Episoder
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie ponownie zaglądam na Bliski Wschód. Tym razem w związku z obecną sytuacją międzynarodową postanowiłem przyjrzeć się powojennej historii Libanu. Przez lata był to teren regularnych walk i wojen domowych. Jednocześnie u podstaw powstania tego kraju jest porozumienie zawarte między wyznawcami różnych religii. Aby zdobyć wolność chrześcijanie znaleźli kompromis z muzułmanami. Potem jednak problem wynikający z wyznawanej religii i powiązanej z nią decyzjami politycznymi doprowadził do zradykalizowania się nastrojów społecznych. Skutkowało to wojną domową w latach 50-tych. Walki powstrzymała dopiero interwencja Amerykanów, którzy obronili u steru władzy przychylnego im polityka. Do Libanu po I wojnie z Izraelem przybyły tysiące Palestyńczyków. Kolejna duża fala migracji nastąpiła w 1970 roku, gdy w Jordanii doszło do wewnętrznego konfliktu, gdzie przez lata chronili się palestyńscy bojownicy. Napływ kolejnych uchodźców i aktywnych zbrojnie ugrupowań atakujących Izrael sprawił, że Liban stał się wyjątkowo niestabilnym krajem. Z roku na rok napięcie między władzami w Bejrucie, a Palestyńczykami narastało. Beczka prochu wybuchła w 1975 roku krwawą trwającą aż 16 lat wojną domową. Więcej dowiecie się z najnowszego odcinka.
-
Cześć, w najnowszym odcinku serii Powojnie opowiadam historię Hiroszimy po ataku nuklearnym z 6 sierpnia 1945 roku. Amerykański bombowiec B-29 Enola Gay zrzucił wtedy bombę atomową na bezbronne japońskie miasto. Eksplozja była tak potężna, że niemal natychmiast zniknęło tysiące domów i zginęło mnóstwo ludzi. Zabudowania które ocalały zajęły się ogniem. W kolejnych godzinach miasto i jego mieszkańcy walczyli o przetrwanie. Lekarze którym udało się przeżyć ratowało rannych. Powstawały polowe punkty medyczne. Z dróg usuwany był gruz, aby zapewnić przejazd samochodom. Hiroszima odradzała się zaskakująco szybko. Już dwa dni po niszczycielskim ataku do miasta przyjechały pierwsze pociągi. Do niektórych budynków podłączony został prąd. Zaczęły też kursować tramwaje. Do miasta zjeżdżały też tysiące wolontariuszy, którzy chcieli pomóc przy odbudowie aglomeracji. I kiedy wydawało się, że jest nadzieja na lepsze jutro 17 września przez Hiroszimę przeszedł tajfun, który zniszczył to co zostało już odbudowane. Jak wyglądały dalsze losy miasta tego dowiecie się słuchając najnowszego odcinka mojej serii.
-
Manglende episoder?
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zająłem się krajem, który jako pierwszy w historii ogłosił się ateistycznym. Praktykowanie religii w państwie Envera Hoxhy było zakazane. Za posiadanie Biblii lub Koranu można było pójść do więzienia. Świątynie, nawet te bardzo zabytkowe były burzone lub zamieniane na budynki użyteczności publicznej. Za ochrzczenie dziecka duchownym groziła kara śmierci. Setki księży i imamów trafiało za kraty najczęściej z powodu wymyślonych przez władzę zarzutów o szpiegostwo na rzecz zachodnich krajów. Katoliccy księża uważani byli za zdrajców, którzy uznają zwierzchność Watykanu. Poza tym w mediach rozkręcona została potężna akcja propagandowa. W kinach wyświetlane były filmy w których ludzie wierzący przedstawiani byli jako zacofani i mało inteligentni. W 1967 roku albańskie Zgromadzenie Ludowe przyjmuje ustawę znoszącą statuty wspólnot wyznaniowych. W 1976 roku w nowej konstytucji kraju oficjalnie wprowadzono zakaz religii.
-
Hej, w związku ze zbliżającą się debatą między Kamalą Harris a Donaldem Trumpem postanowiłem zajrzeć do historii debat prezydenckich w Stanach Zjednoczonych. Skupiłem się na okresie powojennym choć w filmie pojawiają się też wątki wcześniejsze. Opowiedziałem o pierwszej historycznej serii debat w dziejach USA, a także politycznym starciu kobiet w studio telewizyjnym, które uważane jest przez niektórych historyków za pierwszą debatę prezydencką. Potyczki w mediach między politykami często były kluczowe dla wyniku wyborczego. W zasadzie nie było debaty, która nie zaważyłaby na tym jak głosowali Amerykanie. W odcinku pojawił się wątek związany z potyczką Kennedy'ego z Nixonem oraz Reagana z Carterem. Nie mogło też zabraknąć potężnej gafy autorstwa Geralda Forda. Natomiast 1988 roku niezwykle ciekawie przebiegała debata zorganizowana wśród wiceprezydentów. Zapraszam na odcinek!
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się podjąć temat reparacji od Niemców. Polska po II wojnie światowej była kompletnie zniszczona. Lata okupacji i zbrodni dokonanych przez Niemców, a potem Sowietów sprawiły, że polskie miasta i wsie tonęły w zgliszczach. Warszawa nie nadawała się do zamieszkania. Przestało istnieć mnóstwo cennych zabytków. Niemcy okradli Polskę z dóbr kultury. Gospodarka praktycznie nie istniała. Wiele fabryk nie były w stanie niczego produkować. Zginęły miliony polskich obywateli. Jeszcze więcej stało się inwalidami. Jeszcze przed zakończeniem wojny polskie władze emigracyjne, a także przedstawiciele promoskiewskiego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego zaczęli liczyć straty, aby po upadku III Rzeszy wystawić Niemcom odpowiedni rachunek. Niezależnie od reprezentowanego rządu - emigracyjnego czy tego powstałego w Lublinie - oczekiwania wobec agresorów z Zachodu były ogromne. Nikt nie miał wątpliwości, że Niemcy powinny wypłacić Polsce potężne reparacje. Nie było żadnej taryfy ulgowej.Jednak jak pokazały kolejne lata Polska, która znalazła się pod butem Moskwy musiał najpierw obniżyć swoje oczekiwania względem Niemców, aby następnie całkowicie zrezygnować z wypłaty odszkodowań. Dlaczego tak się stało? Tego dowiecie się słuchając najnowszego odcinka serii Powojnie.
-
Hej, w tym odcinku opowiadam historię, która do dziś wydaje się nieprawdopodobna. 28 maja 1987 roku około godziny 19 nad moskiewskim niebem rozległ się dźwięk silnika niewielkiej Cessny. Za sterami siedział Niemiec Mathias Rust. Pilot amator przylatując do sowieckiej stolicy z Zachodu chciał w ten sposób "zbudować" most przyjaźni, który rozkruszy Żelazną Kurtynę. 19-latek wyleciał z okolic Hamburga po czym najpierw chcąc sprawdzić czy uda mu się pokonać dłuższą trasę sportowym samolotem udał się na Islandię po czym wybrał się w stronę Finlandii, a następnie ZSRR. Choć do pokonania miał setki kilometrów, ani przez moment jego maszyna nie została ostrzelana przez sowiecką obronę przeciwlotniczą. Niewielkiemu samolotowi udało się bez problemów przekroczyć tak zwany żelazny pierścień obrony przeciwlotniczej chroniący Moskwę. Jak mogło być to możliwe? Dowiedzie się tego zapoznając się z najnowszym odcinkiem serii Powojnie.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie przedstawiam miejsca gehenny tysięcy Polaków po II wojnie światowej. Wraz z przesuwającą się na Zachód Armią Czerwoną rozpoczęła się kolejna wywózka na Wschód naszych rodaków. Stalin zlecił pozbyć się wszystkich, którzy mogą stanowić zagrożenie dla nowej komunistycznej władzy w Polsce. W 1944 roku Armia Krajowa rozpoczęła działania związane z akcją Burza, której celem było oswobodzenie terenów II Rzeczypospolitej zanim wkroczy na nie Armia Czerwona. Niestety nie wszędzie było to możliwe stąd też AK musiała niekiedy współpracować z Sowietami wyzwalając polskie miasta i miasteczka. Zamiast wdzięczności Polaków nie czekała jednak nagroda. Zgodnie z rozkazami z Moskwy polskie oddziały zaczęły być rozbrajane, a ich ludzi trafiali do aresztów i obozów jenieckich. Co było później? Tego dowiecie się słuchając najnowszego epizodu.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie postanowiłem opisać jedną z największych wojen na Bliskim Wschodzie do jakich doszło po 1945 roku. Irak na czele którego stał wtedy Saddam Husajn zdecydował się zaatakować Iran w którym dopiero co doszło do rewolucji islamskiej. W państwie, gdzie władzę przejęli religijni fundamentaliści faktyczne rządy należały do Ruhollaha Chomeiniego. Powodów konfliktu było wiele, a najważniejsze z nich wymieniłem w najnowszym epizodzie. Krwawa wojna trwała niemal dekadę, a do starć dochodziło nie tylko między Irakijczykami a Irańczykami. Irańska artyleria ostrzeliwała flotę w Zatoce Perskiej pływającą pod innymi banderami. Stąd też w rejon walk wysłane zostały siły morskie europejskich krajów oraz przede wszystkim Stanów Zjednoczonych.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie przedstawiłem sylwetkę jednej z najważniejszych postaci na "dworze" Władimira Putina. Dmitrij Miedwiediew to w Polsce wciąż postać nieznana. Co prawda na jej temat pojawiały się informacje wraz z objęciem stanowiska Prezydenta Rosji natomiast brakuje materiałów wskazujących środowisko z którego się wywodzi. Jak wyglądało jego życie w Petersburgu? W jaki sposób poznał Władimira Putina. Dlaczego to właśnie jemu rosyjski dyktator na chwilę formalnie oddał władzę nad krajem? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w najnowszym epizodzie.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie powracam do wydarzeń z 1972 roku w Monachium. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Zachodnich Niemczech palestyńscy terroryści z organizacji Czarny Wrzesień porwali izraelskich sportowców. Zamachowcy w zamian za ich uwolnienie żądali wypuszczenia z więzień ponad 200 terrorystów na całym świecie. Dramatyczne wydarzenia w wiosce olimpijskiej obserwowały poprzez relacje telewizyjne miliony ludzi na całym świecie. Jednak mimo tragedii rozgrywającej się w Monachium MKOL nie zdecydował się przerwać międzynarodowych zawodów co zszokowało część opinii publicznej. Przywódcą terrorystów był Luttif Afif, który już wcześniej mieszkał w RFN. Przeniósł się tam z Bliskiego Wschodu na studia. Doskonale znał niemiecki. Na kilka lat przed zamachem dołączył do Al-Fatah czyli Palestyńskiego Ruchu Wyzwolenia Narodowego kierowanego przez Jasera Arafata. Potem stał się członkiem jej terrorystycznego ramienia - Czarnego Września. Nazwa dokonującej zamachów na całym świecie organizacji nawiązywała do masakry do jakiej doszło w 1970 w Jordanii, gdy palestyńscy uchodźcy zostali brutalnie potraktowani przez tamtejsze służby i wojsko. Więcej o zamachu podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium dowiecie się słuchając najnowszego podcastu z serii Powojnie.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się podjąć temat największej zagadki kryminalnej XX wieku. 22 listopada 1963 roku w zamachu zginął prezydent Stanów Zjednoczonych John Fitzgerald Kennedy. Przywódca amerykanów został zastrzelony przez snajpera (lub snajperów) przejeżdżając ulicami Dallas w Teksasie. Oficjalnie jego zabójcą był Lee Harvey Oswald. Najnowszy odcinek nie jest próbą ustalenia czy ktoś być zleceniodawcą tej zbrodni i czy to Oswald na pewno pociągał za spust. To bardziej kalendarium wydarzeń z tamtego listopadowego dnia, opis okoliczności w jakich doszło do zamachu, a także próba przedstawienia najważniejszych "aktorów" tego dramatów. Dowiecie się kim był Oswald, dlaczego Kennedy przyjechał do Dallas, a także w jakim nastroju była jego żona Jackie przylatując do Teksasu. Przy okazji przedstawiania tej historii stawiam kilka pytań, ale to wy musicie na nie odpowiedzieć czy i kto mógł odpowiadać za zamach, a także czy Oswald działał w pojedynkę.
-
Hej! Nowe władze w Londynie i Paryżu, chory Prezydent USA, spór o wpływy w kraju na granicy dwóch bloków polityczno-militarnych oraz próba dojścia do porozumienia z Moskwą, która wcześniej deklarowała gotowość do III wojny światowej. Brzmi znajomo? Tymczasem nie piszę o obecnych czasach lecz o wydarzeniach z roku 1955. To właśnie wtedy pierwszy raz od konferencji w Poczdamie spotkali się przywódcy światowych mocarstw: USA, Wielkiej Brytanii oraz ZSRR. W porównaniu do sytuacji z przed dekady dołączył do nich przedstawiciel Francji. Wcześniej skonfliktowane strony porozumiały się w kwestii neutralności Austrii. Jeśli jesteście ciekawi jak wyglądała konferencja genewska, jakie podjęte zostały wtedy ustalenia, a także jaki miała wpływ na utrzymanie pokoju w Europie i na świecie powinniście posłuchać najnowszego epizodu.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie zająłem się tematem zaproponowanym przez jednego z widzów. W najnowszym epizodzie odniosłem się do najnowszej historii Polski i polskiej misji pokojowej ONZ w Kambodży w 1993 roku. Nasi żołnierze zajmowali się logistyką zaopatrując oddziały dbające o spokój w regionie podczas przygotować do demokratycznych wyborów. Tymczasem ich przeciwnikami byli ludzie Pol Pota, czyli Czerwoni Khmerzy. Ich jednostki co chwilę atakowały międzynarodowe konwoje oraz bazy. W tym czasie zaatakowana został również polski obóz. Była to prawdopodobnie pierwsza polska bitwa w Azji. Nasi żołnierze mimo braku wystarczającej ilości uzbrojenia i rozkazu poddania się zdecydowali się podjąć walkę. Z jakim skutkiem? Tego dowiecie się słuchając najnowszy odcinek.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie postanowiłem poruszyć wątek z najnowszej historii Ameryki Południowej. Jedną z najbardziej charakterystycznych postaci przełomu wieków zdecydowanie był Hugo Chávez. W najnowszym epizodzie skupiam się na jego karierze politycznej, kształtowaniu się poglądów jeszcze zanim został Prezydentem Wenezueli. Czym był Boliwarianizm? Kto był wzorcem dla wojskowego? Jak przebiegała jego ścieżka w drodze po władze? Tego dowiecie się już za chwilę.Nie jest to jednak wyłączny bohater tego odcinka. Otóż opowiadając o losach młodego wojskowego opowiedziałem też o nastrojach w Wenezueli na przestrzeni dekad. Opisałem przemiany polityczne, a w tym również czas prosperity, gdy w związku z wojną na Bliskim Wschodzie w 1973 roku ceny ropy wystrzeliły na czym zarabiały właśnie takie kraje jak Wenezuela.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie ponownie zajrzałem za naszą wschodnią granicę. Białoruś przed i po wojnie była areną starcia między Kremlem, a białoruskim narodem. Stalin sukcesywnie niszczył jego kulturę i język. Równocześnie najważniejsze stanowiska radzieckiej republiki zaczęli zajmować ludzie wysłani z Moskwy. Nawet najbardziej oddani jej białoruscy komuniści byli po 1945 roku odsyłani w głąb Rosji. Zaledwie kilka lat po wojnie 90% kadry zarządzającej w zakładach i urzędach Białorusi stanowili Rosjanie. Rusyfikacja objęła też szkolnictwo. Egzaminy z języka białoruskiego były stopniowo wycofywane. Zanim reżim rozpoczął brutalną batalię z Białorusinami wcześniej przez radziecką republikę przetoczyła się fala wywózek. Tuż po wojnie na ulicach miast i wsi pojawiły się afisze, że wszyscy Polacy mogą wyjechać do "nowej Polski". Nie wszyscy zdecydowali się jednak na ten krok z różnych powodów. Niektórzy nie chcieli porzucać swoich rodzinnych majątków. Inni wierzyli, że pozostając na miejscu przekonają Moskwę, aby zrewidowała plany związane z nowym układem granic i dołączyła do Polski przejęte przez Sowietów tereny. Więcej na ten temat już w najnowszym odcinku.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie postanowiłem nawiązać do historii futbolu. Właśnie startują przecież Mistrzostwa Europy. Tym razem jednak nie zdecydowałem się poruszyć wątku tego europejskiego turnieju choć wydarzenia o których opowiadam w filmie częściowo miały miejsce na Starym Kontynencie. Otóż w 1966 roku na mundial organizowany w Anglii dostała się reprezentacja Korei Północnej. Azjaci wydawali się być łatwym przeciwnikiem i dostarczycielem punktów. Tymczasem stało się inaczej. Reprezentanci komunistycznego kraju okazali się rewelacją rozgrywek eliminując faworytów mistrzostw Włochów. Jednak w swojej ojczyźnie - jak podają niektóre źródła - nie zostali przywitani jak bohaterowie. Kim Ir Senowi nie spodobało się, że podczas pobytu w Wielkiej Brytanii Koreańczycy byli bywalcami pubów spotykając się tam z dziewczynami obcego kraju. Reżim uznał to za przejaw burżuazyjnej dekadencji. Większość zawodników została odesłana do obozów pracy. Jak wyglądała codzienność w "koreańskim gułagu"? Takich informacji udzielił jeden z uciekinierów z Korei Północnej. To m.in. z jego relacji korzystałem przygotowując najnowszy epizod. Poruszyłem wątek obozowych izolatek, szkół dla dzieci "kontrrewolucjonistów", kar za próbę ucieczki oraz buntów.
-
Cześć, w najnowszym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się zająć kwestią tego jaki sposób NATO planowało obronić się przed atakiem ze strony armii państw bloku wschodniego? Przez całą zimną wojnę Pakt Północnoatlantycki przygotowanych miał kilka koncepcji. Większość opierało się na zastraszeniu Związku Radzieckiego poprzez stałe ćwiczenia oraz gotowość do wykorzystania broni jądrowej. Kreml miał być przekonany o tym, że Zachód nie zawaha się i użyje arsenału nuklearnego w przypadku zagrożenia ze Wschodu. Ten sposób okazał się skuteczny. III wojna światowa w Europie nie wybuchła. Taktyka zmasowanego odwetu, wysuniętej obrony i innych działała na wyobraźnię sowieckich dowódców. Jeżeli jesteście ciekawi jak NATO na przestrzeni kolejnych dekad wyobrażało sobie kolejny wielki konflikt na Starym Kontynencie zapraszam Was do wysłuchania najnowszego odcinka.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie postanowiłem zająć się historią dolara i tym jak amerykańska waluta zdominowała świat po 1945 roku. Dzięki postanowieniem podjętym w Bretton Woods tuż przed końcem wojny Amerykanie uzyskali narzędzia finansowe, które pozwoliły im stać się bankierami świata. To z kolei sprawiło, że byli w stanie kontrolować przemiany polityczne w różnych państwach. Dominacji dolara nie potrafili przeciwstawić się Sowieci. W krajach bloku wschodniego za posiadanie amerykańskiej waluty groziło więzienie. Jednak i tak część osób chowało w domach dolary, które na czarnym rynku miały ogromną wartość.Amerykanie sfinansowali wiele politycznych przedsięwzięć. Dzięki ich pomocy powstało państwo Izrael. Dolary finansowały też rewolucje w arabskich krajach. Więcej na ten temat w najnowszej odsłonie mojej serii.
-
Hej, Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej miała być odpowiedzią na Plan Marshalla i integrującą się Europę Zachodnią. Pomysłodawcą był Wiaczesław Mołotow, który zasugerował Stalinowi, że Związek Radziecki powinien pomyśleć o konkurencyjnym przedsięwzięciu wobec działań Amerykanów i zachodnich Europejczyków. RWPG powstało w 1949 roku i stało się gospodarczym kagańcem dla pozostałych państw Europy Środkowo-Wschodniej. Ich ekonomia została uzalezniona od potrzeb sowieckiego imperium. Między Moskwą, a poszczególnymi nacjami podpisane zostały wyjątkowo niekorzystne układy handlowe. Władzę w RWPG sprawowała Rada w której kluczowe decyzje podejmowali Rosjanie. W późniejszych latach utworzone zostały też komisje branżowe, a ich siedzimy mieściły się w różnych krajach bloku wschodniego.Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej była biurokratycznym molochem, który z czasem zaczął zapadać się pod ciężarem własnych potrzeb i planów. W najnowszym odcinku poruszyłem też wątek niezwykle ważnej inwestycji dla tej części świata, a mianowicie wybudowania rurociągu Przyjaźń. Dwie nitki powstały na przestrzeni kilkunastu lat. Zapraszam na najnowszy odcinek serii Powojnie.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie postanowiłem zająć się historią Augusto Pinocheta. Dyktator z Chile dzięki współpracy ze światowej sławy ekonomistami doprowadził swój kraj do sukcesu gospodarczego. Choć jego rządy i represje wobec opozycji wzbudzały ogromne kontrowersje na świecie to wiele krajów z podziwem spoglądały na galopujący wzrost gospodarczy. Mimo niedemokratycznych praktyk gdy oddawał władzę Pinochet nadal cieszył się dużym poparciem społecznym. Więcej na ten temat w najnowszym odcinku mojej serii.
- Vis mere
