Episoder
-
Met theoloog Wim van Vlastuin. Ze konden principieel niet mee met de nieuwe Protestantse Kerk (PKN), en dus leidde dat in 2004 tot een kerkscheuring. Die trok dwars door dorpen, kerken en families. Zelf besloot Wim van Vlastuin, op dat moment een jonge dominee in de Nederlandse Hervormde Kerk, al vroeg dat hij niet mee zou gaan. Ook al zou het hem alles kosten. ‘Ik heb tegen mijn kinderen gezegd: ik moet misschien wel fietsenmaker worden.’
Dat is anders gelopen: tegenwoordig is hij rector van het Hersteld Hervormd Seminarie en hoogleraar aan de VU. Ook in de Hersteld Hervormde Kerk is in twintig jaar veel gebeurd: het is een volwassen kerkgenootschap geworden, en een toevluchtsoord voor kerkgangers uit de Gereformeerde Gemeenten die het allemaal iets minder ‘zwaar’ willen.
Voor welke uitdagingen staan de hersteld-hervormden? De kerkverlating lijkt hen nog weinig te raken, of is dat schijn? En hoe zit het met de relaties met andere kerken? Voor iedereen staat de deur open, zegt Wim. Maar als de bezwaarde christelijk-gereformeerden massaal zouden aankloppen bij de Hersteld Hervormde Kerk zou hij dat toch jammer vinden.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met scheidend Opwekking-directeur Ruben Flach. De Pinksterconferentie ‘Opwekking’ is met 60.000 bezoekers met afstand het grootste christelijke festival van Nederland. De evangelische conferentie trekt al jaren ook veel mensen uit traditionele kerken. Je kunt Opwekking verder kennen van de Opwekkingsliederen die in veel kerken worden gezongen.
De laatste tien jaar stond Ruben Flach aan het roer. Hoe heeft hij Opwekking veranderd, en wat zijn de uitdagingen voor zijn opvolger? Hoogte- én dieptepunt tegelijk was de coronacrisis. In maart 2020 stond alles in de steigers voor weer een mooi festival, toen alles afgeblazen moest worden. In een mum van tijd stampte Flach een digitale conferentie uit de grond. Hoe kreeg hij dat voor elkaar? Spannend voor zijn opvolger - die nog altijd niet is gevonden - zijn niet alleen de sterk stijgende kosten (vanouds vraagt Opwekking geen entreegeld) maar ook de groeiende polarisatie onder christenen. Hoe beweegt Opwekking zich tussen al die heikele thema’s door die christenen vandaag tot op het bot verdelen, zoals homoseksualiteit en Israël en Gaza?
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Manglende episoder?
-
Met historicus George Harinck. Het is 4 en 5 mei. Met de kennis van nu is het bijna niet te geloven: gelovige kerkgangers, dominees ook, die enthousiast waren over Hitler. Hoe kon dat? En wat kunnen christenen vandaag daarvan leren?
In Nederland bestond vooral in de hervormde kerk enige sympathie voor het nazisme. Tegelijk waren de dominees en priesters spin in het web van het verzet tegen de Duitsers, en hielp geen beroepsgroep zo vaak Joden als zij.
In Duitsland lag de zaak veel ingewikkelder. Ondanks de vele verhalen over Bonhoeffer was het kerkelijke verzet tegen Hitler daar onnoembaar klein. Mensen hoopten dat Hitler mensen terug in de kerk zou brengen.
We praten over de vraag of het zin heeft de jaren dertig met de politiek vandaag te vergelijken. George denkt van wel, en ziet overeenkomsten tussen vandaag en 1933. ‘We moeten niet vergeten: het begon niet met de Holocaust, het begon met bordjes ‘Voor Joden verboden’ in het Amsterdamse Vondelpark.’
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Te gast zijn dominee Mark de Jager en relatietherapeut Cocky Drost. ‘Geen seks voor het huwelijk’, afwijzing van homoseksualiteit - gaat het in de kerk over seks, dan is er meestal een probleem. Terwijl de christelijke kijk op seksualiteit en relaties in de tijd van het Nieuwe Testament juist heel revolutionair en bevrijdend was. ‘En dat is ze in deze geseculariseerde tijd nog steeds’, ziet dominee Mark in zijn kerk. Jongeren snakken naar helderheid, en een positief verhaal. Dat verhaal hééft de kerk, ziet ook Cocky die als relatietherapeut veel mensen begeleidt. Maar hoe doe je dat dan: die mooie christelijke visie op seks laten zien? Hoe praat je gelovig over seks zonder dat het meteen een probleem wordt? En wat ís die positieve christelijke kijk dan precies? Onderzoek uit 2023 laat in elk geval zien dat gelovige mensen weliswaar ietsje minder seks hebben dan hun niet-gelovige medeburgers, maar ze waarderen hun seksleven wél hoger.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met baptistentheoloog Teun van der Leer en ND-collega Laura Dijkhuizen. Ooit was het zo helder bij de baptisten: je wordt pas gedoopt als je bewust gelooft, en dan kun je ook pas lid worden van de gemeente. Dat laatste is nu aan het wankelen. Moet je echt mensen dwingen zich nog een keer te laten dopen, als ze als kind gedoopt zijn en toch van jouw kerk lid willen worden? In Engeland zijn de meeste baptisten al om, en ook in Duitsland schuift het. Maar wat gebeurt er als zo’n fundamenteel uitgangspunt gaat schuiven? Waarom is die volwassendoop voor baptisten zo essentieel? En waar komt dat vandaan? Laura vertelt hoe die nieuwe benadering uitwerkt in haar baptistengemeente, Silo in Utrecht. En Teun legt uit door welke ontwikkelingen baptisten op dit moment gaan.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met Heleen Zorgdrager en Benno Zuiddam.
Onder christenen neemt de laatste jaren het aantal scheidingen toe. Wat zegt de Bijbel en de theologie over scheiden? Heleen (hoogleraar systematische theologie) en Benno (docent ethiek) zijn het erover eens dat ‘een relatie in liefde en trouw’ het bijbelse ideaal is. Maar als ze zich buigen over teksten uit Genesis, Leviticus en de woorden van Jezus in Matteüs lopen hun meningen over scheiden uiteen. ‘Het huwelijk is een levenslange overeenkomst en dus in principe onopzegbaar’, vindt Benno. ‘Dat is het ideaal.’ In de Bijbel is het huwelijk een gegeven, concludeert Heleen. ‘Maar “tot de dood ons scheidt” kan ik niet terugvinden in de Bijbel.’
Het huwelijk is een afspiegeling van het verbond van God met zijn gemeente, benadrukt Benno. ‘Gods trouw is tot in eeuwigheid.’ Heleen: ‘God is trouw aan zijn verbond, maar wij zijn God niet. Als falen ergens een plek mag hebben, dan is dat in de kerk zou ik zeggen.’
Luister voor de pastorale aanpak van scheiden de aflevering Wat heb je aan de kerk en de dominee als je gaat scheiden? in de podcastserie Gebroken Gelofte, nu in je favoriete podcastapp.
Interview met Daniël Gillissen over zijn scheiding: https://www.nd.nl/leven/leven/1218183/het-huwelijk-van-daniel-gillissen-strandde-hoe-is-het-om-te-s
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met dominee Rianne Veenstra en ethicus Theo Boer. Steeds meer mensen in Nederland kiezen voor euthanasie; ze hebben een zelfgekozen dood liever dan afwachten wanneer het einde komt. Behoudende protestanten en katholieken zijn daar vanouds fel tegen. Dat verandert snel. Rianne is predikant in Almere, en maakt geregeld mee dat gemeenteleden voor euthanasie kiezen. Hoe gaat ze daarmee om? ‘Ik probeer zo lang mogelijk met mensen mee te lopen.’ Betekent dat ook dat ze komt als iemand vraagt of ze als dominee bij de euthanasie aanwezig is? Theo weet alles van de euthanasiepraktijk in Nederland. Ooit werden abortus en euthanasie in één adem genoemd als dingen waar behoudende gelovigen tegen waren. Dat is voorbij, ziet hij. Ook kerkgangers zijn mondige mensen geworden. Dat christenen altijd massaal tegen euthanasie waren, is overigens een misverstand - waarschuwt hij. ‘De linkerflank van de kerken was in de jaren zeventig voorloper in de acceptatie van euthanasie in Nederland.’ Toen betekende euthanasie wel iets anders dan nu, vertelt Theo. Ging het vroeger vooral om problemen met sterven (met veel pijn en verstikking), vandaag gaat het vooral om problemen met leven: het opgeven van zelfstandigheid en zich een blok aan het been van de kinderen voelen.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Bijbelwetenschapper Ruben van Wingerden legt op Goede Vrijdag uit wat wij weten over de kruisiging van Jezus en hoe gruwelijk deze dood was. Waarschijnlijk stierf Jezus niet door verstikking. En zo heeft Ruben nog een aantal feiten die niet algemeen bekend zijn.
Christenen realiseren zich volgens hem vaak onvoldoende wat een gruwelijk martelwerktuig het kruis was, bedoeld om vernedering, schaamte en angst in te boezemen. HIj legt aan de hand van allerlei oude bronnen uit hoe dat kruisigen in de Romeinse tijd ging.
Op een gegeven moment is het kruis van symbool van schande en vernedering een overwinningssymbool geworden. Dat miljoenen mensen kruisjes om de hals of in het oor dragen of tatoeages hebben van het kruis kan Ruben begrijpen. Maar dan alleen als je beseft dat het kruis een vreselijk martelwerktuig was. ‘Als fashion-item vind ik het storend.'
Luister ook aflevering #50: Hoe leg je uit wat Jezus’ dood aan het kruis betekent?
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
De charismatische prediker David de Vos begon geweldig radicaal. God was dichtbij, wonderen lagen binnen handbereik. In Burkina Faso en in Nigeria organiseerde hij rally’s met tienduizenden mensen. Ook was hij jarenlang vaste prik bij de genezingsdienst op Opwekking. Zijn eenvoudige boodschap was dat als je maar voor Jezus koos alle problemen in je leven zouden worden opgelost. Dat maakte hem tot een van de bekendste voorgangers van evangelisch Nederland. Inmiddels heeft David ontdekt dat het zo simpel niet werkt. Hij heeft een omslag meegemaakt, vertelt hij. Minder dan ‘Jezus aannemen’ draait het nu om ‘eerlijkheid’ en ‘je kwetsbaarheden onderkennen’.
We gaan met David in gesprek over de rauwe kant van evangelisch Nederland (dat David soms op The Handmaid’s Tale vindt lijken). Over de polarisatie sinds de coronapandemie, die David aan den lijve ondervond. En over wat er gebeurt als grote charismatische voorbeelden keihard van hun voetstuk vallen.
Lees hier meer over David de Vos:
https://www.nd.nl/geloof/evangelisch/1217085/evangelist-david-de-vos-is-klaar-met-halleluja-even-bidden-pl
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met ND-Vaticaanwatcher Hendro Munsterman. Het gaat niet goed met de gezondheid van de paus. Maken we binnenkort mee dat de 87-jarige leider van de katholieke wereldkerk gaat aftreden of misschien zelfs overlijden? Hendro werkt voor het Nederlands Dagblad in Rome. Hij vertelt hoe zijn werk het midden houdt tussen dat van koningshuisjournalist en politieke verslaggeving. Als paus Franciscus overlijdt of besluit af te treden, treedt een ingewikkelde machinerie in werking. Hoe gaat dat? En wat maakt deze eerste paus van buiten Europa en het Middellandse Zeegebied zo bijzonder? Kunnen we verwachten dat zijn opvolger in zijn lijn verdergaat, of volgt na de eigenzinnige plannen van Franciscus onvermijdelijk een conservatieve tegenreactie?
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Op God willen vertrouwen en tegelijk veel geld hebben, is dat geen lastige combinatie? Pas op voor de Mammon, de god van het geld waarschuwt Jezus. Sommige mensen vinden geld een genânt onderwerp, maar Jan praat er open over. Hij verdiende zijn miljoenen onder meer met zijn mediabedrijf en reisorganisatie. Het verhaal van Jezus en de rijke jongeling die geen afstand van zijn bezit kon doen, raakt Jan. ‘Maar het gaat er uiteindelijk om wat je met je geld doet.’ Wie veel heeft - aan geld of aan tijd - zou ook veel moeten weggeven, vindt hij. Maar hoe ga je om met alle verzoeken om financiële steun die je dan krijgt? En wat besteed je aan jezelf? ‘Ik rijd slechts een tweedehandsje’, zegt Jan over zijn luxe uitgevoerde Jaguar. Echt rijk voelt hij zich door zijn werk voor Mercy Ships en Hour of Power. Aan het slot heeft hij voor de luisteraars nog een financiële tip.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met Henry Bax en Cornellie Morks. Homo zijn en tegelijk in een reformatorische kerk zitten - dat is niet vol te houden, zeggen veel lhbt’ers. Want hoe kun je ergens geloven als daar iedere vorm van homoseksualiteit wordt afgewezen? Henry Bax (28) is homo én lid van de Gereformeerde Gemeenten. Dat betekent dat hij geen relatie kan hebben, en soms ook op onbegrip en verlegenheid stuit. Henry legt in de podcast uit waarom hij overtuigd voor een celibatair leven kiest. Cornellie deed onderzoek naar de beleving van homoseksuele jongeren in de reformatorische wereld, en vertelt hoe eenzaam ze zich vaak voelen. ‘Ze hebben identificatiefiguren nodig.’ De zoon van Cornellie kwam enkele jaren geleden uit de kast. Het vraagt nogal wat, erkennen ze allebei: in een behoudend protestantse omgeving homo zijn. En daarmee een celibatair leven leiden. ‘Als je daartoe niet uit jezelf besluit, maar het doet omdat dat van buiten wordt opgelegd, houd je het niet vol.’
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met regiopredikant Klaas van der Kamp. De Protestantse Kerk stevent af op een flink predikantentekort. Als er niks gebeurt, zit straks 1 op de 5 protestantse gemeenten zonder dominee. Wat doet dat met je als kerk? Moeten kerkleden straks zelf gaan preken, begraven en huwelijken sluiten? En zijn protestantse kerken daar wel op berekend? Klaas zoekt in zijn regio Overijssel-Flevoland naar creatieve oplossingen. Één ding heeft hij wel geleerd: het moet om de dorpen en de dorpskerken draaien, niet om de dominees. Samenvoegen of de kerk een ‘rondreizend circus’ laten zijn, werkt niet. ‘We hebben manieren gevonden om op zondag de kerken open te houden.’ Zo maken ze in de regio van Klaas onderscheid tussen blauwe en rode taken; de blauwe kunnen samen, de rode door iedere dorpsgemeenschap apart. Ook wil hij experimenteren met een dominee-op-afstand, die zo in meerdere kerkjes tegelijk een preek houdt. Voor de kerk zelf heeft hij intussen goede hoop. ‘Wij zijn rupsen die vlinders worden, maar nog niet weten hoe.’
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met baptistentheoloog Laura Dijkhuizen en vroege kerkkenner Marten van Willigen. Stel, je bent als kind gedoopt en besluit na een hervonden geloof dat je als volwassene gedoopt wilt worden. Mooi, zegt de een. Dat kán niet, reageert een ander. Want is de doop niet een eenmalig teken van Gods ‘ja’ tegen mensen? Of moet je daar zo niet naar kijken? Gevestigde kerken zijn in elk geval niet enthousiast over gedoopte leden die zich als volwassene in evangelische gemeenten laten ‘overdopen’. Ze zoeken naar manieren om dat tegen te gaan. Laura is twee keer gedoopt. Volgens haar gaat het om twee behoorlijk verschillende rituelen. Marten legt uit hoe het er onder de eerste christenen aan toeging. Zelf is hij een voorstander van de kinderdoop (‘Een tweede keer gedoopt worden hóéft niet’). Hoe kunnen traditionele kerken en evangelische en baptistengemeenten er toch samen uitkomen? Marten en Laura denken dat er wel manieren zijn, en doen een aantal suggesties.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Je moet bekeerd worden. Een persoonlijke relatie met Jezus hebben. Alleen dan loopt het goed het je af. Dat was eeuwenlang volgens veel protestanten de kern van het evangelie. Inmiddels overtuigt en inspireert dit verhaal bijna niet meer. Het is ook veel te smal, concludeert Stefan Paas. Naast die verticale, ‘contemplatieve’ lijn is er ook een horizontale, ‘actieve’ dimensie in het evangelie. Paas schreef er een inmiddels veelbesproken boek over: Vrede op aarde. Waar de orthodoxe protestanten zich helemaal hebben gefocust op dat eerste, gingen liberale gelovigen op in het tweede. Uiteindelijk allebei met weinig succes. Zaak dus om ze bij elkaar te houden. Overtuigt Stefans oplossing? En hoe vertel je volgens hem aan je kinderen over de noodzaak om te geloven?
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met Eline Zandee en Bjorn Visser. Hoe kun je mensen helpen die verdriet hebben en in rouw zijn? En wat kun je beter niet doen, of niet zeggen? Eline was 29 toen ze haar man Niek verloor aan kanker. Van Bjorn overleden in 2018 twee kinderen. Hoe ze graag hadden gewild dat mensen reageerden? Eigenlijk alles is beter dan niets zeggen en met een boog om rouwende mensen heen lopen, ondervond Bjorn. En Eline tipt: ‘Laat je niet te snel afschrikken. Mensen in rouw willen vaak de ene dag dit, en de andere dag behoefte dat.’ Zijn rouw en verdriet anders als je gelovig bent, en maakt het verschil als je lid bent van een kerk? Ja, ontdekten Eline en Bjorn – al beleefde Bjorn in zijn donkerste dagen Gods nabijheid anders dan Eline. ‘Dat is ook niet erg.’ Mannen rouwen sowieso anders dan vrouwen, weet Bjorn.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met Oscar Lohuis (pro-Israël) en Eline van der Kaaden (pro-Palestijns). Israël steunen, dat willen veel christenen gevoelsmatig wel. Het is immers de staat van het aloude volk van God. De enige democratie in het Midden-Oosten. En hebben Joden geen veilige plek nodig om te leven, juist na zo veel christelijk anti-semitisme? Maar de voortslepende, gruwelijke oorlog in Gaza zorgt wel dat de panelen aan het schuiven gaan. Hoe ver kun je gaan in je steun aan Israël? Goed dat ook in de kerk mensen zich achter de oren beginnen te krabben, zegt Eline. Want er is veel onberedeneerde en kritiekloze Israël-theologie. Er moet juist een tandje bij in de steun aan Israël, reageert Oscar. Want het land staat meer dan ooit alleen.
Dat is een podcastaflevering met een stevig gesprek, vol kritische vragen over en weer. Maar Oscar en Eline doen vooral een poging om elkaar, ook al staan ze diametraal tegenover elkaar in dit conflict, toch een beetje beter te begrijpen.
Eerdere podcasts over de kerk en het Israëlisch-Palestijns conflict:
#125 een paar dagen na de aanslag van 7 oktober een gesprek tussen de pro-Palestijnse Remco van Mulligen en de pro-Israëlische Sara van Oordt
#126 met Meta Floor en en Jan van Benthem over hoe religie het conflict heeft gekaapt
#130 met opperrabbijn Jacobs over onveiligheid van Joden in Nederland
# 131 met theoloog Bernhard Reitsma over hoe je de beloften van God aan Israël moet lezen
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Te gast is Bastiaan Ragas. De entertainment-wereld staat niet bekend als de meest gelovige. Toch was zanger, musicalster en acteur Bastiaan Ragas al vroeg geraakt door de Bijbel. Hij heeft een heuse ‘ommekeer’ meegemaakt. Noemt de musicalster zich tegenwoordig ‘gelovig’ of zelfs ‘christelijk’? Is hij kerkganger geworden? En wat zit er in de Bijbel dat hem zo aanspreekt? ‘Die verhalen hebben een transformerende kracht. Ze veranderen je.’ Daarin ziet de acteur iets van God. ‘Een God in de hemel, dat vind ik lastig.’ Maar dat mensen door de Bijbel anders gaan kijken en anders gaan leven, is volgens hem het beste bewijs dat God ‘gebeurt’. Bastiaan schreef er een boek over (‘Jezus, waarom?’), en staat nu met een theatervoorstelling over de Bijbel op de planken: ‘In Gods Naam’. Aan het eind van het gesprek geeft de acteur nog wat adviezen aan gelovigen die al langer meelopen in de kerk.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Met Jurjen ten Brinke en Nadine Folkers. Beiden kennen depressiviteit van dichtbij. Nadine ging zelf door een zware depressie, dominee Jurjen maakt het van nabij bij zijn eigen dochter mee. Depressiviteit is niet maar een beetje somberheid, maar een serieuze ziekte - benadrukken beiden. Veel (goedbedoelde) adviezen en wensen komen dan niet over. De minst behulpzame? ‘Het komt goed’ of ‘Je komt hier sterker uit’. Ga als gelovige ook niet roepen dat God er vast een bedoeling mee heeft, of dat je door de genade van God niet depressief hoeft te zijn. Jurjen vertelt hoe hij als ‘oplossingsgerichte vader’ een aantal ‘stomme dingen’ heeft gedaan, en daarvan heeft geleerd. Hoe praat je wél met geliefden, vrienden, mensen in jouw kerk die kampen met depressiviteit? Veel hangt af van karakter, invoelingsvermogen en hoe goed je relatie met die ander is. Maar Nadine en Jurjen weten wel een paar algemene tips te geven.
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Te gast is theoloog Jan Martijn Abrahamse. Denk eens aan je niet-gelovige buurvrouw, of die collega op het werk. Superaardige, betrokken mensen, die altijd klaar staan voor een ander. Maar geloven of de kerk - daar hebben ze niets mee. Ze zijn niet anti, maar het zegt ze gewoon niks. Waarom zou je God nodig hebben in je leven? En ook christenen vragen zichzelf steeds vaker af waarom hun geloof per se het beste zou zijn, merkt Jan Martijn. Wat betekent christelijk geloven in deze tijd, hoe breng je dat ter sprake bij je niet-gelovige buurvrouw (en waarom zou je sowieso met haar over het geloof beginnen)? Christelijke liedjes zingen op het station, daar gelooft Jan Martijn niet meer in – geeft hij toe. ‘Dat voelt al snel manipulerend.’ Er is een nieuw verhaal nodig, denkt hij. De oude woorden van vroeger zijn onbegrijpelijk aan het worden. Maar wat zou dat nieuwe christelijke verhaal dan moeten zijn? En betekent dit dat het oude verhaal van zonde en genade van tafel moet?
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Vis mere
