Episoder
-
Mede vanwege Open Monumentendag (14 september, thema: verbindingen) komt deze aflevering uit het Maliebaanstation, nu Spoorwegmuseum. Dit station aan de Oosterspoorweg bestaat 150 jaar. Arjan den Boer spreekt met kunsthistoricus Victor Lansink, vakspecialist historisch beeldmateriaal bij Het Utrechts Archief. Daarnaast publiceert hij veel over spoorweggeschiedenis, zoals de 'Atlas van de Verdwenen Spoorlijnen' (2016) en dit jaar het boek over de Oosterspoorweg. Hij vertelt hoe de 'zijtak' van deze spoorlijn naar Utrecht Maliebaan tot stand kwam, maar ook over zijn grote fascinatie voor 'Railtrash'.
-
Oprichter Wim van Scharenburg vertelt over het ontstaan van het Museum van Zuilen. De toenmalige gemeente Zuilen ging in 1954 op in Utrecht. Vanwege de fabrieken Werkspoor en Demka werd er veel gebouwd. De huidige tentoonstelling Etalage naar het Verleden gaat over de vele winkels die Zuilen had. In het najaar volgt een expositie over woningbouw: Bouwen voor de buurt.
-
Manglende episoder?
-
In de korte serie over vernieuwde Utrechtse musea, groot en klein: directeur Lysette Jansen van het Volksbuurtmuseum in Wijk C. Zij vertelt over het ontstaan van het museum vanuit de wijkbewoners zelf. Ook leidt ze ons rond door de nieuwe, frisse opstelling die toch nog veel vertrouwde elementen bevat.
-
Bart Rutten, artistiek directeur van het Centraal Museum, leidt ons rond door de nieuwe vaste opstelling Collectie Centraal. Ook vertelt hij hoe kunst en stadsgeschiedenis gecombineerd zijn. Er is veel aandacht voor diversiteit — in de breedste zin van het woord.
-
Ter gelegenheid van 100 jaar historische vereniging Oud-Utrecht gaat het Jaarboek 2023 over 'historische cultuur': de veranderende omgang met het verleden. Fred Vogelzang, historicus en redactielid van het Jaarboek, vertelt over de beeldvorming rond Utrechtse kastelen en buitenplaatsen. Zo kreeg Slot Zuylen, waar de podcast is opgenomen, pas rond 1970 aandacht voor Belle van Zuylen als 'feministe'. Aan bod komen ook films, roleplaying en zelfs tatoeages.
-
Vanaf de tentoonstelling 'Cape X Utrecht' in de Academie Galerie (AG) van de HKU aan de Minrebroederstraat een gesprek met cultuurhistoricus Nancy Jouwe. Zij is medesamensteller van de tentoonstelling en van het boek 'Slavernij en de stad Utrecht' (2021). Wat was de band van Utrecht met de Kaapkolonie door de eeuwen heen? Hoe herken je het koloniale verleden in het heden?
-
Reina de Raat, conservator medische en tandheelkundige collectie, over het vernieuwde Universiteitsmuseum Utrecht en de zaal 'Uitdokteren'. Het rijke medische erfgoed van Utrecht komt aan bod aan de hand van professor Jan Bleuland, wasmodellenmaker Petrus Koning, oogarts Franciscus Donders en mejuffrouw Jans Schuiringa, eerste vrouwelijke lector tandheelkunde.
-
Joep Haffmans is antiekhandelaar en verzamelaar van Utrechtse kunst uit het Interbellum, onder meer van Erich Wichman. Hij was een van de eerste abstracte kunstenaars van Nederland. Na een bezoek aan het Italië van Mussolini geloofde Wichman dat het fascisme de oplossing bood. Haffmans: 'Ik deel zijn gedachtegoed niet, maar ik vind het wel fascinerend.' De podcast komt vanuit het voormalige stadszendingskerkje aan de Hoogravenseweg waar Haffmans sinds 1978 woont en werkt. (Foto: André Russcher)
-
Vanuit Museum Hoge Woerd een gesprek met gemeentelijk archeoloog Eric Graafstal over 25 jaar archeologie in Leidsche Rijn, waarbij hij vanaf het begin betrokken was. Als kind, opgegroeid in Vleuten-De Meern, zocht hij hier al naar Romeinse spullen. Weinig plekken zijn zo intensief door archeologen onderzocht als Leidsche Rijn. Bijna 140 opgravingen leverden vele vondsten en nieuwe inzichten op, vooral over de Romeinse limes maar ook over de bronstijd en de vroege middeleeuwen.
-
Vanuit Café Kalff een gesprek met universitair docent Publieksgeschiedenis, Educatie en Burgerschap Marijke Huisman over de Utrechtse Regenboogcanon (www.queerustories.nl). Bij de rijke historie van de Utrechtse lhbti+-gemeenschap komen o.a. het woord 'Utrechtenaar' aan bod en vrouwenboekhandel De Heksenkelder (nu Savannah Bay). Hoe geven groepen telkens nieuwe betekenis aan het verleden?
-
De bevlogen cultuurhistorica Llewellyn Bogaers bestrijdt historische vooroordelen en maakt zich sterk voor sociale cohesie. Vanuit Grand Hotel Karel V (het Duitse Huis) vertelt zij over haar proefschrift 'Aards, betrokken en zelfbewust', waarin ze een andere kijk geeft op de reformatie. En over haar nieuwe onderzoek: 'Van der Aa tot IJsbrandi. Clanstrijd in middeleeuws Utrecht (1100-1600)'. Hierover geeft Llewellyn op 27 november 2022 een lezing: http://levendverledennu.nl/wp-content/uploads/2022/10/Poster-lezing-Van-der-Aa-tot-IJsbrandi-2-2-27-11-2022.pdf
-
Vanuit Paleis Lofen een gesprek met historicus en archivaris Kaj van Vliet van Het Utrechts Archief. Hij is kenner van de stadsrechtoorkonde die 900 jaar geleden op deze plek werd getekend door de Duitse keizer. Hij vertelt wat we allemaal wel, maar veel ook niet weten over het stadsrecht. Ook komt het boek aan bod dat Kaj samen met Bettina van Santen schreef: 'Gekomen om te blijven, 900 jaar Utrecht' waarin de stadsgeschiedenis wordt vertelt aan de hand van nieuwkomers. Aanleiding is de 'Nacht van de Utrechtse Geschiedenis' op 8 oktober, waar beide auteurs een presentatie zullen geven over dit boek.
-
Bettina van Santen is architectuurhistoricus bij de gemeente Utrecht. In deze podcast vertelt ze over jonge monumenten uit de wederopbouw en de recente 'Post 65'-periode. Aanleiding is het themanummer van Tijdschrift Oud-Utrecht over 50 jaar zorg voor Utrechts erfgoed. Ook komt het nieuwe boek aan bod dat zij samen met Kaj van Vliet schreef: 'Gekomen om te blijven, 900 jaar Utrecht'. De podcast komt vanuit de Johanneskerk in Overvecht uit 1966, een jong monument waar Bettina van Santen vaak komt.
-
Deze podcast komt vanuit de Domkerk: een gesprek met de spraakmakende kunsthistorica Sanne Frequin. In haar recente proefschrift geeft zij een frisse blik op het grafmonument van Gwijde van Avesnes in de Dom, zoals al blijkt uit de titel: 'Propaganda in steen'. Ook ontdekte zij dat het monument ooit bont beschilderd was en liet ze een deel in 3D reconstrueren. Waar komt haar fascinatie voor de middeleeuwen vandaan?
Foto: Angeliek de Jonge -
Ter gelegenheid van het Adrianusjaar 1522-2022 vanuit Paushuize een extra lang gesprek met Twan Geurts, biograaf van paus Adrianus van Utrecht. Over zijn Utrechtse jeugd aan de Oudegracht, studie in Leuven, rol als opvoeder van Karel V, onderkoning van Spanje en 'tussenpaus' in het decadente Rome. Zijn hervormingen slaagden pas na zijn dood.
-
Pompeii in Paushuize. Vanuit de Balzaal een gesprek met conservator Froukje van der Meulen. De Pompeiaanse muurschilderingen in deze zaal zijn uniek in Nederland. Ze werden in 2009 teruggevonden en gerestaureerd, maar drie Romeinse danseressen ontbreken. Froukje van der Meulen wist te achterhalen hoe ze eruit zagen en binnenkort worden ze gereconstrueerd.
In het Jaarboek Oud-Utrecht 2021 schreef Froukje van der Meulen een rijk geïllustreerd artikel over haar onderzoek: https://oud-utrecht.nl/nieuws/960-presentatie-jaarboek-oud-utrecht-2021 -
Vanaf de tentoonstelling Slot Zuylen en Slavernij een gesprek met Marjet Douze. Zij deed onderzoek naar koloniale bezittingen van Belle van Zuylen en haar houding tegenover slavernij. Ook is zij betrokken bij de gevelsteen voor de revolutionaire patriot Quint Ondaatje aan het Utrechtse stadhuis.
-
Vanuit de bijzondere tuin van Zuylenspiegel aan de Zuilenstraat een gesprek met Tolien Wilmer, bestuurslid van Open Tuinendag Utrecht. Zij was beheerder van de collectie prenten en tekeningen bij Het Utrechts Archief en heeft daarover vele boeken en tentoonstellingen gemaakt. Stadstuinen en buitenplaatsen zijn haar grote fascinatie. Tolien werkte ook mee aan het themanummer De groene stad van Tijdschrift Oud-Utrecht.
Korte video van dit gesprek en de tuin: https://www.youtube.com/watch?v=XapnyHllono
De Open Tuinendag is op 26 juni: https://opentuinendagutrecht.nl -
Vanuit het Academiegebouw een gesprek met hoogleraar Universiteitsgeschiedenis Leen Dorsman, naar aanleiding van het 77e lustrum van de Universiteit Utrecht. Over prominente hoogleraren, het studentenleven, maskarades, de positie van vrouwen en enkele zwarte bladzijden.
-
Renger de Bruin is adelsonderzoeker aan de Universiteit Utrecht en schrijft een boek over de Utrechtse adel. Eerder was hij conservator stadsgeschiedenis bij het Centraal Museum. Arjan den Boer spreekt in Slot Zuylen met hem over de adellijke familie Van Tuyll van Serooskerken die daar woonde en over de adel in verleden en heden.
- Vis mere
