Episodes

  • 11 listopada zapraszamy na rozmowę o książce Simona Critchleya „Nieustające żądanie”.

    Simon Critchley jest brytyjskim filozofem związanym z the New School for Social Research w Nowym Jorku.

    W ten sposób wracamy do dawnego pomysłu, by co jakiś czas rekomendować Wam różne lektury. Nie będzie to wyczerpujący wykład, a jedynie wstępna prezentacja i zaproszenie do dyskusji.

    Naszym przewodnikiem będzie Piotr Domeracki.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy do wysłuchania odcinka specjalnego – przygotowanego w związku z XXXVII Olimpiadą Filozoficzną.
    Jest to komentarz to tematu nr 11, przygotowanego przez prof. Kingę Kaśkiewicz (Instytut Filozofii UMK) i zaproszenie do przemyślenia zawartych w nim słów Henryka Elzenberga z „Kłopotu z istnieniem”:

    „Człowiek „wykształcony” jest to człowiek zewsząd od istoty rzeczy przedzielony mgłą i chmurami cudzych pojęć […] Oryginalność nie polega na tym, żeby rzeczy widzieć poprzez mgłę taką lub inną (…), nie polega też na utrzymywaniu się w niewiedzy cudzych pojęć – ale na tym, że się okiem i ręką sięga poprzez te mgły i chmury, i uderza się bezpośrednio o firmament.”

    Rozmawiają Marcin Zdrenka i Piotr Domeracki.

    Zainteresowanym filozofią i aksjologią Henryka Elzenberga polecamy także archiwalny odcinek PF 100 – O Henryku Elzenbergu z dr. Antonim Płoszczyńcem z Uniwersytetu KEN w Krakowie.

    W nagraniu wykorzystano muzykę PianoAmor z Pixabay.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Missing episodes?

    Click here to refresh the feed.

  • Zapraszamy na pogawędkę o minimach moraliach.
    Dwaj filozofowie - Theodor Adorno i Andrei Pleșu - napisali w XX wieku, niezależnie od siebie, książki pod tytułem "Minima moralia".
    Obie prace nardodziły się ze ze sprzeciwu wobec "Etyki Wielkiej" (Magna Moralia) Arystotelesa.
    Zastanowiamy się, czym starożytny filozofi podpadł obu autorom i dlaczego warto się zastanowić nad proponowaną przez nich tak zwaną "małą etyką".

    Zachęcamy do samodzielnej lektury obu książek:

    T. W. Adorno, "Minima Moralia. Refleksje z poharatanego życia, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków 1999.

    A. Pleșu, "Minima moralia. Elementy etyki odstępu", przeł. J. Kornhauser, Kraków 2019.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Tym razem odwiedzamy pracownię tłumacza dzieł filozoficznych.
    Przyglądamy się procesowi przekładu i dylematom, które stoją przed osobą zajmującą się udostępnianiem polskim czytelniczkom i czytelnikom klasycznych tekstów filozoficznych.

    Wydaje się, że nie ma prostszej pracy niż tłumaczenie angielskiego tekstu na język polski. Można by sądzić, że coraz lepsze translatory, boty, programy wytrenowane maszynowym uczeniem na olbrzymiej bazie tekstów zrobią to za nas, a tłumacz jedynie przejrzy przekład, nieco go poprawi i na koniec złoży swój podpis. Cały proces wydaje się prosty. Niektórzy z góry orzekną, że skoro wszyscy język angielski, praca tłumacza jest zbędna.

    To wszystko jednak nieprawda. Dlatego opowiadamy o tym, jak przebiega tłumaczenie tekstu filozoficznego, dla kogo, a przede wszystkim po co podejmuje się taką pracę.

    Współpraca realizatorska: Piotr Grzeliński.

    W nagraniu wykorzystano dodatkowe dźwięki oraz muzykę by PianoAmor z Pixabay

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na rozmowę o fotografii i filozofii.
    Naszym rozmówcą jest Antoni Torzewski z Fundacji Koherencje – filozof i fotograf w jednym.
    Gawędzimy o reprezentacjonizmie i antyreprezentacjonizmie w filozofii, filozofie i komunikologu Vilémie Flusserze, istocie fotografii i jej relacji do malarstwa, etycznym wymiarze fotografii dokumentalnej i wojennej oraz wielu innych kwestiach.
    Dla pełniejszego obrazu na naszym profilu FB umieściliśmy reprodukcje fotografii, o których rozmawiamy. Jest tam również zdjęcie autorstwa naszego Rozmówcy, które wykorzystaliśmy do ilustracji odcinka, ale które zostało zmodyfikowane przez sztuczną inteligencję do formatu kwadratowego.

    W nawiązaniu do tematu rozmowy polecamy także archiwalną pogawędkę pt. O estetyce fotografii Jana Bułhaka | PF 20, którą przeprowadziliśmy z dr Jakubem Maciejewskim i prof. Kingą Kaśkiewicz.

    Dodatkowe dźwięki: Štefan Baša from Pixabay.

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na rozmowę o Davidzie Hartleyu (1705-1755), lekarzu i filozofie, rówieśniku Hume’a i autorze "Observations on Man, his frame, his duty, and his expectations" [Uwag o człowieku, jego konstytucji, obowiązkach i tym, na co może liczyć]
    Hartley zrobił wiele, aby zbudować spójny system filozoficzny. Czerpał z kartezjańskiego dualizmu psychofizycznego, Locke’owskiej koncepcji idei, Newtonowskiej "Optyki", a swą koncepcję psychologicznego asocjacjonizmu rozwijał równolegle z Hume’em. Stanowisko teoretyczne łączył z poglądami religijnymi zbliżającymi go do unitarian.

    O tym, dlaczego warto badać takie postaci jak Hartley, rozmawiamy z dr. Bartoszem Działoszyńskim z Uniwersytetu Warszawskiego, autorem takich książek jak "Cywilizacja. Szkice z dziejów pojęcia w XVIII i XIX wieku", ", "Życie i śmierć trzech koncepcji sztuki", tłumaczem "Biographia literaria" Samuela Coleridge’a.
    Nasz rozmówca odsłania, jakie tajemnice skrywają tacy myśliciele jak Hartley, Coleridge czy Priestley, których dorobek jest znacznie bogatszy niż powszechnie uważamy.

    W ilustracji, z uwagi na nieliczne portrety naszego bohatera, odwołaliśmy się do pewnej sztuczki. Portret twarzy Davida Hartleya seniora (1705-1755) częściowo wsparliśmy wizerunkiem jego syna, Davida Młodszego (1732–1813), wynalazcy i polityka.

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Blaise Pascal mawiał, że całe nasze nieszczęście pochodzi stąd, iż nie umiemy pozostać w spokoju w izbie. Coś nas ciągle gna, podróżujemy, zwiedzamy, gromadzimy obrazy i wspomnienia. Fenomen podróży zasługuje na próbę filozoficznego opisu, zwłaszcza jeśli jest to podróż samotna i w miejsce szczególne – gdzie rządzi piękna, choć surowa natura, gdzie przez kolejne dni i tygodnie jest się sam na sam ze sobą, a za olśniewające widoki trzeba zapłacić wysiłkiem.

    Zastanawiamy się nad doświadczeniem podróży – takiej, która prowokuje do filozoficznych pytań, a nerwowość codziennej krzątaniny zamienia na intensywność doznań. Staramy się odpowiedzieć na pytanie o to, co szczególnego jest w powolnej, samotnej wyprawie, jak doświadcza się krajobrazu, gdy przez cały dzień nic nie rozprasza uwagi, a wreszcie - dlaczego pomimo surowości warunków – silnego wiatru i częstego deszczu – często wraca się w takie miejsca.

    To jest opowieść o Islandii i jej zachodnich fiordach, o rowerze i wietrze. I o filozofii.


    Książki, wspomniane w odcinku:

    Alain de Botton, „Sztuka podróżowania”, przeł. Hanna Pustuła, Czuły Barbarzyńca Press, Warszawa 2010.

    Berenika Lenard i Piotr Mikołajczak, „Szepty kamieni. Historie z opuszczonej Islandii”, Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2022.

    Berenika Lenard i Piotr Mikołajczak, „Zostanie tylko wiatr. Fiordy zachodniej Islandii”, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2019.

    Hubert Klimko-Dobrzaniecki, „Zostawić Islandię”, Oficyna Literacka Noir sur Blanc, Warszawa 2016.

    Więcej informacji i fotografii z wyprawy tutaj.

    Współpraca realizatorska: Piotr Grzeliński.

    Dodatkowe efekty dźwiękowe Juan Carlos, Franco Gonzalez z Pixabay.

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę o prostomyślności, czyli pokusie ucieczki w prostotę.
    Inspirujemy się bajkopisarzem Ezopem, bohaterem dialogu Platona - Eutyfronem, Dylem Sowizdrzałem i całą plejadą przemądrzałych prostaczków.
    Pytamy, dlaczego zdarza się nam uciekać w ramiona sielankowej prostoty i zdrowego rozsądku, co ma z tym wspólnego szkoła i kultura ekspercka. Przywołujemy koncepcję eutyfroniki Józefa Bańki i próbujemy odróżnić prostomyślność i prostolinijność od zwykłego przemocowego prostactwa złowrogiego Edka z "Tanga" Sławomira Mrożka.

    W nagraniu wykorzystaliśmy fragment inscenizacji dramatu Sławomira Mrożka "Tango ", w reżyserii Macieja Englerta, w realizacji Teatru Współczesnego w Warszawie i Teatru Telewizji, 1999.

    Odcinek ilustrujemy postacią przewrotnego, ironicznego i podobno szpetnego bajarza Ezopa, sportretowanego przed Diego Velázqueza.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na rozmowę o ludziach i innych zwierzętach. Naszym Rozmówcą jest wykładowca i dyrektor COAPE - Centre of Applied Pet Ethology - Andrzej Kinteh-Kłosiński.
    Rozmawiamy o relacjach, podobieństwach i różnicach między ludźmi i zwierzętami, specyfice ich zachowań i komunikacji. Próbujemy lepiej zrozumieć zwierzęta i – być może – dowiedzieć się czegoś więcej od nas samych.
    Nie odnosimy się do głośnej debaty językoznawczej, w kwestii tego czy zwierzęta „zdychają” czy „umierają”, ale być może tworzymy podstawę do tego, by to zagadnienie poważnie rozważyć.

    Współpraca realizatorska: Piotr Grzeliński.

    Dla ilustracji wykorzystaliśmy AI (CoPilot), którą poprosiliśmy o pomoc w wyobrażeniu sobie dialogu człowieka i zwierzęcia.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę o dziwnej małpie, która bardzo chce się uczłowieczyć - Tytusie de Zoo, czyli bohaterze cyklu komiksów Henryka Jerzego Chmielewskiego.
    Naszymi Rozmówcami są Prof. Marek Jeziński z Katedry Komunikacji, Mediów i Dziennikarstwa, Instytutu Badań Informacji i Komunikacji UMK oraz prof. Marcin Lisiecki z Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej, Instytutu Nauk o Kulturze UMK.
    Nasi Goście są autorami pierwszego naukowego opracowania na temat Tytusa pt. Tytus, Romek i A'Tomek i twórczość komiksowa Henryka J. Chmielewskiego.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Annie Waw, Magdalenie Zdrence, oraz grupie Darczyńców anonimowych.


    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę z dr. Jarosławem Spychałą, badaczem historii filozofii i religii oraz tłumaczem z greki i łaciny.

    Nasz Rozmówca opowiada o obrazie platońskiej jaskini, studiowanym przez niego zarówno jako paradygmat filozoficzny, teologiczny, literacki i filmowy oraz element komunikacji i kreatywności. Jest twórcą nowatorskiej metody edukacyjnej ΛΕΓΩ-ΛΟΓΟΣ, prowadzi filozoficzne warsztaty dla uczniów, studentów i nauczycieli oraz twórców reklam i strategii marketingowych.

    Pochylamy się również nad najnowszą książką naszego Gościa pt. „Filozofia jako kontemplacja deszczu”.

    Do ilustracji wykorzystaliśmy grafikę autorstwa Grzegorza Marzewskiego.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Annie Waw, Magdalenie Zdrence, oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę, w której pytamy po co filozofowi fantastyka i czy można kogoś nauczyć filozofii na podstawie utworów SF oraz co różni twórczość największych fantastów: Stanisława Lema, Philipa K. Dicka i Jacka Dukaja.
    Naszym przewodnikiem jest dr Jacek Sobota – uznany pisarz, autor prozy fantastyczno-naukowej: „Głos Boga”, „Padlina”, „Wieczór trzech psów”, a także książek poświęconych związkom fantastyki i filozofii. Cykl jego esejów „Wyznania idioty” drukowany był „Nowej Fantastyce".
    Nasz Gość jest także filozofem, wykładowcą akademickim na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie

    Tym samym wracamy do tematu poruszonego w PF 36 – O fantastyce i filozofii – z dr. Marcinem Kowalczykiem (UKW w Bydgoszczy).

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Gawędzimy o ekowerwie albo ekoanimuszu z prof. Ewą Bińczyk (Instytut Filozofii UMK w Toruniu), która dzięki nowej książce pt. "Uspołecznianie antropocenu " wprowadza nas w zupełnie nowy nastrój.
    Nasza Rozmówczyni podejmuje niełatwe zadanie przezwyciężenia marazmu, przygnębienia i rezygnacji wobec problematyki kryzysu klimatycznego, które opisała w innej książce pt. "Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu".
    Rozmawiamy o konieczności porzucenia pewnych urojeń w myśleniu o ekonomii, przyrodzie, zmianie klimatu i naszych próbach dotychczasowych przezwyciężenia go.
    Chcemy wykrzesać nieco nadziei wobec czekającego nas nieuchronnie kryzysu.

    Do ilustracji odcinka wykorzystaliśmy fragment obrazu Arka Pasożyta (www.parasite.pl) pt. "Tęcza wypoczynkowa", będącego wariacją nt. pracy "Babie lato" Józefa Chełmońskiego (2023, z cykl: Tęcze / Malarstwo Pasożytnicze). Jest on także motywem graficznym okładki książki naszej Gościni.

    W nagraniu wykorzystano dodatkowe dźwięki z Pixabay.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy Was do XIX-wiecznego Wilna.
    Prof. Tomasz Kupś opowiada o nieco zapomnianym "wileńskim Heraklicie", czyli Johannie Heinrichu Abichcie, który nauczał filozofii na Uniwersytecie Wileńskim w czasach jego wielkiej świetności w latach 1803-1816.

    Podstawa rozmowy jest książka naszego Rozmówcy pt. Johann Heinrich Abicht – filozof wileński. Działalność naukowa i dydaktyczna (1804–1816). Badania i źródła.
    Gawędzimy o specyfice tamtych czasów, niekończących się reformach uczelni, gorących sporach i niechęci Jana Śniadeckiego do kantyzmu. Do tego nasz Gość opowiada o wileńskich archiwach, zagubionych rękopisach, pewnych jadowitych ropuchach oraz o tym, kto tam kogo poranił scyzorykiem i dlaczego podpalono drzwi jakiegoś profesora.

    Do ilustacji wykorzystaliśmy fragment obrazu Józefa Peszki "Widok na katedrę wileńską", 1808.

    Dodatkowe dźwięki: Alexander Jauk, UNIVERSFIELD, Max Hammarbäck z serwisu Pixabay (1, 2, 3 oraz 4, 5).

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy do wysłuchania naszego pierwszego "crossovera", czyli pogawędki powstałej przy współpracy z Podcastem Kreatywnym Marka Ospalskiego.

    Czy życiorysy artystów powinny mieć wpływ na odbiór ich twórczości? Bo co z Picassem (mizogin do kwadratu)?, Klausem Kinskim (tyran i pedofil)? czy Gabrielem Garcíą Márquezem (przyjaciel Fidela Castro)?
    Rozmawiają Marek Ospalski (Podcast Kreatywny) i Marcin Zdrenka (Pogawędnik Filozoficzny).

    Oryginalnego nagrania możecie posłuchać także tutaj.

    Jeśli Ci się podobało - prosimy o zasubskrybowanie kanału "Podcastu Kreatywnego", polubienie tego odcinka lub polecania go znajomym.

    Podcast Kreatywny w mediach społecznościowych:
    / podcastkreatywny
    / podcast_kreatywny

    Posłuchaj również:
    • Kasia Mazur: Zamaskowana. Z pamiętnik...
    • Gosia Herba: Nie lubię zostawiać nied...
    • Gosia Konieczna: Lepiej czuje się tam...
    • Patrycja Kosiarkiewicz: Wejdź głębiej...
    • Intimacy Duo: Dzięki scenom intymnym ...
    • Ania Antonowicz: Scenariusz “The Crow...


    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Rozmawiamy o grantozie, punktozie i żurnalozie, czyli chorobach współczesnej nauki, które w szczególny sposób dotykają filozofii i całej humanistyki.
    Naszym Rozmówcą jest prof. Krzysztof Abriszewski z Instytutu Nauk o Kulturze UMK (ale także - metaforycznie - ambasador filozofii na kulturoznawstwie). Nasz Gość jest członkiem interdyscyplinarnego konsorcjum badawczego SOWA, badającego społeczne obiegi wiedzy akademickiej.

    Odcinek ilustrujemy wizją zapożyczoną z grafiki Albrechta Dürera, "Czterej Jeźdźcy Apokalipsy" z "Apocalypsis cum figuris" (1497–1498).
    W nagraniu wykorzystaliśmy fragment ścieżki dźwiekowej serialu "Kariera Nikodema Dyzmy", 1980, reż. J. Rybkowski, M. Nowicki.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.


    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Rozmawiamy o pozornie dobrze nam znanym pojęciu – osobie.
    Nasz Rozmówca – dr Dawid Wincław – kiedyś doktorant Instytutu Filozofii UMK i współtwórca naszego podkastu, a dziś pracownik Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie – opowiada nam o koncepcji włoskiego filozofa Roberta Esposita.
    Formułuje on, w ramach tak zwanej myśli impersonalnej, zarzuty pod adresem kategorii „osoby”, która zamiast być narzędziem emancypacji, odsłania w perspektywie historycznej swoje bardziej mroczne i opresyjne oblicze.

    Dla ilustracji prezentujemy stworzoną przez AI wizję antycznej rzymskiej maski, która odgrywa pewną rolę w naszej opowieści.

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Gawędzimy o listocie. Jeśli jeszcze nie wiesz, co to jest – tym lepiej.
    Nasza gościni – profesorka Aleksandra Derra z Katedry Filozofii Praktycznej Instytutu Filozofii UMK – w ten sposób przetłumaczyła frazę „how like a leaf”. Wyrażenie pochodzi z wywiadu przeprowadzonego przez Thyrzę Nichols Goodeve z Donną Haraway – słynną badaczką z zakresu studiów nad nauką i technologią oraz krytyki feministycznej. Polskie tłumaczenie wywiadu, autorstwa naszej Rozmówczyni, ukazało się w serii „Humanistyka środowiskowa” i jest dostępne tutaj.

    Rozmawiamy o „listocie”, ale również maszynach, zwierzętach, biologii, immunologii, prymatach, psach, kotach i tym, dlaczego wciąż krępujemy się pisać teksty naukowe w pierwszej osobie.

    Ilustracja odcinka wygenerowana przy użyciu AI (Copilot, Dalle-E 3).

    Dodatkowe dźwięki z Pixabay.

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Rozmawiamy o filozofii Nicolaia Hartmanna - niemieckiego myśliciela z XX wieku, którego ontologia czy teoria wartości wciąż ma nam wiele do zaoferowania.

    Naszą przewodniczką jest dr Alicja Pietras z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

    Zapowiedź ilustrujemy klasycznym portretem filozofa z Wikipedii, ale ubarwiononym przy pomocy sztucznej inteligencji.

    Współpraca realizatorska: Piotr Grzeliński.

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na wycieczkę do tolkienowskiego Śródziemia.
    Rozmawiamy o zamieszkujących go ludach, o najważniejszych postaciach i mitach, zastanawiamy się nad tym, dlaczego jest to tak fascynujący świat.
    Naszą przewodniczką jest mgr Aleksandra Horowska z Uniwersytetu Wrocławskiego, na co dzień zajmująca się filozofią praktyczną G. W. Leibniza oraz filozofią prawa, ale znajdująca też czas na odwiedziny w Lothlorien.

    Współpraca realizatorska: Piotr Grzeliński.
    Dodatkowy motyw muzyczny: Aleksey Chistilin z Pixabay.

    Grafikę zaprojketowano przy użyciu narzędzia AI Copilot i Dall-E 3.

    Zapraszamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Marcinowi Lorancowi, Maciejowi Michałowskiemu, Roberowi Małeckiemu, Klaudii Noworzyń, Magdalenie Zdrence, Annie Waw, Paulinie Matysiak, Przemysławowi Głuchowskiemu oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny