Episodes
-
Filosoof Lev Avitan hoopt dat de liefdesbeweging zich verspreidt. In plaats van dat we onze identiteiten plat slaan en in hokjes indelen, hoopt hij dat we elkaar kunnen zien als complexe wezens. Zo kunnen we dieper leren voelen. Een eigenzinnig gesprek over trauma, heling en liefde.
-
De wereld staat in brand. Van klimaatverandering tot polarisatie en van overconsumptie tot watertekorten. Toch is filosoof Roman Krznaric hoopvol, want de geschiedenis laat zien dat we het kunnen: positieve verandering teweegbrengen. Daarom gaat hij in zijn nieuwe boek Geschiedenis voor morgen te rade bij het verleden.
De stem van Roman Krznaric is met behulp van AI naar het Nederlands vertaald. Dat is gedaan conform de EU-richtlijnen voor privacy en AI en met toestemming van Roman Krznaric. De vragen van Calvin en Charisa zijn achteraf los ingesproken in het Nederlands.
Dit is een experiment en het resultaat klinkt wat blikkerig. Doel is het verhaal van Roman voor alle podcastluisteraars toegankelijk te maken. Liever in het Engels luisteren? Dat kan ook. Kijk in onze podcastfeed voor de Engelstalige versie. -
Episodes manquant?
-
The world is on fire. From climate change to polarization, and from overconsumption to water shortages. Yet, philosopher Roman Krznaric remains hopeful, because history shows that we can do it: bring about positive change. That is why, in his new book History for Tomorrow, he turns to the past for guidance.
Deze aflevering is Engelstalig. Liever in het Nederlands luisteren? Dat kan ook. Kijk in onze podcast voor de met behulp van AI vertaalde aflevering. -
Kunstmatige intelligentie ontwikkelt zich razendsnel. Een sollicitatiebrief of een nieuwe zomerhit, AI draait het in een paar seconden in elkaar. Moeten we bang zijn voor die ontwikkelingen?
Nee, denkt hoogleraar Socially Intelligent AI Sennay Ghebreab. Volgens hem moeten we vooral inzien dat AI een weerspiegeling is van onszelf, de mens. Als we dat weten, kunnen we AI in ons voordeel gaan inzetten, voor een rechtvaardige samenleving. -
Vooroordelen: iedereen heeft ze. We kunnen mensen onrechtvaardig behandelen zonder het te willen en zelfs zonder het op te merken, schrijft filosoof Lieke Asma in haar boek 'Blinde vlekken'. Haar oproep: keer de blik naar buiten en niet naar binnen.
-
Acht tot tien procent van de bevolking leeft volledig sociaal geïsoleerd. Dat was de uitkomst van een onderzoek naar welzijn waar filosoof en emeritus hoogleraar Anja Machielse in de jaren negentig aan werkte. Hoe is het mógelijk dacht Machielse. Waar zijn de vrienden, de familie?
Ze besloot een aantal van deze mensen op te zoeken. En dit was een startpunt van 25 jaar onderzoek naar eenzaamheid en sociaal isolement. De conclusie, zoals ze beschreef in haar afscheidsrede: in de kern wil niemand écht alleen zijn. En dus moeten we eenzaamheid ook niet als een individueel probleem zien. -
Roger Cox doet zijn werk als klimaatadvocaat niet uit idealisme, maar uit noodzaak. ‘Zoals je een drenkeling in het water achterna springt’, zegt hij. Hij kán niet anders. Nadat hij in 2006 de documentaire An Inconvenient Truth zag, was wegkijken niet langer mogelijk. Hij stopte al zijn vrije tijd in het bestuderen van het klimaatprobleem en de relevante rechtsgebieden. Zo vond hij een innovatieve manier om overheden en grote bedrijven te dwingen hun CO2-uitstoot te reduceren: via de Duty of Care.
Het is niemand toegestaan gevaren voor anderen te creëren terwijl je die redelijkerwijs kunt voorkomen. Daarmee begon Cox een revolutie via de rechtbank: in 2015 won hij een zaak tegen de Nederlandse staat en in 2021 tegen Shell, wat wereldwijd mensen wist te inspireren tot eigen rechtszaken. Nu richt hij, samen met Milieudefensie, zijn pijlen op de ING. -
‘Ik ben het beu om te doen alsof het allemaal wel meevalt.’ Tien jaar geleden pende Dalilla Hermans die woorden op papier. Ze schreef over haar ervaringen als geadopteerde vrouw van kleur in Vlaanderen. Het is een verhaal over hondendrollen in de brievenbus, skinheads die over haar plassen bij het uitgaan, voortdurend aangehouden worden door de politie en een rij-instructeur die haar toeschreeuwde dat ‘haar volk toch echt niet kan rijden.’ Enzovoorts. Haar open brief ging viraal en ze ontwikkelde zich tot een stem in het racismedebat in Vlaanderen.
Maar dat is niet het enige verhaal dat je over Dalilla’s leven van het afgelopen decennium kunt vertellen. Je kunt ook zeggen: tien jaar geleden trouwde ze met de liefde van haar leven. Ze groeide in haar rol als moeder van drie kinderen en naast activist ontwikkelde ze zich als schrijver, cultureel verbinder en theatermaker. -
Chris Keulemans is heel veel: zoon van ontwikkelingswerkers, oud-punker, wereldburger, voormalig directeur van debatcentrum De Balie en een van de oprichters van cultureel centrum Tolhuistuin. Buurtactivist, journalist, reiziger, kijker.
En, daarbovenop, schrijver van boeken die lijnrecht tegen de tijdgeest in lijken te gaan, waarin hij rondreist en op vergeten plekken luistert naar iedereen die hij ontmoet. Hij schreef Gastvrijheid in een tijd waarin we mensen steeds angstiger buiten de deur proberen te houden. Hij schreef Verzet, nu in opstand komen zinloos en te laat lijkt, en terwijl zijn eigen verzetsgeneratie de handdoek in de ring lijkt te hebben gegooid. -
Een museum als instituut dat vertelt hoe het zit - dat moet volgens Imara Limon helemaal anders. Als hoofd curatoren van Het Amsterdam Museum, wil ze oude patronen doorbreken en zoveel mogelijk Amsterdammers betrekken bij de diverse verhalen uit de stad. In 2016 maakte ze de tentoonstelling Zwart Amsterdam, over zwarte rolmodellen en ze cureerde het onderzoeksprogramma New Narratives. In 2017 werd ze uitgeroepen tot Museumtalent van het jaar. Momenteel is het Amsterdam Museum de expositie Mana-hah-táa-nung of Nieuw Amsterdam? te zien, waarin het verhaal de stichting van New York wordt verteld vanuit het oogpunt van de mensen die er al woonden, de Lenape.
-
Van de hondenrennen in Engeland naar een Duitse vluchtelingenopvang. Van de rechtse intellectuele cafés in Boedapest naar de gele-hesjes-demonstraties in straten van Parijs. Voor zijn boek Opstand reisde correspondent en historicus Marijn Kruk heel Europa af om, zoals hij het zelf noemt, de populistische revolte en de strijd om de ziel van het Westen in kaart te brengen.
Hij sprak met intellectuelen, politici, én de mensen die op hen stemmen. Het resultaat is een schets van het Europa anno nu, door de bril van een historicus die overal het liefst met zijn neus bovenop staat. Een reisverslag dat vragen beantwoordt als: wie maakt deze revolte eigenlijk mogelijk? Hoe? En heeft die kans van slagen? -
‘Een betere wereld creëren waarin men oprecht luistert en niemand wordt gemarginaliseerd.’ Dat is het utopische ideaal dat regisseur en comedian Shariff Nasr nastreeft. In zijn werk, waarin hij ‘diverse’ perspectieven laat zien, lopen engagement en humor als vanzelfsprekend in elkaar over.
Afgelopen jaar nam zijn carrière een vlucht: hij won een Gouden Kalf voor zijn scenario voor zijn regiedebuut El Houb, het Instagram-kanaal @eenstukje_, dat hij heeft met twee vrienden, werd een hit en als stand-up-comedian won hij talloze prijzen. Tegelijkertijd kwam zijn wereld na 7 oktober 2023, als half-Palestijn, op zijn kop te staan. Hoe gaat hij daarmee om? -
Wat weet Big Tech van jou? Veel, heel veel, weet kunstenaar Julia Janssen. Ze verzamelde alle data die Facebook over haar had. Welke muziek ze luisterde, welke evenementen ze bezocht en welke berichtjes ze uitwisselde via datingsite Bumble.
Zijn we ons daar genoeg bewust van? Willen we dat wel? Aan welke algoritmes leveren wij ons leven en mensbeeld over? Dit zijn de vragen die haar kunstinstallaties oproepen. Voortdurend confronteert ze de kijker met diens eigen gelatenheid als het gaat om dit soort technologische vraagstukken. We zijn gewoon lab-ratten, concludeert ze. Maar misschien kunnen we samen een uitweg vinden uit de kooi.
Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit. Brainwash Zomerradio is een speciale zomerse serie van HUMAN, te beluisteren op NPO Radio 1 en hier als podcast. -
Valt de overrompelende, lijfelijke ervaring van een bevalling eigenlijk wel te vangen in woorden op papier? Schrijver Bregje Hofstede beschrijft het in haar laatste roman Oersoep als een soort out-of-body-experience.
De woorden spatten van de pagina’s af, letterlijk, alsof ze zich niet langer in het gareel lieten houden. Voor wie het oeuvre van Hofstede kent is dit een logische, voorlopige climax. Via haar boeken gaat de lezer mee op haar persoonlijke zoektocht van controle naar loslaten, van brein naar lijf.
Aan de hand van muziek spreekt ze met Floortje Smit. Brainwash Zomerradio is een speciale zomerse serie van HUMAN, te beluisteren op NPO Radio 1 en hier als podcast. -
Milio van de Kamp stond tijdens zijn jeugd in een ‘constante survival-modus’. Hij groeide op in Amsterdam-West, in een van de armste buurten van het land, met een gewelddadige vader en een moeder die ondanks een hartkwaal achter de bar moest werken. Water en elektriciteit waren bij hem thuis niet vanzelfsprekend. Hij bedacht een plan om uit de armoede te ontsnappen: een universitaire studie. Maar toen hij zijn docent op het vmbo-k daarover vertelde, zei ze: ‘Misschien moet je wat lager mikken.’ Dat deed hij niet.
Via talloze omzwervingen studeerde sociale wetenschappen. Inmiddels socioloog en docent aan de UvA en begeleidt hij eerstegeneratiestudenten. Over zijn ervaring met armoede schreef hij een boek getiteld Misschien moet je wat lager mikken.
Aan de hand van muziek spreekt hij met Floortje Smit. Brainwash Zomerradio is een speciale zomerse serie van HUMAN, te beluisteren op NPO Radio 1 en hier als podcast. -
“Voel je je nu minder man?” Die vraag kreeg journalist en schrijver Jesse Beentjes meerdere keren toen er een testikel bij hem was verwijderd vanwege zaadbalkanker. Dat zette hem aan het denken. Wat hebben ballen met mannelijkheid te maken? En wat houdt mannelijkheid überhaupt in?
-
Op 1 juli gaat de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven in, waarin consent een belangrijke rol speelt. Seks zonder toestemming wordt daarmee strafbaar. Maar wat betekent dat precies? Wat verstaan we onder seks en consent? En hoe kun je consent geven en krijgen? Brainwash vraagt het aan sociaalwetenschapper Linda Duits.
-
Vooral jonge mensen vallen bij bosjes om door stress en burn-out. Ook Brankele Frank kwam thuis te zitten van haar drukke baan als strategieconsultant. “Je batterijtje is op,” vertelde de arts haar. Daar kon ze weinig mee. Wat gebeurt er precies in je lichaam bij een burn-out, vroeg neurobioloog Frank zich af.
-
Hoewel in Nederland iedere acht dagen een vrouw wordt vermoord, werd de officiële term daarvoor pas afgelopen zomer voor het eerst in de Tweede Kamer genoemd. Feminist en schrijver Tessel ten Zweege vraagt zich af waarom we in Nederland de term femicide zo schuwen.
-
Een klimaatapocalyps is geen schrikbeeld voor de toekomst, volgens filosoof Lisa Doeland. We zitten er middenin. Hoe gaan we daarmee om? In plaats van ons vast te houden aan vals optimisme, kunnen we de situatie beter onder ogen zien en goed leren uitsterven, denkt Doeland.
- Montre plus
