Episoder
-
Endülüs serimizin ikinci bölümünde, bu büyüleyici toprakların kültürel ve düşünsel derinliklerine dalıyoruz. Endülüs’te hoşgörü ve birlikte yaşama kültürü nasıl mümkün oldu? Hangi diller konuşuluyordu, hangi bilimsel gelişmeler bu topraklardan yayıldı? Horasan’ın ruhu Endülüs’te nasıl vücut buldu? Horasan ile Endülüs arasındaki benzerlikler, ortak yaşam kültürü, İslam düşüncesinin iki kutbu olan bu iki bölgenin felsefi akımlara katkıları...
Bu bölümde, Avrupa Rönesans'ına ilham olan Endülüs'ün Batı medeniyetine bıraktığı izleri ve birbirini dönüştüren kültürlerin izlerini keşfediyoruz.
Muhteşem 13. Yüzyıl'ı Instagram'da takip etmeyi unutmayın!
(01:27) Endülüs'ün Avrupa ve dünyaya etkisi ne oldu? Bugün halen devam ediyor mu o coğrafyada?
(04:56) İki halifelik merkezi olan Kordoba ve Bağdat'ın o dönemdeki ortak noktaları, aralarındaki bağlantılar nelerdi?
(06:44) Endülüs'teki ortak yaşam konsepti neydi, hangi şartlarda ve nasıl sağlandı? Osmanlı ile benzerlik neydi?
(11:19) Endülüs ve Horasan'da yaşanan İslam benzer miydi? Emevilerin Endülüs'e gelişi ile oluşan yeni diller ve insanların isimlerinin değişmesinin sebepleri nelerdi?
(15:37) Endülüs'teki eğitim sistemi nasıldı? Bilginin rotası ne oldu Endülüs öncesi ve sonrası?
(18:17) Yeni dünya Amerika'yı keşfeden de Endülüs müydü?
(19:17) Endülüs'teki ilerlemenin hızlı duruşunun sebebi neydi?
(23:05) Yeni dünyanın keşfi için okyanuslara açılmaya sebep olan Fütüvvet zihniyeti nedir?
(24:14) Bu keşif ruhu yayılmacı politika kaynaklı mıydı, kolonyalizm miydi sebebi? -
İbn Arabi’nin derin düşünce dünyasını keşfetmeye devam ediyoruz. İbn Arabi’nin hayatını derinden etkileyen iki önemli kadını ve onların İbn Arabi’nin içsel yolculuğundaki rolünü ele alıyoruz. Ayrıca, İbn Arabi’yi derinden etkileyen ve aynı zamanda İbn Arabi’nin de etkilediği büyük düşünür İbn Rüşd’e odaklanıyoruz.
Bu bölümde, İbn Rüşd ile İbn Arabi arasında geçen ve felsefe dünyasında çokça tartışılan ünlü "Evet ve Hayır" diyaloğunu inceliyoruz. Bu kısa ama yoğun diyalog, iki büyük düşünürün dünya görüşleri arasındaki ince ayrımlara ışık tutarken, diyalogun ardındaki sembolik anlamı ve İslam felsefesi üzerindeki derin etkisini tartışıyoruz.
İbn Arabi’nin, İbn Rüşd’ün yanı sıra Platon ve Aristoteles gibi klasik filozoflardan aldığı ilhamı nasıl dönüştürdüğünü ve bu ilhamın felsefi mirasını nasıl şekillendirdiğini keşfetmek için bize katılın. İlhamın dört sesi arasındaki bu derin bağlantılar, felsefe ve tasavvufun kesişim noktasını yeniden keşfetmemizi sağlayacak!
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(01:17) Arabi'yi gençliğinde etkileyen iki kadın: Kordobalı Fatima ve Marçenalı Yasmin
(04:30) Yaratıcı hayal ne demektir?
(06:20) İbn Rüşd kimdir, Arabi'yi nasıl etkilemiştir?
(08:25) İbn Rüşd ve İbn Arabi'nin ilk buluşmasında ne yaşandı?
(11:35) İbn Rüşd kimdir, batı medeniyeti üzerindeki etkisi nedir? Aristo ve Platon'un düşünceleri nasıl devam etmiştir?
(15:48) İbn Rüşd ve İbn Arabi'nin ilk buluşmasında ne yaşandı? Birbirlerini nasıl etkilediler?
(22:10) İbn Rüşd ve İbn Arabi'nin Aristo ve Platon bağlantısı nedir?
(29:59) Arabi Mevlana-Şems ilişkisinde olduğu gibi ikinci bir kişiye ihtiyaç duymadı mı?
(30:53) Arabi'nin doğuya gitmesinin sebebi neydi? İbn Rüşd ve İbn Arabi hangi düşünceyi devam ettirdiler? -
Manglende episoder?
-
Dünya kültür tarihinin en önemli coğrafyalarından biri olan Endülüs’teki büyülü yolculuğumuz başlıyor! Endülüs serimizin bu ilk bölümünde, 800 yıl boyunca Müslüman hakimiyetinde kalan, birçok kültürün kaynaştığı bu özel bölgenin zengin tarihini keşfetmeye başlıyoruz.
Bu topraklarda hangi halklar yaşadı? Endülüs, sosyo-ekonomik açıdan halklarına ne tür avantajlar sundu? Müslüman topluluklar buraya nasıl geldi ve kalıcı oldular?
Endülüs sadece bir tarih değil, aynı zamanda büyük bir kültürel miras... Gelin, Endülüs’ün kalbinde birlikte raks edelim. Ole!
Bölümde bahsedilenler:
- Tony Gattif - Vengo
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(01:38) Endülüs denilen bölge nerededir? Hangi dönemi kapsar?
(03:20) Endülüs isminin kökeni nedir?
(04:17) Endülüs coğrafyasında sadece Hıristiyan ve Müslümanlar mı yaşadı?
(05:15) Endülüs'ün en önemli coğrafi özellikleri nelerdir? Çok kültürlülüğünün tarihçesi ve sebebi nedir?
(11:35) Endülüs'te yaşayan Seneca kimdir?
(12:14) Endülüs-Mısır-Hint bağlantısı nedir?
(12:38) Endülüs'e Müslümanların gelişi nasıl oldu? Abbasiler ve Emeviler kimlerdir?
(20:00) Endülüs'teki yerleşiklerin sonradan Müslümanlaşmasının sebebi nedir?
(27:30) Endülüs'teki Emeviler ne zaman ve neden hilafet iddiasını güçlendirdiler?
(29:41) Endülüs ruhunu anlatan bir film önerisi: Vengo -
Muhteşem 13. yüzyılda tasavvufun kutup yıldızı İbn Arabi'yi konuşmaya başlıyoruz. Onun etkisini anlatmaya başlarken ilk olarak neden çok önemli bir isim olduğunu ele aldık. Doğduğu ve büyüdüğü Endülüs ile ilgili temel bilgileri aktardık. Kendisini eşsiz kılan üslubunu kendi bakış açımızla değerlendirmeye çalıştık. İbn Arabi serisine giriş niteliğindeki bu ilk bölümümüz zihninize emanet!..
Bölümde bahsedilenler:
- Muhyiddin İbnü'l-Arabî tarafından yazılan Fusus'ül Hikem ile ilgili Mehmet Genç ile sohbetler.
- Jacques Attali - 1492
- Fatih Altaylı ile Prof. Dr. Türker Kılıç sohbeti
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(00:58) İbn Arabi'nin önemi nedir? Lakaplarının manaları nelerdir? Anadolu'ya nereden gelmiştir?
(04:24) İbn Arabi okumak neden zor, öncesinde nasıl bir birikime ihtiyacımız var?
(07:23) İbn Arabi'nin çocukluğu, eğitimi nasıldı? İbn Rüşd'ün önemi nedir?
(10:07) İbn Arabi seyahatlerinde hangi coğrafyalarda bulunmuştur?
(11:12) Endülüs neresidir, şehirlerin isimleri nereden gelir?
(13:32) İbn Arabi'nin çocukluğu, eğitimi nasıldı? (devamı)
(14:01) Arabi kaç eser bırakmıştır ve nelerden bahsetmiştir? Bu kadar hızlı yazabilmesinin sebebi nedir?
(16:36) Arabi'nin eserlerinde anlattığı Vahdet-i Vücud nedir?
(20:50) İbn Arabi Endülüs'ü neden terk etti?
(24:00) Yaratıcı tahayyül ne demektir? Mevlana'nın kendini aramak kavramı ile ilgisi nedir?
(31:50) İbn Arabi ile ilgili sonraki bölümlerin içerikleri ne olacak? -
Bu bölümde, Mevlana'nın eserlerinde karşımıza çıkan Şems'i ve onun gerçekte kim olduğunu keşfediyoruz. Şems gerçekten yaşadı mı, yoksa Mevlana'nın hayal gücünün bir yansıması mıydı? Gazellerde, şiirlerde ve beyitlerde geçen semboller bizlere neler anlatıyor? Mevlana'nın Şems üzerindeki etkisi neydi ve bu iki büyük insan birbirlerinin aynası nasıl oldular? Tüm bu soruların cevaplarını ararken, Mevlana ve Şems arasındaki derin ve gizemli bağı anlamaya çalışıyoruz.
Bölümde bahsedilenler:
Mehmed Hakan Alşan - Aşk'ın Zülfikarı (Şems-i Tebrizi)
Gündem Ötesi'nde İstanbul'un 3.Mevlevihanesi Kasımpaşa konuşuluyor, Semazenbaşı Abdurrahman Tevruz anlatıyor.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(01:06) Mevlana ve Şems aynı kişi miydi? Şems gerçekten yaşadı mı?
(02:02) Mesnevi'de konuşan Şems miydi, Mevlana mıydı? Şems'in yazamadığı iddiasının sebebi nedir?
(10:40) Mevlana Mesnevi'de aslında hangi hikayeyi anlatıyor?
(12:25) Şems Mevlana'dan nasıl etkilendi?
(15:20) Mesnevi'de su ve ayna neyi temsil eder?
(17:54) Şems Mevlana'nın iktidara yakın konumunu mu kullandı?
(19:30) Mevlana ve Şems'in hikayesini neden hayata geçirmiyoruz? -
Tarih boyunca insanlığın en sadık yoldaşları: Kedi ve köpekler. Bu bölümde, Sümerlerden Cumhuriyet'e uzanan destansı bir yolculuğa çıkıyoruz. Antik Mısır'dan Roma İmparatorluğu'na, Osmanlı saraylarından Türkiye Cumhuriyeti'ne kadar uzanan bu serüvende, dört ayaklı dostlarımızın insanlık tarihindeki vazgeçilmez yerini keşfedeceğiz.
Hayırsız Ada'da köpeklerin başına gelen acı olayları, Hz. Muhammed ve Mevlana'nın hayvanlara olan sevgisini ve Atatürk'ün üç sadık köpeğiyle olan bağını da ele alacağımız bu bölümde, kedi ve köpeklerin kültürümüzdeki derin izlerini süreceğiz.
Geçmişten günümüze uzanan bu yolculuk, bize sadece hayvanların tarihini değil, aynı zamanda insanlığın vicdanının ve merhametinin de hikayesini anlatıyor. Ancak bugün, bu kadim dostluğumuz tehdit altında. Son dönemde gündeme gelen ve sokak köpeklerinin yaşam hakkını tehlikeye atan yasa değişiklikleri, bizi tarihimizle ve değerlerimizle yüzleşmeye çağırıyor. Bu bölümde, sadece geçmişi anlatmakla kalmıyor, aynı zamanda sokak köpeklerinin yaşam hakkını savunmanın neden bu kadar önemli olduğunu vurguluyoruz. Tarih bize ne öğretti, bugün ne yapmalıyız ve yarın için nasıl mücadele etmeliyiz? Herkesi vicdanının sesini dinlemeye çağırdığımız bu özel bölümü kaçırmayın!
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
02:25 Zamanın ruhuna bağlı olarak doğaya, hayvanlara bakışımızın değişimi
03:58 Kedi ve köpeklerin insan ile ilişkisinin tarihi. Bu hikaye nerede ve nasıl başladı?
09:20 Kedilerin efsanelerdeki yeri, Nuh'un gemisi
10:12 Sümerlerde kedi ve köpekler, Gılgamış destanındaki yeri
11:50 Eski Mısır'da kediler ve köpeklerin inanç dünyasındaki yeri
12:46 Hindistan ve Çin tarihinde kedi ve köpeklerin önemi
13:13 Budizmde kediler
14:33 Vikinglerin inancında kediler
15:13 Japon kültüründe el sallayan kedi: Maneki Neko
16:25 Eski Yunan mitolojisinde kedi ve köpeklerin önemi
20:15 Roma İmparatorluğunda kedi ve köpekler
22:50 Semavi dinlerde kedi ve köpeklerin yeri
23:13 Hıristiyanlıkta kedi ve köpeklerin tarihi
25:46 Köpekler kuduz hastalığına nasıl engel olurdu?
27:40 Hıristiyanlıkta kedi ve köpeklerin tarihi (devamı)
28:32 İslam tarihinde kedi ve köpekler, Hz. Muhammed'in kedi sevgisi
30:53 Bu topraklardaki insanların çoğu kedi ve köpeklere düşman mı gerçekten?
33:26 13. yüzyıl muhteşemlerimizin kedi ve köpeklerle hikayeleri, Mevlana'nın sokak hayvanlarına sevgisi
34:41 Çeteleşen köpeklerin durumu
40:40 Osmanlı döneminde İstanbul'da kedi ve köpeklerin önemi, katliamlar ve pişmanlıklar
47:40 Atatürk'ün köpekleri
50:52 Dünya edebiyatında köpek ve kediler
53:34 Sokak hayvanları ile ilgili yeni yasaya dair görüşler -
Şems ve Mevlana ilişkisi çağlar boyunca nasıl ve neden farklı yorumlandı? Şems ve Mevlana arasındaki ilişkiyi eşsiz kılan ne? Bu ilişki hangi olguları temsil ediyor? Mevlana ve Şems'in dizelerini bugünün kavramlarıyla değerlendirebilir miyiz? Yerleşik ve göçebe kültürler Mevlana ve Şems'in kişiliklerinde nasıl vücut bulmuş, dizelerinde bu kavramları hangi sembollerle anlatmışlar? Yerleşik ve göçebe olmanın tarihsel kodları neler? Tüm bu soruların yanıtları ve daha fazlası bu bölümde!
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(01:22) Şems ve Mevlana ilişkisi neden herkes tarafından farklı yorumlanıyor? Yaşanan dönem kavramları, olaylara bakışı nasıl etkiliyor?
(11:03) Şems ve Mevlana'nın ilk buluşmalarında bahsedilen kitaplar neyi sembolize ediyor? Göçebe ve yerleşik kültürlerin çatışması, etkileşimi.
(15:07) Sema kelimesinin manası nedir? Mevlana ve Şems hikayesinde neyi ifade eder?
(15:47) Göçebe ve yerleşik kültürün çatışmasını ifade eden Şems'in yazdığı dizeler.
(18:25) Yerleşik ve göçebe kültürlerin temsil ettikleri kavramlar, temel farklar nelerdir? -
Mevlana ve Şems'in buluştuğu Anadolu ne durumdaydı? Mevlana, Anadolu halkları için ne anlam ifade ediyordu? İki muhteşem hangi koşullarda bir araya geldi? Bir araya ilk geldiklerinde neler yaşandı? Ne kadar bir süreyi birlikte geçirdiler? Birbirlerini nasıl anlattılar? Ayrılıklarının nedenleri neydi? Son ayrılıklarının ardından neler yaşandı?
Sık sık "Keşke benim de böyle bir dostum olsaydı" diyeceğiniz bir bölümle karşınızdayız.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(00:46) Mevlana ve Şems biraraya geldiklerinde Anadolu ne durumdaydı?
(05:33) İbn-i Arabi, Mevlana ve Şems ile Anadolu'da ne zaman buluşmuştu?
(06:52) İlk karşılaşmalarından önce Mevlana ve Şems birbirlerini tanıyorlar mıydı?
(09:21) Mevlana Anadolu'nun bu karışık döneminde neden etkili biri olmuştu?
(11:07) Mevlana ve Şems'in bilinen ilk buluşmaları ne zaman ve nasıl gerçekleşti?
(14:05) Mevlana ve Şems'in 40 gün halvete girmeleri, halvet ne demektir?
(15:03) Mevlana ve Şems'in ilk buluşmalarında temel farklılıkları neydi?
(15:53) Mevlana ve Şems'in hikayesinin bu kadar ilgi çekmesinin sebebi nedir? Kendi hayatımızda benzerlik taşıyan ne var?
(17:53) Mevlana ve Şems ne kadar süre birlikte kaldılar? Şems ne zaman ve neden Şam'a gitti?
(22:42) Mevlana'nın Şems'in Şam'dan dönüşü sonrası yazdığı dizeler
(25:09) Şems Mevlana'dan nasıl etkilenmişti? Onun hakkında neler söylemişti?
(26:50) Şems'in erken yaşta susmasının, seyahatlerinde de daha çok dinlemesinin sebebi nedir? (28:01) Mevlana ve Şems'in birbirlerinin hayatlarında sebep oldukları değişiklikler nelerdi?
(30:41) Mevlana'nın Şems hakkında yazdığı dizeler
(31:46) Şems'in nasıl öldüğü hakkındaki farklı rivayetler nelerdir?
(37:37) Şems'in kaybolmasından sonra Mevlana ne yaptı? -
Birçok farklı varlığa anlamlar yükleyen insanlık, konu ağaç olunca hangi sembollere odaklanmış? Ağaçlar ve farklı inançlar arasında çağlar boyunca nasıl bağlar kurulmuş? İslam uygarlığında ağaç nasıl yer almış? Türkler ağaçlarla hangi tanrıları arasında benzerlik kurmuş? Tasavvufta ağaç neleri temsil eder, muhteşemlerimiz ağaca bakınca neleri gördüler?
Tarih öncesinden günümüze manalar ormanında bir yürüyüşe çıkalım dedik, meselenin sadece bir ağaç olmadığını aktarmak istedik.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(00:42) Ağaç tarih boyunca insanlar için neyi simgelemiştir?
(01:27) Hayat ağacı nedir?
(02:04) Ağaçlarla dinlerin bağlantısı nedir? Hangi inanışlarda hangi ağaçlar kutsaldır?
(03:09) Eski uygarlıklardan ağaç hikayeleri. Phyllis kimdir? Badem şekeri dağıtma adedi nereden gelir?
(04:38) Zeytin ağacı ve zeytin dalı verme efsanesinin kaynağı nedir? Antik Yunan kenti Atina adını nereden alır?
(07:12) Zeus hangi ağaçla temsil edilir?
(07:43) Hint medeniyetindeki hayat ağacı nedir?
(08:13) Adem ve Havva'ya elmasını veren hangi ağaçtı?
(08:46) Japon efsanelerindeki en önemli ağaç hangisiydi?
(09:02) İskandinav mitolojisinde hangi ağaç önemliydi?
(10:01) Budizmdeki Bodi ağacı nedir?
(10:19) Ocağına incir ağacı dikmek ne demektir?
(11:02) İslam tarihinde ağacın yeri nedir? Secere kelimesi nereden gelir?
(12:28) 13. yüzyılda Anadolu'nun önemli figürleri ile ağaç ilişkisi, İbn Arabi'nin ağaç benzetmeleri
(14:54) Ashaf Halet Çelebi'nin ağaçla ilgili sözleri
(15:32) Türk efsanelerinde ağaçlar
(16:20) Kayın ağacının Türkler için önemi nedir?
(18:51) Göçebe kültürde ağaç neden kutsaldır?
(20:11) Tahtaya vurma geleneğinin kaynağı nedir?
(20:37) Ağaç ile ilgili devam eden şaman gelenekleri
(21:13) Ahmet Yesevi ve Hacı Bektaş'ın dut ağacı hikayesi
(22:02) Ağaç erenleri kimlerdir? Tahtacı Alevilerinin ağaçlarla ilişkisi
(23:33) Alevilikte ağacın önemi
(24:36) Yunus Emre ve erik ağacı
(24:48) Şeriat erik, tarikat üzüm, hakikat ceviz
(25:28) Mevlana ve ceviz ağacı
(26:28) Osmanlı İmparatorluğunda ağaçların önemi neydi? Çınar ağacının Osmanlı İmparatorluğundaki önemi nedir?
(29:52) Selvi ağacının tarihteki önemi nedir?
(30:58) Karamürver ağacının tarihteki hikayesi
(31:28) Huş ağacının tarihteki hikayesi
(31:35) Söğüt ağacının tarihteki hikayesi
(32:16) Defne ağaçının tarihteki hikayesi
(32:55) Kavak ağacının hüzünlü hikayesi
(33:25) Türk edebiyatında ağaç şiirleri
(36:45) Hollywood'da ağaç hikayeleri
(38:43) Gezi parkı ve ağaçlar -
Şems-i Tebrizi, büyüdüğü kentten ayrıldıktan sonra nereleri ziyaret etti? Konya'ya ve Mevlana'ya ulaşan yolda neler yaşadı? Uçuyor muydu, yoksa atı mı hızlıydı? İbni Arabi'yle görüşmesinden sonra ulu bilge hakkında neler söyledi? Nerede yaşıyor, nerede kalıyor, kimlerle görüşüyordu? Neden siyah giyiyordu? Pek çok ilginç özelliğiyle Şems'i konuşmaya devam ediyoruz...
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(00:56) Şems'in Perende lakabının anlamı ve kaynağı nedir?
(01:22) Şems Anadolu'ya gelmeden önce nerelerde seyahat etmiştir ? Bu seyahatlerin amacı neydi? Kimlerle karşılaştı?
(03:22) İbn'ül Arabi ile karşılaşması nerede oldu ve nasıl sonuçlandı?
(03:48) Şems'in Perende lakabının anlamı ve kaynağı nedir? (devamı)
(04:46) İbn'ül Arabi ile karşılaşması nasıl sonuçlandı?
(05:14) Şems seyahatlerinde ne arıyordu, ne şekilde arıyordu, nasıl seyahat ediyordu?
(07:36) Şems seyahatlerinde neden siyah giyinirdi, yöntem mi, sembol mü?
(09:47) Şems'in Perende lakabının anlamı için farklı bir yaklaşım
(11:10) Birden fazla Şems yaşamış olabilir mi?
(11:49) Şems neden fikirlerini yazıya dökmeyi istemedi?
(12:38) Şems'in ilk öğretmeni, şeyhi kimdi? Ebubekir Selebaf kimdir?
(13:21) Melamilikte ve daha sonra Ahilikte meslek sahibi ve hayatın içinde olmak neden önemlidir? Türkiye'deki kıyafet devrimi ile, bağımsızlıkla ilişkisi nedir?
(20:44) Mevlana neden ve ne zaman yazmaya başladı? -
Muhteşem Ayrıntılar'da hep beraber kutladığımız Hıdırellez bayramında dolaşıyoruz. Ateşten atlıyor, ağaçlara dileklerimizi bırakıyor, suya kavuşuyor, güneşle ısınıyoruz. Ortak kültürümüzün en renkli gününe özel bölümümüzü dinlemeyi ve Hıdırellez'i sevdiklerinizle birlikte doğanın kucağında kutlamayı unutmayın! ❤️
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın! -
Muhteşem 13. Yüzyıl'da sıra nihayet Şems'e geldi! Dönemin en ilginç ve gizemli kişiliğini, doğumu ve çocukluğu ile konuşmaya başlıyoruz. Doğduğu Tebriz nasıl bir kent? Çocukluğu nasıl geçti? Gelecekte alacağı lakapların ipuçlarını hangi kişilik özelliklerinde bulmak mümkün? Kalenderilik ve Melamilik gibi akımlar kendisini nasıl şekillerdirdi? Şems'in bir labirenti andıran hayatında sizi de bizimle birlikte dolaşmaya davet ediyoruz.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(01:10) Şems'in bildiğimiz hikayesi kesin doğru mudur? Neden farklı bilgiler var?
(02:34) Şems'in gerçek adı nedir, lakapları nelerdir?
(03:09) Şems ne zaman ve nerede doğmuştur? Babası kimdir?
(03:40) Makalât nedir? Şems ile ilgili bilgilerin kaynağı ve farklılıkların sebebi nedir?
(04:51) Şems'in çocukluğu nasıldı?
(07:23) Şems'in kim olduğu ile ilgili farklı bir hikaye, Hasan Sabbah, Alamut Kalesi bağlantısı
(11:24) Şems'in lakaplarının anlamı nedir?
(12:07) Şems nasıl bir eğitim aldı?
(14:49) Şems'in doğduğu Tebriz nasıl bir yerdi?
(16:25) Tebriz'deki Türk varlığının az bilinen durumu
(19:24) Şems'in ailesinin Hindistan kökeni düşüncesi
(20:04) Şems'in tavrı, duruşu, görünüşü nasıldı? Neden Kalenderi olduğu düşünülüyor?
(26:07) Melamilik hakkında kısa bir bilgi, bağımsızlık düşüncesi, bu kavramın Atatürk ve Cumhuriyet'in kuruluşundaki etkisi -
Bu bölümümüzde, İslamiyet'in altın çağını şekillendiren bilim, matematik, astronomi ve felsefe alanlarındaki devrimlere derinlemesine bir yolculuk yapacağız. Horasan'daki hızlı aydınlanmanın arkasındaki hocalık sistemi ve Habeş El Merzevi gibi isimlerin önemli katkılarından başlayarak, Bağdat'ın nasıl bir bilimsel cazibe merkezi haline geldiğini keşfedeceğiz. Beni Musa kardeşlerden Ahmed el Fergani'ye, algoritmanın babası Harezmi'den algoritma ve cebirin kullanımına, Usturlab'ın gizemli dünyasından Farabi'nin entelektüel mirasına kadar geniş bir spektrumda ilerleyeceğiz. Ayrıca, İslam dünyasının Avrupa denizciliği üzerindeki etkilerini, Endülüs'te başlayıp İtalya'ya uzanan çeviri hareketlerini, felsefenin evrimini ve Biruni, İbn-i Sina, Ömer Hayyam gibi isimlerin bilime ve düşünceye olan katkılarını ele alacağız.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
(00:50) Horasan'daki hızlı aydınlanmanın sebebi nedir? Hocalık sistemi nedir?
(01:54) Habeş El Merzevi kimdir?
(02:10) Horasan'ın aydınlarının doğum yerleri nerelerdi?
(02:49) Bağdat'ın bilimsel cazibe merkezi olmasının sebebi neydi? Şimdiki Dubai'nin benzerliği nedir?
(04:19) Habeş El Merzevi ve çalışmları (devamı)
(04:57) Beni Musa kardeşler ve çalışmaları
(05:18) Ahmed el Fergani ve çalışmaları
(06:21) Harezmi ve çalışmaları
(08:09) Algoritma ve Harezmi ilişkisi, cebirin o dönemdeki kullanım amacı neydi?
(10:30) Usturlab nedir, ismi nereden gelir? Avrupa denizcilikte İslam ülkeleri ve Osmanlı İmparatorluğunun nasıl önüne geçti?
(14:29) Farabi ve çalışmaları
(15:16) Horasan alimlerinin ortalama yaşam süreleri
(16:39) Farabi ve çalışmaları (devamı)
(18:35) Endülüs'te çeviri faaliyetleri, bilginin Endülüs'ten İtalya'ya gelişi
(21:19) Felsefe ne demektir? Felsefe kelimesi nereden gelir? Tanrı anlayışı tarihte nasıl değişmiştir?
(25:17) Biruni ve çalışmaları. Gazneli Mahmut ve Biruni ilişkisi.
(27:53) İbn-i Sina ve çalışmaları. Biruni ve İbn-i Sina mektuplaşmaları ve fikir ayrılıkları.
(31:00) Ömer Hayyam ve çalışmaları, şair mi matematikçi mi?
(34:00) Ömer Hayyam'ın Nizamülmülk ve Hassan Sabah ile ilişkisi nedir?
(34:41) Ömer Hayyam Celali takvimini nasıl oluşturdu?
(35:38) Ömer Hayyam, Nizamülmülk ve Hassan Sabah üzerine bir roman: Amin Maalouf'un Semerkant kitabı -
İnsanlık tarihi, miladı Göbeklitepe olarak alırsak nasıl bir perspektife oturuyor? Bu perspektif ile oluşan kronolojide farklı uygarlıkların insanlığa etkilerini nasıl değerlendirebiliriz? Batı merkezli uygarlık tarihi yaklaşımının eksikleri ve görmedikleri nelerdir?
Horasan'ı niye Kayıp Aydınlanma olarak görebiliriz? Bu aydınlanmaya Bağdat'ın etkisi nasıl oldu?
Horasan'ın polimatlarının nasıl bir altyapıdan ortaya çıktığını tartışıyor, dahi isimlere bu bölümde Razi ve El Belhi'yle başlıyoruz. Horasan coğrafyasında gezinmeye ve unutulan değerleri hatırlatmaya devam ediyoruz.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
Kısımlar:
(00:50) Horasan'ı bu kadar çok önemli insanın ve aydınlanmanın merkezi yapan neydi?
(01:20) Göbeklitepe'den başlayan farklı bir tarihleme bakışı
(05:47) Bilim Batı medeniyetleri ile mi başladı?
(07:31) Horasan isminin kelime karşılığı nedir?
(08:21) Horasan hakkında kaynak kitap önerisi: Kayıp Aydınlanma
(09:07) Horasan'daki bilgi nereye kaydı, Avrupa'yı nasıl etkiledi? Ortaçağ düşüncesi ile bağlantısı nedir?
(11:58) Tarihe bakışta farklı perspektiflerin önemi
(14:37) Abbasilerde Halife Memun'un dönemini aydınlanmada öne çıkaran neydi? Bağdat neden bir cazibe merkezi oldu?
(22:09) Hezarfen ne demek?
(23:56) Bağdat'ta Memun döneminde ilk hangi bilim dallarına öncelik verilmişti?
(24:22) Bağdat'taki çevirilerin kaynağı neydi?
(25:08) Cabiriciler kimlerdir?
(25:28) Cabiricilerin kimyaya önem vermesinin sebebi neydi, simya ne demektir?
(26:00) Vahdet-i vücut ve vahdet-i mevcut düşüncesinin farkı nedir?
(29:00) Razi kimdir?
(29:33) Horasan'daki tıp çalışmalarının dünyaya katkısı ne oldu?
(30:43) El Belhi kimdir? Nişabur'un önemi neydi? -
Horasan coğrafyası uygarlığının renklerini nereden alıyor? Atina Okulu'nun İran Coğrafyası ve Horasan ile ilgisi ne? Horasan'ın kültürel akışkanlığı nereden geliyor? Bölgenin Emeviler ve Abbasiler dengesinde ve çekişmesinde yeri nasıl gelişti? Bağdat-Horasan ilişkisi nedir, Bağdat yeniden kurulurken Horasan'dan nasıl faydalandı? Bermekiler kimdir, Horasan'ı ve Bağdat'ı nasıl etkilediler? Horasan'ın dünya bilimine olan temel etkileri nelerdir? Otomatik piyanonun konuyla ilgisi ne? Muhteşem 13. Yüzyıl'ın yeni bölümünde tam kadro yine Horasan'ı konuştuk...
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
Kısımlar:
(00:59) Horasan ve Sümerler arasındaki bağlantı nedir?
(03:23) Atina okulu ve Aristo'nun eserlerinin Horasan'a gelişi
(04:51) Horasan'ı bildiğimiz devletlerden, medeniyetlerden ayrıştıran nedir?
(08:24) Tavla ve satrancın Horasan'da ortaya çıkışı ve sembolizmi
(10:06) Horasan'ın İslam ile tanışması ne zaman ve nasıl oldu? Horasan'da İslamiyet nasıl yayıldı?
(13:46) Dört halife dönemi sonrası İslamiyet ilk hangi coğrafyalara ulaştı? Bu bölgelerde güç nereden nereye kaydı?
(15:55) Türklerin Abbasiler ile biraraya gelmesi
(17:36) Emevilerin Abbasiler sonrası Endülüs'e gidişleri
(18:45) Abbasiler döneminde Bağdat şehri neden ve nasıl kuruldu?
(21:55) Horasan'daki insanların kökeni ve kullandıkları dil tek miydi?
(23:30) Bermeki ailesinin kökeni
(25:20) Budist tapınaklarından gelen bilgilerin tercümesinin önemi
(25:47) Eski Yunan eserlerinin tercüme edilmesi
(26:26) Horasan'ın bilimdeki öncülüğü nasıl gerçekleşti? Beytü'l-Hikme nedir?
(30:33) Horasan tarih eğitiminde neden az yer alıyor? Horasan'da Arapça kullanımı neden yaygınlaştı? -
Horasan, tam olarak nerede? Neden bizlere bir masal ülkesi gibi anlatıldı? Bölgenin Türk ve İslam tarihi açısından önemi ne, uygarlıkların gelişmesine ne katkıda bulundu? Horasan'ın isminde hangi anlamlar gizli? Muhteşem Ayrıntılar'ın bu bölümünde lacivert bir taşın açtığı yolların, su kanallarının, matematik ve algoritmanın peşinde, Horasan'ın eşsiz coğrafyasının izinde kısa bir gezintiye çıkıyoruz.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
Kısımlar:
(00:48) Horasan bizim için neden bu kadar önemli?
(03:25) Horasan coğrafi olarak nerede?
(04:26) Horasan'ın dünya tarihindeki önemi ne?
(05:44) Lapis lazuli taşı nedir?
(07:55) Horasan ne zamandan beri var ve önemini ne kadar süre korumuş?
(08:26) Horasan halkları kimler?
(09:24) Horasan'daki şehirler
(11:49) Horasan'ın jeopolitik önemi
(13:45) Horasan'da bilimin gelişmişliği ve gelişmiş sulama sistemleri
(16:34) Horasan'ın büyük şehirleri: Merv, Belh, Nişabur, Buhara
(18:41) Nizam'ül-Mülk kimdir?
(19:55) Horasan'ın Türkler için önemi ne? Horasan neden tarih derslerinde anlatılmaz?
(21:32) Horasan ismi nereden gelir? Horasan adının tarihi bağlantıları.
(25:03) Horasan'da Zerdüştlük. Zerdüştlüğün kelime analizi.
(26:23) Zerdüştlük ve Hıristiyanlık bağlantısı
(27:48) Roma ve Mitraizm
(30:24) Sirius nedir, tarihi önemi nedir?
(32:24) Mesihiye nedir? Hıristiyanlık ve Mesihiye aynı din mi?
(33:48) Nemrut Dağındaki heykelleri kim yaptırdı?
(34:43 Horasan'daki eski dinler neler?
(36:43) Zerdüştlük ve dualizmin Hollywood'da kullanımı
(38:48) Hero's Journey
(43:14) Turnanın önem -
Muhteşem Yüzyıl'ın yeni bölümünde "hocaların hocası" Ahmet Yesevi'nin izlerini sürmeye çalıştık. Hangi coğrafyada doğdu? Anadolu'ya gelmediği halde bu topraklara nasıl etki edebildi? Türkçe'yi nasıl kullandı? İslam'ın yayılmasına ve bugünümüze nasıl etki etti? Barış Manço'nun Ahmet Yesevi ile benzer yönleri neler? Kuşlar, ağaçlar ve daha pek çok sembolün ardındaki anlama bu bölümde kafa yoruyoruz.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
Kısımlar:
(0:36) Ahmed Yesevi neden muhteşemlerimizin arasında yer alıyor?
(01:31) Ahmed Yesevi ne zaman yaşadı?
(02:10) Ahmed Yesevi nerede doğdu, kökeni ne?
(02:52) Ahmed Yesevi'nin bizim için önemi ne? Barış Manço ve Ahmed Yesevi ilişkisi.
(04:09) Ahmed Yesevi hangi mesajı verdi ve bu mesajı nasıl verdi? Hikmet nedir?
(05:52) Ahmed Yesevi'nin Türkçeyi kullanmasının nasıl bir etkisi oldu?
(08:00) Türkler Anadolu'ya ilk geldiklerinde hangi diller hakimdi?
(09:07) Ahmed Yesevi ve Hacı Bektaş Veli karşılaştı mı? Hacı Bektaş'ın Anadolu'ya ilk geliş efsanesi, Rum Erenleri ile karşılaşması.
(12:03) Rum Erenleri Anadolu'ya nereden gelmiştir?
(13:05) Ahmed Yesevi'nin mesajının içeriği nedir? Türk tasavvufu ve Horasan düşüncesinin farkı neydi?
(14:20) Türklerin önceki dinleri ve tasavvuf düşüncesi
(14:45) Nardogan nedir?
(16:02) Haydarilik nedir?
(16:43) Kalenderilik nedir? Kalenderilik bugünkü kimlere benzer?
(17:51) Ahmed Yesevi ilk eğitimini nerede aldı? Arslan Baba kimdir?
(18:45) Ahmed Yesevi'nin Hikmetleri nedir? Bulunan en eski Hikmetler eseri hangi tarihtendir?
(20:06) Yesevilik Anadolu'da nasıl devam etmiştir? Yusuf Hamedani ve Nakşibendilik.
(21:32) Siyasal İslam ne zaman başladı?
(23:05) Ahmed Yesevi'nin mesleği ne? Ahilik ve meslek sahibi olmanın önemi.
(25:48) Ahmed Yesevi Yesi'ye ne zaman ve neden döndü?
(25:11) Ahmed Yesevi neden 63 yaşında yeraltına indi? 63 yaş ve yeraltı neyi sembolize eder?
(31:10) Ahmed Yesevi'nin Hikmetleri değiştirilmiş mi? -
Muhteşem Ayrıntılar serimizde bu kez, Doğu ile Batı'yı bir araya getiren, sayısız uygarlığın buluşma noktası olan İpek Yolu'ndayız. Tarihin bu en önemli ticaret yolunda, müthiş ayrıntılarla dolu kısa bir yolculuk sizi bekliyor. İpek Yolu’nun üzerindeki medeniyetlerin birbirleriyle olan etkileşimi ve bu önemli yolun küresel tarih üzerindeki derin etkilerinin yanı sıra bilim, yeni teknolojiler, felsefe ve dinlerin yayılmasındaki büyük önemini de keşfedeceksiniz. Ayrıca, İpek Yolu'nun Türk ve İslam uygarlıklarının şekillenmesinde oynadığı kritik rolün ayrıntıları da bu bölümde!
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
Kısımlar:
(00:34) İpekyolu nedir? İpekyolu ismi nereden geliyor? İpekyolu nereden nereye gider?
(03:43) İpekyolunda ne taşınırdı?
(03:47) Tarihte ipek
(06:42) İpekyolunda taşıma için ne kullanılırdı? İpekyolunda deve kullanımı
(07:55) Baharat yolu ve ipek yolu aynı mıdır?
(07:58) Baharatın tarihteki önemi nedir?
(08:45) İpekyolunda ne taşınırdı?
(09:17) İpekyolunda taşıma için ne kullanılırdı? İpekyolunda deve kullanımı
(10:11) İpekyolu güzergahı nedir? İpekyolu nerelerden geçer?
(10:48) İpekyolunun uzunluğu nedir?
(13:53) Amerikan'ın keşfi ipekyolunu nasıl etkiledi?
(14:30) İpekyolunun uzunluğu nedir? İpekyolu ne kadar sürer?
(15:08) İpekyolunun önemi ne zaman azaldı?
(16:56) İpekyolu ve Marco Polo. İpekyolunun adını kim koydu?
(17:06) Marco Polo kimdir? Marco Polo gerçek midir?
(19:54) İlk kağıt üretimi nerede yapıldı?
(20:46) İlk barut nerede üretildi? Barutun keşfi neden önemlidir?
(22:00) İpekyolu hastalık taşıdı mı? Çin'den gelen hastalıklar.
(23:14) İpekyolu ve Türkler
(25:00) İpekyolu ticaretten başka neleri etkilemiştir?
(25:30) Horasan'ın tarihteki önemi nedir?
(28:03) İpekyolu ve İslam
(28:45) Horasan ve müslümanlık. Horasan ve İslam.
(31:06) Hürmüz ve Ahriman'ın hikayesi
(32:06) İpekyolunu kim yaptı? -
Muhteşem 13. Yüzyıl'da ikinci muhteşemimiz Ahmed Yesevi... Kişiliğiyle ve hayatıyla ilgili ayrıntılara girmeden önce, yaşadığı zamanın ruhunu anlamaya ve anlatmaya çalıştık. Türk kimdir? Türklerin İslam'a geçişinde neler yaşandı? Kılıçtan geçirilip İslam’a mı geçtiler? Sosyal medyada kontrolsüzce yayılan bilgiler ne kadar doğru? Yesevi gibi ulu bir kişinin kökleri nereye uzanıyor? Bu bölümde tüm bu soruların cevabını aramaya başladık.
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
Kısımlar:
(01:00) Türk kimdir? Tarihte kaç Türk devleti vardır?
(03:03) Türklerle ilgili ilk yazılı kaynaklar hangileridir?
(05:45) Türk ismi nereden geldi?
(06:17) Ahmed Yesevi ile Türklerin ilişkisi
(08:25) "Ahmed Yesevi'nin Halifeleri" ne anlama geliyor?
(09:57) Türkler İslamiyet öncesinde hangi dine inanyordu?
(14:15) Türklerin İslamiyet'e geçişi
(15:24) Türkler İslam'a kılıç zoruyla mı geçti?
(17:18) Fetihlerin amacı toprak kazanmak mıydı, İslamiyet'i yaymak mıydı?
(20:53) İslamiyet'e geçen ilk Türk devleti hangisi?
(22:13) Talas Savaşı'nın önemi
(23:03) Emeviler ve Abbasiler kim?
(25:45) İslam hızla yayılırken elde edilen güç neye yol açtı
(26:50) Türklerin İslamiyete geçişinde Ahmed Yesevi'nin rolü neydi?
Önerdiğimiz Kaynaklar:
Türklerin Tarihi - Jean Paul Roux
Türklerin ve Moğolların Eski Dini - Jean Paul Roux
Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar - Fuad Köprülü -
Muhteşem Ayrıntılar’da bu haftaki konumuz Konya.
Konya’nın tarih öncesi çağlardan başlayan ve 13. yüzyılda Muhteşemlerimizi de kucaklayan zengin tarihinden ve tarihi öneminden bahsediyoruz. Konya adı nereden geliyor? Yerleşik ve göçebe yaşamın ortak noktası olarak Konya’nın ve Çatalhöyük’ün insanlık tarihindeki önemi… Tarih boyunca topraklarında hüküm süren topluluklar… Persler, Frigyalılar, Hristiyanlar ve Türklerin Konya ile ilişkisi… Ve nihayet Muhteşemlerimizin 13. yüzyılda Konya’ya gelişi, Konya’nın Muhteşemlerimiz üzerindeki etkisi, Konya ve Mevlana’nın çok özel ilişkisi, Konya’dan günümüze uzanan kültür mirası ve dahası… Hepsi bu bölümde!
Bölümlerde konuştuğumuz konularla ilgili ilginç içerikler ve bize daha kolay ulaşmak için Muhteşem 13. Yüzyıl'ın Instagram ve Twitter ve Facebook hesaplarını takip etmeyi unutmayın!
Kısımlar:
(00:55) Konya'nın tarihsel açıdan önemi nedir?
(01:50) Çatalhöyük nerede? Tarihin ilk yerleşim yeri burası mı?
(02:55) Çatalhöyük'teki kültler neyi temsil ediyor?
(03:30) Çatalhöyük ve turna kuşu
(03:48) Yerleşik ve göçebe kültürlerin buluştuğu Konya
(04:30) Anadolu'da tarihteki orman varlığı hangi düzeydeydi?
(05:20) Konya hangi uygarlıklara ev sahipliği yaptı?
(06:30) Isaura halkı ve kötü kaderi
(07:13) Konya ismi nereden geliyor?
(07:55) Konya'nın neden sık işgal edildi? Kent yapısını nasıl etkiledi?
(09:10) Konya'nın Hristiyanlık açısından önemi ne?
(11:00) Türkler Konya'ya ne zaman geldi?
(11:50) Muhteşemlerimizin Konya ile ilgisi ne? Hangileri yaşamış?
(15:00) Konya'nın ticaret yolları açısından önemi ne?
(15:40) Konya'nın Mevlana açısından önemi ne?
(17:30) Sadreddin Konevi ve Konya ilişkisi nedir?
(18:30) Konya'dan yolu geçen önemli isimler Kimler?
(19:10) Konya'daki önemli tarihi eserler hangileri?
(20:10) Şebi Aruz Törenleri nedir?
(21:10) Konya'ya trenle ulaşım ne kadar sürüyor? - Vis mere
