Episodios
-
(01:10) De column van Abdelkader Benali.
(05:06) Het idyllische beeld van de boer die ten koste van alles moet worden beschermd lijkt in ons collectieve geheugen gegrift. Waarom is dit beeld zo hardnekkig? Anneloek Scholten, net gepromoveerd op het beeld van de boer en het platteland in regioliteratuur, is te gast.
(16:40) In deel twee van de documentaire ‘De betere bajes’ over de Bijlmerbajes horen we mensen die er vast hebben gezeten. De bedoeling van de Bijlmerbajes was dat het menselijker en moderner zou worden dan de bestaande Huizen van Bewaring. Maar niet alle gedetineerden vonden het er prettig. Gemaakt door Katinka Baehr en eerder uitgezonden in 2003 bij het 25-jarig bestaan van de Bijlmerbajes.
Let op: Pardoes hebben wij vorige week ook deel 2 laten horen. Een link naar deel 1 in uw favoriete podcastapp vindt u hier (https://pod.link/1461450367/episode/5b76e3945345dbd49b495f8ea999a9a1).
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/26-01-2025.html -
(01:50) De vergeten 19e eeuwse President William McKinley werd door Trump neergezet als zijn voorbeeld in zijn inauguratie-speech. Maar wordt er niet gezegd dat hij met elke politieke traditie brak? Of was er een Trump avant la lettre? Te gast is Casper Thomas.
(13:31) Het marmelade verslindende beertje Paddington met zijn vissershoed is weer te zien op het grote doek. Wat is de inspiratie achter het beertje? En hoe groeide hij uit tot een nationaal icoon in Engeland? Brent Van Looy, de Vlaamse stem van Paddington, is te gast.
(23:09) Nadia Bouras bespreekt drie historische boeken:
* Drie vrouwen: de vergeten feministische golf van de jaren dertig - Marie-Claire Melzer
* De dochter: herinneringen aan anders zijn - Harriët Duurvoort
* Het verraad van de Jordaan - Stephanie Biesheuvel
(34:24) Afgelopen week hielden de Dolle Mina's een manifestatie bij het standbeeld van Wilhelmina Drucker, aan wie ze hun naam danken. Wie was deze feministe en wat maakt dat zij inspiratie biedt aan generaties vrouwen na haar? Te gast zijn Dunya Verwey en Devika Partiman.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/26-01-2025.html -
¿Faltan episodios?
-
(00:54) De column van Nelleke Noordervliet.
(04:20) Aankomend president Trump belooft snel een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. Auteur Lisa Weeda is daar niet gerust op. Zij verwerkte haar Oekraïense achtergrond in twee romans en spreekt volgende week op het Writers Unlimited Festival in Den Haag over schrijven in tijden van oorlog. Ze is te gast.
(14:52) Het was verrassend nieuws een paar weken geleden: onze gevangenissen zitten zo vol dat gedetineerden een paar dagen eerder naar huis mogen. Het deed denken aan hoe er in de jaren zeventig werd gedacht over gevangenissen. Bij de opening in 1978 was het de bedoeling dat de Bijlmerbajes beter, menselijker en moderner zou worden dan de bestaande Huizen van Bewaring, maar critici geloofden daar niet in. Programmamaker Katinka Baehr maakte in 2003 een tweeluik over de Bijlmerbajes bij het 25-jarige bestaan.
LET OP: pardoes zonden we hier het tweede deel uit van dit tweeluik. Een link naar het juiste deel 1 in uw favoriete podcastapp vindt u hier (https://pod.link/1461450367/episode/5b76e3945345dbd49b495f8ea999a9a1).
Meer info over deze uitzending van 19 januari 2025: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/19-01-2025.html -
(01:43) In de Middeleeuwse encyclopedie Der Naturen Bloeme staan kleurrijke illustraties van natuurfenomenen en wonderlijke wezens centraal. Kunsthistoricus Sanne Frequin hielp bij de ontwikkeling van het nieuwe spel MedievalMe dat is gebaseerd op het boek, en is te gast.
(10:04) Woensdag kondigde de Qatarese premier een staakt-het-vurenbestand aan tussen Israël en Hamas, dat een einde zou betekenen van de Gaza-oorlog die al vijftien maanden woedt. Het bestand gaat zondag in. Wat betekent dit akkoord en is er kans op een blijvende vrede? Te gast is Derk Walters, voormalig NRC-correspondent in Israël.
(21:01) Wim Berkelaar bespreekt drie historische boeken:
- Vrijheid – Angela Merkel en Beate Baumann (vert. Anne Folkertsma en Jantsje Post)
- Leven voor een leer, Anna Terruwe (1911-2004) – Marit Monteiro
- De cultuur van het narcisme – Christopher Lasch (vert. Elise Marijns)
(31:08) Op 24-jarige leeftijd trok James Baldwin in de jaren 50 naar Parijs. De stad vormt de achtergrond voor zijn roman Giovanni’s Room, nu bewerkt tot een voorstelling die in première gaat in Amsterdam. Raoul de Jong bezocht deze voorstelling en is te gast.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/19-01-2025.html -
(01:02) De digitale openbaarmaking van het collaboratie-archief (Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging) is ontaard in chaos. Komt het nog goed? Historicus Ewoud Kieft is te gast.
(12:32) Het gaat niet goed met de bruine cafés. Er zijn er steeds minder en er gaan stemmen op om ze te wettelijk te beschermen. Maar hoe doe je dat? Want de ziel van een bruine kroeg zit niet in de barkrukken, een biertap en de gevel, maar in de stamgasten en de kastelein. Daarom gaat Marten Minkema in het Spoor Terug op zoek naar die ziel.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/12-01-2026.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/12-01-2026.html) -
(02:02) In Museumpark Archeon wordt deze winter de prehistorie tot leven gebracht met gebruik van beeldmateriaal gemaakt door A.I. Maar hoe zag de prehistorische mens er eigenlijk uit? Archeoloog Gerrit Dusseldorp vertelt meer.
(08:29) De aankomende Amerikaanse president dreigt met annexatie van het grootste eiland ter wereld dat sinds de 18e eeuw in Deense handen is. Wat is de relatie tussen Denemarken en Groenland, en hoe kijken de Groenlanders naar Trumps voorstel? Stine Jensen, Deens-Nederlandse filosoof en schrijver, is te gast.
(22:44) Deze week is de column van John Jansen van Galen
(26:40) Deze week bespreekt Fresco Sam-Sin drie historische boeken:
- Sprekende juwelen – Martijn Akkerman
- De schatkist van Rome- Gareth Harney
- Levende stenen - Albrecht de Preter en Guido Vanheeswijck (red.)
(37:50) De Franse politicus Jean-Marie Le Pen is overleden. Wat is er bekend over zijn geschiedenis, en hoe heeft zijn radicaal rechtse gedachtegoed zich verspreid? Marijn Kruk schreef het boek Opstand - de populistische revolte en is te gast.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/12-01-2026.html (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/12-01-2026.html) -
(00:58) Deze week is de column van Sana Valiulina.
(04:49) Deze week bespreekt Annelien de Dijn drie historische boeken:
Een vrije geest: Het uitzonderlijke leven van Betje Wolff - Marita Mathijsen
Ach Freule – Elena Beelaerts van Blokland
Nederlandse kolonisten in Amerika en de Liga der Irokezen' - Willem Korthals Altes
(14:00) Het Spoor Terug: ‘Strijd om de droompolder’. In de Wieringermeerpolder is in de jaren dertig een poging gedaan een modelsamenleving te creëren. Tijdens de bezetting was het verzet erg actief en zaten er veel onderduikers. Nadat de Duitsers de dijken opbliezen, vluchtten de bewoners. Maar wat gebeurde er met de onderduikers na de overstroming? En wat bleef er na de oorlog over van de idealen van de polder?
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/05-01-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/05-01-2025.html) -
(02:15) Verdwijnt het romantische beeld van een historicus zoekend in vergeelde paperassen? Een gesprek over de revolutie die A.I. teweeg brengt, over de risico's en de veranderende rol van de historicus. Te gast: Gerhard de Kok, Caro Verbeek en Fulco Scherjon.
(40:49) Kun je A.I. inzetten om een waarheidsgetrouw interview te doen met iemand die niet meer leeft? In onze A.I. special proberen we het uit en interviewen Napoleon. Een experiment met hulp van Sander Veenhof en Bart Funnekotter.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/05-01-2025.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/05-01-2025.html) -
(01:06) Kerncentrales zouden ontregeld raken en vliegtuigen neerstorten. Dat doemscenario hield de laatste dagen van de 20e eeuw in de greep, maar om middernacht gebeurde er zo goed als niets. Was alle paniek overdreven? Tech-journalist Herbert Blankesteijn blikt terug.
(10:21) Deze week is de column van Suzanna Jansen.
(14:27) Deze week bespreekt Sanne Frequin drie historische boeken:
Banksy en de meesters - Kelly Grovier (vert. Laura Woolthuis)
Verscheurd Parijs - Sebastian Smee
De Reuzensalamander - Jelle Reumer
(25:36) Het Chinese verlangen naar een Alfabet: de typemachine met 2500 tekens stond symbool voor de onmogelijkheid om moderne techniek en het Chinese karakterschrift te verenigen. We praten met presentator Julie Blussé die OVT gaat verlaten én luisteren naar haar aflevering van Tijdgeest 'Het Chinese verlangen naar een Alfabet'.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html) -
(01:28) Kerst is voorbij: het einde van het jaar komt er nu echt aan. In de laatste uitzending van het jaar blikt OVT traditiegetrouw terug op de bijzondere mensen die ons het afgelopen jaar ontvallen zijn. Te gast zijn Nadia Bouras, Wim Berkelaar en Fresco Sam-Sin. Zij bespreken:
- Ruth Westheimer, sekstherapeute
- Willem Frijhoff, historicus
- Bob Goudzwaard, econoom
- Arthur Cairo, gedichtenvoordrager
- Peter Reddaway, politicoloog en historicus
- Rolf Boiten, dominee
- Lisette Lewin, schrijfster en journaliste
- Chiung Yao, schrijfster
- Sytze van der Zee, historicus en journalist
- Nikki Giovanni, schrijfster en activiste
- Loek Dijkman, ondernemer en filantroop
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/29-12-2024.html)
-
(00:54) Bij klimaatdiscussies gaat het over minder vliegen, minder vlees, minder consumeren. Maar minder mensen? Robert Malthus waarschuwde al voor de gevolgen van de snelle bevolkingsgroei. Hoe moeten we zijn ideeën nu zien? Historicus Geertje Dekkers is te gast.
(13:43) Het Spoor Terug: Waarom praten mensen op het Friese platteland zo weinig over geestelijke problemen? Anne-Goaitske Breteler zocht een historische verklaring voor deze kwestie. Daarover gaat de audiodocumentaire ‘De Friese Stilte’, gemaakt door Christianne Alvarado
Een triggerwaarschuwing: in deze documentaire wordt gepraat over zelfdoding. Luisteraars die daarover in gesprek willen kunnen anoniem bellen naar 113 of chatten via 113.nl.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html# %20)
(https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html# %20) -
(01:27) Vervuild drinkwater in Duitsland en doodskisten bij de Eifeltoren. Russische sabotage op Europese bodem neemt sterkt toe. Wat kunnen we leren vanuit de geschiedenis over de verborgen oorlogsvoering van de Russen? Te gast is militair-historicus Christ Klep.
(15:42) Je ziet ze weer overal, in kerken, thuis onder de kerstboom of op het dorpsplein. De kerststal lijkt inmiddels meer cultureel dan religieus erfgoed. Religiewetenschapper Ernst Hemel verdiepte zich in de geschiedenis van de kerststal.
(26:15) Deze week is de column van Micha Wertheim.
(29:56) Het staat in bijna heel Italië op de boekenplank: 'La Scienza in Cucina e l’Arte di Mangiare Bene'. Hoe kwam het bestverkopende Italiaanse kookboek tot stand? Saskia Balmaekers schreef 'Het perfecte recept' over de schrijver Pellegrino Artusi en is te gast.
(39:01) Deze week bespreekt Nadia Bouras drie historische boeken:
Jodenfetisj - Deborah Feldman
Je moest eens weten - Çiğdem Yüksel
Oroppa - Safae el Khannoussi
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/22-12-2024.html) -
(01:23) In de 19e eeuw zijn honderden historische en culturele kunstvoorwerpen uit het West-Afrikaanse koninkrijk Dahomey geroofd door Franse koloniale troepen. In november 2021 stonden 26 van die schatten op het punt om Parijs te verlaten en terug te keren naar hun land van herkomst, de huidige Republiek Benin. Daarover gaat de nieuwe documentaire Dahomey. Hoogleraar rechtsfilosofie Wouter Veraart is te gast.
(15:08) Het Spoor Terug: Kereta Buku – de Boekentrein van Bas. Halverwege de vorige eeuw vatte Klaas Jan Bas het plan om een ‘boekentrein’ op Java te laten rijden en zo de leeshonger in de jonge Republiek Indonesië te stillen. Marten Minkema maakte in samenwerking met Wilbert van der Heijden een portret van deze Nederlandse uitgever aan de hand van zijn memoires.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-12-2024.html) -
(01:33) De Maori, oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland, hebben in een brandbrief aan de Britse koning Charles om hulp gevraagd. De nieuwe regering in Nieuw-Zeeland tornt aan oude afspraken en verworven rechten van de Maori. Hoe zit dat en kan Charles ingrijpen? Wonu Veys, conservator Oceanië bij het Wereldmuseum, is te gast.
(13:38) De mislukte poging om in Nederland op 11 november 1918 de socialistische revolutie uit te roepen staat bekend als de ‘Vergissing van Troelstra’. De rellen tussen demonstranten en militairen in Amsterdam die daarop volgden zijn minder bekend. Er vielen vier doden en meerdere gewonden. Historicus Wouter Linmans schreef er het boek Revolutiekoorts over en is te gast.
(28:30) Deze week is de column van Nelleke Noordervliet.
(31:50) Tegenwoordig kennen we baggy jeans, crop tops en oversized blazers. Maar wat was er 2000 jaar geleden in de mode? Historica Anique Hamelink onderzocht mode in de noordwestelijke provincies van het Romeinse Rijk, waaronder delen van het huidige Nederland.
(41:32) Fresco Sam-Sin bespreekt deze week drie historische boeken:
- Het kookboek van Nederland - Jonah Freud en Garrelt Verhoeven
- Rook en As - Amitav Ghosh (vert. Menno Grootveld)
- De rode keizer - Michael Sheridan (vert. Fred Hendriks en René van Veen) Meer info:
https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-12-2024.html) -
Het is het grote nieuws van vandaag: Syrische rebellen hebben de regering van president Bashar al-Assad omver geworpen. Daarmee komt na 62 jaar een einde aan de heerschappij van de Assads. Daarover is te gast Koos van Dam, oud-diplomaat in Syrië en auteur van een standaardwerk over dat land.
Verder in OVT: politieke crisis in Frankrijk, 50 jaar na de sluiting van Limburgse mijnen, de bekenste afvalbak van Nederland en meer.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/08-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/08-12-2024.html#%20) -
Het is het grote nieuws van vandaag: Syrische rebellen hebben de regering van president Bashar al-Assad omver geworpen. Daarmee komt na 62 jaar een einde aan de heerschappij van de Assads. Daarover is te gast Koos van Dam, oud-diplomaat in Syrië en auteur van een standaardwerk over dat land.
Verder in OVT: politieke crisis in Frankrijk, 50 jaar na de sluiting van Limburgse mijnen, de bekenste afvalbak van Nederland en meer.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/08-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/08-12-2024.html) -
(00:42) Protestantse zendelingen uit Nederland streken halverwege de negentiende eeuw neer in Nieuw-Guinea om de lokale Papoea-volkeren te bekeren en te ‘beschaven’. Papoea-kinderen werden vrijgekocht uit slavernij en ‘heropgevoed’. Historicus Geertje Mak schetst in haar nieuwe boek ‘Huishouden in Nieuw-Guinea’ een beeld van dit ‘kolonialisme van de goede bedoelingen’.
(17:22) Column van Sana Valiulina.
(21:32) Het Spoor Terug: Horizontaal Leven. Een podcast over de nu 81-jarige Kees die terugblikt op zijn tijd in het sanatorium Zonneveld in Oostkapelle. Het was de plek om te genezen van tuberculose. Deze bacteriële infectieziekte die meestal de longen aantast was bij Kees ook in zijn wervels gaan zitten waardoor hij het gros van de tijd op een hard gipsen bed doorbracht. Hij gaat in deze documentaire van zijn nicht, Jacomien Kodde, terug naar die tijd en terug naar die plek.
(44:33) Naar aanleiding van het Spoor Terug schuift medisch historicus Leo van Bergen aan om meer te vertellen over de geschiedenis van tuberculose en sanatoria. Waar TB vroeger volksziekte nummer één was, is de ziekte nu goed te behandelen, met medicatie, frisse lucht en rust, reinheid en regelmaat.
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html) -
(01:15) President Santokhi beloofde maandag dat elke Surinamer een spaarbiljet van 750 dollar - omgerekend ruim 716 euro - zal ontvangen, vanuit het idee dat alle inwoners kunnen profiteren van het zwarte goud. Dat er buitenlandse mogendheden grondstoffen uit Suriname winnen is niet nieuw. Hoe heeft deze Suriname beïnvloedt in het verleden, en wat leert dit ons over de toekomst? Journalist Iwan Brave legt het uit.
(14:16) Wu Zetian was de enige vrouwelijke keizer die China ooit heeft gekend. Hoe lukte haar dat in het confucianistische China met zijn traditionele rolverdeling voor mannen en vrouwen? Conservator Denise Campbell is te gast voor de tentoonstelling Wu Zetian: de enige vrouwelijke keizer van China.
(27:28) Jaren geleden werden dichtregels op reepjes perkament in het archief van Overijssel gevonden, maar niemand wist precies wat het was. Onderzoeker Hedzer Uulders ontdekte recentelijk dat de strookjes tekst restanten zijn van een Nedersaksische ridderroman. Waarom is deze ontdekking zo speciaal en wat zegt dit over de Nedersaksische taal?
(39:32) Historische boeken met Wim Berkelaar. Hij bespreekt:
· Justinianus - Peter Sarris (vert. Arian Verheij)
· Ik heb nog nooit gelogen - Elsbeth Etty
· Marseille 1940 - Uwe Wittstock
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/1-12-2024.html) -
(00:45) Journalist Lex Boon stuitte op een spraakmakende kunstroof uit het Museum Singer Laren. Het bleek om de diefstal van de 'Lentetuin' te gaan, een van de werken van Vincent van Gogh. Waarom spreken kunstroven zo tot onze verbeelding? En wanneer komen gestolen werken terug? Journalist Lex Boon schreef het boek De Gestolen Van Goghs en is te gast.
(15:08) Het Spoor Terug: Jan van Leiden en het einde der tijden #4. In de laatste aflevering van onze serie over wederdoper Jan van Leiden horen we hoe hij het tot koning weet te schoppen én hoe hij aan zijn einde kwam. In hoeverre kunnen we Jan van Leiden vergelijken met extremisten uit onze eigen tijd?
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/24-11-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/24-11-2024.html) -
(01:40) Afgelopen donderdag vaardigde het Internationaal Strafhof in Den Haag meerdere arrestatiebevelen uit, ook tegen de Israëlische premier Netanyahu. Het is voor het eerst dat de leider van een bondgenoot van het westen voor het Strafhof wordt gedaagd. Een historisch moment? Historicus Thijs Bouwknegt, onderzoeker bij het NIOD en oud-medewerker van het ICC is te gast.
(12:02) Struinend door de drassige Friese polder deed een amateurarcheoloog een unieke ontdekking. Het gaat om een onderdeel van een vroegmiddeleeuws Vikingzwaard, een zogenaamde ‘pommelkap’. Een vondst waarvan de omvang klein is, maar het belang groot. Maar waarom eigenlijk? Nelleke IJssennagger-van der Pluijm, Vikingexpert en directeur van de Fryske Akademy, legt het uit.
(23:57) Column Micha Wertheim
(27:32) Wat is de relatie tussen de mens en het woud? Zien we het bos als een gevaarlijke wildernis? Of als een oase van rust en natuur? Historicus Jerker Spits schreef Onder het bladerdak, een cultuurgeschiedenis over deze relatie. Hij is te gast.
(39:31) Historische boeken met Sanne Frequin. Zij bespreekt:
Jerry Brotton, Noord, Zuid, Oost, West: Een ontdekkingsreis (vert. Pon Ruiter)
Vivian de Gier, Geef me de ruimte!
De podcast van Michiel van de Weerthof en Lot Broos, Dat smaakt naar Meertens
Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/24-11-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/24-11-2024.html) - Mostrar más
