Episodes

  • Bij bermfraude tekenen boeren extra stukken land in die van een andere eigenaar zijn om zo meer subsidie te krijgen van de Europese Commissie en om meer mest te mogen uitrijden. Niemand weet hoe vaak dit gebeurd. Platform Investico heeft dat nu voor het eerst onderzocht. 

    Hoe groot is de schaal waarop dit gebeurd? Wat maakt de regels zo ingewikkeld? En waarom is er nauwelijks controle? Marieke Rotman en Sebastiaan Grosscurt van Investico leggen uit hoe dit zit maar ook waarom je voorzichtig moet zijn om dit allemaal fraude te noemen.

    Lees het volledige artikel in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Kees van den Bosch en Mats Cooper

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Een jaar geleden gooiden jonge vrouwen in Iran hun hoofddoek af en lieten protesten door het hele land het religieuze regime op zijn fundamenten schudden. In een dubbelgesprek kijken Samira Ataei en Yaghoub Sharhani terug, wegen ze het effect van de protesten af en kijken ze naar de toekomst. Kreeg Iran de geest werkelijk terug in de fles?

    In Historische Woorden mag António Guterres zeggen dat de wereld ā€˜unhinged’ aan het raken is, en dat de internationale gemeenschap erbij staat te kijken. Geen nieuwe waarschuwing, vindt Rutger van der Hoeven, maar wel uit de mond van een VN-chef zelf.

    En India beleeft een break-out-jaar als grootmacht, ziet Casper Thomas. Is dat op eigen kracht, of gunnen India’s vrienden het land (en premier Modi) zijn moment van triomf?

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Missing episodes?

    Click here to refresh the feed.

  • Marjon van Royen schreef een reportage over de vier jaar lange verwoesting van het Amazoneregenwoud in BraziliĆ« onder leiding van extreemrechtse klimaatontkenner president Jair Bolsonaro. Het aantal illegale goudmijnen in BraziliĆ« is het laatste decennium vervijfvoudigd, en de vernietiging van het woud neemt in rap tempo toe. Met hun graafmachines, kwik en wapens maken ze de leefgebieden van inheemse volkeren kapot. Drie jaar later keert Van Royen terug naar Itaituba, de criminele hoofdstad, nu onder bewind van de linkse arbeider-president Lula da Silva en zijn nieuwe milieupolitiek. De strijd tussen de garimpeiros, de goudzoekers, en de boswachters is nog nooit zo onstuimig geweest. 

    Deze week in de podcast: Marjon van Royen over de misstanden in de Amazone. Wat betekent de politieke polarisatie in Braziliƫ voor de dynamiek rondom die goudkoorts? Is er een kans dat de boswachters winnen? Is de Amazone nog te redden?

    Lees ook het artikel De wonden van het Amazonewoud in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Kees van den Bosch, Yannick van der Heijden en Claire Venema.

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Coen van de Ven (31) en Jan Tromp (74) bespreken in de podcast hun nieuwe boek Wantrouwen in de wandelgangen, dat gaat over hoe de relatie tussen pers en politiek veranderd is. Ze gaan in op scoringsdrift vanuit de journalistiek, hoe Den Haag een verslaving kan zijn en het verlaten ervan een bevrijding. 

    Journalisten en politici houden in de betonnen gangen van B67 steeds meer afstand van elkaar. De verschillen tussen de generaties van Tromp en Van de Ven komen aan bod. Is het nog wel normaal om amicaal met politici om te gaan? Worden de wandelgangen in de toekomst afgesloten voor journalisten?

    Lees ook het artikel De salon van de macht is een bunker geworden in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Kees van den Bosch & Mats Cooper

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • De lhbti+-gemeenschap wordt op sociale media steeds meer geconfronteerd met scheldpartijen en bedreigingen. De belangrijkste afzenders: extreem-rechts, streng religieus, complotdenkers en ā€˜bezorgde’ influencers.

    Waarom is het geweld tegen de lhbti+-gemeenschap toegenomen? Hoe meet je online haat? Onderzoeksjournalisten Eva Hofman en Romy van Dijk leggen uit wie die verschillende groepen zijn die de lhbti+-gemeenschap bedreigen en hoe algoritmes het internet heteronormatief maken. 

    Productie: Stephan Sanders, Yannick van der Heijden en Mats Cooper. 

    Lees ook het artikel ā€˜Tijd voor geweld tegen deze lui’ in De Groene Amsterdammer.

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Is de dood van Wagner-baas Jevgeni Prigozjin het bewijs van Poetins kracht of van zijn zwakte? Beide, denkt oud-correspondent Eva Hartog: het heeft de Russische elite gerustgesteld dat de logica van Poetins regime nog altijd geldt, maar ook bewezen dat zijn woord niets waard is. Eva ziet dat er een grote wens naar verandering leeft in Rusland, en kijkt terug op haar uitzetting als correspondent. 

    Rutger van der Hoeven luistert naar de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa, die aankondigde dat de BRICS, de organisatie van grote, niet-westerse landen, ruim dubbel zo groot wordt. Waar komt de wens voor een ā€˜eerlijker wereld’ vandaan die Ramaphosa wil? En Casper Thomas praat ons bij over de grote Amerikaanse klucht van deze zomer: de opstapeling van rechtszaken tegen oud-president Donald Trump. Wat betekenen die voor de verkiezingen van volgend jaar, en op welke manier komen zij terug als verkiezingsthema?

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Met de Russische invasie van OekraĆÆne heeft De tragedie van Midden-Europa van de onlangs overleden Tsjechische schrijver Milan Kundera een nieuwe, profetische lading gekregen. Het essay uit 1983 ontlokte destijds een vurig debat over het lot van Midden-Europa.

    Het lijkt alsof de door Kundera geschetste polaire situatie tussen West en Oost nu weer helemaal terug is van weggeweest. De OekraĆÆner staat nu als model-Europeaan tegenover de barbaarse Rus. Kundera’s essay waart tegenwoordig rond in allerlei opiniebijdragen en politieke speeches. Macron parafraseerde eruit op een conferentie in Bratislava eind mei van dit jaar, aan de vooravond van de bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap in MoldaviĆ«. 

    Guido van Hengel is schrijver en historicus en publiceerde eerder boeken over JoegoslaviĆ«. Deze week schuift hij aan om te vertellen over veertig jaar weerklank op Kundera’s essay.

    Lees ook het artikel 'Ruslands angstaanjagende vreemdheid' deze week in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Stephan Sanders, Gizelle Mijnlieff en Liesbet Samyn.

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Brielle Decker ontsnapte op 26-jarige leeftijd uit de Fundamentalist Church of Jesus Christ of Latter Day Saints (FLDS). Zij was een van de 65 vrouwen van sekteleider Warren Jeffs. Nu, elf jaar later, zet zij zich samen met andere activisten in om lotgenoten te helpen. Met als grootste winst het decriminaliseren van polygamie in 2020.

    Hoe gaat decriminalisering de slachtoffers van polygame sektes helpen? Deze week in de podcast praat Stephan Sanders met Laila Frank over polygamie in Utah. Hoe proberen activisten de gesloten sekte open te breken? En wat is het verschil tussen polygamie en polyamorie?

    Lees ook het artikel ā€˜Hoe verder uit het zicht, hoe beter’ in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Stephan Sanders, Gizelle Mijnlieff en Samuel Ruiter

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Sinds Erdogan aan de macht is leek hij eerst een prowesterse en seculier beleid te gaan vormen. Vanaf 2012 veranderde dat langzamerhand in een meer repressief bewind. Op dit moment komen zo veel vrijheden in het gedrang dat veel hoogopgeleide Turken besluiten te vertrekken. De torenhoge inflatie in Turkije is een andere, economische reden. De Turken die deze kant op komen worden leidinggevenden bij grote internationale bedrijven in Duitsland en in Nederland. Turkije verandert daarmee van leverancier van arbeidsmigranten naar leverancier van kennismigranten.

    Froukje Santing heeft zelf lang in Turkije gewoond en is daar ook correspondent geweest voor de NRC en NPO Radio 1. Samen met Floris Vermeulen schreef ze voor De Groene een artikel over de Turkse expats. Nadat in de vorige eeuw veel Turkse mensen als arbeidsmigrant naar Nederland zijn gekomen, zien we nu in een migratiegolf van kennismigranten. In Nederland vinden mensen uit deze verschillende migratiegolven weinig aansluiting bij elkaar. Waarom is dat?

    Lees ook het artikel ā€˜In Turkije werden we ongelukkig’ in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Kees van den Bosch en Noa Fuks

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • ā€˜Woke’ zouden we kunnen zien als de hedendaagse erfgenaam van de protestantse moraal. Of die moraal nu betrekking heeft op de erfzonde of op inclusiviteit en diversiteit, probleem is dat sceptici worden weggezet als ongelovigen die moeten worden uitgesloten.

    Wie schrijft over woke krijgt te maken met minstens twee valkuilen, vertelt schrijver en journalist Ian Buruma. Kees van de Bosch spreekt deze week over het fenomeen 'woke' met Buruma, die al sinds lange tijd woont in de Verenigde Staten.

    Lees ook het artikel De verkeerde klassenstrijd in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Kees van den Bosch en Noa Fuks.

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • De Nederlander als nuchtere, bedaarde burger? Niets blijkt minder waar. Als het gaat om geweld tegen hulpverleners behoort Nederland tot de internationale top. Deze hufterigheid lijken we steeds normaler te vinden. Vier jaar geleden riep demissionair premier Rutte nog dat hij mensen die hulpverleners lastigvallen ā€˜het liefst allemaal persoonlijk in elkaar zou slaan’. Stoere praat, maar vooral een teken van onbegrip en onmacht.

    Hoe moeten we de agressie dan wƩl tegengaan? Deze week in de podcast: Casper Thomas over alledaags geweld. Waarom zijn we geweld normaal gaan vinden? Waar komt de systeemhaat vandaan? En waarom richt het zich specifiek tegen hulpverleners?

    Lees ook de artikelen ā€˜Het lieveheersbeestje is er niet meer’ en ā€˜De snelkookpan van het ziekenhuis’.

    Productie: Kees van den Bosch & Samuel Ruiter

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Het lijkt de laatste jaren een almaar urgentere kwestie te zijn geworden. Sinds de vrouw zich in de jaren zestig meer en meer losrukte van huis en haard, ging studeren en zelfs kostwinner werd, betrad ze steeds meer het traditionele terrein van de man.

    Gevolg: de man weet niet meer wat er precies van hem verwacht wordt. Op welke manier is hij nu echt man? Moet hij zijn feminiene kant meer benadrukken, of moet hij halsstarrig vasthouden aan typisch mannelijke deugden zoals flinkheid en zelfbeheersing. En gaat dat dan weer te fel neigen naar zogeheten 'toxische' mannelijkheid?

    Misschien ligt het ideaal in een combinatie van beide? Pepijn Keppel zocht het uit door deel te nemen aan twee afzonderlijke mannenretraites. Zelf had hij het als voormalig tophockeyer knap lastig met de uitgesproken klemtoon op fysieke prestaties en het stoere spierenballengerol. Daarover publiceerde hij vorig jaar een autobiografisch boek getiteld ā€˜De laatste man’ (2022). Hij concludeert dat mannelijkheid eigenlijk vooral een fictief begrip is en dat het een stuk rekbaarder is dan de meeste mannen het aangeleerd kregen. Daarom adviseert hij de man ā€˜minder man te doen’ en ā€˜gewoon meer mens zijn.’

    Lees ook het artikel 'Wat kom je doen, man?' in De Groene Amsterdammer.

    Productie: Liesbet Samyn & Kees van den Bosch

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Het dubbeldikke zomernummer van De Groene gaat over intelligentie. Want wat is nou eigenlijk intelligentie? En onder welke condities laten wij artificiĆ«le intelligentie toe in onze samenleving?

    Op dit moment hebben een paar grote bedrijven digitaal bijna alles in handen wat de mensheid ooit heeft geproduceerd. Daarnaast bieden social media een rijkdom aan data om algoritmes te trainen om mensen verslaafd te maken. Hoe kunnen we een samenleving met AI opbouwen waarin mensen gelukkig zijn in plaats van verslaafd aan scrollen?

    Marleen Stikker vindt het belangrijk dat er meer aandacht wordt gegeven aan digitale competenties en dat er wetgeving voor de implementatie van AI moet komen. Ze noemt Wikipedia als een wenselijk voorbeeld van een 'data common', een gezamenlijk platform dat wƩl gebonden is aan regels.

    Lees ook het artikel ā€˜Het tosti-ijzer als summum’

    Productie: Kees van den Bosch en Noa Fuks

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Net zoals dat van Prometheus werd het leven van J. Robert Oppenheimer gekenmerkt door zijn uitvinding en de spijt die daarop volgde. Hij was verantwoordelijk voor het ontketenen van de meest vernietigende kracht die wij mensen ooit in handen hebben gehad. Maar nadat de Verenigde Staten op 6 augustus 1945 de bom gebruikten op Hiroshima raakte hij bevangen door walging, schaamte en somberheid. De enige schrale troost was zoals hij het zelf zei: als hij het niet had uitgevonden, hadden de nazi’s of sovjets het wel gedaan.

    In zijn stuk gaat Joost de Vries op zoek naar het andere perspectief en ontrafelt hij de man achter de bom. Wie was dit genie? En hoe ontpopte een gepest, verlegen jongetje zich tot de uitvinder van het meest destructieve wapen van die tijd?

    Lees ook het artikel 'Een tragisch genie' in De Groene Amsterdammer.

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Na de toeslagenaffaire klonken er vanuit Den Haag beloftes over een nieuwe bestuurscultuur. De overheid moest transparanter te werk gaan en het moest makkelijker worden voor journalisten en burgers om aan informatie te komen. De Wet openbaarheid van bestuur werd vervangen door de ā€˜Wet open overheid’ en even leek het de goede kant op te gaan. 

    Maar nog steeds piept en kraakt het ambtelijke apparaat aan alle kanten wanneer er een Woo-verzoek wordt ingediend. Het duurt te lang en documenten worden ijverig zwartgelakt. 

    Coen van de Ven mocht vijf weken meekijken achter de schermen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Daar kon hij met eigen ogen waarnemen wat er gebeurt in de Haagse binnenwereld wanneer iemand vanuit de buitenwereld een Woo-verzoek indient. Welke radertjes gaan er draaien? Waar gaat het mis? En doen ze het in ScandinaviĆ« nou echt zo veel beter? 

    Lees ook het artikel ā€˜In de machinekamer van de openbaarheid’.

    Productie: Kees van den Bosch & Samuel Ruiter

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • De baas van huurlingenleger Wagner bracht het regime van Vladimir Poetin aan het wankelen. Was het een bijna-staatsgreep of niet? Hubert Smeets keek er met verbijstering naar en weegt de gevolgen af voor Rusland. Vladimir Poetin zal moeten laten zien dat hij controle heeft, denkt hij – en vooral de elite laten zien dat hij nog altijd voor ze kan leveren.

    Met Rutger van der Hoeven luistert Hubert naar de man die het allemaal veroorzaakte: Jevgeni Prigozjin. Hij waarschuwde iedereen om niet in het pad van Wagner te komen en riep iedereen op om zich aan te sluiten. Had hij nou Poetin op de korrel of niet?

    Ingrid Gercama legt uit waarom duizenden ServiĆ«rs elke zaterdag demonstreren in hoofdstad Belgrado. Nu is het vuurwapengeweld dat de aanleiding is hiervoor een grote mijn, maar het grotere verhaal is grote onrust en zorgen over de koers van het land. Kunnen de jonge, pro-westerse ServiĆ«rs voorkomen dat hun land afglijdt richting autoritaire staat? 

    Lees ook het artikel Een wereld post-Poetin in De Groene Amsterdammer. Meer van Ingrid Gercama is te vinden op haar website. Hubert Smeets' bijdrages zijn te lezen via Raamoprusland.nl.

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • In 1873 is de slavernij afgeschaft, aankomende Keti Koti precies 150 jaar geleden. De afgelopen twintig jaar lijkt er een verandering gaande in de manier waarop er wordt omgegaan met dit koloniale verleden: er wordt meer plek gemaakt voor mensen en verhalen die eerder geen deel uitmaakten van de vaderlandse geschiedenis.

    Niels Mathijssen, zelf historicus, duidt deze ontwikkelingen vanuit historiografisch perspectief. De nazaten van tot slaaf gemaakten zijn steeds meer hun plek in de geschiedenis gaan opeisen. Waarom werd de geschiedenis van de slavernij zo lang genegeerd? Wat waren de motieven voor het afschaffen van de slavernij? En waarom maakt de koning nu pas excuses?

    Lees ook het artikel ā€˜Van triviaal onderwerp tot verreikende gebeurtenis’.

    Productie: Kees van den Bosch en Noa Fuks

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • In 2009 werd besloten dat een algoritme en risicoprofiel Duo moeten helpen om vermeende studiefinancieringsfrauders aan te pakken. Op basis van een kort huisbezoek of enkele verklaringen van buren plakt Duo studenten het stempel fraudeur op. Uit onderzoek van Investico voor De Groene blijkt dat dit fraudesysteem van alle kanten rammelt. Sinds 2012 verloor Duo ruim een kwart van de aangespannen zaken. Bij ruim 97 procent van de fraudezaken gaat het om studenten met een migratieachtergrond.

    Welke lessen trekt de organisatie hieruit? Is hier sprake van discriminatie? En wat is de impact op de beschuldigde studenten? Investico-journalisten Belia Heilbron en Anouk Koostra bespreken het in de Groene-podcast.

    Lees ook het verhaal in De Groene van deze week.

    Productie: Kees van den Bosch & Noor Unkel

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Deze week staat er een grote taart klaar met 400 kaarsjes erop, Blaise Pascal is namelijk jarig. Ter ere van deze gelegenheid heeft Willem Jan Otten een profiel over hem geschreven. Pascal heeft zich lang verdiept in wiskundige en natuurkundige problemen, uit deze periode kennen wij de wet van Pascal (interactie tussen vloeistof en druk) en de eenheid Pascal (druk). Vervolgens hield hij zich bezig met het bestrijden van de JezuĆÆeten van zijn tijd, pas in zijn laatste jaren werkte hij aan een apologie/verdediging van het christendom. Die heeft hij echter nooit af kunnen maken, maar zijn aantekeningen (pensĆ©es) zijn wel bewaard gebleven en hier is het profiel grotendeels op gebaseerd.

    Willem Jan was zelf op zoek naar het ultieme argument om niet in het christendom te hoeven geloven, maar van Pascal leerde hij dat zo’n argument niet bestaat en liet hij zich bekeren. Ook binnen onze huidige maatschappij blijft Pascal relevant, hij is een eindtijddenker die ons onze eigen overbodigheid doet beseffen. In het licht van de klimaatcrisis kan dit ook een verfrissend perspectief zijn. 

    Lees ook het artikel ā€˜Sta ik wel perplex genoeg?’

    Productie: Stephan Sanders, Gizelle Mijnlieff en Noa Fuks

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

  • Nooit is het uitzicht mooier dan op de weg naar beneden, constateert Mathieu Segers. In Europese hoofdsteden feliciteren politieke en economische elites elkaar, terwijl de onvrede op straat maar niet verdwijnt. Hoe lang gaat dat goed? Lang genoeg om de zaak ten goede te keren, denkt Segers – als het probleem voldoende wordt erkend. Met Rutger van der Hoeven luistert hij naar de Griekse premier Mitsotakis, die van een ā€˜aardbeving’ sprak na de Griekse verkiezingen, en meteen nieuwe uitschreef. Een keuze uit armoede, vindt Van der Hoeven, van een land dat mede door Nederland is gebroken.

    Xiaoxue Martin van Instituut Clingendael neemt de Chinese obsessie met Taiwan onder de loep: waarom is het eiland toch zo belangrijk voor president Xi dat hij zelfs een oorlog met de VS om Taiwan misschien niet uit de weg zou gaan? En waarom is het een probleem dat Europa maar niet kan beslissen hoe het tegenover de spanning tussen de VS en China wil staan?

    Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californiƫ op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.