Episodi
-
Czy Polska naprawdę znalazła się w gronie zwycięzców II wojny światowej? Osiemdziesiąt lat po pokonaniu hitlerowskich Niemiec wciąż toczy się debata o konsekwencjach roku 1945.
W rozmowie dr Krzysztof Rak i prof. Stanisław Żerko analizują:
- miejsce Polski w powojennym układzie sił,
- znaczenie wkroczenia Armii Czerwonej,
- rolę aliantów i ZSRR w kształtowaniu losów Europy Środkowej,
- oraz czy zwycięstwo mogło oznaczać... nową formę zniewolenia.
To ważna i aktualna dyskusja o pamięci historycznej, polityce i tożsamości narodowej. -
W najnowszym odcinku podcastu Deutsche Wirtschaft dr Piotr Andrzejewski i dr Justyna Schulz analizują wybór Friedricha Merza na kanclerza Niemiec oraz jego potencjalny wpływ na niemiecką gospodarkę i stabilność polityczną kraju.
🔍 Czy brak większości w pierwszym głosowaniu zwiastuje kolejne lata chaosu?
💼 Jakie wyzwania czekają nowy rząd i co oznacza to dla inwestorów oraz przedsiębiorców?
🇩🇪 Czy Friedrich Merz zdoła przywrócić klasyczny niemiecki „Ordnung”?
📊 Tematy odcinka:
- wybór Friedricha Merza na kanclerza Niemiec,
- przyszłość polityki gospodarczej,
- niestabilność i niepewność na niemieckim rynku,
- konsekwencje dla firm i konsumentów.
🎧 Słuchaj, jeśli interesujesz się polityką Niemiec, ekonomią i gospodarką europejską. -
Episodi mancanti?
-
📆 6 maja 2025 r. Bundestag wybrał Friedricha Merza na kanclerza Niemiec – dopiero w II turze!
To pierwszy taki przypadek w historii RFN. Czy oznacza to słabość nowej koalicji CDU/CSU-SPD?
Dlaczego aż 18 posłów nie poparło Merza w pierwszym głosowaniu?
🎙 W drugiej części analizy omawiamy skład nowego rządu federalnego – m.in. sylwetki ministrów spraw zagranicznych oraz gospodarki i energii.
🔍 Eksperci: dr Piotr Andrzejewski i dr Piotr Kubiak.
📌 Oglądaj, komentuj i subskrybuj kanał, jeśli interesuje Cię polityka europejska, niemiecka scena rządowa i kulisy władzy! -
Osadnictwo wojskowe na Ziemiach Zachodnich po II wojnie światowej odegrało istotną rolę w procesie ich zagospodarowania. Była to zorganizowana akcja osiedlania zdemobilizowanych żołnierzy Wojska Polskiego oraz członków ich rodzin, której głównym celem było nie tylko zapewnienie bytu tym, którzy walczyli o niepodległość kraju, ale także stworzenie „wału polskości” – trwałej zapory na nowej, zachodniej granicy państwa polskiego. Osadnicy wojskowi mieli przyspieszyć proces zaludniania tych terenów oraz dbać o bezpieczeństwo publiczne w okresie, gdy brakowało jeszcze zorganizowanych sił porządkowych. Do połowy 1948 roku na Ziemiach Zachodnich i Północnych osiedliło się około 170 tysięcy zdemobilizowanych żołnierzy. Szczególnie duże skupiska powstały w przygranicznych powiatach nad Odrą i Nysą Łużycką, gdzie udział osadników wojskowych sięgał nawet 30% ogółu ludności polskiej. Dzięki ich obecności i zaangażowaniu, ziemie te zostały szybciej zagospodarowane, a nowa granica państwa – lepiej zabezpieczona.
-
W niedzielę wielkanocną 16 kwietnia 1922 r. we włoskim Rapallo podpisano niemiecko-sowiecki układ, który wywołał na arenie międzynarodowej ogromne zaskoczenie i niepokój. Termin „Rapallo” zresztą na stałe wszedł do leksykonu stosunków międzynarodowych jako synonim wymierzonego i w Zachód, i w Polskę niemiecko-rosyjskiego współdziałania.
O syndromie Rapallo rozmawiają dr Krzysztof Rak i prof. Stanisław Żerko -
Partie CDU/CSU oraz SPD opublikowały liczącą 146 stron umowę koalicyjną. Tematem priorytetowym umieszczonym w pierwszych dwóch rozdziałach jest gospodarka, cyfryzacja i innowacyjność. Czy umowa wprowadza nową jakość czy może prezentuje politykę kontynuacji? O tym w podcaście IZ Deutsche Wirtschaft dyskutują dr Justyna Schulz oraz dr Piotr Andrzejewski.
-
18.03 najpierw w Bundestagu, a następnie 21.03.2025 r. w Bundesracie przegłosowana została zmiana niemieckiej ustawy zasadniczej. Burzliwa dyskusja w parlamencie nakreśliła zarówno potrzebę reformy jak i pryncypialną obronę hamulca zadłużenia. O znaczeniu tego głosowania oraz wpływie większego zadłużania się Niemiec na gospodarkę i inne państwa europejskie dyskutują dr Rafał Szymanowski oraz dr Piotr Andrzejewski. Czy istotnie jest to historyczna zmiana?
-
W najnowszym odcinku Podcastów IZ analitycy ds. niemieckiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, dr Karol Janoś i prof. Krzysztof Malinowski rozmawiają z dr Bogumiłem Rudawskim o bestsellerowej książce Sönkego Neitzela „Niemieccy wojownicy. Historia militarna Niemiec od Cesarstwa do Republiki Berlińskiej”, której polskie wydanie właśnie ukazało się nakładem Wydawnictwa Instytutu Zachodniego.
Link do zakupu książki:
https://www.iz.poznan.pl/ksiegarnia/pl/strona-glowna/245-niemieccy-wojownicy-historia-militarna-niemiec-od-cesarstwa-do-republiki-berlinskiej.html
Wersja elektroniczna: PDF, EPUB, MOBI:
https://www.iz.poznan.pl/ksiegarnia/pl/strona-glowna/246-niemieccy-wojownicy-historia-militarna-niemiec-od-cesarstwa-do-republiki-berlinskiej-pdf-epub-mobi.html -
Analizując najważniejsze zagrożenia współczesnego świata nie można zapominać o zjawisku terroryzmu. Problem ten bowiem nie tylko wciąż występuje, ale niestety również sukcesywnie narasta i to w różnych częściach naszego globu choćby na Bliskim Wschodzie czy w Afryce. O obecnej eskalacji terroryzmu dobitnie świadczy także kazus Unii Europejskiej, gdzie jak wynika z najnowszego raportu Europolu liczba ataków w 2023 roku wzrosła o ponad 400%.
W podcaście IZ prof. Sebastian Wojciechowski analizuje wybrane przyczyny, przejawy oraz formy tego zjawiska, ukazując równocześnie najnowsze wyniki badania opinii publicznej dotyczące postrzegania kluczowych zagrożeń dla bezpieczeństwa UE, w tym terroryzmu. Nawiązuje do tego również tekst ,,Problem terroryzmu a prezydencja Polski w UE’’:
https://infosecurity24.pl/bezpieczenstwo-wewnetrzne/problem-terroryzmu-a-prezydencja-polski-w-ue -
W kolejnym odcinku podcastu Deutsche Wirtschaft dr Justyna Schulz oraz dr Piotr Andrzejewski omawiają wyniki wyborów w Niemczech na gospodarkę i oraz zastanawiają się jaką politykę gospodarczą będzie prowadzić nowy kanclerz Friedrich Merz. Punkt wyjścia, czyli obecna sytuacja gospodarcza w Niemczech stanowi wyzwanie dla przyszłego rządu i to za poprawę sytuacji gospodarczej będzie stanowić podstawę rozliczeń w kolejnych wyborach. Jakie są punkty wspólne, a jakie różnice pomiędzy CDU/CSU, a SPD? Czy uda im się przełamać strukutralne problemy niemieckiej gospodarki? - na te pytania postaramy się odpowiedzieć w kolejnym odcinku z cyklu Deutsche Wirtschaft.
-
23 lutego 2025 r. przeprowadzone zostały w Niemczech przedterminowe wybory do Bundestagu. Przyniosły one znaczące zmiany na niemieckiej scenie politycznej. Partie rządzącej w latach 2021-2024 koalicji SPD-Zieloni-FDP poniosły dotkliwe straty, co oznacza, że wyborcy wystawili negatywną ocenę rządowi Olafa Scholza. Jak przebiegała kampania wyborcza? Dlaczego wynik zwycięskich partii chadeckich był gorszy od oczekiwanego? Co stoi za sukcesem Die Linke? Jak będzie funkcjonował nowy Bundestag i jaka będzie pozycja nowej koalicji w obliczu silnej reprezentacji parlamentarnej AfD i Die Linke, a więc partii krytycznych wobec istniejącego porządku? Czy rozmowy między chadekami i socjaldemokratami doprowadzą do powstania nowej koalicji? Dlaczego tak niewiele zabrakło, żeby taka koalicja mogła powstać?
Na te i inne pytania odpowiada dr Piotr Kubiak w rozmowie z dr. Piotrem Andrzejewskim. -
Partie chadeckie prowadzą w sondażach poprzedzających wybory do Bundestagu XXI kadencji. Friedrich Merz, ich kandydat na kanclerza, zadeklarował na początku kampanii wyborczej, że to sprawy gospodarcze powinny ją zdominować. W programie i innych strategicznych dokumentach chadecy przedstawili swoje propozycje na ożywienie niemieckiej gospodarki. Jednak dramatyczne wydarzenia w Aschaffenburgu, a wcześniej w Magdeburgu, skłoniły Merza do zmiany strategii. Postanowił skoncentrować się na kwestiach związanych z nielegalną imigracją i bezpieczeństwem obywateli, co wywołało konsternację znacznej części klasy politycznej. Czy krok ten opłaci się chadecji?
O gospodarce i polityce migracyjnej w kampanii wyborczej CDU/CSU rozmawiają: dr Piotr Andrzejewski i dr Piotr Kubiak -
Konferencja jałtańska, która obradowała od 4 do 11 lutego 1945 r., była jednym z trzech najważniejszych spotkań wielkiej trójki - przywódców ZSRR, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, pod koniec II wojny światowej. Ustalony wówczas porządek, doprecyzowany na konferencji poczdamskiej (lipiec-sierpień 1945), wobec braku traktatu pokojowego z Niemcami na wiele lat ukształtował powojenny porządek świata, zwany porządkiem jałtańsko-poczdamskim. Reperkusje powziętych wówczas postanowień są na Ziemiach Zachodnich i Północnych widoczne do dziś, a dyskusja o tym czy były one "zdradą Zachodu" wciąż trwa.
W podcaście IZ prof. Andrzej Sakson w rozmowie z dr Małgorzatą Bukiel opowiada o podjętych wówczas decyzjach w sprawie polskich granic oraz przemieszczenia ludności, które znacząco wpłynęły na późniejsze losy mieszkańców ziem przyłączonych do Polski kosztem Niemiec. -
Powrót Donalda Trumpa na fotel prezydenta USA i zapowiadane przez niego zmiany w amerykańskiej polityce wywołały w niemieckich mediach komentarze zwiastujące „koniec starego świata”, stawiający pod znakiem zapytania dotychczasowy uregulowany, liberalny ład międzynarodowy. Choć w pierwszych dniach urzędowania nowa administracja amerykańska nie podjęła zdecydowanych działań wobec Europy – chociażby w postaci nałożenia ceł – to jednak powrót Trumpa stanowi wyzwanie dla UE i Niemiec, w szczególności w obszarze relacji handlowych i polityki bezpieczeństwa.
W podcaście IZ prof. Jadwiga Kiwerska w rozmowie z dr. Tomaszem Morozowskim analizuje nastawienie niemieckich partii politycznych wobec Trumpa i zastanawia się nad prawdopodobnym kierunkiem, jaki w relacjach z USA przyjmie nowy rząd RFN po wyborach 23 lutego 2025 r. -
30 stycznia 1933 r. jest jedną z najbardziej złowieszczych dat w dziejach. Tego dnia na urząd kanclerza Rzeszy Niemieckiej został powołany Adolf Hitler. O okolicznościach temu towarzyszących i przekształcenia Niemiec w system dyktatury rozmawiają dr Krzysztof Rak i prof. Stanisław Żerko.
-
AfD budzi powszechne zainteresowanie obserwatorów niemieckiej sceny politycznej. Stosunkowo młoda i niewielka partia polityczne zyskuje sondażowe wsparcie wyborców na poziomie 20%. Niepokój budzi jej profil – populizm, antyelitaryzm, prorosyjskość, a nawet volkizm są charakterystyczne dla jej komunikacji politycznej. O obecnej kondycji partii i jej pozycji na scenie niemieckiej w okresie przedwyborczym z drem Mateuszem Wilińskim rozmawia dr Piotr Kubiak.
Nasi koledzy nagrali tę rozmowę na kilka godzin przed zamachem w Aschaffenburgu. -
Co doprowadziło do rozłamu w Die Linke i jakie są różnice ideologiczne oraz programowe między tą partią a Sojuszem Sahry Wagenknecht? Czy podzielona lewica ma szansę odbudować swoją pozycję przed nadchodzącymi wyborami? Jakie pomysły na odnowę rozważa Die Linke?
O tych i innych kwestiach związanych z niemiecką lewicą rozmawiają Patrycja Tepper i dr Piotr Kubiak.
Zapraszamy do słuchania! -
W grudniu 2024 r. Instytut Zachodni obchodził 80 rocznicę powstania, co stało się okazją do wspomnienia o założycielach placówki. Wśród badaczy zgromadzonych wokół idei powstania Instytutu znalazła się między innymi Maria Kiełczewska-Zaleska. Poznańska geografka już w latach 30. XX w. podejmowała zagadnienie polsko-niemieckiej granicy oraz osadnictwa, a opracowana przez nią podczas wojny praca o granicy na Odrze stała się pierwszą opublikowaną przez IZ (napisana wspólnie z Andrzejem Grodkiem).
Swoimi wspomnieniami na temat badaczki podzielił się Andrzej Zaleski - syn Profesorki, który Małgorzacie Bukiel opowiedział o działalności Matki z okresu wojny i swoich wspomnieniach jako młodego człowieka spędzającego czas w kręgu Instytutu Zachodniego. -
We wrześniu 1944 r. Alfred Menesebach jako członek Technische Nothilfe burzył powstańczą Warszawę, fotografując na bieżąco niszczycielską działalność swojego oddziału. Fotografie te stały się ważną częścią archiwum fotograficznego, które powstawało w jego biurze architektonicznym w okupowanym Lesznie. Do prywatnego archiwum Mensebacha wchodziły też zdjęcia jego projektów architektonicznych oraz nazistowskich uroczystości w Kraju Warty.
O tej kolekcji fotograficznej i jej twórcy rozmawiają Artur Michalak z Muzeum Okręgowego w Lesznie oraz dr Bogumił Rudawski z Instytutu Zachodniego w Poznaniu, redaktorzy tomu „Nazista – architekt – fotograf. Fotografie z kolekcji Alfreda Mensebacha”.
Link do kupna książki: https://www.iz.poznan.pl/ksiegarnia/pl/strona-glowna/242-nazista-architekt-fotograf-fotografie-z-kolekcji-alfreda-mensebacha.html - Mostra di più
