achtergrond toch flink wat barrières opwerpt. Mathijs Deen draagt op veel muziek van Mozart voor uit ‘Aan Chesil Beach’, uitgegeven door De Harmonie en uit het Engels vertaald door Rien Verhoef.
-
Frédéric Chopin stierf op 17 oktober 1849 in Parijs. De componist had zijn laatste wil minutieus vastgelegd. En met de uitvoering daarvan zadelde hij zijn zus Ludwika op. Zo kreeg zij de opdracht om het hart van Chopin over vijandig gebied naar Polen te smokkelen zodat de componist tóch een laatste rustplaats kon vinden in zijn geliefde geboorteland.
In deze tweede aflevering van 'De Klassieke Bibliotheek' volgen we de dappere Ludwika bij het vervullen van haar broers laatste wensen. Ariane Schluter leest voor uit het verhaal ‘Het hart van Chopin’ uit de roman de ‘De Rustelozen’ van de Poolse Nobelprijswinnares Olga Tokarczuk. Je hoort veel muziek van Chopin, maar ook Mozarts Requiem want dat stond op Chopin’s speellijst voor de Parijse begrafenis, maar zijn verzoek stuitte op nogal wat weerstand.
‘De Rustelozen’ is uitgegeven door De Geus en uit het Pools vertaald door Greet Pauwelijn. -
Youri Egorov was een wereldberoemd klassiek pianist die in 1988 op veel te jonge leeftijd overleed aan de gevolgen van AIDS. Egorov speelde in alle grote concertzalen ter wereld en was een lieveling van het publiek, maar hij leidde ook een gevaarlijk leven vol drank, gokken en verdovende middelen. Zijn extreme leefstijl maakte hem het bestaan als concertpianist steeds lastiger. Schrijver en journalist Jan Brokken was bevriend met Egorov en portretteerde de ongrijpbare pianist in zijn indringende roman 'In het huis van de dichter' (uitgeverij Atlas Contact). Mathijs Deen leest in deze eerste aflevering van de Klassieke Bibliotheek voor uit dat boek op muziek die door Youri Egorov zelf wordt gespeeld. Je hoort de sterpianist in opnames waar Jan Brokken als vriend vaak bij was.
-
Er zijn zoveel boeken waarin geweldig is geschreven over klassieke muziek; een personage wordt geïntroduceerd via zijn favoriete pianosonate, de spanning wordt opgevoerd met een opzwepend strijkkwartet of de hoofdpersoon is getuige van een legendarisch concert. Maar die muziek die hoor je er nooit bij als je zit te lezen. De Klassieke Bibliotheek, een podcast van NPO Radio 4 en AVROTROS, heeft daar wat op gevonden.
De Klassieke Bibliotheek; boeken waar muziek in zit, is vanaf 11 september te beluisteren via je favoriete podcastplatform.
