Episodes
-
Na początku XX w. Chorwacja wchodziła w skład monarchii austro-węgierskiej. W czasie I wojny światowej politycy, którzy byli zwolennikami powstania jednego państwa Słowian Południowych, założyli na emigracji Komitet Jugosłowiański, a w 1917 r. zawarli umowę z rządem Serbskim odnośnie budowy wspólnego państwa. Powstałe w 1918 r. Państwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, a od 1929 r. Królestwo Jugosławii, gwarantowało tworzącym je narodom równy status. W rzeczywistości zdominowali je Serbowie i ich elity polityczne. Chorwaci mieli poczucie bycia obywatelami drugiej kategorii. Tuż przed wybuchem II wojny światowej sytuacja jednak się odwróciła. Dlaczego tak się stało? Kiedy i dlaczego narodził się chorwacki ruch ustaszy? W jaki sposób zdobyli władzę w 1941 r.?Zapraszamy na rozmowę z prof. Tomaszem Stryjkiem z Instytutu Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas, znawcą historii krajów Europy Środkowej i Wschodniej, badaczem polityki pamięci i polityki historycznej#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Odejście generała Charles’a de Gaulle’a od władzy zapoczątkowało we Francji zmiany. Zaczął je wdrażać jego następca i bliski współpracownik Georges Pompidou, który zmarł w trakcie kadencji. Kolejni prezydenci Piątej Republiki wywodzili się z różnych stron sceny politycznej, a każdy z nich mierzył się podczas prezydentury z nieco innymi wyzwaniami i problemami. Zapraszamy do spojrzenia na najnowszą historię Francji przez pryzmat jej kolejnych prezydentów, aż po kadencję Emmanuela Macrona.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Tomaszem Orłowskim, dyplomatą i nauczycielem akademickim, wieloletnim ambasadorem Polski we Francji i Włoszech.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Episodes manquant?
-
Prawo międzynarodowe od XIX w. regulowało prowadzenie wojen i traktowanie jeńców wojennych. Z perspektywy wydarzeń II wojny światowej ogromne znaczenie miała trzecia konwencja genewska, podpisana 27 lipca 1929 r. Polityka III Rzeszy wobec jeńców wojennych zmieniała się – była wypadkową zarówno czynników ideologicznych, jak i gospodarczych. Wziętych do niewoli traktowano inaczej zależnie od narodowości. W najlepszych warunkach przebywali żołnierze amerykańscy i brytyjscy, w najgorszych zaś sowieccy. W krytycznym położeniu znaleźli się także jeńcy włoscy, wzięci do niewoli jesienią 1943 r. Jak wyglądały warunki w obozach? Jak byli traktowani polscy jeńcy wojenni?Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Danilukiem, historykiem z Uniwersytetu Gdańskiego.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Ruch dysydencki w Związku Radzieckim bywa różnie pojmowany i definiowany. Według jednych narodził się on po odwilży w 1956 r., według innych dopiero w połowie lat sześćdziesiątych. Dysydenci bronili praw człowieka, ale niezmiernie rzadko formułowali postulaty polityczne. Ruch ten w ZSRR liczył zaledwie kilkaset osób. Działali jawnie, w granicach obowiązującego prawa. Tym samym byli narażeni na represje takie jak – aresztowania i procesy, wieloletnie więzienie, przymus emigracji czy umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym. Wbrew zamiarom władz stosowane przez nią szykany powodowały dojrzewanie i konsolidacje tego środowiska.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Markiem Radziwonem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego, Pracowni Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, prezesem Polskiego PEN Clubu.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Lech Wałęsa pozostał niekwestionowanym liderem związku pomimo jego rozwiązania przez władze. W 1987 r. stanął na czele Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Dzięki jego autorytetowi wygaszono falę strajków w 1988 r. Otworzyło to drogę do rozmów z władzami, których finałem były obrady okrągłego stołu, a następnie wybory kontraktowe. Ku zaskoczeniu zarówno strony rządowej i solidarnościowej pierwsza tura przyniosła jednoznaczne zwycięstwo kandydatom Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Niewątpliwie kluczem do sukcesu były plakaty reklamujące kandydatów w towarzystwie samego Lecha Wałęsy.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. dr. hab. Andrzejem Friszke z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, badaczem dziejów „Solidarności”.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Wraz z wybuchem wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 r. nacjonaliści ukraińscy spod znaku OUN-B powołali do życie we Lwowie własny rząd. Z racji tego, że Niemcy mieli inne plany zagospodarowania zdobyczy na wschodzie ukraiński ruch nacjonalistyczny został zmuszony do działalności w podziemiu, a jego zbrojne ramię – Ukraińska Powstańcza Armia – z biegiem czasu przystąpiło do walki z Niemcami. Niestety, program polityczny tego ruchu zakładał zmuszenie polskich mieszkańców województw południowo-wschodnich II RP do opuszczenia tych terenów, co skutkowało falą mordów na Wołyniu i Galicji Wschodniej i tysiącami ofiar wśród ludności cywilnej. Wraz z wkroczeniem Armii Czerwonej UPA rozpoczęła wojnę partyzancką z nowym okupantem, która trwała do lat 50-tych.Zapraszamy na rozmowę z prof. Grzegorzem Motyką, naukowcem z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, dyrektorem Wojskowego Biura Historycznego, wybitnym znawcą problematyki polsko-ukraińskiej.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Przez stulecia tereny Rumunii podlegały różnym wpływom – m.in. tureckim, a od XIX w. rosyjskim. Dzięki tym ostatnim Wołoszczyzna i Mołdawia znalazły się w kręgu oddziaływania kultury cywilizacji zachodniej. Proces budowania rumuńskiej tożsamość narodowej rozpoczął się w XIX w. Służyła temu reforma szkolnictwa i zmiana alfabetu na łaciński czy reforma rolna, która nadała chłopom różne wolności osobiste. W drugiej połowie XIX w. Zjednoczone Księstwo, a następnie Królestwo Rumunii czerpało wzorce z kręgu kultury francuskiej, a ze względu na przyjęty model konstytucji nazywano je „Belgią wschodu”. Jak wyglądał proces powstawania nowoczesnego państwa? Z jakimi problemami mierzyła się Rumunia na przestrzeni swojej historii?Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. hab. Błażejem Brzostkiem, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Współczesny bieg maratoński jest koncepcją nowożytną z końca XIX w., ale zainspirowaną starożytną bitwą pod Maratonem z 490 r. p.n.e. W 2024 r. przypada 100-lecie polskiego maratonu. 2 listopada 1924 r. w Rembertowie sportowcy po raz pierwszy pobiegli na dystansie 42 km 195 m. W związku z tym zapraszamy państwa w podróż po historii rodzimego jak i światowego sportu. Jak wyglądały starożytne igrzyska? Kto wymyślił współczesną olimpiadę i maraton? Czy w czasie II wojny światowej organizowano biegi masowe? Jak wyglądała historia udziału kobiet w biegach długodystansowych?Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Markiem Troniną dyrektorem Maratonu Warszawskiego i dr. Kamilem Potrzuskiem, historykiem sportu z Akademii Wychowania Fizycznego w WarszawieZapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
III Rzesza na masową skalę wykorzystywała pracę robotników przymusowych. Rekrutowała ich ze wszystkich podbitych krajów Europy w czasie II wojny światowej. Wśród nich było kilka milionów mieszkańców przedwojennej Polski. Najczęściej w polskiej pamięci zbiorowej i w polskiej historiografii zachował się jej negatywny obraz. Z relacji części przymusowych pracowników wiemy, że niektórzy mieli dużo szczęścia i trafili na przyzwoitych pracodawców. Jak wyglądał los pracowników przymusowych w III Rzeszy? Jakie wprowadzono dyskryminujące ich ustawodawstwo? Jaki los ich spotkał po zakończeniu II wojny światowej?Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Martą Pawlińską, historyczką, doktorantką na Uniwersytecie Warszawskim.Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Po raz kolejny naszą uwagę poświęcamy osobie Lecha Wałęsy, ze szczególnym uwzględnieniem okresu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Od momentu pracy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina zaangażował się on w działalność związkową, ale dopiero po kilku latach wyrósł na osobą rozpoznawalną w środowisku robotniczym i opozycyjnym Gdańska. Cieniem na jego biografii kładzie się współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa. Niewątpliwie można mówić o fenomenie Lecha Wałęsy, ponieważ mimo że nie miał wykształcenia, tradycji rodzinnych, to wyrósł na lidera i charyzmatycznego przywódcę, który pociągnął za sobą miliony ludzi i stał się postacią rozpoznawalną na świecie.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. dr. hab. Andrzejem Friszke z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, badaczem dziejów „Solidarności”.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Znaczącą rolę w wojennej i powojennej historii Francji odegrał generał Charles de Gaulle. W czerwcu 1940 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii i założył tam Komitet Wolnej Francji. Stał się symbolem oporu i niezgody na kolaborację. W czerwcu 1944 r. stanął na czele Tymczasowego Rządu Republiki Francuskiej. W 1946 r. zrezygnował z władzy, by po ośmiu latach wrócić do polityki jako prezydent V Republiki. Doprowadził do zakończenia wojny w Algierii i uczynił Francję nowoczesnym państwem europejskim i niezależnym dzięki energii jądrowej.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Tomaszem Orłowskim, dyplomatą i nauczycielem akademickim, wieloletnim ambasadorem Polski we Francji i Włoszech.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Na początku sierpnia 1980 r. – kilka miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego –zwolniono z pracy w Stoczni Gdańskiej Annę Walentynowicz, działaczkę Wolnych Związków Zawodowych. To wydarzenie stało się iskrą, która wywołała strajk. Głównym inicjatorem protestu robotników był Bogdan Borusewicz, również działacz WZZ, KOR oraz redaktor niezależnych pism „Robotnik” i „Robotnik Wybrzeża”. Przygotował ulotki opisujące sytuacje zwolnionej oraz plakaty wzywające do strajku. Namówił do włączenia się w protest trzech młodych stoczniowców, a także Lecha Wałęsę.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Bogdanem Borusewiczem – inicjatorem strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w sierpniu 1980 r., opozycjonisty, po 1989 r. posła i senatora III RP, wicemarszałka i marszałka Senatu RP #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
SPOTKANIA Z KLIO: Z dr. Michałem Przeperskim (Instytut Historii PAN) - o jego książce „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986–1993" rozmawia red. Paweł Krysiak (Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”)Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.plZapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.plBuycoffee.to/historiabezkitu
-
SPOTKANIA Z KLIO: Z prof. Andrzejem Friszke (ISP PAN) - o jego książce "Czekanie na rewolucję. Komuniści w II Rzeczypospolitej 1921–1926" - rozmawia prof. Sławomir Łukasiewicz (KUL)Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.plZapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.plBuycoffee.to/historiabezkitu
-
SPOTKANIA Z KLIO: "Przesiedleńcy" / Z prof. Grzegorzem Hryciukiem - o jego książce " Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków 1944–1946" - rozmawia dr Mariusz Zajączkowski Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.plZapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.plBuycoffee.to/historiabezkitu
-
Przez dziesięciolecia znaliśmy zniekształconą wersję przebiegu zamachu z 1 lutego 1944 r. na Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji na dystrykt warszawski. Powstała ona w oparciu o narrację dwóch bezpośrednich uczestników akcji. Później utrwalił ją film wyreżyserowany przez Jerzego Passendorfera, zatytułowany „Zamach” oraz książka Piotra Stachiewicza. Dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych poznaliśmy m.in. treść raportu Stanisława Huskowskiego „Alego”, który w innym świetle stawiał żołnierzy Armii Krajowej odpowiedzialnych za wykonanie wyroku na „Kacie Warszawy”. Czy teraz wiemy, co dokładnie wydarzyło się 1 lutego 1944 r.?Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z Waldemarem Stopczyńskim, nauczycielem Pierwszej Społecznej Szkoły Podstawowej w Gdyni, badaczem dziejów batalionu „Parasol” Armii Krajowej.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Zjawisko hazardu jest stare jak nasza cywilizacja. Nowoczesny hazard narodził się w Europie dopiero w XVII w. Biznes ten kwitł zwłaszcza w okresie II wojny światowej. Domy rozrywki w III Rzeszy w ciągu pierwszych lat wojny zwiększyły swoje zyski kilkukrotnie. Nawet Polacy w Generalnym Gubernatorstwie chętnie korzystali z tej formy rozrywki, za co krytykowała ich prasa podziemna.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Janem Danilukiem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Gdańskiego.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Ukraina rozwijała się pod silnym wpływem Rosji, a skala rusyfikacji tamtejszej ludności była olbrzymia. Od 1922 r. państwo to stało się jedną z republik związkowych ZSRR. Dzięki polityce ukrainizacji z lat dwudziestych bolszewikom udał się proces przekształcania chłopów w Ukraińców sowieckich. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 r. większości jej mieszkańców nie przeszkadzały silne wpływy sąsiada ze wschodu. Dojrzewanie ludności do radykalnego zerwanie ze spuścizną postsowiecką obserwujemy od momentu wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Jak wyglądał w XX wieku proces kształtowania się ukraińskiego narodu?Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z prof. Mykołą Riabczukiem – analitykiem z Instytutu Studiów Politycznych i Narodowościowych Akademii Nauk Ukrainy oraz wykładowcą Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Droga na szczyty władzy zajęła Leonidowi Breżniewowi trzydzieści kilka lat. Przyszły sekretarz generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 1964–1982 pracę partyjną zaczynał w latach trzydziestych, ale dopiero po II wojnie światowej zaczął zajmować ważne stanowiska. Wiele zawdzięczał znajomości z Nikitą Chruszczowem, a potem przyczynił się do odsunięcia swojego patrona od władzy. Czym charakteryzowały się rządy Breżniewa w ZSRR i jakie konsekwencje miały one dla bloku socjalistycznego?Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z dr. Markiem Radziwonem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego, Pracowni Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, prezesem Polskiego PEN Clubu.#historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
-
Słowo „kolaboracja” po II wojnie światowej – zwłaszcza w językach słowiańskich – nabrało negatywnego zabarwienia. Wcześniej funkcjonowało raczej w neutralnym znaczeniu i używano go wymiennie jako synonim współpracy. Kolaboracja podczas II wojny światowej przybierała wiele form. Poszczególne narody różnie oceniały współpracę swoich elit politycznych z III Rzeszą (np. Słowacy czy Norwegowie). Potępiano ją zwłaszcza, gdy była wymierzona w etniczną wspólnotę narodową. Do współpracy z okupantem popychało pragnienie władzy zarówno w sensie politycznym, jak i materialnym czy społecznym.Zapraszamy do wysłuchania i obejrzenia rozmowy z profesorem Piotrem Majewskim, pracownikiem Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. #historiabezkitu Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZajrzyjcie również na naszą stronę internetową: https://historiabezkitu.pl
- Montre plus
