Episodes

  • Filozoficzny namysł nad pamięcią ma bogatą tradycję – zajmowali się nią Fichte, Kierkegaard, Husserl czy Bergson. W ostatnich latach mowa jest wręcz o „złotym wieku badań nad pamięcią”.

    Podobnie o procesach zapominania powiedziano i napisano wiele; niemal każdy słyszał o wywodzonym z psychologii mechanizmie wyparcia oraz jego psychoanalitycznych rozwinięciach. My jednak chcemy pójść inną drogą i skupić się na pojęciu dziury. Zastanamiamy się, czy dziura, wyrwa, wnka i nisza mogą być przydatnymi pojęciami w rozważaniach o pamięci i zapominaniu.

    Pogawędka jest w istocie rekomendacją pewnej lektury.

    Pozycje wspomniane w audycji:

    Zygmunt Freud, O mechanizmach neuroz obronnych, 1894.

    Roberto Casati, Achille Varzi, Holes and Other Superficialities, 1994.

    Zofia Rosińska, Pamięć w filozofii XX wieku, 2016

    Sergiej Lebiediew, Granice zapomnienia, przeł. G. Szymczak, 2018.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Gościmy w naszym studio filozofa – Dr hab. Dobrosława Kota, prof. UEK z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, badacza myśli fenomenologicznej i hermeneutycznej, autora książki Myślenie dramatyczne, Kraków 2016. Nasz Rozmówca występuje także pod zupełnie innym nazwiskiem – jako autor fascynujących powieści – Wit Szostak.

    Rozmawiamy o tym, jak to jest działać i tworzyć w dwóch postaciach i na dwóch polach badawczej i pisarskiej aktywności, co na to Heidegger, czy i jak filozofia przydaje się pisarzom i pisarkom. Jest mowa o Don Kichocie i pewnym zagubionym na fikcyjnych wyspach Finneganach badaczu, o Jasiu i Małgosi, jak czytają tę bajkę dzieci i jak sami pamiętamy ją z naszego dzieciństwa oraz o najnowszej powieści naszego Rozmówcy – pt. „Wylinka”.

    Do stworzenia ilustracji wykorzystaliśmy fotografię autorstwa Mikołaja Starzyńskiego.

    W nagraniu wykorzystaliśmy dodatkowe dźwięki freesound_community z serwisu Pixabay.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Missing episodes?

    Click here to refresh the feed.

  • Pogawędka o koncepcji zmysłu moralnego i o tym, jak trudno usłyszeć jego głos w zgiełku naszych namiętności.

    Kanwą opowieści jest nieco zapomniana koncepcja osiemnastowiecznego szkockiego moralisty i estetyka, Francisa Hutchesona. Jego dorobek interesuje historyków filozofii i etyków. Pierwsi dostrzegają jego znaczenie dla rozwoju brytyjskiej myśli asymilującej dokonania Shaftesbury’ego i Locke’a, drudzy doceniają jego precyzję pojęć i próbę łączenia etyki cnót z utylitaryzmem.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Agnieszce Przybylskiej, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Rozmawiamy o śmierci i żałobie, a raczej o tym, że niespecjalnie sobie dobrze z tą ostatnią radzimy.

    Naszą Przewodniczką jest Anja Franczak z Instytutu Dobrej Śmierci w Warszawie – organizacji, która postawiła sobie zadanie zbudowania przyjaznej i troskliwej przestrzeni, w której można nie tylko porozmawiać o umieraniu i żałobie, ale także uzyskać wsparcie. To miejsce, które łączy ludzi, którzy wierzą, że świadomość przemijania może pogłębić jakość naszego życia oraz podzielają przekonanie, że istnieją lepsze sposoby obcowania ze śmiercią niż przemilczanie lub tabuizowanie.

    Nasz Rozmówczyni jest także autorką książki Żaba. Mała opowieść o żałobie, z ilustracjami Marianny Sztymy, która wygląda, jak książka dla dzieci, ale jest tak naprawdę lekturą dla każdego.

    Do projektu ilustracji odcinka wykorzystaliśmy materiały Instytutu.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Agnieszce Przybylskiej, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Rozmawiamy o włóknach, tkaninach, haftach oraz wątkach splatających je z filozofią. Gawędzimy o teorii włóknistej, oświeceniowej biologii, rzemieślnikach, partaczach, wynalazku mikroskopu i …szlafroku Dioderota.

    Naszą Przewodniczką jest dr Magdalena Krasińska z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

    Rozmowę ilustrujemy reprodukcją (na tkaninie!) rysunku z książki Antoni van Leeuwebhock, Opera Omnia, Leiden 1715, vol. 1, p. 46.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę o myśli współczesnego greckigo filozofa, Panajotisa Kondylisa, prezentującego oryginalny obraz myśli Oświecenia i wnikliwego obserwatora współczesnej kultury i polityki.

    Naszym Rozmówcą jest prof. Lech Zieliński z Katedry Języka
    Niemieckiego, Japońskiego i Translatoryki UMK w Toruniu.

    Wspominana w rozmowie strona internetowa, poświęcona Interdyscyplinarnemu Zespołowi Badań nad Myślą Panajotisa Kondylisa jest dostępna pod adresdem Kondylis.umk.pl.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogwedkę o inności. Tym razem jest nieco inaczej, także dlatego, że nadajemy z Młynów Rothera w Bydgoszczy.

    Porozmawiamy z Zuzanną Szmidt (Młyny Rothera) i Antonim Torzewskim (Fundacja Koherencje), organizatorami podwójnej, ale "zjednoczonej" imprezy: Forum Filozoficznego (które odbyło się 13 lutego) oraz Slamu Filozoficznego - na który możecie się wybrać do Młynów Rothera już wkrótce.

    Mówimy o spotkaniu dwóch form: debaty i ekspresji filozoficznej, o tożsamości, inności, obcości i dziwności, porządku miłości (ordo amoris) oraz o tym, czy bliźni i blizna mają ze sobą coś wspólnego.

    Do ilustracji wykorzystaliśmy fragment obrazu Davida Hockneya "The Other Side" (1990-1993) oraz dźwięki z freesound_community from Pixabay.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Specjalny odcinek jubileuszowy z okazji pięciolecia Pogawędnika.

    Chcemy poświętować wspólnie, dlatego oddaliśmy Wam głos i zaprosiliśmy do zrealizowania pogawędki w formule Q&A, czyli pytań i odpowiedzi.

    Odpowiadamy na pytania przesłane do redakcji, oddajemy się wspomnieniom, pytamy sami siebie - wreszcie, po pięciu latach! - po co to wszystko.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Rozmowa o książce M. T. Zdrenki pt. "Marginalia. Szkice z okolic etyki" oraz o serii wydawniczej Miniatury etyczne.
    Ponieważ trudno być zarazam podmiotem jak i przedmiotem rozmowy (twórcą i tworzywem?) - rozmowę prowadzi Piotr Domeracki.
    Gawędzimy o małej etyce (o której była szerzej mowa w odcinku PF 137), relacji etyki do moralistyki, o granicach naukowego stylu, o tym, czy eugenika jest "małym" problemem etycznym, o małych cnotach i dlaczego wciąż nie powstała książka o małych przywarach.

    W nagraniu wykorzytaliśmy fragment ścieżki dźwiękowej filmu "Rejs", 1970, w reż. M. Piwowskiego.

    O innych książkach wydanych w serii mówimy w odcinkach:
    PF 111 – O sztuce płaszczenia (książka Alphonce'a Silbermanna)
    PF 41 – O eugenice z prof. Zdzisławą Piątek.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Andrzejowi Dziedzicowi, Przemysławowi Głuchowskiemu, Łukaszowi Jarczewskiemu, Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Robertowi Małeckiemu, Alicji Markowskiej, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń, Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw oraz grupie Darczyńców anonimowych.


    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Retransmisja webinarium o książce prof. Dominiki Dzwonkowskiej (Katedra Etyki Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej UKSW) pt. Virtue Ethics and the Environment.

    Spotkanie poświęcone jest prezentacji teorii cnót w debacie o etyce środowiskowej, jej perspektywach i trudnościach jakie napotyka. Mowa jest o wybranych sprawnościach moralnego charakteru, odniesionych do wyzwań ekologicznych, niektórych zarzutach pod adresem tej koncepcji, a także próbach sformułowania pytania środowiskowe przywary.

    Webinarium prowadzi prof. Maciej Bała (UKSW). W dyskusji udział biorą:
    Autorka książki - prof. Dominka Dzwonkowska, prof. Zbigniew Wróblewski (KUL) oraz prof. Marcin T. Zdrenka (UMK). Pełna wersja wideo dostępna jest tutaj.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę o Gruzji.
    Gościmy prof. Iwonę Massakę - politolożkę, badaczkę języka i "interdyscyplinarną" humanistkę - jak mówi o sobie - z Katedry Komunikacji, Mediów i Dziennikarstwa, Instytutu Badań Informacji i Komunikacji UMK w Toruniu. Nasza Rozmówczyni jest autorką książki „Szczegóły. Rzecz o Gruzji”.
    Rozmawiamy o historii i kulturze tego pięknego kraju, zderzamy się ze stereotypami, wspominamy bliższych i dalszych sąsiadów tego kraju oraz opowiadamy o źródłach europejskich aspiracji Gruzinów i Gruzinek.

    W nagraniu wykorzystaliśmy fragmenty utworów:
    Sława Przybylska, „Batumi”, komp. Artemi Arwazjan
    oraz Zespołu ანსამბლი "თბილისი": თუშური i ქართული საცეკვაო.

    Wspominamy film „Mimino” w reż. Georgi Daneliyi (ZSRR, 1977) i przypominamy fragment muzyki z filmu autorstwa Giyi Kancheliego.

    Fotografia ilustracyjna odcinka: Iwona Massaka.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • W ostatniej w roku 2024 pogawędzce rozmawiamy o wyzwaniach sztucznej inteligencji w nauczaniu w szkole – nie tylko filozofii i etyki.

    Naszą przewodniczka jest dr Aleksandrę Kondrat z Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Toruniu, prowadzącego szkolenia z wykorzystania sztucznej inteligencji.

    Dr Kondrat jest nie tylko filozofką i nauczycielką etyki, filozofii i historii, ale też weteranką Pogawędnika. Rozmawialiśmy z nią o filozofii rosyjskiej, którą zajmowała się na studiach (w odcinku PF 33) oraz dolach i niedolach doktora filozofii w szkole (w odcinku PF 86).

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.


    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na niezobowiązującą i całkowicie amatorską pogawędkę o filmie i filozofii, czyli o tym, że filozofujący nie przesiadują tylko w bibliotekach, ale czasem chodzą do kina i oglądają seriale.

    Wspomnimy ulubione filmy i operatorów filmowych – tych drugich w nawiązaniu do odbywającego się niedawno w Toruniu Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage. Uznaliśmy bowiem, że to wydarzenie jest dobrym pretekstem by wrócić do tematu, którym już się zajmowaliśmy.

    Naszym rozmówcą jest prof. Michał Wróblewski (Instytut Socjologii UMK) – socjolog, filozof i kinoman.

    W odcinku wykorzystaliśmy kompozycję sygnału Polskiej Kroniki Filmowej, autorstwa Władysława Szpilmana oraz instrumentalną wersją jego utworu „W małym kinie”, która ilustrowała czołówkę programu „W starym kinie” Jerzego Janickiego.

    Reklama autorstwa Hoyte Van Hoytema, wspominana na końcu rozmowy dostępna jest tutaj.

    Polecamy Waszej uwadze rozmowę PF 61 z Jakubem Walickim – absolwentem studiów doktoranckich Uniwersytetu Wrocławskiego, który – oprócz tego, że zna się na myśli Güntera Abla i Hansa Lenka – pasjonuje się kinem i potrafi o nim ciekawie opowiadać. Jest też autorem bloga o filmach „Przemyślane kadry” (https://przemyslanekadry.pl/).

    Archiwalny odcinek: O interpretacjonizmie i ...filmie | PF 61, na Spotify - tutaj.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.



    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę z dr. Zbigniewem Pietrzakiem z Instytutu Filozofii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, w której wracamy na łono natury.
    Rozmawiamy o moralnym charakterze relacji człowieka do natury – o tym, że źródeł moralności można doszukiwać się już wśród innych niż my zwierząt, a także, że nasz stosunek do natury powinien być nie tylko ekonomiczny czy estetyczny, ale także moralny.

    Zachęcamy do wysłuchania poprzedniej pogawędki z dr Pietrzakiem pt. O ptakach i filozofii | PF 51.

    Wykorzystaliśmy dźwięki natury opracowane przez chribonn z serwisu Pixabay i odgłosy maszyn przez Gavin Mogensen z Pixabay.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę o książce Simona Critchleya „Nieustające żądanie”.
    W ten sposób wracamy do pomysłu, by co jakiś czas rekomendować Wam różne lektury. Nie prezentujemy wyczerpującego wykładu, a jedynie wstępną prezentację problematyki i zaproszenie do dalszej dyskusji.
    Simon Critchley jest brytyjskim filozofem związanym z the New School for Social Research w Nowym Jorku.
    Naszym przewodnikiem jest Piotr Domeracki.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy do wysłuchania odcinka specjalnego – przygotowanego w związku z XXXVII Olimpiadą Filozoficzną.
    Jest to komentarz to tematu nr 11, przygotowanego przez prof. Kingę Kaśkiewicz (Instytut Filozofii UMK) i zaproszenie do przemyślenia zawartych w nim słów Henryka Elzenberga z „Kłopotu z istnieniem”:

    „Człowiek „wykształcony” jest to człowiek zewsząd od istoty rzeczy przedzielony mgłą i chmurami cudzych pojęć […] Oryginalność nie polega na tym, żeby rzeczy widzieć poprzez mgłę taką lub inną (…), nie polega też na utrzymywaniu się w niewiedzy cudzych pojęć – ale na tym, że się okiem i ręką sięga poprzez te mgły i chmury, i uderza się bezpośrednio o firmament.”

    Rozmawiają Marcin Zdrenka i Piotr Domeracki.

    Zainteresowanym filozofią i aksjologią Henryka Elzenberga polecamy także archiwalny odcinek PF 100 – O Henryku Elzenbergu z dr. Antonim Płoszczyńcem z Uniwersytetu KEN w Krakowie.

    W nagraniu wykorzystano muzykę PianoAmor z Pixabay.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na pogawędkę o minimach moraliach.
    Dwaj filozofowie - Theodor Adorno i Andrei Pleșu - napisali w XX wieku, niezależnie od siebie, książki pod tytułem "Minima moralia".
    Obie prace nardodziły się ze ze sprzeciwu wobec "Etyki Wielkiej" (Magna Moralia) Arystotelesa.
    Zastanowiamy się, czym starożytny filozofi podpadł obu autorom i dlaczego warto się zastanowić nad proponowaną przez nich tak zwaną "małą etyką".

    Zachęcamy do samodzielnej lektury obu książek:

    T. W. Adorno, "Minima Moralia. Refleksje z poharatanego życia, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków 1999.

    A. Pleșu, "Minima moralia. Elementy etyki odstępu", przeł. J. Kornhauser, Kraków 2019.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Tym razem odwiedzamy pracownię tłumacza dzieł filozoficznych.
    Przyglądamy się procesowi przekładu i dylematom, które stoją przed osobą zajmującą się udostępnianiem polskim czytelniczkom i czytelnikom klasycznych tekstów filozoficznych.

    Wydaje się, że nie ma prostszej pracy niż tłumaczenie angielskiego tekstu na język polski. Można by sądzić, że coraz lepsze translatory, boty, programy wytrenowane maszynowym uczeniem na olbrzymiej bazie tekstów zrobią to za nas, a tłumacz jedynie przejrzy przekład, nieco go poprawi i na koniec złoży swój podpis. Cały proces wydaje się prosty. Niektórzy z góry orzekną, że skoro wszyscy język angielski, praca tłumacza jest zbędna.

    To wszystko jednak nieprawda. Dlatego opowiadamy o tym, jak przebiega tłumaczenie tekstu filozoficznego, dla kogo, a przede wszystkim po co podejmuje się taką pracę.

    Współpraca realizatorska: Piotr Grzeliński.

    W nagraniu wykorzystano dodatkowe dźwięki oraz muzykę by PianoAmor z Pixabay.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na rozmowę o fotografii i filozofii.
    Naszym rozmówcą jest Antoni Torzewski z Fundacji Koherencje – filozof i fotograf w jednym.
    Gawędzimy o reprezentacjonizmie i antyreprezentacjonizmie w filozofii, filozofie i komunikologu Vilémie Flusserze, istocie fotografii i jej relacji do malarstwa, etycznym wymiarze fotografii dokumentalnej i wojennej oraz wielu innych kwestiach.
    Dla pełniejszego obrazu na naszym profilu FB umieściliśmy reprodukcje fotografii, o których rozmawiamy. Jest tam również zdjęcie autorstwa naszego Rozmówcy, które wykorzystaliśmy do ilustracji odcinka, ale które zostało zmodyfikowane przez sztuczną inteligencję do formatu kwadratowego.

    W nawiązaniu do tematu rozmowy polecamy także archiwalną pogawędkę pt. O estetyce fotografii Jana Bułhaka | PF 20, którą przeprowadziliśmy z dr Jakubem Maciejewskim i prof. Kingą Kaśkiewicz.

    Dodatkowe dźwięki: Štefan Baša from Pixabay.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny

  • Zapraszamy na rozmowę o Davidzie Hartleyu (1705-1755), lekarzu i filozofie, rówieśniku Hume’a i autorze "Observations on Man, his frame, his duty, and his expectations" [Uwag o człowieku, jego konstytucji, obowiązkach i tym, na co może liczyć]
    Hartley zrobił wiele, aby zbudować spójny system filozoficzny. Czerpał z kartezjańskiego dualizmu psychofizycznego, Locke’owskiej koncepcji idei, Newtonowskiej "Optyki", a swą koncepcję psychologicznego asocjacjonizmu rozwijał równolegle z Hume’em. Stanowisko teoretyczne łączył z poglądami religijnymi zbliżającymi go do unitarian.

    O tym, dlaczego warto badać takie postaci jak Hartley, rozmawiamy z dr. Bartoszem Działoszyńskim z Uniwersytetu Warszawskiego, autorem takich książek jak "Cywilizacja. Szkice z dziejów pojęcia w XVIII i XIX wieku", ", "Życie i śmierć trzech koncepcji sztuki", tłumaczem "Biographia literaria" Samuela Coleridge’a.
    Nasz rozmówca odsłania, jakie tajemnice skrywają tacy myśliciele jak Hartley, Coleridge czy Priestley, których dorobek jest znacznie bogatszy niż powszechnie uważamy.

    W ilustracji, z uwagi na nieliczne portrety naszego bohatera, odwołaliśmy się do pewnej sztuczki. Portret twarzy Davida Hartleya seniora (1705-1755) częściowo wsparliśmy wizerunkiem jego syna, Davida Młodszego (1732–1813), wynalazcy i polityka.

    Patronat medialny Pogawędnika:
    Dwumiesięcznik i portal internetowy "Filozofuj!"
    https://filozofuj.eu/

    Dziękujemy za wsparcie naszym wiernym Patronom i Patronkom:
    Witoldowi Klimczakowi, Marcinowi Lorancowi, Roberowi Małeckiemu, Maciejowi Michałowskiemu, Paulinie Matysiak, Klaudii Noworzyń,
    Marcinowi Sadłowskiemu, Annie Waw, Magdalenie Zdrence oraz grupie Darczyńców anonimowych.

    Zachęcamy do wsparcia naszej pracy i możliwości rozwoju na platformie Patronite:
    https://patronite.pl/pogawednik.filozoficzny