Episodes
-
De Amerikaanse universiteiten zijn opnieuw doelwit geworden van Trumps cultuurstrijd. Op 22 mei kondigde zijn regering aan dat Harvard per direct geen internationale studenten meer mag toelaten. Het doel is helder: instellingen als Harvard degraderen tot tweederangs universiteiten — bolwerken van de elite, volgens rechts Amerika, die hun privileges moeten inleveren.
Een maand eerder sprak Kevin Roberts, directeur van de conservatieve denktank The Heritage Foundation en de man achter het reactionaire beleidsplan Project 2025, harde taal: vrijwel alle Amerikaanse universiteiten zouden doordrongen zijn van een radicaal-links, ‘woke’ gedachtegoed. En dat moet stoppen. De oplossing? Techmiljardair Marc Andreessen, vertrouweling van Elon Musk, weet raad: schaf alle publieke financiering af en laat instellingen als Harvard failliet gaan — pas dan kan het academische systeem worden heropgebouwd, betoogde hij in een podcast.
Rutger van der Hoeven, die zelf studeerde aan UC Berkeley en doceerde in Californië, ziet hoe het denken over universiteiten kantelt. Waar universiteiten ooit als motor van vooruitgang golden, zien autoritaire leiders ze nu als hinderpaal: bastions van regulering, diversiteit en kritisch denken. In gesprek met Kees van den Bosch duidt Van der Hoeven de ideologische eenvormigheid op Amerikaanse campussen, de strategie achter Trumps aanval op het hoger onderwijs, en de wereldbeelden van de denkers die dit offensief voeden.
Productie: Julian Lambriex en Kees van den Bosch.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Het is inmiddels een vertrouwd tafereel: tientallen hurkende journalisten roepen Wilders na terwijl hij, zonder acht op hen te slaan, rechtstreeks de plenaire zaal binnenloopt. Hij zegt geen woord. Hoe moet de journalistiek te werk gaan als een partij geen informatie deelt? Wat als er überhaupt niets ís om te delen? En hoe bedrijf je onderzoeksjournalistiek als machthebbers hun schouders ophalen over de uitkomsten?
In dit speciale drieluik van de wekelijkse podcast van De Groene Amsterdammer onderzoekt hoofdredacteur Xandra Schutte, bijgestaan door Gizelle Mijnlieff, in drie gesprekken hoe journalistiek te bedrijven valt in illiberale tijden – in de Verenigde Staten, Europa en Nederland. Deze aflevering: Thomas Muntz over Wilders en de PVV.
Begin 2024 vroeg Thomas Muntz, hoofdredacteur van Investico, zich af: hoe moet de vrije pers verslag doen van een autocratische partij? Vandaag blikt hij terug, maar kijkt hij ook vooruit. Waar journalisten vaak verslag doen van wat zichtbaar is – uitspraken, debatten, beleid – wijst Muntz juist op het belang van het omgekeerde: de journalistiek van afwezigheid. Een partij als de PVV onttrekt zich aan journalistieke controle door simpelweg te zwijgen. Muntz benadrukt dat het ontbreken van informatie op zichzelf een nieuwsfeit is. Veronderstel dus niet dat de PVV een masterplan uitwerkt, maar toon de mensen de dingen die de PVV níét doet: geen persmomenten, geen beleid, geen antwoorden – ook dat is nieuws.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Missing episodes?
-
Ze belden meerdere uren met elkaar, en er lijkt sprake van intens diplomatiek verkeer tussen de VS en Rusland. Maar onderhandelen Trump en Poetin daadwerkelijk over vrede in Oekraïne, of is het meer spektakel dan inhoud? Daarover spreken we met oud-Ruslandcorrespondent Eva Hartog. In Historische Woorden klinkt de fragiele stem van Joe Biden, die — zo blijkt uit een onthullend nieuw boek — er veel slechter aan toe was dan bekend mocht worden. In deel twee bellen we met Israëlcorrespondent Simone Korkus, die onderzoek deed naar een onderbelichte groep in Israël: de dienstweigeraars.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Steeds vaker komen Europese democratieën onder druk te staan. Veel mensen voelen zich machteloos tegenover de opmars van radicaalrechts: het lijkt een probleem dat niet zij, maar alleen de politiek kan oplossen. Maar is dat wel zo? Moet politiek altijd worden uitbesteed, of kunnen burgers ook zelf het verschil maken? En wat is de rol van de journalistiek?
In dit speciale drieluik van de wekelijkse podcast van De Groene Amsterdammer onderzoekt hoofdredacteur Xandra Schutte, bijgestaan door Gizelle Mijnlieff, in drie gesprekken hoe journalistiek te bedrijven valt in illiberale tijden – in de Verenigde Staten, Europa en Nederland.
Deze aflevering: Bas Mesters over Duitsland.
Burgerinitiatieven, zoals ‘fuck-up nights’ waarin Duitse politici hun fouten toegeven, de betekenis van de ‘broederschapsrevolutie’ en het onverwachte vertrek van Angela Merkel komen aan bod in deze aflevering. Journalist Bas Mesters doet al jaren onderzoek naar de democratische rechtsstaat en naar de houding die burgers kunnen aannemen om de politiek naar de samenleving te brengen. Deze week verschijnt een nieuw deel van zijn serie Wie is wij in De Groene. Waarin schuilt het verzet van Europese burgers tegen antidemocratische tendensen?
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.
In deze aflevering: Eke Krijnen over Een echte ouder (Atlas Contact, 2024).
De andere afleveringen, met gesprekken met Nikki Dekker, Meredith Greer, Marian Donner en Wytske Versteeg, zijn te beluisteren via groene.nl.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
We leven in turbulente tijden. In veel landen in het Westen proberen politieke populisten de democratie naar hun hand te zetten en zelfs om te buigen tot een autocratie. In dit speciale drieluik van de wekelijkse podcast van De Groene Amsterdammer onderzoekt hoofdredacteur Xandra Schutte, bijgestaan door Gizelle Mijnlieff, in drie gesprekken hoe journalistiek te bedrijven valt in illiberale tijden—in de Verenigde Staten, Europa en Nederland.
Deze aflevering: Casper Thomas over de Verenigde Staten.
Hoe te schrijven over de naargeestige politieke revolutie die zich op dit moment in de Verenigde Staten voltrekt?
Besproken wordt een essay van Naomi Klein en Astra Taylor over het ‘eindtijdsfascisme’: een wereld waarin techbro’s en miljonairs zich voorbereiden op het einde der tijden—terwijl ze er in werkelijkheid juist aan bijdragen.
De strategie van radicaalrechts is ‘to flood the zone’, om met Trumps voormalige ideoloog Steve Bannon te spreken: het publiek bestoken met zoveel provocerende plannen, zoveel opruiende oneliners, zoveel stukken rood vlees, dat het er duizelig van wordt. Hoe te kiezen uit de shitstorm? Waar moeten we aandacht aan besteden? En wat moeten we juist negeren?
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Ruim honderd dagen is Trump inmiddels aan de macht. En terwijl Amerika in rap tempo transformeert, kan Europa het tempo soms maar moeilijk bijhouden, constateert hoogleraar Europese politiek Catherine de Vries.
In Historische Woorden komt twee keer een nieuw type premier aan het woord: Mark Carney in Canada en Anthony Albanese in Australië. Beiden wonnen verkiezingen door zich expliciet tegen Trump af te zetten. Heeft het politieke midden een nieuwe strategie ontdekt?
In deel twee spreekt Benjamin Duerr over de herbewapening van Europa. Enkel wapens zijn niet genoeg, betoogt deze journalist en diplomaat. Een veilige wereld vereist ook een internationale rechtsorde waarin ieder land zich vertegenwoordigd voelt.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.
In deze aflevering: Wytske Versteeg over Waar (Querido, 2024).
De andere afleveringen, met gesprekken met Nikki Dekker, Meredith Greer, Eke Krijnen en Marian Donner, zijn te beluisteren via groene.nl.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Wat gebeurt er wanneer een mens zijn kennis gebruikt om een machine menselijker te maken? De ontwikkeling van artificiële intelligentie is al jaren in volle gang, en we lijken steeds meer te leven in de utopische toekomstwereld die we van het witte doek kennen. Tegenwoordig worden veelgebruikte generatieve AI-modellen getraind door miljoenen mensen. Maar wat betekent het eigenlijk om kunstmatige intelligentie te humaniseren?
Onderzoeksjournalist Jeroen van Bergeijk werpt hierop licht, gebaseerd op zijn tijd als undercovertrainer bij Outlier, een bedrijf dat onder andere werkt voor OpenAI, het moederbedrijf van ChatGPT. Zijn taak bestond uit het geven van prompts aan de bot, het opsporen van fouten en het corrigeren daarvan. Van binnenuit ziet hij, ironisch genoeg, een opvallend gebrek aan menselijkheid in een missie die juist draait om het menselijker maken van machines. Bovendien blijkt uit onderzoek dat onze persoonlijke bias onvermijdelijk wordt overgedragen op de technologie. Dus: hoe menselijk willen we artificiële intelligentie eigenlijk maken?
Deze week gaat Kees van den Bosch in gesprek met Jeroen van Bergeijk over zijn tijd undercover bij Outlier. Ze bespreken de inhoud van zijn werkzaamheden, de vage instructies en onduidelijke werkomstandigheden, en de betekenis van het trainen van artificiële intelligentie door mensen.
Lees ook het artikel ‘Heeaal leuke mensen! Haha!’ in De Groene.
Productie: Rosa Springer en Kees van den Bosch.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.
In deze aflevering: Nikki Dekker over Graafdier (De Bezige Bij, 2024).
De andere afleveringen, met gesprekken met Marian Donner, Meredith Greer, Eke Krijnen en Wytske Versteeg, zijn te beluisteren via groene.nl.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Zelfs na zijn dood blijft Desi Bouterse Suriname verdelen. Hij was de sterke man van een militair regime, tien jaar lang democratisch gekozen president, en hoofdverantwoordelijke voor de Decembermoorden van 1982. Anderhalf jaar geleden werd hij veroordeeld — een mijlpaal voor de Surinaamse rechtsstaat. Maar van echte gerechtigheid kwam het niet: Bouterse verdween. Pas een jaar later werd hij teruggevonden. Dood.
Onderzoeksplatform Investico probeerde te achterhalen waar Bouterse zich schuilhield, en stuitte op een web van politieke belangen en stilzwijgende afspraken. Bouterse had altijd een trouwe achterban in Suriname. Was de regering werkelijk onmachtig om hem op te pakken, of speelde er meer?
In deze podcast spreekt Kees van den Bosch met Investico-journalist Sylvana van den Braak, die samen met collega Linda van der Pol naar Suriname reisde voor het onderzoek. Ze bespreken opmerkelijke getuigenissen over de verdwenen oud-president, de werking van de Surinaamse media, en het blijvende mysterie rond een leider die zowel verafschuwd als vereerd werd.
Lees ook het stuk Een ‘Surinaamse oplossing’ voor Bouterse in De Groene Amsterdammer.
Luister ook Bouta's laatste zet van Argos.
Productie: Kees van den Bosch en Daan Sanders.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.
Deze aflevering: Marian Donner over Rooksignalen (Das Mag, 2024). In de andere afleveringen, te beluisteren via groene.nl, zijn Nikki Dekker, Meredith Greer, Eke Krijnen en Wytske Versteeg te gast.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de Verenigde Staten moeten progressieve wetenschappers hun koffers pakken. Onder het regime van Trump is geen ruimte voor kritische geesten: kennis moet zich voegen naar zijn ideologie. Waar de meeste kennisinstellingen zich gewillig naar zijn wil schikken, komt Harvard als een van de weinigen openlijk in verzet. Hoe almachtig is dit nieuwe machtsspel van Trump werkelijk? En wat betekent het voor de Europese wetenschap?
Groene-redacteur Koen Haegens onderzoekt de braindrain die de Amerikaanse academische wereld dreigt uit te hollen. Wat begon als een voorzichtige hypothese, groeit uit tot een verontrustende realiteit. De historische parallellen zijn scherp: waar in de jaren dertig wetenschappers het naziregime ontvluchtten richting de VS, lijkt zich nu een omgekeerde migratie te voltrekken.
In deze aflevering bespreken presentator Kees van den Bosch en Koen Haegens de ernst van deze verschuiving. Cynisme ligt op de loer, maar de hoop schuilt in het verzet.
Lees het artikel De terugkeer van de ‘battle for brainpower’ - The best and the brightest in De Groene Amsterdammer.
Productie: Lotte Bauweraerts & Kees van den Bosch.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.
In deze aflevering: Meredith Greer over Bedenktijd (De Bezige Bij, 2023).
De andere afleveringen, met gesprekken met Nikki Dekker, Marian Donner, Eke Krijnen en Wytske Versteeg, zijn te beluisteren via groene.nl.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In 2016 sluiten de deuren van het AZC Crailo. Voor velen – zowel asielzoekers als vrijwilligers – betekent dit het einde van een bijzondere periode. Inwoners komen in actie en verzetten zich tegen het besluit. Nu, bijna tien jaar later, lijken we mijlenver verwijderd van waar we toen stonden. “Nee, hier geen AZC” is inmiddels een vertrouwde uitspraak in het Gooi.
Yaghoub Sharhani, oud-bewoner van Crailo, kijkt terug op zijn tijd in het voormalige AZC en onderzoekt het contrast tussen toen en nu. In zijn onderzoek spreekt hij met uiteenlopende mensen, onder wie tegenstanders van een nieuw AZC. Ook werpt hij licht op de rol die angst speelt in het debat, en op de invloed van politiek taalgebruik op het dagelijks leven in de buurt.
In deze aflevering spreekt Kees van den Bosch met redacteur Yaghoub Sharhani over het verband tussen het veranderde politieke klimaat en de opvang van asielzoekers in het Gooi.
Meer lezen van Yaghoub? Bekijk ook zijn andere artikelen.
Productie: Rosa Springer en Kees van den Bosch.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Al meerdere keren aangekondigd, en nu werkelijkheid: Trumps handelsoorlog is definitief begonnen, en de Amerikaanse president lijkt vastbesloten die vol te houden. Groene-medewerker Diederik Baazil belicht vanuit Tokio de reactie van Aziatische landen en vraagt zich af of het einde van Amerika’s dominante positie in zicht is.
In Historische Woorden klinkt een verontwaardigde Marine Le Pen, die na een gerechtelijke uitspraak haar partij Rassemblement National niet langer mag aanvoeren bij de Franse verkiezingen.
En in Servië zijn al geruime tijd protesten gaande tegen het bewind van president Vučić. Verslaggever Ingrid Gercama reisde meerdere keren naar Servië en legt uit waarom deze demonstraties in zekere zin apolitiek zijn.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In een oorlog sneuvelt de waarheid als eerste, maar soms vecht ze terug. Zo’n drie jaar geleden ontdekten Oekraïense militairen een massaslachting in het verwoeste Boetsja. Fotojournalisten deelden de gruwelijke beelden met de wereld, en Rusland leek al snel de evidente dader. In reactie hierop begon Rusland echter met het construeren van een alternatieve werkelijkheid. Zo ontstond een strijd om het narratief en begon de waarheid verschillende levens te leiden. Op sociale media barstte vervolgens een verhitte discussie los over het ware verloop van gebeurtenissen.
Buitenlandredacteur Rutger van der Hoeven deed onderzoek naar deze casus als voorbeeld van het post-truth tijdperk, waarin waarheid zowel wordt achterhaald als gefabriceerd. Hij onderzoekt daarnaast de rol van waarheidscoalities, netwerken van verantwoordelijkheid en zogenaamde "zolderkamerjournalisten". Rutger belicht tot slot hoe, zelfs in dit complexe tijdperk, de waarheid uiteindelijk toch naar boven kan komen.
In deze aflevering spreekt Kees van den Bosch met Rutger van der Hoeven over de massamoord in Boetsja en de strijd tussen feit en fictie die daarop volgde. Ook gaan ze in op de betrouwbaarheid van beeldmateriaal en bespreken ze wat deze ontwikkelingen betekenen voor de toekomst.
Lees het artikel Het was een koude, mistige dag… in De Groene Amsterdammer.
Productie: Kees van den Bosch en Roos Springer.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Orthodox-christelijke organisaties zijn nog altijd actief betrokken bij de steun aan Israëls illegale nederzettingen. Uit onderzoek van Investico blijkt dat deze christelijke weldoeners zelfs bereid zijn financiële steun te verlenen voor de levering van wapens. Gedreven door de Bijbelse overtuiging dat het land door God aan de joden is beloofd, zien zij het als hun taak om hieraan bij te dragen. Deze steun is echter in strijd met het Nederlandse, Europese en internationale beleid ten aanzien van de Palestijnse kwestie.
Onderzoeksplatform Investico dook, samen met BOOS van BNNVARA en het Nederlands Dagblad, in deze gevoelige materie. Naast archiefonderzoek reisden de journalisten ook zelf af naar de Westelijke Jordaanoever om hun bevindingen met eigen ogen te toetsen.
In deze aflevering spreekt presentator Kees van den Bosch met Investico-journalisten Marieke Rotman, Romy van der Burgh en Allart van der Woude. Ze vertellen over hun ontmoeting met de openhartige Palestijnse olijfboer Jamal, de momenten waarop ze noodgedwongen undercover moesten gaan en de opmerkelijke samenwerking met het christelijke Nederlands Dagblad.
Bekijk de aflevering van BOOS. Of lees het stuk in De Groene Amsterdammer.
Film: No Other Land – Yuval Abraham, Basel Adra, Hamdan Ballal, Rachel Szor.
Productie: Lotte Bauweraerts en Kees van den Bosch.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Iedereen kent wel iemand met long covid. Honderdduizenden Nederlanders kampen ermee. Hoewel sommige patiënten ernstige, chronische klachten ervaren, wordt long covid door deskundigen én ondeskundigen vaak nog weggezet als een psychische aandoening. De eerste klinieken hebben inmiddels hun deuren geopend, maar maatschappelijke aandacht en erkenning komen maar moeizaam van de grond. Hoe kan dat?
Journalisten Linda Samplonius en Jop de Vrieze deden een tweeledig onderzoek naar long covid en andere onbegrepen chronische ziekten. Deze week verschijnt hun tweede artikel in De Groene Amsterdammer. Daarin laten ze zien hoe de strijd voor erkenning langzaam vruchten begint af te werpen, ondanks aanhoudende onenigheid binnen de medische wereld.
In deze aflevering spreekt Kees van den Bosch met Linda en Jop over hun bevindingen. Ze bespreken de klachten en frustraties van patiënten, de verschillende visies binnen de wetenschap en de voorzichtige opmars van algemene acceptatie van post-infectieuze aandoeningen.
Lees ook het artikel: Onderzoek Long covid 'Waarom zou ik niet meer op het podium willen staan?' in De Groene Amsterdammer.
Productie: Kees van den Bosch en Daan Sanders.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Zit er een strategie achter Trumps wilde geschut met handelstarieven? Economisch historicus Nicholas Mulder acht het mogelijk dat de regering-Trump een nieuw economisch regime wil afdwingen, gebaseerd op een goedkopere dollar. Maar misschien is er simpelweg sprake van economische zelfverminking door de Verenigde Staten.
In Historische Woorden klinkt Rodrigo Duterte, die door de huidige Filipijnse regering werd uitgeleverd aan het Internationaal Strafhof in Den Haag.
Midden-Oostencorrespondent Cosette Molijn bezocht Syrië, waar na de euforie over de val van Assad opnieuw geweld oplaait.
Productie: Gizelle Mijnlieff.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
- Show more
