Episodit
-
Hej, zapraszam na najnowszy odcinek serii Powojnie! Na wstępie mam dla Was ważny komunikat. Otóż dzisiaj startuje przedsprzedaż mojej najnowszej książki "Uwięzione narody po ciemnej stronie żelaznej kurtyny". To opowieść o naszym regionie w czasach powojennych. Na 400 stronach i 8 rozdziałach opisałem m.in. rewolucję węgierską, praską wiosnę oraz okoliczności wprowadzenia stanu wojennego. Każdy egzemplarz zakupiony w przedsprzedaży zostanie przeze mnie podpisany. Wysyłka rozpocznie się 10 grudnia. Przedsprzedaż potrwa jeszcze cztery dni dłużej. Zachęcam do lektury i zakupu: https://powojnie.sklep.plPrzechodząc do tematu odcinka: Po zrealizowaniu filmu o Hiroszimie, która w następstwie ataku nuklearnego została całkowicie zniszczona uznałem, że warto też opowiedzieć o innej metropolii bardzo mocno doświadczonej przez wojnę, a mianowicie Warszawie. Nasza stolica - szczególnie po lewej stronie Wisły stała się pustynią gruzu. Niemcy dokonali w zasadzie eksterminacji tej części miasta. W niektórych dzielnicach do zamieszkania nie nadawało się większość budynków. Wątpliwości czy miasto uda się kiedykolwiek odbudować mieli polscy komuniści na czele z Bolesławem Bierutem. Miasto uratowała decyzja Stalina, który uważał, że rekonstrukcja Warszawy zwiększy popularność narzuconego przez Kreml rządu.W kolejnych latach miasto było błyskawicznie odbudowywane. Powstawały nowe ulice i budynki. Tempo było zawrotne, a rozwiązania architektoniczne i drogowe nowatorskie. Wśród największych przedsięwzięć można wymienić m.in. Trasę W-Z. Więcej na ten temat w najnowszym odcinku.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zajął się tematem, którym planowałem zająć się już od dawna. Wydaje się to nieprawdopodobne, ale po 1945 roku wielokrotnie dochodziło do sytuacji, gdy Amerykanie gubili bomby atomowe. Często miało to miejsce podczas transportu drogą powietrzną. Zazwyczaj wszystko pozostawało jednak w tajemnicy, a o tym, że takie zdarzenie miało miejsce Amerykanie i świat dowiadywali się dopiero po wielu latach. Nie zawsze było to jednak możliwe. W latach 60-tych kilka bomb spadło tuż obok hiszpańskiej wioski Palomares. Potem przez wiele tygodni Amerykanie poszukiwali ładunku nuklearnego w Morzu Śródziemnym. Tym razem udało się im go odszukać, ale... nie zawsze tak było. Więcej dowiecie się o tak zwanych "Złamanych strzałach" (w ten sposób amerykańska armia określa takie incydenty) w najnowszym odcinku serii Powojnie.
-
Hej, w związku ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi w Stanach Zjednoczonych postanowiłem poruszyć dwa wątki z najnowszej historii tego kraju. Dwukrotnie bowiem na przestrzeni 50 lat po wojnie doszło do niezwykle ciekawych pojedynków w walce o Biały Dom. Oba przypadki były jednak nieco inne. W 1948 roku Harry Truman był niemal pewny porażki. Wszystkie sondaże wskazywały, że kolejnym prezydentem USA zostanie Thomas Dewey, czyli kandydat Republikanów. Nie było ani jednego eksperta, który na dzień przed głosowaniem wskazałby ciągle urzędującego przywódcę Stanów Zjednoczonych jako zwycięzcę w wyborach. Tymczasem... wygrał i to nawet nie minimalną liczbą głosów. Do drugiego niezwykle interesującego starcia doszło 50 lat później, gdy George W. Bush rywalizował o fotel prezydencki z wiceprezydentem Alem Gorem. Niemal do ostatniej chwili nie było jasne kto zwycięży. Sondaże potwierdziły się wyborczej nocy. Stacje telewizyjne bazujące na exit pollach początkowo wskazały, że to Republikanin będzie kolejnym prezydentem. Jednak w ciągu kolejnych godzin okazało się, iż przewaga Busha nad konkurentem sukcesywnie maleje, szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę głosowanie na Florydzie dysponującej 25 głosami elektorskimi. W ciągu kolejnych tygodni gra toczyła się o absolutnie każdy głos ponieważ różnice między kandydatami były minimalne. Jeżeli jesteście ciekawi w jaki sposób zakończyły się wybory w 2000 roku zapraszam Was do zapoznania się z najnowszym odcinkiem serii Powojnie.
-
Hej, wojna koreańska z połowy XX wieku była jednym z najważniejszych konfliktów podczas zimnej wojny. Na jej temat powstało mnóstwo opracować, a także materiałów video. Natomiast niezwykle mało mówi się o tak zwanej wojnie niższej intensywności do której doszło w drugiej połowie lat 60-tych. Niektórzy historycy kolejny konflikt między Północną, a Południową Koreą nazywają drugą wojną koreańską. Kim Ir Sen w związku ze wzmacniającą się sytuacją gospodarczą sąsiadów, a także wojskowym u steru rządów postanowił zareagować wysyłając na południe swoich szpiegów, aby Ci doprowadzili do wybuchu rebelii i obalenia ówczesnych rządów Republiki Korei co w konsekwencji miało doprowadzić do opuszczenia tej części Azji przez Amerykanów. Koreańczycy w ciągu następnych lat atakowali, porywali i prowadzili akcje dywersyjne. Biały Dom w porozumieniu z wojskowymi zbudował potężną barierę w okolicach strefy demarkacyjnej która miała uniemożliwić swobodne przekraczanie granicy.Więcej dowiecie się słuchając najnowszego odcinka serii Powojnie.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie poruszam wątek mieszkaniowego boomu do jakiego doszło za czasów Edwarda Gierka. W ciągu dekady jego rządów w Polsce powstało ponad 2,5 miliona nowych mieszkań. Budowlana rewolucja była możliwa również dzięki zastosowaniu tak zwanej wielkiej płyty. Była to technologia stosowana już wcześniej za czasów Władysława Gomułki jednak to dopiero za czasów jego następcy w pełni "rozwinęła skrzydła". Co roku powstawało co najmniej 200 tysięcy nowych lokali mieszkalnych. III RP udało się osiągnąć podobny wynik dopiero w 2021 roku co pokazuje jak potężny był to skok pod względem liczby mieszkań w czasach Edwarda Gierka. Aby w pełni nakreślić budowlaną rewolucję przedstawiłem sposoby otrzymywania mieszkań, a także nawiązałem do czasów powojennych.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zająłem się karierą Leonida Breżniewa. W jaki sposób dostał się na polityczny szczyt? Początkowo niewiele wskazywało, że zrobi oszałamiającą karierę. Wychowując się w niewielkiej ukraińskiej miejscowości w okolicach Dniepropietrowska ciężko było przebić się do polityki. Stało się to jednak możliwe dzięki przyjaźni z Nikitą Chruszczowem, który szybko piął się po szczeblach politycznej kariery. Stopniowo Breżniew awansował w strukturach partii. Podczas wojny organizował wywózkę sprzętu na wschód ZSRR. Potem uczestniczył m.in. w zajęciu Czechosłowacji. Po latach propaganda przekonywała, że jego służba była niezwykle istotna w pokonaniu III Rzeszy co... nie było prawdą. Po wojnie Breżniew wrócił do polityki. W kolejnych awansach pomogła mu znajomość z Nikitą Chruszczowem. Był jednym z najbardziej zaufanych mu ludzi. Po śmierci Stalina Sekretarz Generalny KPZR nie spodziewał się, że Breżniew może szykować przeciwko niemu spisek. A jednak... . Więcej dowiecie się słuchając najnowszego odcinka serii Powojnie!
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie kończę historię Josefa Mengele - anioła śmierci z Auschwitz. Człowieka, którego okrutne eksperymenty w obozie zagłady zabiły mnóstwo ludzi. Swoją opowieść zaczynam od przyjazdu Mengele do Brazylii, gdzie dzięki przyjaciołom znalazł skuteczną kryjówkę przed wymiarem sprawiedliwości. Gdy on, spokojnie żył na jednym z brazylijskich gospodarstw organy ścigania nie radziły sobie z jego schwytaniem. Dotyczyło to zarówno Mosadu jak i zachodnioniemieckich służb. Śledczy błądzili po omacku próbując ustalić, gdzie przebywa Mengele. W mediach pojawiały się sprzeczne informacje. Publikowane były rewelacje o tym, że Niemiec był widziany w Paragwaju i Argentynie. Powstawały na jego temat filmy całkowicie mijające się z prawdą. W tym czasie Mengele kupił nawet mieszkanie w Sao Paulo. Korzystał z dowodu osobistego swojego przyjaciela. Więcej dowiedzie się z najnowszego odcinka mojej serii.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie ponownie zaglądam na Bliski Wschód. Tym razem w związku z obecną sytuacją międzynarodową postanowiłem przyjrzeć się powojennej historii Libanu. Przez lata był to teren regularnych walk i wojen domowych. Jednocześnie u podstaw powstania tego kraju jest porozumienie zawarte między wyznawcami różnych religii. Aby zdobyć wolność chrześcijanie znaleźli kompromis z muzułmanami. Potem jednak problem wynikający z wyznawanej religii i powiązanej z nią decyzjami politycznymi doprowadził do zradykalizowania się nastrojów społecznych. Skutkowało to wojną domową w latach 50-tych. Walki powstrzymała dopiero interwencja Amerykanów, którzy obronili u steru władzy przychylnego im polityka. Do Libanu po I wojnie z Izraelem przybyły tysiące Palestyńczyków. Kolejna duża fala migracji nastąpiła w 1970 roku, gdy w Jordanii doszło do wewnętrznego konfliktu, gdzie przez lata chronili się palestyńscy bojownicy. Napływ kolejnych uchodźców i aktywnych zbrojnie ugrupowań atakujących Izrael sprawił, że Liban stał się wyjątkowo niestabilnym krajem. Z roku na rok napięcie między władzami w Bejrucie, a Palestyńczykami narastało. Beczka prochu wybuchła w 1975 roku krwawą trwającą aż 16 lat wojną domową. Więcej dowiecie się z najnowszego odcinka.
-
Cześć, w najnowszym odcinku serii Powojnie opowiadam historię Hiroszimy po ataku nuklearnym z 6 sierpnia 1945 roku. Amerykański bombowiec B-29 Enola Gay zrzucił wtedy bombę atomową na bezbronne japońskie miasto. Eksplozja była tak potężna, że niemal natychmiast zniknęło tysiące domów i zginęło mnóstwo ludzi. Zabudowania które ocalały zajęły się ogniem. W kolejnych godzinach miasto i jego mieszkańcy walczyli o przetrwanie. Lekarze którym udało się przeżyć ratowało rannych. Powstawały polowe punkty medyczne. Z dróg usuwany był gruz, aby zapewnić przejazd samochodom. Hiroszima odradzała się zaskakująco szybko. Już dwa dni po niszczycielskim ataku do miasta przyjechały pierwsze pociągi. Do niektórych budynków podłączony został prąd. Zaczęły też kursować tramwaje. Do miasta zjeżdżały też tysiące wolontariuszy, którzy chcieli pomóc przy odbudowie aglomeracji. I kiedy wydawało się, że jest nadzieja na lepsze jutro 17 września przez Hiroszimę przeszedł tajfun, który zniszczył to co zostało już odbudowane. Jak wyglądały dalsze losy miasta tego dowiecie się słuchając najnowszego odcinka mojej serii.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zająłem się krajem, który jako pierwszy w historii ogłosił się ateistycznym. Praktykowanie religii w państwie Envera Hoxhy było zakazane. Za posiadanie Biblii lub Koranu można było pójść do więzienia. Świątynie, nawet te bardzo zabytkowe były burzone lub zamieniane na budynki użyteczności publicznej. Za ochrzczenie dziecka duchownym groziła kara śmierci. Setki księży i imamów trafiało za kraty najczęściej z powodu wymyślonych przez władzę zarzutów o szpiegostwo na rzecz zachodnich krajów. Katoliccy księża uważani byli za zdrajców, którzy uznają zwierzchność Watykanu. Poza tym w mediach rozkręcona została potężna akcja propagandowa. W kinach wyświetlane były filmy w których ludzie wierzący przedstawiani byli jako zacofani i mało inteligentni. W 1967 roku albańskie Zgromadzenie Ludowe przyjmuje ustawę znoszącą statuty wspólnot wyznaniowych. W 1976 roku w nowej konstytucji kraju oficjalnie wprowadzono zakaz religii.
-
Hej, w związku ze zbliżającą się debatą między Kamalą Harris a Donaldem Trumpem postanowiłem zajrzeć do historii debat prezydenckich w Stanach Zjednoczonych. Skupiłem się na okresie powojennym choć w filmie pojawiają się też wątki wcześniejsze. Opowiedziałem o pierwszej historycznej serii debat w dziejach USA, a także politycznym starciu kobiet w studio telewizyjnym, które uważane jest przez niektórych historyków za pierwszą debatę prezydencką. Potyczki w mediach między politykami często były kluczowe dla wyniku wyborczego. W zasadzie nie było debaty, która nie zaważyłaby na tym jak głosowali Amerykanie. W odcinku pojawił się wątek związany z potyczką Kennedy'ego z Nixonem oraz Reagana z Carterem. Nie mogło też zabraknąć potężnej gafy autorstwa Geralda Forda. Natomiast 1988 roku niezwykle ciekawie przebiegała debata zorganizowana wśród wiceprezydentów. Zapraszam na odcinek!
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się podjąć temat reparacji od Niemców. Polska po II wojnie światowej była kompletnie zniszczona. Lata okupacji i zbrodni dokonanych przez Niemców, a potem Sowietów sprawiły, że polskie miasta i wsie tonęły w zgliszczach. Warszawa nie nadawała się do zamieszkania. Przestało istnieć mnóstwo cennych zabytków. Niemcy okradli Polskę z dóbr kultury. Gospodarka praktycznie nie istniała. Wiele fabryk nie były w stanie niczego produkować. Zginęły miliony polskich obywateli. Jeszcze więcej stało się inwalidami. Jeszcze przed zakończeniem wojny polskie władze emigracyjne, a także przedstawiciele promoskiewskiego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego zaczęli liczyć straty, aby po upadku III Rzeszy wystawić Niemcom odpowiedni rachunek. Niezależnie od reprezentowanego rządu - emigracyjnego czy tego powstałego w Lublinie - oczekiwania wobec agresorów z Zachodu były ogromne. Nikt nie miał wątpliwości, że Niemcy powinny wypłacić Polsce potężne reparacje. Nie było żadnej taryfy ulgowej.Jednak jak pokazały kolejne lata Polska, która znalazła się pod butem Moskwy musiał najpierw obniżyć swoje oczekiwania względem Niemców, aby następnie całkowicie zrezygnować z wypłaty odszkodowań. Dlaczego tak się stało? Tego dowiecie się słuchając najnowszego odcinka serii Powojnie.
-
Hej, w tym odcinku opowiadam historię, która do dziś wydaje się nieprawdopodobna. 28 maja 1987 roku około godziny 19 nad moskiewskim niebem rozległ się dźwięk silnika niewielkiej Cessny. Za sterami siedział Niemiec Mathias Rust. Pilot amator przylatując do sowieckiej stolicy z Zachodu chciał w ten sposób "zbudować" most przyjaźni, który rozkruszy Żelazną Kurtynę. 19-latek wyleciał z okolic Hamburga po czym najpierw chcąc sprawdzić czy uda mu się pokonać dłuższą trasę sportowym samolotem udał się na Islandię po czym wybrał się w stronę Finlandii, a następnie ZSRR. Choć do pokonania miał setki kilometrów, ani przez moment jego maszyna nie została ostrzelana przez sowiecką obronę przeciwlotniczą. Niewielkiemu samolotowi udało się bez problemów przekroczyć tak zwany żelazny pierścień obrony przeciwlotniczej chroniący Moskwę. Jak mogło być to możliwe? Dowiedzie się tego zapoznając się z najnowszym odcinkiem serii Powojnie.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie przedstawiam miejsca gehenny tysięcy Polaków po II wojnie światowej. Wraz z przesuwającą się na Zachód Armią Czerwoną rozpoczęła się kolejna wywózka na Wschód naszych rodaków. Stalin zlecił pozbyć się wszystkich, którzy mogą stanowić zagrożenie dla nowej komunistycznej władzy w Polsce. W 1944 roku Armia Krajowa rozpoczęła działania związane z akcją Burza, której celem było oswobodzenie terenów II Rzeczypospolitej zanim wkroczy na nie Armia Czerwona. Niestety nie wszędzie było to możliwe stąd też AK musiała niekiedy współpracować z Sowietami wyzwalając polskie miasta i miasteczka. Zamiast wdzięczności Polaków nie czekała jednak nagroda. Zgodnie z rozkazami z Moskwy polskie oddziały zaczęły być rozbrajane, a ich ludzi trafiali do aresztów i obozów jenieckich. Co było później? Tego dowiecie się słuchając najnowszego epizodu.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie postanowiłem opisać jedną z największych wojen na Bliskim Wschodzie do jakich doszło po 1945 roku. Irak na czele którego stał wtedy Saddam Husajn zdecydował się zaatakować Iran w którym dopiero co doszło do rewolucji islamskiej. W państwie, gdzie władzę przejęli religijni fundamentaliści faktyczne rządy należały do Ruhollaha Chomeiniego. Powodów konfliktu było wiele, a najważniejsze z nich wymieniłem w najnowszym epizodzie. Krwawa wojna trwała niemal dekadę, a do starć dochodziło nie tylko między Irakijczykami a Irańczykami. Irańska artyleria ostrzeliwała flotę w Zatoce Perskiej pływającą pod innymi banderami. Stąd też w rejon walk wysłane zostały siły morskie europejskich krajów oraz przede wszystkim Stanów Zjednoczonych.
-
Hej, w najnowszym odcinku serii Powojnie przedstawiłem sylwetkę jednej z najważniejszych postaci na "dworze" Władimira Putina. Dmitrij Miedwiediew to w Polsce wciąż postać nieznana. Co prawda na jej temat pojawiały się informacje wraz z objęciem stanowiska Prezydenta Rosji natomiast brakuje materiałów wskazujących środowisko z którego się wywodzi. Jak wyglądało jego życie w Petersburgu? W jaki sposób poznał Władimira Putina. Dlaczego to właśnie jemu rosyjski dyktator na chwilę formalnie oddał władzę nad krajem? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w najnowszym epizodzie.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie powracam do wydarzeń z 1972 roku w Monachium. Podczas Igrzysk Olimpijskich w Zachodnich Niemczech palestyńscy terroryści z organizacji Czarny Wrzesień porwali izraelskich sportowców. Zamachowcy w zamian za ich uwolnienie żądali wypuszczenia z więzień ponad 200 terrorystów na całym świecie. Dramatyczne wydarzenia w wiosce olimpijskiej obserwowały poprzez relacje telewizyjne miliony ludzi na całym świecie. Jednak mimo tragedii rozgrywającej się w Monachium MKOL nie zdecydował się przerwać międzynarodowych zawodów co zszokowało część opinii publicznej. Przywódcą terrorystów był Luttif Afif, który już wcześniej mieszkał w RFN. Przeniósł się tam z Bliskiego Wschodu na studia. Doskonale znał niemiecki. Na kilka lat przed zamachem dołączył do Al-Fatah czyli Palestyńskiego Ruchu Wyzwolenia Narodowego kierowanego przez Jasera Arafata. Potem stał się członkiem jej terrorystycznego ramienia - Czarnego Września. Nazwa dokonującej zamachów na całym świecie organizacji nawiązywała do masakry do jakiej doszło w 1970 w Jordanii, gdy palestyńscy uchodźcy zostali brutalnie potraktowani przez tamtejsze służby i wojsko. Więcej o zamachu podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium dowiecie się słuchając najnowszego podcastu z serii Powojnie.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie zdecydowałem się podjąć temat największej zagadki kryminalnej XX wieku. 22 listopada 1963 roku w zamachu zginął prezydent Stanów Zjednoczonych John Fitzgerald Kennedy. Przywódca amerykanów został zastrzelony przez snajpera (lub snajperów) przejeżdżając ulicami Dallas w Teksasie. Oficjalnie jego zabójcą był Lee Harvey Oswald. Najnowszy odcinek nie jest próbą ustalenia czy ktoś być zleceniodawcą tej zbrodni i czy to Oswald na pewno pociągał za spust. To bardziej kalendarium wydarzeń z tamtego listopadowego dnia, opis okoliczności w jakich doszło do zamachu, a także próba przedstawienia najważniejszych "aktorów" tego dramatów. Dowiecie się kim był Oswald, dlaczego Kennedy przyjechał do Dallas, a także w jakim nastroju była jego żona Jackie przylatując do Teksasu. Przy okazji przedstawiania tej historii stawiam kilka pytań, ale to wy musicie na nie odpowiedzieć czy i kto mógł odpowiadać za zamach, a także czy Oswald działał w pojedynkę.
-
Hej! Nowe władze w Londynie i Paryżu, chory Prezydent USA, spór o wpływy w kraju na granicy dwóch bloków polityczno-militarnych oraz próba dojścia do porozumienia z Moskwą, która wcześniej deklarowała gotowość do III wojny światowej. Brzmi znajomo? Tymczasem nie piszę o obecnych czasach lecz o wydarzeniach z roku 1955. To właśnie wtedy pierwszy raz od konferencji w Poczdamie spotkali się przywódcy światowych mocarstw: USA, Wielkiej Brytanii oraz ZSRR. W porównaniu do sytuacji z przed dekady dołączył do nich przedstawiciel Francji. Wcześniej skonfliktowane strony porozumiały się w kwestii neutralności Austrii. Jeśli jesteście ciekawi jak wyglądała konferencja genewska, jakie podjęte zostały wtedy ustalenia, a także jaki miała wpływ na utrzymanie pokoju w Europie i na świecie powinniście posłuchać najnowszego epizodu.
-
Hej, w tym odcinku serii Powojnie zająłem się tematem zaproponowanym przez jednego z widzów. W najnowszym epizodzie odniosłem się do najnowszej historii Polski i polskiej misji pokojowej ONZ w Kambodży w 1993 roku. Nasi żołnierze zajmowali się logistyką zaopatrując oddziały dbające o spokój w regionie podczas przygotować do demokratycznych wyborów. Tymczasem ich przeciwnikami byli ludzie Pol Pota, czyli Czerwoni Khmerzy. Ich jednostki co chwilę atakowały międzynarodowe konwoje oraz bazy. W tym czasie zaatakowana został również polski obóz. Była to prawdopodobnie pierwsza polska bitwa w Azji. Nasi żołnierze mimo braku wystarczającej ilości uzbrojenia i rozkazu poddania się zdecydowali się podjąć walkę. Z jakim skutkiem? Tego dowiecie się słuchając najnowszy odcinek.
- Näytä enemmän
