Episódios
-
Als bonus bij seizoen 1 spreken we met drie jongeren uit het boek Gloei. Marijke (zij/haar) groeide als lesbisch meisje op in een streng christelijke omgeving, Thomas (hij/hem) is een trans masculiene persoon, die eerder openhartig vertelde over de tijd dat de wereld hem niet kende als de jongen die hij is, Querijn (hij/hem) is als professioneel paralympisch zwemmer open over zijn biseksualiteit. We praten over de grootste veranderingen in hun persoonlijk leven van de laatste jaren en over een aantal algemene zaken die de LHBTQIA+-gemeenschap aangaan. En over hondje Pico, natuurlijk.
LINKS
In Gloei, het boek waar deze podcast uit voortkomt, staan nog achttien andere persoonlijke interviews met jonge LHBTQIA+-jongeren. Meer info en mogelijkheid tot bestellen: https://libris.nl/singeluitgeverijen/boek?authortitle=edward-van-de-vendel/gloei--9789045124537
GEDICHT
Het gedicht dat Zeno aan het eind van de aflevering voorleest komt ook uit Gloei, het boek. Naast interviews bevat het portretten door Floor de Goede en gedichten door Edward van de Vendel, die hij maakte bij elk van de gesprekken.
———
Elke dag kijk jij mij tevoorschijn.
Je blikken klikken me aan,
de jongen die ik in jouw ogen ben
gaat staan
en trekt de jongen die jij in mijn ogen bent
op zijn voeten.
Of we de geliefden zijn die we moeten?
Dat weten we niet,
maar we praten.
We praten echt.
We laten, als het filter van de wereld
weer eens verkeerd over ons heen is gelegd,
elkaars rust en humeur
de kleuren
resetten.
We letten op.
We letten echt op.
En natuurlijk stoppen we soms bij het foute fragment,
zoomen we in op het verkeerde moment,
en dan zitten we daar,
mijn half-waargenomen ik,
jouw scheef-aanschouwde jij,
twee uit beeld geraakte jongens,
maar dan vrijen we.
Dan vrijen we echt.
Dan vrijen we
tot we samen verdwijnen
in het einde van de dag -
gloeiend
van elkaars
oogopslag.
-
Marischka Verbeek (zij/haar) jubileert als bevlogen eigenaar van algemene boekwinkel Savannah Bay, gespecialiseerd in o.a. genderstudies en LHBTQIA+. Over zichzelf zegt ze: ‘Ik ben niet allochtoon, maar ook niet autochtoon, niet wit, maar ook niet zwart, niet homo, maar ook niet homo.’ Een gesprek met, eindelijk, aan het eind, die vraag: ‘Wat gloeit er het meest in jouw leven?’
LINKS
Website Savannah Bay: https://www.savannahbay.nl/Het boek waar Marischka het in het gesprek over heeft over partners van trans personen: Een bijzondere liefde, van Marian Geurtsen: https://www.savannahbay.nl/shop/non-fictie/lhbtqia/een-bijzonder-liefde-als-je-partner-transgender-is-marian-geurtsen/Een ander belangrijk boek voor Marischka: De ontembare vrouw, door Clarissa Pinkola Estés: https://www.savannahbay.nl/shop/non-fictie/feminisme/de-ontembare-vrouw-clarissa-pinkola-estes/GEDICHT
Ola Enzler (zij/haar) won de schrijfwedstrijd Mijn Kort Verhaal, stond in de finale van Write Now! en volgt een talententraject bij Vuurland.nu. Bij haar teksten maakt zij gedetailleerde illustraties.
———
OP ZOLDERKAMERS EN IN HEKSENKELDERS
Veel mensen ben ik geweest; het kind dat op het schoolplein alleen speelde, het meisje dat glimlachend appels verkocht, de vrouw met zwart omlijnde ogen en geverfde haren. Op zolderkamers en in heksenkelders zocht ik naar woorden om mezelf tot leven te lezen, ik bladerde door bladzijdes van in het zicht verborgen boeken. In queer literatuur vond ik spiegelzinnen, elk woord een reflectie.
Het dorp verruilde ik voor de stad en ik leefde tussen verschillende mensen, in mijn liefde niet altijd waarachtig, maar van liefde heb ik geen spijt. Ik ben niet meer geschikt voor de stad. Ik voel heimwee naar fluisterbossen met groene schaduw en naar naaldendekens die mijn stappen dempen. In de natuur besta ik zonder naam, zonder omhulsel. Er is geen mensenstroom om mij mee te slepen, ik sta in de aarde verankerd, mijn rug zo recht als die van de bomen.
-
Estão a faltar episódios?
-
Claire Zhou (zij/haar) is filmmaakster. Haar afstudeerfilm was Stille Dorst, over een Marokkaans-Nederlandse man die gevoelens krijgt voor een jongen. Haar volgende project is Het Optreden over een moeder die probeert haar transdochter voor de Chinees-Nederlandse gemeenschap te verbergen – een autobiografisch gegeven…
LINKS
Bekijk hier Claire’s korte film Stille Dorst: https://vimeo.com/ondemand/stilledorst/564692755Claire noemt Transvisie, de belangenorganisatie, die zich vooral richt op de zorg aan transgender mensen, volwassenen, jongeren en kinderen: https://transvisie.nl/In dit gesprek wordt gesproken over niet verder willen leven. Ben of ken jij iemand met zelfmoordgedachten? Praten kan anoniem: chat via www.113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113.GEDICHT
Ceren Uzuner (zij/haar) is schrijver, studeert komend jaar af aan ArteZ in Arnhem en werkt momenteel aan een novelle over queer zijn en een biculturele achtergrond hebben.
———
GEEN TIJD EN ZIN IN JOU
soms ben je ineens
in het androgyne donker tussen paspoppen
de weerspiegeling van het langs sjokken
een mens: een skelet
in een vorig leven
door het slijk gehaald
voor de zombieapocalyps
populaire tienermeisjes keken toe
naar hoe je de aarde van je afschudde
spoel de film terug en zie
andermans ogen zijn ook perspectief
is dit het dan? ja, dit is het
dit is het lichaam waarin een revolutie begint
jouw stem is rauw
jouw stem is sterk
trap maar af
er wordt met wapperende vlaggen op jou gewacht
-
Michiel Hooykaas (hij/hem) is bioloog, gaf les in biodiversiteit en doet promotieonderzoek naar onze diersoortenkennis. Daarnaast zijn hij en zijn man papa’s van twee zoontjes. Een gesprek over welke dieren je in Artis laat zien tijdens een eerste date, over vaderschap en nog veel meer. Plus: een voorstel aan RuPaul én een verrassing op het eind.
LINKS
Luister nog een liedje van Michiel, Climb the highest mountain: https://www.gloeipodcast.nl/climb-the-highest-mountain.mp3 NRC-interview over Michiels promotieonderzoek: https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/11/vakantiegevoel-dankzij-een-tuinvogel-a3976471 Volg Michiel op Twitter: https://twitter.com/MichielMimosaGEDICHT
Thom Wijenberg (hij/hem) schrijft poëzie en proza. Hij studeert aan de Schrijversvakschool en werkt als redacteur en literair programmamaker.
———
HET JONGETJE DAT DIEREN LEUK VINDT
als de makers van dit programma me kunnen horen
ik zit in het playmobildecor met catherine keyl ze vraagt hoe het is
voor levendbarende visjes om gelijk rond te zwemmen tussen tetra’s en cichliden
mijn antwoord in langgerekte bubbels
bij ons is alles omgekeerd
via de oren en ogen van een ander
kwam ik erachter dat ik die jongen was
een jongen die overal gezichtjes in ziet een pinguïn tegenkomt
op het toilet een mol verkleed als gazelle meisjesijsberen met kroontjes en strikjes
in een roze poollandschap ijsbeert een jongen hij telt goudhaantjes een twee
gorillababy’s omringd door zes grootouders niet vier
in artis een hunk niet helemaal zoals ik me hem had voorgesteld
hij stapte uit de powerpointslide zijn voeten groot als ammonieten
ik noem hem mijn man
ooit wil ik discusvissen houden
ik heb al een hele dierentuin in mijn kledingkast
-
Caro Ilias de Feijter (hen/hun/die/diens) is theatermaker, kunstenaar en educator, onder andere bekend van de YouTubeserie Zonder Borsten waarin hen een vrolijk, persoonlijk onderzoek doet naar het openlijk non-binair zijn. Een gesprek over een dik prinsesje, over een vieze man spelen, over de eigenzinnigheid van een lichaam en nog veel meer.
LINKS
Bekijk hier de YouTube-serie Zonder Borsten: https://www.youtube.com/channel/UCaj9xHvInbT-EQOORmIl-zQSite Caro Ilias: www.carodefeijter.nlStichting De Vrolijkheid: https://vrolijkheid.nl/Changing Stories: www.changingstoriesfoundation.orgGEDICHT
Daniëlle Zawadi (zij/haar) is bekend van haar spoken word performances, maar is boven alles een prozaschrijver. Ze is daarnaast o.a. iniatiefneemster van een eigen platform voor dichters in Den Haag, Het Zwarte Schaap.
———
VLAK VOOR DE INTERSECTIE
tasten totdat het goed voelt
totdat het goed proeft
totdat tot de maat niet meer is
en er geen rijtjes zijn om af te gaan
geen pashokjes om in en uit te stappen
want definities aan en uit doen gaat van
ik - transman
ik - biseksueel
ik - panseksueel
ik - vrouwelijk
ik - vrouwelijke transman
ik - barrie
ik - george
ik - 1 of 0
ik - 0 of 1
ik - non binair
plus wat toe komt
accepteren dat vragen beantwoord worden met vragen
en dat de weg ernaar toe
er net zo veel toe doet
want ergens vlak voor de intersectie van de binaire samenleving
is een error
is ‘geachte mevrouw/meneer’
bepaalt de rechter tot hoever je de streep doortrekt
maken vrienden de weg vrij
en tekenen kinderen met stoepkrijt
de ruimte die ze innemen
dat mag
klanken overbrengen
uitwisselen
lichamen proeven
leren
terugblikken
en vragen
stellen als antwoord op
verhalen delen
met toestemming van
definities verwateren
door het opvatten door
mens
tast totdat het goed voelt
totdat het goed proeft
totdat tot de maat niet meer is
-
Ernst Meulenberg (hij/hem) werkte als bellboy, model en disc-jockey in de jaren 70 en 80. Daarna werd hij portier van het Prinsengrachtziekenhuis. Nu is hij met pensioen. Een gesprek over de vrije liefde, het AIDS-tijdperk, over het boek dat hij er in zijn vrije tijd over schreef en over waarom er nooit een echte relatie kwam…
LINKS
Interview in de Gaykrant over Ernsts afscheid van het ziekenhuis: https://www.gaykrant.nl/2018/07/14/olvg-icoon-ernst-meulenberg-neemt-afscheid/Een foto uit Ernsts modellentijd: https://www.gloeipodcast.nl/images/ernstmeulenberg.jpgGEDICHT
Lars Koning (hij/hem) studeerde af als toneelschrijver en schrijft zowel theater als filmscenario’s. Daarnaast werkt hij mee aan interactieve voorstellingen en is redacteur bij www.eurostory.nl, een literair-journalistiek online magazine over het Eurovisie Songfestival.
———
TERUG NAAR DE SCENE
Homolulu-clubvolume
staat weer open
groot en wijd
en drupt diffuus
in vier voorbije tellen
uit zijn keukenplafond.
Gezichten spatten stuk op de vloer
of kruipen naar zijn stoel
om afgespeeld te worden
in zijn DJ-verleden
D.I.S.C.O.?
een jongen met een aanvraag
Of Get down tonight?
de jongen en zijn aanvraag
zuigt hij op
in de booth waaraan hij schrijft.
Gezichten gaan soms zitten
zomaar
op de aangeschoven stoel
aan tafel
naast hem
handen
hij kent deze handen nog
de duim die naar de pick-up glipt
hij kijkt opzij, dichtbij
welwillend
na het eten ben je toch weer weg
van mij
Vonken vliegen van de booth waaraan hij schrijft.
Gezichten die niet aangeraakt zijn gaan mee naar bed
gezichten van wie signalen later pas op het kussen landden
het kussen dat werd weggegooid
bij ieder volgend vege lijf
dat binnen werd gebracht
en kwam te liggen
mager, zwetend
in de Nova-kou
signaleer ik jou
signaleer jij mij
en wij
wij fietsen altijd weg op 12-inch platen
waarop jij mij omarmt en zorgeloos
zonder dat je het ooit zult weten
overslaat
op dat kleine moment
die kleine groef op de weg
waar jij dat had gezegd.
In de verte galmt de scene nog na
in Homolulu-clubvolume.
-
Helena Hoogenkamp (alle voornaamwoorden) is schrijver, performer, dichter, en heeft een bijzonder jaar achter de rug: haar debuutroman verscheen, ze onderging een ingrijpende operatie en kwam uit voor haar non-binairiteit. Een gesprek over tijgerpakjes en zwaarden, over jezelf zien en gezien worden en… bestaan we eigenlijk wel?
LINKS
Helena’s site: http://www.helenahoogenkamp.nlDiverse schrijvers lezen in estafettevorm voor uit Helena’s boek Het aanbidden van Louis Claus: https://www.youtube.com/user/Debezigebij1/search?query=helena%20hoogenkampHet boek van Sofie Mileau (Carry Slee) waar Helena het over heeft: https://www.bibliotheek.nl/catalogus/titel.157266109.html/de-verborgen-prins/GEDICHT
Iduna Paalman (zij/haar) debuteerde in 2019 met de poëziebundel De grom uit de hond halen en in 2022 komt haar tweede bundel uit. Ze werkt ook als docent Duits, als presentator en interviewer.
———
TERUGVORDERING
We willen de klap, we aanbidden de klap, de touwige
schommel, de klap raakt je bijna, niet boos, wat wil je
de stervende zeggen: verstop je beter, duw de grap
in de opperhuid van de bank? De handhaver gaat uit wandelen
krijgt meerdere high fives, duikt en ontduikt en brandt geen vinger
herkent zich niet in de portetten, dat schikt: jij ook niet. Hoe leg je
iets bloot dat nooit in vindbare zin heeft bestaan, de dokter heft
zijn hand: jij krijgt de mooiste borsten, niet bang zijn je lichaam
wordt zoals het was, je lichaam zal terugkomen het lag zo mooi
uitgewaaid over de motorische mogelijkheden, wij zijn niet hetzelfde
zeggen de jongens. We verwarren moed met het luipaardkostuum, applaus
is de zoveelste oefening in slagvaardig zijn, het sociale project dat we werden
wanneer mogen we naar huis. Voor deze woorden heb je geen uiterlijk nodig.
We zien het meisje en we zijn niet te laat om het op te lossen, zolang
we het kunnen oplossen zijn we esthetisch terugvorderbaar, gewenst zelfs
je wordt echt niet lelijk. We halen uit en dan kan het aanbidden beginnen.
Strandt dit gesprek op levensstijl? Krijgt de geest van de bloem de klap, wie claimt
deze ontdekking, mag je jezelf kreukvrij in een zak tuinaarde proppen, de vraag
of je bestaat blijkt telkens vooral bij je eigen hand te horen.
-
Tim Sastrowiardjo (hij/hem) is wushu-sporter. Hij haalde brons op de Jeugd-Olympische Spelen, maar de twijfels sloegen toe: kunnen homoseksualiteit en topsport echt samengaan? Een gesprek over Kung Fu Panda, over de geweldige Sandra, over eenzaamheid en hoe je je daar zelf uit kunt redden.
LINKS
Tims vroegere site, met allerlei wushu-filmpjes: http://wushutim.com/Tim tijdens de Open Nederlandse Kampioenschappen 2015: https://www.youtube.com/watch?v=oxXIU1-CJ48Tims filmpje ‘10 YEARS OF BEING OPENLY GAY: This is what I have to say’: https://www.youtube.com/watch?v=riOPaUCZhXIGEDICHT
Kaya Erdinç schrijft, maakt films en studeert in de zomer van 2022 af aan The Glasgow School of Art, in de richting autonome beeldende kunst.
———
EENZAAMHEIDSSPIRAAL
voor Tim Sastrowiardjo
Een jaar lang blijven zitten,
en al je deeltjes
amper uitstrekken
klinkt als
een bicultureel
waagspel
omdat ons georven intimiteitsbesef
de woordjes ‘stop’ en ‘af’
nogal eng vindt.
Tim, ik heb met jou in Maastricht op de vrije school gezeten,
waar ik mezelf vanaf trapte,
en waar ik mijn Sandra nog een tijd ontweek.
Anders dan in jouw filmpjes,
waar je nergens je Chinese pyjama
over een richel tikt,
sterker nog: iedere aanspanning
herdefinieert
dat wat aan je binnenkant,
onder druk staat.
Vechten doe je op een stille bodem,
waar je zucht naar liefde op neerploft
wanneer je de split doet.
Deden we de vogue maar vaker op mute.
En wat jij doet, is meer dan enkel
sjiek en sjoen,
je doet het hoogstpersoonlijk,
op grond van innerlijk vertoon.
Je doet me denken aan de clubs
waar het queeren
niet in dienst staat
van fotografisch gereedschap
en kille distributie van bevroren beelden,
maar van iets in de doeken doen,
zodat elke fysieke sensatie op de mat
alleen jezelf toebehoort.
Voor de tweede maal in je leven, een jaar zitten blijven
daar kon geen olympische medaille tegenop
want wat Sandra heeft gezien, dat zag jij:
een profetische eenzaamheid, een diepe wenteltrap
die ondergronds doorliep
waar een Wushu-krijger zelden
met zoveel kwetsbaarheid
naar afzakte
en weer uit opsprong.
-
Xillan Macrooy (hij/hem) is singer-songwriter. Hij groeide op in Suriname, verhuisde in 2016 naar Nederland, stond met tweelingbroer Jeangu op het Eurovisie Songfestival en brengt nu prachtige songs uit die o.a. gaan over queer en zwart zijn. Een gesprek over een ‘sensitive boy’ zijn, over al dan niet voldoen aan de normen en over de liefdesliedjes die er nog aankomen.
LINKS
De songs die besproken worden zijn:
Pretty boy: https://www.youtube.com/watch?v=j9D1UQcQUHISecond hand lover: https://www.youtube.com/watch?v=IpCathoVjUIClosure: https://www.youtube.com/watch?v=uVnoCTHNgOw(met Kownu) Mother: https://www.youtube.com/watch?v=eC3hNUfcsko(met Jeangu op het Eurovisie Songfestival) Birth of a new age: https://www.youtube.com/watch?v=o3Da5cr2fTsGEDICHT
Yentl van Stokkum (zij/haar) is dichter en toneelschrijver. Ze debuteerde in 2021 met de dichtbundel Ik zeg Emily (Hollands Diep), een bundel die zich tussen poëzie en spookverhaal in bevindt waarin een jonge dichter het graf bezoekt van een door haar geliefde schrijver en bezeten terugkeert.
———
HIER
wat is hier vertrouwd?
en wanneer valt die verlegenheid van me af
matte mantel gevoerd met schaterkleuren
purper koninklijk magenta
hier wacht ik op een reactie
hier leg ik een briefje op een bed
hier snoei ik tussen ons de afstand
ik heb mezelf tot personage getransformeerd
bekeek iedere handeling vanuit iedere hoek
het heeft lang geduurd
voor ik mezelf leerde kennen
hier bevoel ik een snaar
hier breek ik opnieuw mijn hart
raak ik verslaafd aan iets ontastbaars
hier rek ik een baslijn op
herhaal ik liefde
ben ik niet altijd gevoelig geweest?
hier zoek ik de schoonheid in
en wat als ik niet kan schuilen achter mijn talent?
mijn pen loopt nog achter op waar ik ben
hier is broos is krachtig is een verwachting is zacht is stem is door landschappen lopen lange paden het zuchten van de aarde onder de voeten van de man die ik tekende
voordat ik hem zag
ik heb mezelf zo lang beschermd
nu adem ik vooral het herfstlicht in
-
Astrid Nijgh (zij/haar) is zangeres en liedjesmaakster en kreeg bekendheid in de jaren zeventig door haar hit Ik doe wat ik doe. Een gesprek over haar carrière, over haar drie huwelijken, over bang zijn voor geluk, en over Louise, met wie ze nu al tien jaar is.
LINKS
De liedjes waar Astrid aan refereert zijn:
Ik doe wat ik doe: https://www.youtube.com/watch?v=wQg1etNmGhcIn het teken van de ram: https://www.youtube.com/watch?v=0Qi6NLFx-SwDo it: https://www.youtube.com/watch?v=WVFekHDi8JILach maar, want huilen hoeft niet: https://www.youtube.com/watch?v=Mvo5h8m7D84Liefde is geen simpel spel: https://www.youtube.com/watch?v=Kxm4Pfp4hQsGEDICHT
Willemijn Kranendonk (zij/haar) schrijft zowel voor volwassenen als voor kinderen. In januari komt haar eerste roman uit, De Geliefden, bij Van Oorschot en in mei haar eerste kinderboek.
Het gedicht dat ze bij deze aflevering schreef:
———
ALS JE VOOROUDERS SCHIPPERS ZIJN
Een vrouw loopt door de straatjes achter Carré,
donkere stenen omsluiten haar, boven branden de sterren,
maar de vrouw kijkt niet op. Ze neuriet een deuntje
dat richting de grachten
beweegt. De melodie verdwijnt
onder de bruggen. De vrouw wandelt
naar de kade. Haar voeten brengen haar
als vanzelf. Ze vouwt haar handen,
er groeien vissen uit haar vingertoppen,
haar vroegste voorouders schieten geruisloos
het donkere water in. De vrouw hoort iemand zingen
met een Rotterdams accent. Ze herkent de stem,
ziet niemand. Dus ze loopt,
denkend aan een leven dat voorbij is:
een showbizz-huwelijk, een bleke vrouw op een feest.
Nee, de liefde is geen simpel spel, in het geheim
wordt er van iemand gehouden.
De vrouw is bijna thuis,
straks kan ze de make-up eindelijk van haar gezicht wassen,
de haarlak uit haar haren kammen. Als je voorouders
schippers zijn
zwem je al gauw tegen de stroming in.
-
Jens Geerts (zij/haar) is presentatrice van Out TV, bekende Vlaamse, deskundige op het gebied van het Eurovisie Songfestival en verdedigster van LHBTQIA+-rechten. Een gesprek over haar tweede coming out als transvrouw en (nog) niet in transitie gaan, over haar ‘giftige geschenk’ en over wat Assepoester haar leerde.
LINKS
In het gesprek refereert Edward aan de bruiloft van Jens en haar man Robin, die destijds live gestreamd werd op Facebook. Nog altijd is een gedeelte daarvan terug te zien: https://www.youtube.com/watch?v=qRPrR8Hn0VUJens interviewt Duncan Laurence een paar dagen voor de finale van het Eurovisie Songfestival 2019: https://www.youtube.com/watch?v=VTdEH33bt-QGEDICHT
Thijs Joores (hij/hem) is redacteur, schrijft recensies en is een van de drijvende krachten achter het nieuwe platform voor jonge schrijvers, Vuurland.nu.
Het gedicht dat hij bij deze aflevering schreef:
———
GIRL POWER IS A STATE OF MIND
Een vrouw snakt naar adem
en een schoon laken. Een handdoek
mag ook, maar wel een grote die
goed past en plooit om haar middel,
zich soepel wikkelt om haar lichaam.
Haar mooie mannenlichaam.
Haar bestemd-voor-de-ogen-van-mooie-mannen-lichaam.
Haar bekend-van-de-poster-lichaam.
Haar populaire lichaam.
Haar binaire lichaam.
Haar joviale homolichaam.
Haar verslavende lichaam.
Haar compromis-lichaam.
Haar al-dan-niet-verander-maar-niet-meer-voor-een-ander-lichaam.
Een vrouw wil met een doek om haar middel
gaan liggen als een prinses, stil.
En dat de stof dan plooit, gewoon zoals die valt.
-
Vanaf 10 december 2021 – Paarse Vrijdag – online: GLOEI! Eerst was GLOEI een interviewboek met LHBTQIA+jongeren, nu is het een podcast met inspirerende gasten van diverse leeftijden.
GLOEI wordt gemaakt door Edward van de Vendel en Zeno Kapitein , met portretten door Floor de Goede en ondersteuning door Singel Uitgeverijen.
In je podcast-app of op gloeipodcast.nl.
Volg voor alle info @gloeipodcast op Instagram .
