Episodit
-
Je kunt er niet omheen in tal van natuurgebieden: grote grazers. Waarom zijn ze daar en welke effecten hebben ze op de natuur? En wat komt er praktisch allemaal kijken bij grote grazers in natuurgebieden? In deze aflevering spreekt Anthonie daarover met Fokko Erhart. Fokko was 25 jaar lang kuddebeheerder in de Gelderse Poort voor ARK Rewilding Nederland en FREE Nature. Tegenwoordig heeft hij een eigen adviesbureau over begrazing. Samen met andere deskundigen schreef Fokko zijn ervaringen op in een nieuw boek: Begrazing in Nederlandse en Vlaamse natuurgebieden. We spreken in deze aflevering over het belang van begrazing als natuurlijk fenomeen, over de maatschappelijke context van grazers, vier strategieën van begrazing en over enkele grazers zelf. Tenslotte gaan we in op een nieuwe aanpak voor begrazingsprojecten met tips voor beheerders.
De leestip van Fokko is âBegrazing in Nederlandse en Vlaamse natuurgebiedenâ van Fokko Erhart, Loek Kuiters,Jan Van Uytvanck, MichaĂ«l Cassaert, Linda Abbing en Daan Kinsbergen.
Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
De stad is dynamisch en divers, maar is de stad ook groen? En hoe wordt een stad natuurlijker? In deze aflevering spreekt Anthonie daarover met Ton Eggenhuizen, stadsecoloog in Almere en al meer dan 20 jaar knobbelzwaanonderzoeker. Ton heeft een optimistische kijk: hij ziet de mens als bio-engineer, een rol die vaak de bever wordt toegedicht. Zijn stad en natuur verenigbaar? De reactie van Ton laat zich raden. Welke uitdagingen zijn er voor de stadsnatuur? En hoe gaan Ton en de gemeente Almere daarmee om? Een belangrijk uitgangspunt is de visie ecologie van de gemeente Almere. Die overstijgt de waan van de dag en zetdoelen voor de lange termijn. Verbinden, verbinden, verbinden is het credo, vooral van mensen en natuur. Ook minder bekende aspecten van stedelijke ecologie komen aan bod, zoals stilte en donkerte. En hoe gaat Almere om met wettelijk beschermde soorten en welke rol spelen soortmanagementplannen daarbij? Tenslotte spreken we over knobbelzwanen en waarom die bij uitstek eenvogel van de stad zijn geworden.
De leestip van Ton is âErfgenamen van de aardeâ van Chris Thomas. Daarnaast zijn âDarwin in de stadâ van Menno Schilthuizen en âDe gemaakte planeetâ van Albert Faber vormend geweest voor Tonâs denken over stadsnatuur. Ook lezenswaardig is de monografie die Ton schreef over zijn favoriete vogel: âDe knobbelzwaanâ.
Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt onsbereiken via onze sociale media, @toekomstnatuurop X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Puuttuva jakso?
-
Uitgestrekte, eeuwenoude wouden in Midden- en Oost-Europa: ze zijn onderdeel van het natuurlijke erfgoed van ons continent. Hoe moeten we daarmee omgaan? Over die vraag zijn de laatste jaren spanningen ontstaan, geholpen door droogte, plagen en economische belangen. Journalist Dore van Duivenbode, zelf half-Pools, ging op reis naar Polen, OekraĂŻne en RoemeniĂ« en sprak met de mensen die van het bos leven Ă©n het bos beschermen. Hoe staat het ervoor met de oerbossen van Midden-en Oost-Europa? En wat staat er op het spel in de belangenstrijd om deze Europese natuur? Over haar ervaringen schreef Dore het boek âOerbosâ, uitgegeven bij Uitgeverij de Geus. Anthonie spreekt in deze aflevering met Dore over de strijd om deze Europese natuur waaraan verschillende natuurbeelden van mensen ten grondslag liggen. Waarom is het relevant voor ons in West-Europa wat er in de wouden elders in Europa gebeurt? En welke rol hebben multinationals als Ikea hierin? We spreken over het belang van verkiezingen, de verwoestende gevolgen van de oorlog in OekraĂŻne en een ontmoeting met een bruine beer.
De leestip van Dore is âThe overstoryâ van Richard Powers, in het Nederlands vertaald in âTot in de hemelâ.
Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt onsbereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
âZie jij ook zo weinig vlinders? Ik maak mij echt zorgen!â Dat is zo ongeveer de meest gestelde vraag aan Anthonie de afgelopen tijd. Hoog tijd om het daarom eens over vlinders te hebben. In deze aflevering spreekt Anthonie met Jan van der Made, Ă©Ă©n van de oprichters en oud-directeur van De Vlinderstichting. Samen met side-kick Chris van Swaay van De Vlinderstichting blikken we terug op de ontwikkelingen in de vlinderstand sinds de jaren 1960. Zijn er tegenwoordig echt zoveel minder vlinders? En welke soorten zijn er verdwenen? Hoe was dat voor Jan om mee te maken? Jan blikt terug op zijn beginjaren bij De Vlinderstichting waarin hij veel voor elkaar wist te krijgen. Ook vertelt hij over zijn onderzoek aan nachtvlinders op Voorne in de jaren 1960. Hoe ging dat eraan toe, zonder de moderne technieken van nu? En hoewel er nog maar weinig vlinders zijn, is er ook reden voor optimisme. Chris vertelt over nieuwe ontwikkelingen die op Europese schaal voor vlinders goed nieuws betekenen.
De leestip van Jan is: pak er eens een vlindergids bij en trek erop uit om vlinders en ander moois in de natuur te ontdekken. Waarvan akte!
Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Dode dieren blijken van groot belang voor de kringloop van voedingsstoffen in ecosystemen. Maar dat gaat niet vanzelf, want er zijn tal van grote en kleine organismen bij betrokken. Met recht kun je zeggen: geen leven zonder dood. Elke Wenting promoveerde onlangs aan de Wageningen Universiteit op een proefschrift met deze titel. In deze aflevering spreekt Anthonie met Elke over het grote belang van dode dieren in de natuur. Elke deed onderzoek aan drie kennislacunes die we in deze aflevering langslopen: 1) Hoe belangrijk zijn dode dieren als voedselbron voor aaseters? 2) Welke aaseters komen er op een kadaver af en welke invloed hebben ze op de ontbindingssnelheid? 3) Hoe worden de voedingsstoffen uit een kadaver verspreid? Elke heeft belangrijke nieuwe inzichten opgedaan die terreinbeheerders helpen bij de bewustwording van de kringloop van leven en dood in hun terreinen. We spreken ook over de rol van afschot voor consumptie Ă©n we vragen ons af: welke invloed heeft de wolf op aaseters?
De leestip van Elke is âDe uitvinder van de natuurâ van Andrea Wulf.
Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
Toekomst voor Natuur gaat even op zomerpauze, opzaterdag 3 augustus verschijnt er weer een nieuwe aflevering online. Fijne zomer!
-
Regenwormen zijn klein, maar invloedrijk. Volgens Charles Darwin âvalt het te betwijfelen of er andere dieren zijn die zo'n belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van de wereld als deze laag georganiseerde wezens.â Alle reden dus voor een aflevering over regenwormen. Anthonie spreekt met Stephanie Schelfhout, onderzoeker aan de Universiteit Gent en eerder te gast in aflevering 36. Stephanie blijkt niet alleen graslandnerd, maar ook regenwormennerd. Ze vertelt over haar fascinatie voor deze diergroep en hoe ze er zelf mee in aanraking kwam. Waarom zijn regenwormen belangrijk? Wat betekenen ze voor voedselproductie door boeren en moestuiniers? En hoe kunnen bosbouwers rekening houden met regenwormen? Regenwormen blijken zelfs een effect te hebben op de stroop die Canadezen op hun pannenkoek smeren. Bizar? Jazeker, en hoe dat zit hoor je in deze aflevering!
De leestips van Stephanie zijn âPraktijkboek bosbeheerâ van Patrick Jansen e.a. en âUnder groundâ van Yvonne Baskin. De website van ANEKO, de Vlaamse werkgroep die regenwormen bestudeert, is anekoworm.be.
Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
De Lage landen zijn waterrijk, maar te vaak is het water van slechte kwaliteit. Hoe komt dat en wat betekenen de honderdduizenden kilometers watergang voor natuur? In deze aflevering spreekt Anthonie daarover met twee kenners van waternatuur en waterkwaliteit: Cas Heikens en Bram Geers, beide ecoloog. De Kaderrichtlijn Water verplicht EU-lidstaten om de waterkwaliteit in 2027 op orde te hebben. Vrijwel zeker worden die doelen niet behaald. Welke problemen spelen er? Hoe zit dat met bestrijdingsmiddelen? Volgens Bram en Cas moeten we niet onderschatten hoe vaak organisaties die verantwoordelijk zijn voor het waterbeheer langs elkaar heen werken. Bovendien krijgen beheerders helemaal geen waterkwaliteitsdoelen mee bij het onderhoud van watergangen. Waarom worden die kansen niet benut? En dan duikt ook die snor op. Wat is dat eigenlijk? En waarom is die snor zo belangrijk voor veel plant- en diersoorten? Ook duiken we in het probleem van hondenpoep. De gevolgen voor de waterkwaliteit kunnen wel eens groter zijn dan nu gedacht. Tenslotte blijkt de Omgevingswet nog een verrassing in petto te hebben voor de waterkwaliteitsdoelen. De opgave voor waterkwaliteit is al met al nog veel groter dan voor stikstof.
De leestips van Cas zijn âAquatische ecologieâ van Henk Hoogenboom en het Kennisdocument Basiskwaliteit Natuur. De leestip van Bram is âDarwin in de stadâ van Menno Schilthuizen.
We spreken in deze aflevering over de campagne âWaar is de snor?â van De Vlinderstichting, die loopt van 27 mei tot en met 9 juni 2024. Lees hier hoe je mee kunt doen.
Wil je reageren op deze aflevering? Je kunt onsbereiken via onze sociale media, @toekomstnatuurop X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
In juni zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement. Dat roept de vraag op: hoe belangrijk is Europa eigenlijk voor natuurbescherming? Anthonie spreekt daarover in deze aflevering met Arie Trouwborst, hoogleraar natuurbeschermingsrecht aan de Tilburg Universiteit. Er wordt aan alle kanten gemorreld aan het natuurbeschermingsrecht. Moeten we ons zorgen maken? Volgens Arie is het Europese natuurbeschermingsrecht heel bijzonder. Waar komt dat door? En welke successen heeft dat opgeleverd? We spreken over rechten voor natuur en of dat gaat helpen. En we besluiten met een oproep: ga vooral stemmen, in Nederland op 6 juni en in andere EU-lidstaten op 9 juni.
De leestip van Arie is âThe deadly balanceâ van Adam Hart.
We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 15 met Marc Argeloo over shifting baselines. De afscheidsrede van Kees Bastmeijer âGrenzen aan geknoeiâ is hier terug te kijken.
Wat vind je van deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur opInstagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Steeds minder weidevogels. Bodemdaling. Oprukkende exotische rivierkreeften. Agrarische bedrijven onder druk. In veenweidegebieden komen veel uitdagingen samen. Heeft het veenweidegebied nog toekomst? Anthonie spreekt daarover met twee âpolderjongensâ: Dick Melman en Nico Jonker. Dick is gepensioneerd onderzoeker agrarisch natuurbeheer en kenner van slootkantvegetaties. Nico werkt als ecoloog bij de provincie Noord-Holland aan natuurverbindingen. In hun vrije tijd doen ze veel praktisch veldonderzoek rond Spaarnwoude, een open poldergebied tussen Haarlem en Amsterdam. Ze doen belangwekkende ontdekkingen over het samenspel tussen bodem, water, weidevogels en hun voedsel. In deze aflevering vertellen ze over hun inzichten, de samenwerking met boeren en het grote belang van goed ecologisch veldonderzoek. Welke lessen zien Dick en Nico voor de gebiedsprocessen die gaande zijn in het kader van de provinciale plannen voor het landelijk gebied? En waarom lukt het maar niet om weidevogelpopulaties in stand te houden? Moeten we daar eigenlijk wel koste wat kost naar streven?
De leestips van Nico zijn âGesloten vanwege stikstofâ van Jan Douwe van der Ploeg en âDe zilvermeeuwâ van Kees Camphuysen. De leestip van Dick is âDe onderwerpingâ van Philipp Blom.
We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 30 met Eline Schothorst over ecologie in het agrarisch onderwijs.
Wat vind je van deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur opInstagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Zweefvliegen staan sterk onder druk, blijkt uit analyses voor de eerste Rode lijst zweefvliegen van Nederland. Hoe komt dat? En waar vallen de klappen? In deze aflevering spreekt Anthonie met Theo Zeegers, projectleider bij EIS Kenniscentrum Insecten en Ă©Ă©n van de auteurs van het basisrapport voor de Rode lijst zweefvliegen. We bespreken waarom zweefvliegen zo belangrijk zijn en verkennen de patronen: in welke leefgebieden gaat het slecht en waarom? In het larvestadium zijn zweefvliegen in verschillende ecologische groepen in te delen. We bespreken hoe het de belangrijkste groepen vergaat. Zijn er ook soorten waar het goed mee gaat? En wie zijn de âveldleeuwerikenâ onder de zweefvliegen? Theo geeft drie onverwachte tips om zweefvliegen te helpen.
De leestip van Theo is âDe vliegenvalâ van FrederikSjöberg en Anthonie tip het nieuwe boekje âVanblinde bij tot zilveren fluitjeâ van Flor Rhebergen en Theo Zeegers, waarin je laagdrempelig kunt kennismaken met de meest voorkomende bijen en zweefvliegen.
Wat vind je van deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur opInstagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
In bijna anderhalve eeuw veranderde de natuurbescherming enorm. Welke kantelpunten zijn er te benoemen? Dit is de eerste aflevering van 'Groene schouders', een nieuwe serie in Toekomst voor Natuur. Op welke schouders rust de huidige natuurbescherming? Welke bijzondere momenten en mensen zijn er in anderhalve eeuw natuurbescherming te ontdekken? In 'Groene schouders' bespreken we de geschiedenis van anderhalve eeuw natuurbescherming. Anthonie spreekt in deze aflevering met Henny van der Windt, universitair hoofddocent aan de Rijksuniversiteit Groningen. Henny is al lang bezig met de geschiedenis van de natuurbescherming en promoveerde in 1995 op het proefschrift âEn dan: wat is natuur nog in dit landâ over natuurbescherming tussen 1880 en 1990.
We bespreken in deze aflevering vijf kantelpunten tussen 1880 en nu.
1. De oprichting van natuurbeschermingsorganisaties rond 1900
2. De discussies rond actief natuurbeheer in natuurreservaten en de bemoeienis met gebieden buiten de reservaten, rond 1930.
3. Het natuurbeschermingsjaar 1970 en de daarop volgende grotere aandacht voor het milieu en vermaatschappelijking van natuur- en milieuvraagstukken, bijvoorbeeld in het bosbeheer.
4. Vanaf rond 1985 drukken ecologen en de overheid een nog groter stempel op natuurbescherming. Er worden nieuwe technologische concepten ontwikkeld en natuurbescherming wordt meer technocratisch.
5. De decentralisatie van het natuurbeleid naar provincies rond 2010. Als gevolg hiervan wordt natuurbescherming meer marktgedreven. Tegelijk splijt stikstof het debat.
Landbouw en natuur scheiden of verweven blijkt een discussie die al decennialang telkens in een iets andere gedaante terugkomt. Wat is wijsheid? En was de technocratisering van natuur eigenlijk wel een goed idee met de kennis van nu?
De leestip van Henny is âNatureâs economyâ van Donald Worster.
Wil je reageren op deze aflevering? We zijn benieuwd wat je van deze aflevering en de nieuwe serie âGroene schoudersâ vindt. Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
De serie âGroene schoudersâ zal de komende tijd inverschillende afleveringen bijzondere momenten en bijzondere mensen in anderhalve eeuw natuurbescherming belichten. Deze podcastaflevering zullen als reguliere afleveringen van Toekomst voor Natuur verschijnen.
-
Waarmee begint liefde voor natuur? Met goed kijken, ontdekt regisseur Sanne Rovers dankzij haar vader. In haar film Groenkijkers brengt ze een ode aan natuurbeschermers tegen de achtergrond van grote maatschappelijke uitdagingen. Anthonie spreekt met Sanne over de totstandkoming van haar film, haar fascinatie voor groenkijkers en de successen en dilemmaâs die ze tijdens het maken van de film tegenkomt. Hoe belangrijk is haar vader voor haar kijk op natuur? Hoe leer je goed kijken? En hoe kan het dat je nog steeds verwonderd kunt zijn over natuur, ook als je er al tientallen jaren mee bezig bent? Ze vertelt over de natuurbeschermers in de film die balanceren tussen liefde en verlies, over de impact van de film bij haarzelf en anderen en haar plannen voor een vervolg. Groenkijkers wordt op 18 april 2024 om 22:20 uitgezonden op NPO 2.
De leestips van Sanne zijn âDe wandâ van Marlen Haushofer en âEen vrouw in de poolnachtâ van Christiane Ritter.
Wil je reageren op deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur opInstagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
Wil je een vertoning van Groenkijkers organiseren voor jouw omgeving? Kijk op groenkijkers.nl voor de mogelijkheden.
-
Trekvogels verbinden ons met andere delen van de wereld. Steltlopers en ganzen die bij ons overwinteren, broeden bijvoorbeeld op de toendra in Rusland. In deze aflevering spreekt Anthonie met Gerard Boere. Gerard was decennialang een belangrijke spil in het internationale natuurbeschermingswerk vanuit Nederland rond de flyway van trekvogels. Hij was als ambtenaar betrokken bij verschillende expedities naar Siberië in de jaren 1990 om onderzoek te doen aan broedgebieden van ganzen en steltlopers. Ook ging Gerard op zoek naar de haast mythische dunbekwulp in de oneindige Siberische steppe. Over zijn avonturen, zijn werk achter de schermen en prachtige natuurvondsten schreef hij een meeslepend boek en vertelt hij met smaak in deze podcastaflevering. Hoe was het om met Russen samen te werken aan internationale natuurbescherming? Wat maakte hij mee? En hoe is de situatie nu, na de Russische inval en oorlog in Oekraïne? Gerard was ook actief bij de bescherming van trekvogels in Oekraïne. Waarom verliep dat zoveel beter dan in Rusland? In deze aflevering krijg je een uniek kijkje achter de schermen van betrekkingen tussen Nederland en Rusland op het gebied van natuurbescherming.
De leestip van Gerard is âDie Ostatlantische Vogelzugrouteâ van Peter Prokosch, recent ook verkrijgbaar in het Engels als âThe East Atlantic Flyway of Coastal Birdsâ. Anthonie tipt het boek van Gerard âIn SiberiĂ« zijn geen wegen, alleen richtingenâ.
Wil je reageren op deze aflevering? Laat ons dat gerustweten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur opInstagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Alle themaâs van het leven zijn in de tuin te vinden. Renze Borkent tobde met zijn gezondheid, ging op ontdekkingstocht in zijn eigen tuin en trof een wonderbaarlijke soortenrijkdom. Planten, dieren en vooral heel veel klein leven. Over zijn belevenissen schreef hij een meeslepend boek: Kleine natuur. Anthonie spreekt in deze aflevering met Renze over die zoektocht en wat hem dat bracht. Zijn natuurbeleving werd beproefd en verdiept. Waarom begon hij deze tuinsafari, hoe pakte hij dat aan en wat komt hij allemaal tegen? Renze geeft ook tips om zelf te beginnen. Over de LedEmmer kun je hier meer lezen.
Anthonie tipt Renzeâs boek âKleine natuurâ. Renze heeft drie leestips die de schoonheid van de natuur benadrukken door deschoonheid van de taal: âHeel de natuurâ van Koos van Zomeren, âDe vliegenvalâ van Frederik Sjöberg en âBerichten uit de valleiâ van Stefan Brijs.
Wat vind je van deze aflevering? Laat ons dat gerust weten! Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Leembossen, vloeiweiden, watermolens: het stroomgebied van de Dommel zit vol met cultuur- en natuurhistorie. In deze aflevering struinen we langs de lange lijnen van de geschiedenis van dit landschap in Noord-Brabant en het noordelijk deel van Vlaanderen. Anthonie spreekt met Ger van den Oetelaar en Jan van der Straaten, beiden met een lange staat van dienst in de Brabantse natuurbescherming. Met een team van 26 auteurs publiceerden zij in 2023 een kloeke landschapsbiografie van het stroomgebied van de Dommel, uitgegeven bij Pictures Publishers. Ger is werkzaam bij Ark Rewilding Nederland, is geboren en getogen in het Groene woud en schrijft veel over natuur en cultuurhistorie in dit gebied. Jan is milieu-econoom, voorzitter van een Europees netwerk van natuurfotografen, Saxifraga, en auteur van talloze natuurboeken. In deze aflevering lichten we een aantal onderwerpen uit dat fascinerende landschap van de Dommel uit. Wat maakt het gebied zo bijzonder? Hoe zit het met bosgebruik in de Middeleeuwen? Wat hebben de leembossen te maken met de sponswerking van het landschap? En wat zijn vloeiweiden precies? Ook bespreken we waarom het coöperatieve gedachtegoed in de 20e eeuw een grote plaats kreeg in het Dommellandschap en zien we hoe onnodig desastreus de ruilverkavelingen uitpakten voor natuur en samenleving. En Jan zou Jan niet zijn als hij af en toe een uitstapje maakt naar zijn vakgebied van de economie en ons schets welke sporen de commercie achterlaat in landschap en natuurbeleid.
De leestip van Jan is âArcticaâ van Bernice Notenboom. Anthonie tipt de prachtige landschapsbiografie die in dezeaflevering centraal staat: âHet stroomgebied van de Dommel. Een landschapsbiografieâ en Ger tipt Ă©Ă©n specifiek hoofdstuk uit dat boek, namelijk hoofdstuk 5 âWater- en moerasnamen als spiegel van het Dommellandschapâ van Hein Elemans.
Wil je reageren op deze aflevering? Dat vinden we leuk. Jekunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
De uitdagingen in de landbouw zijn zó groot dat we wel wat diversiteit in productiewijzen kunnen gebruiken. Eén vorm van voedselproductie is voedselbos. Er wordt verschillend over gedacht, variërend van bewondering tot misprijzen. Kunnen voedselbossen de hoge verwachtingen waarmaken? Anthonie spreekt in deze aflevering met Rianne Luring, boerendochter, initiatiefnemer van een agrarisch voedselbos en landschapsontwerper bij Landschapsbeheer Groningen. Rianne heeft een aanpakkersmentaliteit en kijkt met een eigentijdse blik naar het landschap waarin ze als twaalfde generatie voedsel produceert. Waarom begon ze samen met haar zus Marijke het Wessingboerbos? Hoe pakt ze dat aan en tegen uitdagingen lopen ze aan? En hoe past het agrarisch voedselbos in de bedrijfsvoering van het agrarische bedrijf van hun ouders? We bespreken ook hoe voedselbossen cultuurhistorisch ingepast kunnen worden in een landschap en welke effecten ze hebben op biodiversiteit. We verwijzen in deze aflevering naar een studie van zes Wageningse studenten, die hier is te downloaden. We verwijzen ook naar aflevering 39 met Auke van der Woud.
De leestips van Rianne zijn âHerstellende landbouwâ van Mark Shepard en âKruid en mensâ van Marlies Engels.
Wil je reageren op deze aflevering? Dat vinden we leuk. Jekunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Een gaai op het bijenbalkon. Aan het begin van het gesprek wordt natuurjournalist Caspar Janssen even afgeleid door ornithologisch bezoek op zijn balkon. Anthonie spreekt met Caspar over zijn jarenlange ervaring als natuurjournalist voor de Volkskrant. Hoe kijkt hij naar het debat over natuur? Welke rol ziet hij daarin weggelegd voor de journalistiek? Zelf schreef hij talloze verhalen over natuur, landbouw en landschap. Wat drijft Caspar daarbij? En hoe gaat hij te werk? We ontdekken dat Caspar in het landschap van de harde scheidingen de schaarse plekken met zachte overgangen opzoekt. Daar waar de symfonie van een geelgors klinkt of het blauw van een korenbloem schittert is hij graag. En onvermijdelijk komt het gesprek dan op landbouw, de stilstand, verlammende polarisatie en een onmachtige overheid. We bespreken verschillende dilemmaâs waar natuurjournalisten tegenaan lopen en hoe je daarmee om kunt gaan. En bij welke schrijvers doet Caspar zijn inspiratie op?
Caspar tipt âDe uitvinder van de natuurâ van Andrea Wulf, over het avontuurlijke leven van Alexander Von Humboldt. De inspiratiebronnen die Caspar noemt zijn Koos van Zomeren, Konstantin Paustovski, Jonathan Franzen, Dave Goulson en Tim Birkhead.
Wil je reageren op deze aflevering? Dat vinden we leuk. Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Voor de 50e aflevering vroegen we jou als luisteraar hoe jij hoop houdt voor natuur. Dat levert een rijk palet aan reacties en inspiratie op. Anthonie spreekt in deze aflevering met Riyan van den Born over mens-natuurrelaties. Riyan is associate professor Socio-ecologische interacties aan de Radboud Universiteit en directeur van het Centre Connecting Humans and Nature. Hoe kijken we naar natuur en hoe is dat in de loop van decennia veranderd? Er komt steeds meer onderzoek naar de relationele waarde van natuur en dat blijkt een drijvende kracht om in actie te komen voor natuur. Is dat wel doorgedrongen bij natuurorganisaties? Talloze luisteraars van Toekomst voor Natuur deelden met ons hoe ze hoop houden voor natuur. We bespreken de reacties, ontdekken patronen en plaatsen jullie reacties in de context van de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Er blijkt een belangrijke rol weggelegd voor verwondering in het proces naar zinvolle actie voor natuur. Verwondering over de veerkracht voor natuur helpt bij het ontwikkelen van constructieve hoop. Wat ook helpt is vertrouwen in de medemens, dat je er niet alleen voor staat en we samen in actie komen.
De serie âDe Verwonderaarsâ van filmmaker Rik van der Linden is zeer de moeite waard om inspiratie en verwondering op te doen. Kijktip van Anthonie en Riyan!
De leestip van Riyan is âDe H is van havikâ van Helen Macdonald.
Wil je reageren op deze aflevering? Dat vinden we leuk. Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
Nederlanders weer op Ă©Ă©n. Met deze slogan lijken veel uitdagingen in natuur en landschap aan de kant geschoven te worden. Hoe moet je daarmee omgaan? In deze aflevering vinden we verrassende inspiratie bij de eerste natuurbeschermers in de 19e en 20e eeuw. Anthonie spreekt met Leen Dresen, docent aan de Open Universiteit en cultuurhistorisch onderzoeker. In 2020 promoveerde Leen op het proefschrift âOp weg naar nationale natuur: natuurjournalistiek in Nederland 1850-1910â (pdf). Rond 1870 komt een angstige vorm van nationalisme op, als gevolg van spanningen in Europa. Voor Frederik Willem van Eeden is het reden om te opperen dat we karakteristieke natuur moeten behouden. Enkele decennia later inspireert dit Eli Heimans en Jac. P. Thijsse tot het daadwerkelijk opkopen van ânatuurmonumentenâ. Interessant genoeg maakt Van Eeden als enige natuurbeschermer een draai: het angstige nationalisme krijgt vat op hem. Thijsse en andere natuurschrijvers kiezen voor een nieuwe tactiek. Tot op de dag van vandaag hebben die keuzes invloedrijke gevolgen. Na deze blik in de geschiedenis komen we aan in 2010 bij het kabinet Rutte I. Natuurbeleid in Nederland wordt gedecentraliseerd. Was dat een verstandige keuze? We eindigen met de lakmoesproef, hoe je in deze tijd gezond en gevaarlijk nationalisme uit elkaar kunt houden.
Leen tipt het werk van Eli Heimans en Jac. P. Thijsse als noguiterst leesbaar in onze tijd. Kijk hier voor titels en inspiratie. Ook tipt Leen âOorlogsenthousiasmeâ van Ewoud Kieft.
We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 39 met Auke van der Woud en aflevering 2 met Liesbeth Bakker.
Dit was de laatste aflevering van 2023. We hopen dat jullie ervan genoten hebben! Op 6 januari 2024 zijn we terug met de 50e aflevering met als thema: Hoe houd je hoop? Fijne feestdagen en een natuurrijk 2024!
Wil je reageren? Dat vinden we leuk. Je kunt ons bereiken via onze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
-
45.000 soorten op dit hele kleine stukje aarde, ga er maar aanstaan om daar een verhaal van te maken! Dick de Vos deed het â en schreef de Canon van de Nederlandse natuur. Over de keuzes die hij maakte krijgt Dick in deze aflevering opbouwende kritiek van Paul Beuk. Paul is conservator biologie bij het Natuurhistorisch Museum in Maastricht en zoals hij zelf zegt: professioneel muggenzifter. Dat belooft wat! Anthonie spreekt in deze aflevering met Dick en Paul over de verhalen die onze natuur rijk is Ă©n de verhalen die Dick optekent in de Canon van de Nederlandse natuur. Paul maakte een eigen selectie van 50 soorten voor zĂjn fictieve Canon en voorziet rijkelijk in nieuwe vensters en verhalen: koortsvlieg, rosse metselbij, korhoen en tal van andere dieren en planten komen langs. En als opmaat voor het gesprek in Vlaanderen doen Dick en Paul ook wat suggesties voor de Canon van de Vlaamse natuur. Of toch de Belgische natuur? We komen er niet helemaal uit.
Ook in deze aflevering geven de gasten weer leestips. Dicktipt âSoortenschatâ van Geert-Jan Roebers. Paul houdt zich niet in geeft vier leestips. Maar hij heeft daar een verhaal bij, beluister het maar. âChecklist of the Diptera of the Netherlandsâ van Paul Beuk zelf, âDe Nederlandse zweefvliegenâ van Menno Reemer e.a. (hier als gratis pdf), âCanon van de Nederlandse natuurâ van Dick de Vos en âDarwin in de stadâ van Menno Schilthuizen.
We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 15 met Marc Argeloo over natuuramnesie en shifting baselines, aflevering 17 met Petra Vijncke over insecten, aflevering 39 met Auke van der Woud en aflevering 47 met Kristof Smeyers en Glenn Lelieveld over de wolf.
Wees welkom om te reageren op deze aflevering. Dat kan viaonze sociale media, @toekomstnatuur op X en @toekomstvoornatuur op Instagram of door een mailtje te sturen naar [email protected].
Let op: in deze aflevering hoor je hoe je als luisteraar kanskunt maken op een exemplaar van de Canon van de Nederlandse natuur, beschikbaar gesteld door de KNNV Uitgeverij speciaal voor luisteraars van Toekomst voor Natuur. Dit is een aanbod met een einddatum.
- Näytä enemmän
