Episodit
-
Een dorpshuis, tafeltennisvereniging of liefdadigheidsinstelling doet er in Nederland al snel een half jaar over om een bankrekening te kunnen openen. Tenminste - als het überhaupt lukt, want banken en andere financiële instellingen zijn dit soort klanten liever kwijt dan rijk.
De afgelopen jaren controleren banken hun klanten steeds strenger op witwassen en terrorismefinanciering. Maatschappelijke organisaties zonder winstoogmerk zijn extra vaak de klos. Zij worden internationaal in verband gebracht met terrorismefinanciering en worden door banken automatisch aangemerkt als 'hoog-risicoklanten', blijkt uit onderzoek van Argos.
Waar komt dit label vandaan? Is het risico van terrorismefinanciering reëel? En wat gebeurt er als maatschappelijke organisaties geen toegang meer hebben tot het financiële systeem?
Presentatie: Eric Arends
Redacteur: Saar Slegers -
De verontwaardiging over de oorlog in Gaza leidt dit voorjaar wereldwijd tot spontane of aangekondigde demonstraties, ook op universiteiten. Begin mei is het raak in Amsterdam. Wat begint als een vreedzame bezetting van een universiteitsterrein mondt uit in een grimmige sfeer in de stad en heftig politieoptreden. Hoe kon het zo uit de hand lopen? In samenwerking met Medialogica en Medialab reconstrueert Argos de studentenprotesten van begin mei in Amsterdam.
Presentator: Eric Arends
Redacteur reportage: Barbara Schreuders en Ronja Boer -
Puuttuva jakso?
-
(00:00) ‘Dolle Mina's van de dood’
In de nieuwe podcastserie 'Dolle Mina's van de dood' zoekt Argos-journakist Hansje van de Beek naar de grenzen van hulp bij zelfdoding. Zelfdoding is niet strafbaar, maar het helpen daarbij wél. Begin dit jaar stonden zeven zeventigplussers voor de rechter, omdat ze een criminele organisatie zouden vormen. Allen waren lid van de Coöperatie Laatste Wil (CLW), een organisatie die zich inzet voor 'sterven in eigen regie'. Dolle Mina's van de dood is een reconstructie van hoe het zover heeft kunnen komen. Waar liggen de grenzen van hulp bij zelfdoding? Wat is Middel X? En wat is een humane dood?
(42:35) Gaswinning in kleine velden
Burgers zitten opnieuw klem in het belangenspel van Den Haag en de energie-industrie. Sinds in Den Haag de beslissing viel om niet langer gas uit Groningen op te pompen, worden op grote schaal elders in het land kleine gasvelden leeggehaald. 'Argos' ontdekte dat het ministerie van Economische Zaken en een Canadese gaswinner gezamenlijke belangen hebben. Den Haag geeft regionale en lokale bestuurders weinig ruimte om zich te verzetten. Journalist Nina vertelt over haar ondezoek naar gaswinning in kleine velden.
Presentator: Eric Arends
Gasten: journalisten Hansje van de Beek en Nina van Raay -
(00:00) Wat verwacht Ter Apel van 'het strengste asielbeleid ooit'?
‘Het strengste asielbeleid ooit', zo kondigde PVV-leider Geert Wilders het voorgenomen kabinetsbeleid aan. Wat denken ze daar in Ter Apel eigenlijk van? Met zijn aanmeldcentrum kan de Groningse plaats gezien worden als het epicentrum van de problemen. Argos reisde af naar Ter Apel om te horen wat de Ter Apelers verwachten van een kabinet met de PVV. En we zijn vooral benieuwd naar de mening van de kiezers die op de PVV stemden.
(36:00) Nieuwe ontwikkelingen 'Vriend van Volkert'
Op het pistool waarmee Volkert van der G. de moord op Pim Fortuyn pleegde, zat DNA-materiaal van een persoon die altijd onbekend is gebleven. Het Openbaar Ministerie heeft dit DNA-spoor onlangs opnieuw vergeleken met de Nederlandse DNA-databank, bleek uit de Argos-podcast ‘Vriend van Volkert’. Maar het OM weigert het DNA te vergelijken met databanken in het buitenland. Dit roept vragen op – van Pim Fortuyns broer Simon, én van NSC-Tweede Kamerlid Jesse Six Dijkstra.
Presentator: Eric Arends
Redacteur reportage: Rik Delhaas
Redacteur studiogesprek: Eric Arends -
De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) hield tijdens de bloedige decennia van de Soeharto-dictatuur in Indonesië tientallen Indonesiërs in de gaten, die voor korte of langere tijd in Nederland verbleven. Het gaat om vermeende communisten of om mensen die volgens de BVD contact onderhielden met communisten; mensen die in Indonesië moesten vrezen opgepakt, gemarteld en vermoord te worden. Alleen al in de periode van oktober 1965 tot april 1966 werden in Indonesië minstens een half miljoen ‘communisten’ vermoord.
Moeten de gigantische moordpartijen gekwalificeerd worden als genocide? Wie waren de Indonesiërs die door de BVD in de gaten werden gehouden? Wat is er met hen gebeurd? Welke informatie deelde de BVD met andere diensten? Kan de BVD medeplichtigheid aan genocide worden verweten?
Presentatie: Eric Arends
Redacteur: Huub Jaspers, Yonah Sint Nicolaas, Teun Dominicus -
(00:37) ING discrimineert, maar is er een alternatief?
“ING discrimineert een man op grond van ras”, oordeelt het College voor de Rechten van de Mens, nadat de bank een betaling had geblokkeerd vanwege een Arabisch klinkende naam in de omschrijving. Wat betekent deze uitspraak voor banken, die wettelijk verplicht zijn om betalingen te screenen op witwassen en terrorismefinanciering?
(23:28) Luizen in de Pels: Saskia Bonger
Op de TU Delft is het ‘onveilig’ en er is sprake van ‘wanbeheer’ door het bestuur van de universiteit. Dat constateert de Onderwijsinspectie begin dit jaar in een zeldzaam kritisch rapport. Hoe doe je daar verslag van als je, naast journalist, ook medewerker bent van die universiteit? Saskia Bonger, hoofdredacteur van universitair magazine Delta van de TU Delft, werd een luis in de pels van haar eigen werkgever. Met grote gevolgen.
Presentator: Rik Delhaas
Redacteur 'ING discrimineert, maar is er een alternatief?': Saar Slegers
Redacteur Luizen in de Pels: Barbara Schreuders -
Vandaag in Argos hoor je de aftrap van de nieuwe Argos-podcast: Vriend van Volkert. Volkert van der G. is de moordenaar van Pim Fortuyn, maar wie hielp hem aan het pistool waarmee hij de aanslag pleegde? Die vraag kent na ruim twee decennia nog steeds geen bevredigend antwoord. Maar twintig jaar na dato krijgt Argos-journalist Eric Arends een vertrouwelijk politierapport in handen, met daarin opzienbarende details over een bijzondere verdachte.
Vriend van Volkert is een zoektocht naar antwoorden op openstaande vragen in een zaak die Nederland ten diepste schokte.
Te gast is Argos-journalist en podcastmaker van Vriend van Volkert: Eric Arends
Presentatie: Sophie Derkzen
De podcast Vriend van Volkert is te vinden in alle podcast-apps. -
(00:00) De strijd tegen PFAS rond Chemours
In een groot gebied rond de fabriek van Chemours in Dordrecht is vervuiling van PFAS aangetroffen. Waar en hoe ernstig de vervuiling is, moet nog voor een deel in kaart gebracht worden. Een deel van het gebied, zoals de moestuinen en een zwemplas in een recreatiegebied moeten gesaneerd worden. En bij ieder bouwproject in de gemeenten komt er weer vervuilde grond bij. De gemeente Dordrecht heeft in afwachting op een bruikbare techniek grond opgeslagen in depot. Hoe saneer je als er nog geen methode is om de PFAS uit bijvoorbeeld vervuilde grond te halen? En wat gaat dat allemaal kosten?
(41:20) Export verboden pesticiden
Hoewel bepaalde pesticiden hier in de EU verboden zijn voor gebruik, is de handel en export erin volstrekt legaal. De redactie van Argos deed hier de afgelopen maanden onderzoek naar en maakte de televisie-aflevering 'de Gifboomerang’. In deze podcast nemen wij hier vast een klein voorschot op. Want er waren plannen voor een Europees exportverbod, maar hoe is dat afgelopen?
Presentator: Chris Kijne
Redacteur reportage: Rik Delhaas
Redacteur studiogesprek: Nina van Raay -
De Nederlandse publieke omroep koopt een groot deel van zijn programma’s in bij zogenoemde ‘buitenproducenten’, commerciële bedrijven die niet tot het publieke bestel behoren. Daar zit een politieke gedachte achter. ‘Externe producenten leveren een belangrijke bijdrage aan de pluriformiteit,’ schreef toenmalig minister van Media Arie Slob in 2019 aan de Tweede Kamer. ‘Zij maken in opdracht van de omroepen programma’s die aansluiten op behoeften in de maatschappij. De Nederlandse productiesector heeft een enorm creatief potentieel dat kan bijdragen aan programmatische innovatie.’
In 2022 besteedde de NPO 266 miljoen euro bij buitenproducenten, naar eigen zeggen 40 procent van zijn totale programmabudget. Dat is veel meer dan de 25 procent die Slob als minimum verplicht stelde. Maar de regeling werkt averechts, zo ontdekte Argos. Kleinere onafhankelijke buitenproducenten komen bij de NPO steeds moeilijker aan de bak. Juist zij maken vaak de programma’s die de NPO onderscheiden van de commerciële omroepen, zoals documentaires, satirische shows en vernieuwend drama.
Dat komt doordat de bulk van de 266 miljoen naar een paar grote buitenproducenten gaat, meestal dochters van buitenlandse mediamultinationals als het Franse Banijay, het Amerikaanse Warner Bros en het Duitse Bertelsmann, eigenaar van RTL Nederland. Deze reuzen onderhandelen vaak rechtstreeks met de NPO, de koepel die het bestel aanstuurt, en hebben ontwikkelafdelingen die de NPO constant bestoken met programmavoorstellen.
Presentator: Chris Kijne
Redacteuren: Kim van Keken en Joost Ramaer -
Passend onderwijs voor elk kind. Dat was tien jaar geleden het uitgangspunt van een nieuwe wet. Minder uitval door meer en betere ondersteuning op de gewone scholen en op termijn afbouw van het speciaal onderwijs. Dat doel is nog lang niet binnen handbereik. Wachtlijsten en personeelsgebrek in jeugdzorg en onderwijs helpen niet mee.
Vrijdag 10 mei publiceerde het Ministerie van Onderwijs nieuwe cijfers van het aantal thuiszitters, dat vorig schooljaar niet of slechts gedeeltelijk op school zat. De trend is dat dat er elk jaar niet minder maar meer zijn.
Nog steeds zijn er veel kinderen die geen of weinig (passend) onderwijs krijgen. In Argos de complexe werkelijkheid van een prachtig ideaal. Jongeren, ouders, scholen en gemeenten over de hobbelige weg naar inclusiever onderwijs.
Presentator: Rik Delhaas
Redacteur: Barbara Schreuders -
In het Zeeuwse dorp Sluiskil wonen inwoners pal tegenover grote industriële bedrijven, met aanhoudende overlast als gevolg. Zo waait stof van metershoge bergen grijze verbrandingsas, opgeslagen in de buitenlucht bij het bedrijf Heros, over het dorp. Het daalt neer op ruiten en slaat op de longen van omwonenden.
Bewoners doen al jarenlang meldingen bij de lokale omgevingsdienst, maar dat levert weinig op. 'Argos' ontdekte hoe een regel uit een nieuwe wet de bewoners verder zou kunnen helpen.
Presentatie: Eric Arends
Redactie: Yonah Sint Nicolaas, Rosalyn Saab en Nikki van der Westen -
In de strijd tegen witwassen en terrorismefinanciering zoeken banken naar ongebruikelijke of verdachte transacties. Deze werkwijze werkt redelijk bij de opsporing van witwassen, maar experts twijfelen of dit ook geldt voor de zoektocht naar terrorismefinanciering. Worden er echt terroristische aanslagen voorkomen? En wat zijn de gevolgen voor mensen die de pech hebben een ‘verdachte’ naam te hebben?
In Argos het verhaal van twee klanten van de ING Bank van wie de transacties door de bank werden onderzocht op het risico op terrorismefinanciering, enkel omdat in hun overboeking een verdachte (voor)naam voorkwam.
Presentatie: Eric Arends
Redacteur: Saar Slegers -
In de wijk Transvaal in Den Haag wonen veel, heel veel, arbeidsmigranten. Zeker een op de vijf bewoners komt uit Midden- of Oost-Europa. Velen van hen wonen en werken in slechte omstandigheden. In de kassen in het Westland plukken zij tomaten, paprika’s en komkommers voor een laag salaris, soms zelfs onder het minimumloon.
Steeds vaker verhuizen hun kinderen ook mee naar Nederland. Met name over de Bulgaarse kinderen zijn de zorgen groot. De omstandigheden waarin hun ouders verkeren hebben grote invloed op hen. Zij leven ongezonder en komen moeilijker mee op school dan Nederlandse kinderen. In Argos een reportage vanuit de wijk Transvaal over de kinderen van de arbeidsmigranten.
Presentator: Eric Arends
Redacteur: Hansje van de Beek -
De afgelopen twee jaar zijn de energieprijzen flink gestegen, met als oorzaak de inval van Rusland in Oekraïne. Dit zorgde ervoor dat veel huishoudens niet langer in staat waren om hun energierekening te betalen. De overheid nam diverse maatregelen om de rekening voor burgers toch betaalbaar te houden en trok hier maar liefst 150 miljoen euro voor uit. Maar hoe is dat besteed? En zijn dat wel de juiste methodes?
Om de energierekening betaalbaar te houden, nam de overheid diverse maatregelen. Bijvoorbeeld met het energieplafond, waarmee er een maximumtarief voor gas en elektriciteit kwam. Ook maakte het Rijk geld vrij om ‘kleine energiebesparende maatregelen’ aan te laten brengen bij de armste huishoudens in slechte huizen.
Argos deed samen met Follow the Money onderzoek naar de uitvoering van deze maatregelen, met de vraag wat er precies aan de woningen is veranderd en hoe effectief dit is om de energiearmoede aan te pakken.
Presentatie: Eric Arends
Redacteur: Rik Delhaas -
Zo lang mogelijk thuis wonen als je oud bent: de overheid heeft er de laatste tien jaar actief op ingezet. Want het is wat mensen willen, zo wordt gezegd. Maar bovenal is het een bezuinigingsmaatregel. Hoe pakt dit beleid uit in de praktijk? En is het wel echt goedkoper? Voor de één is het een prettig idee om in de vertrouwde omgeving verzorgd te worden. Maar er is ook een groep ouderen die tussen wal en schip valt. Voor hen is de juiste zorg niet goed te organiseren thuis.
En wat als je geen sociaal netwerk hebt? Geen mantelzorgers, familie of betrokken buren. Wie helpt je dan? Maatschappelijk werkers en wijkverpleegkundigen uit het hele land schetsen een beeld van verwaarlozing en eenzaamheid van die specifieke groep en maken zich zorgen. Zij zien steeds meer mensen die wel verpleeghuiszorg nodig hebben, maar waar geen plek voor is. Samen met Follow the Money deed Argos onderzoek naar het beleid van langer thuis wonen voor ouderen.
Presentatie: Rik Delhaas
Redacteur: Judith Konijn -
Een deel van het water dat uit onze kraan stroomt, is afkomstig van oppervlaktewater. Drinkwaterbedrijven filteren het water uit Nederlandse sloten, rivieren, kanalen en grachten zodat het veilig is om te drinken. Maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er een stofje in ons oppervlaktewater zit, dat zich niet zomaar laat wegfilteren: TFA, de kleinste vorm van PFAS.
Hoe is TFA in ons oppervlaktewater terechtgekomen? En welke gevolgen heeft deze ontwikkeling voor de veiligheid van ons drinkwater? Argos sprak erover met emeritus-hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer.
Redacteur: Yonah Sint Nicolaas -
De rector magnificus van de Radboud Universiteit trad in september vorig jaar, vlak voor zijn pensionering, terug. Zijn positie was onhoudbaar geworden nadat De Gelderlander onthulde dat een klacht wegens seksuele intimidatie gegrond was verklaard. De rector zou twee ongepaste opmerkingen hebben gemaakt tegen een vrouwelijke medewerker tijdens een wintermarkt. Stine Jensen sprak in haar column in de NRC van ‘een komisch misverstand’ dat veel weg zou hebben van een scene uit Van Kooten en De Bie. Maar was er in werkelijkheid niet toch méer aan de hand? In Argos een nauwgezette reconstructie van ‘De val van de rector’.
Presentatie: Eric Arends
Redacteur: Huub Jaspers -
Maandag 12 februari horen we of Nederland onderdelen voor het jachtvliegtuig F-35 aan Israël mag leveren of toch niet. Volgens drie organisaties (Oxfam Novib, Pax en The Rights Forum) worden de toestellen ingezet bij schendingen van het internationaal recht in de oorlog die Israël in de Gazastrook voert. En Nederland mag volgens de eigen regelgeving in dergelijke gevallen niet exporteren. De drie organisaties spanden een kort geding aan en maandag is de uitspraak in hoger beroep.
Hoe zit dat met die exportvergunningen voor wapentuig en is er met deze Algemene Vergunning voor de onderdelen van de F-35 niet iets merkwaardigs aan de hand? Argos vroeg het aan wapenhandel-expert Frank Slijper van vredesorganisatie PAX.
Redacteur: Rik Delhaas -
Hoe maak je als patiënt de beste keuze voor passende zorg? De website ZorgkaartNederland.nl is een reviewplatform voor patiënten, waarop je waarderingen kunt vinden en geven aan zorgverleners. Er is ook al jaren kritiek van zorgverleners die de site als een schandpaal ervaren. Want vijftien jaar na oprichting van de site kan er nog veel beter.
Maandelijks bezoeken zo’n miljoen mensen de site. Ook hechten de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en zorgverzekeraars waarde aan de scores. Waarom worden er naast subjectieve meningen nog steeds geen objectieve data over zorgkwaliteit gedeeld? Argos over Zorgkaart.nl, schandpaal of schaamlap voor het gebrek aan transparantie in de zorg.
Presentatie: Eric Arends
Redacteuren: Louise Jens, Jennifer Mol en Barbara Schreuders -
Door de lange wachtlijsten in de transgenderzorg doet een grote groep mensen aan zelfmedicatie. Argos ontdekte dat honderden trans personen op dit moment klant zijn bij de buitenlandse private kliniek GenderGP. Via deze weg kan je na één á twee online gesprekken de gewenste hormonen in een Nederlandse apotheek ophalen.
Deze zorg staat in schril contrast met de Nederlandse transgenderzorg waar mensen een grondig, vaak maandenlang, traject doorlopen. De zorg van GenderGP wordt niet door de Nederlandse inspectie gecontroleerd omdat de kliniek in Singapore is ingeschreven. Wel heeft de Nederlandse inspectie vier meldingen over de kliniek ontvangen. Ze willen niet ingaan op de specifieke inhoud van deze meldingen, maar geven aan dat eruit blijkt dat het serieuze zorgen zijn over de kwaliteit van GenderGP.
Experts maken zich zorgen. “Deze vorm van zorg voldoet niet aan de Nederlandse kwaliteitsnormen” zegt Christa van Bunderen, internist-endocrinoloog bij het expertisecentrum voor Geslacht & Gender van het Radboudumc. Uit een intern onderzoek blijkt dat zeker 25 tot 30% van de patiënten van het Radboudumc aan een vorm van zelfmedicatie heeft gedaan. Van Bunderen vindt de zorg van GenderGP suboptimaal maar snapt wel dat trans personen zich tot deze kliniek richten. “Het is ook schrijnend dat je in Nederland twee jaar op zorg moet wachten. Dat is zeker iets dat onze aandacht heeft”.
Presentatie: Eric Arends
Redacteuren: Hansje van de Beek en Lieve Govers - Näytä enemmän
