Episodes
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
W ostatnim odcinku podsumowujemy badania socjologiczne prowadzone przez naukowców obserwujących zmieniającą się w czasie wojny Ukrainę, skupiamy się na niedawno opublikowanym badaniu grupy Rating wśród emigrantów. Wynika z niego, że najlepiej ukraińscy uchodźcy i emigranci ułożyli sobie życie w Europie Północnej (90 proc.), nieco gorzej na Wschodzie (Polsce) (84 proc.) i na południu. W Europie doceniają miejsca pracy, bezpieczeństwo socjalne, dochód, infrastrukturę, mniejszą korupcję, ale uważają, że w Ukrainie lepsze są usługi, łatwiejsza biurokracja, niższe podatki, z ich perspektywy możliwości dla biznes oraz niedrogie mieszkania. 49 proc. tych, którzy wyjechali po rosyjskiej agresji w 2022 roku, połowa z pewnością zamierza wrócić. W tym odcinku analizujemy też walkę z korupcją w Ukrainie oraz jak długo USA i UE mogą utrzymać intensywne wsparcie dla walki Ukraińców.
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Największe muzeum w USA, Metropolitan Museum w Nowym Jorku, zmieniło w ubiegłym roku informacje dotyczące artystów, do tej pory opisywanych jako rosyjskich. Ilja Riepin, autor m.in. słynnego obrazu "Zaporożcy piszący list do sułtana", został określony jako "Ukrainiec urodzony w Imperium Rosyjskim". Pochodzący z ukraińskiego Mariupola wybitny pejzażysta Archip Kuindży i marynista Iwan Ajwazowski zostali również określeni jako Ukraińcy. Ajwazowski - urodzony na Krymie - był z pochodzenia Ormianinem. Kuindży miał korzenie greckie. Ukraińcy odzyskują głos, kulturę i artystów, ten ich symboliczny głos, wcześniej zagłuszany przez rosyjską propagandę, jest wyraźniej słyszany. W tym odcinku rozmawiamy o dylematach temu towarzyszących, perspektywie artystów i poszukiwaniach badaczy, o tożsamości, kulturze, imperializmie i dekolonizacji. O obronie i odzyskiwaniu tożsamości, ale też o trwającym niszczeniu ukraińskiego dziedzictwa.
-
Missing episodes?
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Bohaterką czternastego odcinka jest bestsellerowa (w Ukrainie) książka prof. Jarosława Hrycaka "Ukraina. Wyrwać się z przeszłości" (we wrześniu premiera polska). Wybitny historyk analizuje historię swojego kraju w globalnej perspektywie (stąd jednym z głównych bohaterów Ukrainy powinien być Krzysztof Kolumb) oraz koncentruje się na procesach długiego trwania. Książkę napisał dla młodego pokolenia - pierwszego, którego nie dało się już zastraszyć, by skupili się bardziej już na modernizowaniu narodu niż ciągłym jego konstruowaniu. To kompendium wiedzy o kluczowych dla Ukrainy wydarzeniach i trendach historycznych, ale też esej o narodzie, państwie, przemocy i modernizacji.
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
W 1991 roku Ukraińcy odzyskali - raczej niż "uzyskali" - niepodległość. W 13. odcinku podcastu Edwin Bendyk i Agnieszka Lichnerowicz omawiają sytuację geopolityczną (m.in. upadek ZSRR, "strategię Jelcyna" i "kotlet po kijowsku" Busha seniora) i wewnętrzną w powstającym państwie oraz w jego pierwszych latach: zapaść gospodarczą i społeczną, i konsolidację państwa, konsolidację kapitalistyczną oligarchów (za kolejnego prezydenta Leonida Kuczmy), konsolidację demokracji (m.in. na "pomarańczowym" Majdanie) oraz przywracanie i konstrukcji pamięci historycznej.
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Bohaterem 12. odcinka jest kluczowa postać dla współczesnej ukraińskiej kultury, która inspiruje pisarzy, eseistów i twórców kultury do dziś. Nazywany bywa filozofem wolności. Urodzony ponad 300 lat temu Skoworoda był filozofem, nauczycielem, muzykiem, wielką postacią ukraińskiego i europejskiego baroku. Agnieszka Lichnerowicz rozmawia z Edwinem Bendykiem o jego życiu (oraz zmitologizowanej biografii) oraz okolicznościach, w których przyszło mu żyć. Urodził się tuż po tym, jak Piotr I ogłosił powstanie imperium rosyjskiego, a ukraińska autonomia polityczna była przez Moskwę coraz bardziej ograniczana. "Świat na mnie polował, ale mnie nie złowił" - głosi epitafium na jego nagrobku, analizujemy jednak kluczowe zagadnienia jego filozofii oraz jej dziedzictwo.
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
"Epoka gwiazdorzenia" Wołodymyra Zełenskiego się kończy, bo moralny przekaz o słuszności ukraińskiej walki traci moc wpływania na sojuszników i państwa neutralne. Kijów zarządza więc korektę i bardziej skupia się na tłumaczeniu ukraińskiej walki na uniwersalny język bezpieczeństwa (żywnościowego, atomowego, prawno-międzynarodowego). Agnieszka Lichnerowicz rozmawia z Edwinem Bendykiem o obecnych priorytetach ukraińskiej dyplomacji, o "wdzięczności" w polityce zagranicznej oraz o reakcyjności polityki polskiego rządu. Brak strategii i jasno zdefiniowanych celów prowadzi do wybuchów kryzysów dyplomatycznych, jak ten, gdy w lipcu MSZ-ty obu krajów wezwały ambasadorów na dywanik. Co jest polskim interesem międzynarodowym? Jak możemy osiągnąć synergię we współpracy z Ukraińcami, a zapobiegać sporom?
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Na I wojnie światowej poległy dwa imperia, których częścią były ziemie zamieszkane przez Ukraińców: austrowęgierskie i rosyjskie. Na ich gruzach, w latach 1917-1921 Ukraińcy podjęli kilka prób zbudowania własnych republik i innych form samoorganizacji. Walczyli z Polakami, białym Rosjanami i czerwonymi bolszewikami, buntowali się i brali udział w rewolucjach. "ukraińska rewolucja była jednak znacznie szerszym zjawiskiem niż tylko rewolucja bolszewicka i narodowa. Oprócz tych dwóch obejmowała ona trzecią rewolucję - chłopską. Było to zgodne z jej charakterem, jako rewolucji na pograniczu, gdzie przeplata się kilka konfliktów równocześnie" - pisze prof. Jarosław Hrycak w "Ukraina. Wyrwać się z przeszłości" (Międzynarodowe Centrum Kultury). Sondaże wskazują, że Ukraińcy uważają, że w 1991 r. ich kraj nie odzyskał niepodległość, a współczesna Ukraina jest kontynuacją wcześniejszej Ukraińskiej Republiki Ludowej. Bohaterami dzisiejszego podcastu są m.in. Symon Petlura, Nestor Machno i Pawło Skoropadski.
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Symbolem ukraińskiej samoorganizacji jest Majdan, główny plac, na którym gromadzą się członkowie wspólnoty, by walczyć o niepodległość, przeciw fałszerstwo wyborczym, korupcji, odbieraniu im perspektyw. W czasach wojny Majdanem stał się cały kraj, którego mieszkańcy powiązani formalnymi nieformalnymi sieciami zbierają pieniądze, organizują wsparcie i samoobronę. Jakie są źródła legendarnej ukraińskiej samoorganizacji? Jak ewoluowała ona od odzyskania przez kraj niepodległości? Jakie są mechanizmy mobilizacji? Na czym obecnie skupia się aktywność organizacji i wolontariuszy?
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Jak oceniasz sytuację w twoim mieście? Jak oceniasz władze? Usługi? Perspektywy? Między innymi o to pytali autorzy szeroko zakrojonego badania mieszkańców 21 ukraińskich miast. Pomimo tego, że niektóre z tych miast były okupowane, inne są celami nieustannych ataków z powietrza, na inne spadła opieka na uchodźcami i rannymi - większość mieszkańców jest dumna i nie chce wyjeżdżać. Jakie stoją przed nimi wyzwania? Które miasta z większą nadzieją myślą o przyszłości? Odbudowie? Jak zmienia je wojna? Między innymi o tym w ósmym odcinku podcastu.
Źródła:
<a href="https://ratinggroup.ua/research/regions/iri_ukraine_municipal_poll_finds_strong_majorities_believe_in_a_promising_future_approval_of_local_g.html" target="_blank" rel="nofollow">Муніципальне опитування IRI: більшість населення вірить у краще майбутнє, схвалює якість послуг місцевої влади та не планує покидати свої міста - Регіони - Дослідження - Соціологічна група Рейтинг (ratinggroup.ua)</a>
<a href="https://ratinggroup.ua/en/research/regions/iri_ukraine_municipal_poll_finds_strong_majorities_believe_in_a_promising_future_approval_of_local_g.html" target="_blank" rel="nofollow">IRI Ukraine Municipal Poll Finds Strong Majorities Believe in a Promising Future, Approval of Local Government Services, Plan to Remain in Their Home - Regions - Research (ratinggroup.ua)</a>
<a href="https://glavcom.ua/publications/mizh-bezpekoju-ta-prozoristju-shcho-obirajut-ukrajinski-mista-pid-chas-vijni-920037.html" target="_blank" rel="nofollow">Між безпекою та прозорістю: що обирають українські міста під час війни - Главком (glavcom.ua)</a>
<a href="https://ratinggroup.ua/research/ukraine/p_dtrimka_m_zhnarodnih_soyuz_v_opituvannya_v_ukra_n_ta_vrop_4-10_lipnya_2023.html" target="_blank" rel="nofollow">Підтримка міжнародних союзів: опитування в Україні та Європі (4-10 липня, 2023) - Україна - Дослідження - Соціологічна група Рейтинг (ratinggroup.ua)</a>
-
Polaków i Ukraińców zbliża wspólny wróg - Rosja. Co zaś nasze kraje i społeczeństwa dzieli, a co będzie ułatwiać współpracę? Kto będzie ją wzmacniać, a kto będzie dzielić? Gospodarka? Kwestia imigracji? Historia? Jaką rolę odgrywają emocje, a jaką interesy? O politykach zagranicznych Warszawy i Kijowa, sieciach społecznych, interesach partyjnych rozmawiamy w siódmym już odcinku podcastu.
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
W 1959 r. w Instytucie Literackim (kierowanym przez Jerzego Giedroycia) ukazała się antologia o fundamentalnym znaczeniu nie tylko dla ukraińskiej pamięci i tożsamości, ale kultury całej Europy. Na prośbę Giedroycia ukraiński literaturoznawca Jurii Ławrynenko przygotował (odnalazł i zebrał) antologię twórczości ukraińskich artystów i pisarzy z od 1917 do 1933 roku, o których pamięć Moskwa starała się wymazać. Tytuł Rozstrzelane Odrodzenie stał się powszechnie używanym określeniem na ówczesny fenomen. Ukraińskie lata 20-te był to czas wielkiego ożywienia kulturowo politycznego, które umożliwiła prowadzona wówczas przez Kreml liberalna polityka. Fenomen brutalnie zakończyły prześladowania i stalinowskie morderstwa w latach 30-tych. Dziś, gdy Rosjanie znów zabiją między innymi ukraińskich artystów, historia Rozstrzelanego odrodzenia przypomina o martyrologii poprzednich pokoleń. To określenie bywa jednak w Ukrainie kontestowane jako redukujące ówczesny niezwykły fenomen.
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Mit kozacki jest jednym z fundamentalnych dla współczesnej ukraińskiej świadomości i państwowości. Jakie ideały i narracje promuje? Jaka historia się za nim ukrywa? Dlaczego Bohdan Chmielnicki i Iwan Mazepa są współcześnie kluczowymi bohaterami historycznymi i inspirują do walki? Jak powstał kluczowy tekst, który wypromował mit kozacki?
Plokhy Serhii: "The Cossack Myth: History and Nationhood in the Age of Empires", Cambridge University Press. 2012
Hrycak, Jarosław: “Подолати минуле: глобальна історія України”, Портал 2022
ІСТОРИЧНА ПАМ'ЯТЬ результати соціологічного опитування дорослих жителів України, https://kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=reports&id=1217&page=1
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Kontynuujemy analizę planów, marzeń i sporów o odbudowę i modernizację Ukrainy. Pretekstem jest kolejna poświęcona tej największej od II wojny światowej rekonstrukcji konferencja w Londynie. Sojusznicy Kijowa zapowiedzieli kolejne dziesiątki miliardów dolarów na wsparcie, ale też - mniej lub bardziej wprost - okazują zaniepokojenie i determinację, by obronić ten proces przed korupcją. Jak zamierzają to sfinansować? Kto będzie wpływał na kształt odbudowy? Kto może zarobić? Jak mogłaby się zaangażować Polska? Czy Ukrainie grozi powtórka z neoliberalnej transformacji?
Źródła:
https://ti-ukraine.org/research/yak-vidbudovuvaty-ukrayinu-sotsiologichne-opytuvannya-gromadyan-ta-predstavnykiv-biznesu/
https://www.rand.org/news/press/2023/06/14.html
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Imperializm rosyjski oparty był na wyzysku ekonomicznym i kulturowym. "Brutalni zwycięzcy przez długi czas starali się opowiadać historię podbitego narodu, pozbawiając pokonanych prawa do dawania świadectw o sobie" - pisze ukraińska literaturoznawczyni Wira Ahejewa. Rosyjska agresja przyspieszyła procesy dekolonizacyjne zachodzące w Ukrainie - Ukraińcy zmieniają obalają zmieniają nazwy ulic, odbijają pamięć i bohaterów oraz opowiadają historię na własnych warunkach. Ale to nie tylko historia oporu, ale też wpływania na imperium. "Ukraińcy zwykle przywoływali model stosunków między Atenami a Rzymem" - dodaje Ahejewa. Jednym z bohaterów odcinka jest Mykoła Hohol - Nikołaj Gogol. Zastanowimy się też, czym rosyjski imperializm różni się od europejskiego.
Źródła:
"W cieniu imperium. Kulisy ukraińsko-rosyjskiej wojny kulturowej", Wira Ahejewa, Znak 2023
"Najdłuższa podróż", Oksana Zabużko, Agora 2023
"Czternasta od końca. Opowieści o współczesnej Ukrainie", Mykoła Riabczuk, Znak 2022
"Ukraińskie rewolucje", Zbigniew Marcin Kowalewski, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa
Ukraina mówi #8, Na gruzach imperium <a href="https://www.facebook.com/events/764948698469102/" target="_blank" rel="nofollow">https://www.facebook.com/events/764948698469102/</a>
"Narodziny wszystkiego. Nowa historia ludzkości", David Graeber, David Wengrow, Zysk i S-ka 2022
<ahref="https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2022-06-17/ukraina-od-dekomunizacji-do-derusyfikacji" target="_blank" rel="nofollow">"Ukraina: od dekomunizacji do derusyfikacji", Jadwiga Rogoża</a>
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Przed Ukrainą i Europą największa odbudowa od czasów II wojny światowej. Albo precyzyjniej - odnowa, bo marzenia i plany zakładają modernizację całej gospodarki w kierunku bardziej zielonym i zrównoważonym. Co to oznacza? Jakie są priorytety - na dzis i na przyszłość? Jaki sens ma planowanie już dziś? Na jakie sektory Ukraina postawi? Kto będzie rywalizował na ukraińskim rynku? Czy społeczeństwu uda się zapobiec terapii szokowej? Jakie szanse na udział w tym projekcie ma Polska i polscy przedsiębiorcy?
Według wyliczeń Kijowskiej Szkoły Ekonomicznej, Rosja zniszczyła w ciągu kilkunastu miesięcy 150 tysięcy budynków mieszkalnych, tysiące szkół, szpitali i pojazdów transportu publicznego. Ale opdbudowa
Lektury:
Plan odbudowy: ПЛАН ВІДНОВЛЕННЯ УКРАЇНИ (recovery.gov.ua)
Straty - Kijowska Szkoła Ekonomiczna: <a href="https://kse.ua/ua/about-the-school/news/za-rik-povnomasshtabnoyi-viyni-rosiya-zavdala-zbitkiv-infrastrukturi-ukrayini-na-mayzhe-144-mlrd/" target="_blank" rel="nofollow"> https://kse.ua/ua/about-the-school/news/za-rik-povnomasshtabnoyi-viyni-rosiya-zavdala-zbitkiv-infrastrukturi-ukrayini-na-mayzhe-144-mlrd/</a>
Konferencja z Lugano: <a href="https://www.urc-international.com/conference-materials" target="_blank" rel="nofollow">https://www.urc-international.com/conference-materials</a>
Konsorcjum NGO: <a href="http://www.ier.com.ua/files/Projects/2022/Presentation%20ENG.pdf"_blank" rel="nofollow">http://www.ier.com.ua/files/Projects/2022/Presentation%20ENG.pdf</a>
Ukraine Recovery Cookbook: <a href="https://ces.org.ua/en/ukraine-recovery-cookbook/"_blank" rel="nofollow">https://ces.org.ua/en/ukraine-recovery-cookbook/</a>
<a href="https://krytykapolityczna.pl/swiat/agnieszka-lichnerowicz-odbudowa-ukrainy-zielona-demokratyczna-neoliberalna/" target="_blank" rel="nofollow">Odbudowa Ukrainy – zielona, demokratyczna, neoliberalna? (krytykapolityczna.pl)</a>
Polsko-ukraińska dyplomacja samorządowa: <a href="https://www.batory.org.pl/publikacja/polsko-ukrainska-dyplomacja-samorzadowa-w-obliczu-wojny/" target="_blank" rel="nofollow">Polsko-ukraińska dyplomacja samorządowa w obliczu wojny - Fundacja im. Stefana Batorego (batory.org.pl)</a>
-
Rozumieć Ukrainę sezon 2 za darmo w aplikacji TOKFM - https://audycje.tokfm.pl/audycja/562,Rozumiec-Ukraine
Wzrosło m.in. poczucie sprawczości, zaufanie do państwa i wiara w zwycięstwo. Miesza się to jednak ze strachem, gniewem i diagnozami PTSD. Prowadzone w czasie wojny badania socjologiczne pokazują, że pesymistyczne i pogrążone w rekordowej anomii (rozpad norm, poczucie bezsensowności) społeczeństwo ukraińskie po rosyjskim ataku przeszło dramatyczną przemianę. Z czego wynika ta przemiana? Jakie społeczeństwo się z niej wyłania? Rosyjska agresja definiowana jest jako wojna cywilizacyjno-kulturowa, zajrzymy też w badania dotyczące praktyk kulturowych i historycznych bohaterów. Jakie są wnioski z ukraińskiego doświadczenia dla społeczeństw zachodnich przygotowujących się na czasy niepewności ery kryzysu klimatycznego?
Lektury:
Ahejewa, Wira: "W cieniu imperium", Znak horyzont 2023
Czech, Artem: "Ukraiński pisarz na wojnie: Jak żyć w świecie, który przestał działać" | Tygodnik Powszechny
Czech Artem, "Punkt zerowy", Warsztaty kultury 2019
Hrycak, Jarosław: "Подолати минуле: глобальна історія України", Портал 2022
Sondaże:
<a href="https://dif.org.ua/article/simvoli-podii-ta-osobistosti-yaki-formuyut-natsionalnu-pamyat-pro-viynu-z-rosieyu" target="_blank" rel="nofollow">https://dif.org.ua/article/simvoli-podii-ta-osobistosti-yaki-formuyut-natsionalnu-pamyat-pro-viynu-z-rosieyu</a>
<a href="https://www.kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=news&id=1211&page=2" target="_blank" rel="nofollow">https://www.kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=news&id=1211&page=2</a>
<a href="https://kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=reports&id=1217&page=1" target="_blank" rel="nofollow">https://kiis.com.ua/?lang=ukr&cat=reports&id=1217&page=1</a>
<a href="https://ratinggroup.ua/research/ukraine/kompleksne_dosl_dzhennya_yak_v_yna_zm_nila_mene_ta_kra_nu_p_dsumki_roku.html" target="_blank" rel="nofollow">Комплексне дослідження: ЯК ВІЙНА ЗМІНИЛА МЕНЕ ТА КРАЇНУ. ПІДСУМКИ РОКУ - Україна - Дослідження - Соціологічна група Рейтинг (ratinggroup.ua)</a>
<a href="https://ratinggroup.ua/research/ukraine/dev_yatnadcyate_zagalnonac_onalne_opituvannya_anom_ya_v_ukra_nskomu_susp_lstv_20-21_listopada_2022.html" target="_blank" rel="nofollow">Дев’ятнадцяте загальнонаціональне опитування. Аномія в українському суспільстві (20-21 листопада 2022) - Україна - Дослідження - Соціологічна група Рейтинг (ratinggroup.ua)</a>
<a href="https://ratinggroup.ua/research/ukraine/kompleksne_dosl_dzhennya_yak_v_yna_zm_nila_mene_ta_kra_nu_p_dsumki_roku.html" target="_blank" rel="nofollow">Комплексне дослідження: ЯК ВІЙНА ЗМІНИЛА МЕНЕ ТА КРАЇНУ. ПІДСУМКИ РОКУ - Україна - Дослідження - Соціологічна група Рейтинг (ratinggroup.ua)</a>
![16. Załamanie demograficzne, strach przed korupcją i przyszłość Ukrainy. Ukraińscy emigranci o Europie, Polsce i perspektywie powrotu [badania]](https://is1-ssl.mzstatic.com/image/thumb/Podcasts112/v4/38/ab/22/38ab2266-088a-1fe4-8fc3-cdf6af99da63/mza_14237365376409499190.jpg/80x80bb.jpg)