Episoder
-
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- «شېين» گۇرۇھىنىڭ لوندون پاي چېكى بازىرىغا كىرىشى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرىنىڭ قارشىلىقىغا دۇچ كەلدى
- شى جىنپىڭنىڭ قازاقىستان ۋە تاجىكىستان زىيارىتى: خىتاينىڭ ئوتتۇرا ئاسىيا سىياسىتىنىڭ ئارقىسىدا نېمىلەر بار؟
- دىننى «خىتايچىلاشتۇرۇش» خىتاي ھۆكۈمرانلىرىنىڭ تارىخىي ئەنئەنىسىمۇ؟
- بېرندە ئۆتكۈزۈلگەن «كىشىلىك ھوقۇقسىز ئەركىن سودا قايتا تەرەققىي قىلمايدۇ» ماۋزۇلۇق سۆھبەتتە ئۇيغۇر مەسىلىسىمۇ ئوتتۇرىغا قويۇلغان
- ئىستانبۇلدا شەرقىي تۈركىستان ۋەخپىسى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 46 يىللىقنى خاتىرىلەش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلدى -
ئۇلارنىڭ تۈپ سىياسىي غايىسى «ئەرك» گېزىتىنىڭ باش تىتولىنىڭ ئوڭ ۋە سول تەرىپىگە يېزىلغان «بىز خەلقچىمىز، بىز مىللەتچىمىز، بىز ئىنسانىيەتچىمىز»، شۇنداقلا «ئىرقىمىز تۈركدۇر، دىنىمىز ئىسلامدۇر، يۇرتىمىز تۈركىستاندۇر» دېگەن ئالتە شوئارغا مەركەزلەشكەن ئىدى. يۇقىرىقى ئالتە شوئارنىڭ ئاستىدا يەنە جەدىدچىلىك ھەرىكىتىنىڭ مەشھۇر قىبلىنامىسى بولغان «تىلدا، ئىشتا، پىكىردە بىرلىك!» دېگەن شوئارمۇ قوشۇمچە قىلىنغان ئىدى.
-
Mangler du episoder?
-
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- يەكەندە زاۋۇتىنىڭ چېقىلىشىغا قارشى تۇرغان كارخانىچى ئابدۇكېرىم سەمەت ئۇرۇپ مېيىپ قىلىۋېتىلگەن
- مۇتەخەسسىسلەر: «خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئوتتۇرا ئاسىيا بىلەن بولغان ئالاقىنى كۈچەيتىشى خىتايلاشتۇرۇش ۋە ئىقتىسادىي بېقىندىچىلىقنى ئاشۇرۇشتۇر!»
- تۈركىيەدىكى «ئۇستا ئاشپەز» مۇسابىقىسىدە ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقى ئۆزگىچە تونۇشتۇرۇلدى
- شىۋېتسارىيەدە ئۈرۈمچى 5-ئىيۇل قىرغىنچىلىقى مۇناسىۋىتى بىلەن بىرلەشمە نامايىش ئېلىپ بېرىلدى
- مۇھەممەد ئەمىن بۇغرا (49) : «ئىرقىمىز تۈركتۇر، دىنىمىز ئىسلامدۇر، يۇرتىمىز تۈركىستاندۇر» -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- دەررېن بايلېر: «ئىنسانشۇناسلار ئۇيغۇرلارنى تونۇتۇشتا مۇھىم رول ئوينايدۇ»
- گېرمانىيەلىك تۈرك ياشلارنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئون كۈنلۈك زىيارىتى (3) -تۇرپان
- ئانتاليادا ئۆتكۈزۈلگەن خەلقئارا فېستىۋالدا ئۇيغۇر قول-ھۈنەرۋەنچىلىكى ۋە كىيىم-كېچەك مىراسلىرى تونۇتۇلدى
- ياۋروپا پۇتبول مۇسابىقىسى مەيدانىدا نامايان بولغان ئاي-يۇلتۇزلۇق كۆك بايراق ھەققىدە تەسىراتلار
- ئىستانبۇلدا پەرھات تۇرسۇن قاتارلىق تۈرمىگە قامالغان ئۇيغۇر ئەدىبلىرىنىڭ قىسمىتى مۇھاكىمە قىلىندى -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- ئەنگلىيە يۇقىرى سوتى: «ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكىگە چېتىشلىق پاختا مەھسۇلاتلىرىنى تەكشۈرمەسلىك-قانۇنسىزلىق! »
- قىرغىزىستانلىق ئۇيغۇر رەسسام سابىتجان باباجان 83 يېشىدىمۇ رەسىم سىزىشنى داۋام قىلماقتا
- مەكىتنىڭ غازكۆل يېزىسىدىكى بىر كەنتتىن جازا مۇددىتىنى تۈگەتكەن 36 كىشىنىڭ قايتىدىن كېسىلگەنلىكى ئاشكارىلاندى
- ئاتالمىش «كۇئېنلۇن مەدەنىيىتى» نىڭ ماھىيىتى ۋە خىتاينىڭ نۆۋەتتىكى يېڭى ئويدۇرمىسى
- ئالمۇتادا مەھمۇد قەشقەرىنىڭ «دىۋان لۇغەت-تىت تۈرك» ناملىق ئەسىرى يېزىلغانلىقىنىڭ 950 يىللىقى خاتىرىلەندى -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- خوتەندە ھەر مىللەت ئاممىسىنىڭ «ئالتىدە بىرگە بولۇشى» تەلەپ قىلىنغان
- ياۋروپا ئىتتىپاقى بىلەن خىتاي ئارىسىدىكى سودا ئۇرۇشى ئۇيغۇرلار مەسىلىسىگە تەسىر كۆرسىتەلەمدۇ؟
- دولقۇن ئەيسا: «شاۋگۈەن ۋەقەسى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ پۈتۈن خىتاي مىقياسىدا ئۇيغۇرلارغا قارىتا شەكىللەندۈرگەن دۈشمەنلىك تۇيغۇسىنىڭ بىۋاسىتە نەتىجىسى»
- شىۋېيتسارىيە-خىتاي ئەركىن سودا كېلىشىمىگە قارىتا تەييارلانغان ئىمزالىق نارازىلىق خېتى شىۋېيتسارىيە دۆلەت ئىقتىسادى ئىشلىرى كاتىبات باشقارمىسىغا تاپشۇرۇلدى
- ئۇيغۇرلار ئۇيغۇر ئېلىگە كۆچۈپ كەلگەن خەلقمۇ؟ -
ئۇيغۇرلار 1949-يىلىغىچە پۈتۈن ئۇيغۇر ئېلى ئاھالىسىنىڭ %80 كە يېقىن قىسمىنى، خىتايلار ئاران %5 نى تەشكىل قىلغان، ئۇيغۇرلار جەنۇبىي ۋىلايەتلەردە بولسا 90 نەچچە پىرسەنت، خىتايلار بولسا ئىنتايىن ئاز ساندا ئىدى. مانا ھازىر خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر تىلىدىكى مائارىپنى چەكلەش دەرىجىسىگىچە يەتكەندىن باشقا «شىنجاڭدا 56 مىللەت بار، ئۇيغۇرلار ئەنە شۇ ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ بىرى» ھەمدە «جۇڭخۇا مىللىتى» دېگەن تەرغىباتنى كۈچەيتىپ سىڭدۈرمەكتە.
-
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- 2023-يىللىق خەلقئارا دىنىي ئەركىنلىك دوكلاتىنى ئېلان قىلىش يىغىنىدا، ئۇيغۇرلارنىڭ داۋاملىق زىيانكەشلىككە ئۇچراۋاتقانلىقى تەكىتلەندى
- ئۇيغۇر ھاجىلار: ھەج پائالىيىتىدە ئۇيغۇر ئېلىدىن كەلگەن بىرمۇ ئۇيغۇر ھەج قىلغۇچىنى كۆرمىدۇق
- ئەنەس ۋە سىنان: «بىز ئۇيغۇرلار بىلەن بىر خەلق، ئاي يۇلتۇزلۇق بايراقنىڭ قىزىلىمۇ ھەم كۆكىمۇ بىزنىڭ!»
- خىتاي دائىرىلىرىنىڭ «مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى» نامىدا قۇربان ھېيتنى تەبرىكلىشىدىكى سىياسىي غەرەزلەر
- گىرۇزىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن «ئەتىنىڭ ھېكايىسىنى ئېيتىش» ناملىق فېستىۋالدا ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقى تونۇشتۇرۇلدى -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- ئۇيغۇر ئېلىدە مەجبۇرىي ئەمگەك (ھاشار) قۇربان ھېيت كۈنلىرىمۇ توختىمىغان
- ئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى «2024-يىللىق ئادەم ئەتكەسچىلىكى دوكلاتى» دا ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكى ھەققىدە تەپسىلىي توختالغان
- كانادانىڭ خىتايدىكى باش ئەلچىسى ئۇيغۇر رايونىغا بېرىپ، بۇ رايونغا مۇستەقىل تەكشۈرۈش ئۆمىكى كېلىشى كېرەكلىكىنى بىلدۈرگەن
- دۇنيادىكى بىردىنبىر «ئۇيغۇر تىياتىرى» ئۆزىنىڭ 90 يىللىقىنى قۇتلۇقلىدى
- ئۇيغۇر سىياسىي ئاكتىپلىرىنىڭ گېرمانىيە پارلامېنتىدىكى پائالىيەتلىرى داۋاملاشماقتا
- «ئۇيغۇر ياشلىرىنى تەربىيەلەش كۇرسى» : ئۇيغۇر مەسىلىسىنى خەلقئارا سورۇنلاردا قانداق ئاڭلىتىش كېرەك؟ -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- بۇ يىل ئۇيغۇر ئېلىدا قۇربان ھېيت نامىزى ئومۇميۈزلۈك ھالدا ئوقۇلمىغان
- مايا ۋاڭ: خىتاينىڭ ئۇيغۇر يەر ناملىرىنى ئۆزگەرتىشى ئىنسانىيەتكە قارشى ئېلىپ بارغان جىنايەتلىرىنىڭ بىر قىسمى
- مۇتەخەسسىسلەر: «ساقچىلار ئۇيغۇرلارنىڭ ساداقەتمەنلىكىنى خىتاي دۆلىتىگە باغلاش ئۈچۈن قۇربان ھېيتىدا ئۇيغۇرلارغا زىياپەت بەرگەن»
- گېرمانىيەلىك تۈرك ياشلارنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئون كۈنلۈك زىيارىتى (2) - غۇلجا ۋە ئۈرۈمچى
- جەنۋەدە خىتاينىڭ جاۋابكارلىقىنى سۈرۈشتۈرۈشكە ئائىت يىغىن چاقىرىلدى
- قىرغىزىستان ئۇيغۇرلىرى قۇربان ھېيتىنى ئۆز مىللىي ئەنئەنىلىرى بويىچە قۇتلۇقلىدى -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- خىتاي ئۇيغۇرلارغا قاراتقان ئىرقىي قىرغىنچىلىق جىنايىتىنى يوشۇرۇشتا قانداق ۋاسىتە قوللاندى؟
- «ياۋروپا لوڭقىسى» نىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىغا چېتىلغان قوللىغۇچى شىركەتلىرى
- قەشقەردىكى «خەلقئارالىق مۇنبەر» دە سايرىغان «چەت ئەللىك مۇتەخەسسىس» لەر ۋە ئۇلارنىڭ ئىچ يۈزى
- تۈركىيە پارلامېنت ئەزاسى ئوسمان مەستەن: «خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارغا قاراتقان زۇلۇم سىياسىتىنى داۋاملاشتۇرالمايدۇ»
- شىۋېتسارىيە ئۇيغۇر فولكلورى مەدەنىيەت سەنئەت كېچىلىكى ئۆتكۈزۈلدى -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- «ياۋروپا لوڭقىسى» نىڭ ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىغا چېتىلغان قوللىغۇچى شىركەتلىرى
- تارىختا ئۇيغۇر بۇددىزمى خىتاي بۇددىزمىنىڭ بىر پارچىسى بولغانمۇ؟
- خىتاي ئۇيغۇر ئېلىدە تەنتەربىيە ساھەسىگىمۇ «جۇڭخۇا مىللىتى ئورتاق ئېڭى» نى سىڭدۈرۈشكە ئۇرۇنماقتا
- ياۋروپا مەتبۇئاتلىرىنى ئۇيغۇر يەر-جاي ناملىرىنىڭ خىتايچىلاشتۇرۇلۇشىغا دائىر خەۋەرلەر قاپلىدى
- ۋولكەر تۈرك خىتاينى قانۇن ئىسلاھاتى ئېلىپ بېرىپ تۇتقۇنلارنى شەرتسىز قۇيۇپ بېرىشكە چاقىرىق قىلدى -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- غۇلجا بايتوقايدا جازا مۇددىتىنى تۈگەتكەن 10 نەچچە كىشىنىڭ قايتا كېسىلگەنلىكى ئاشكارىلاندى
- ما شىڭرۇي قۇربان ھېيت ھارپىسىدا، ئىسلام دىنىنى خىتايچىلاشتۇرۇش يۆنىلىشىدە مەھكەم چىڭ تۇرۇشنى تەلەپ قىلغان
- ئۇيغۇر زىيالىيلىرى: «ئۇيغۇر يەر-جاي ناملىرىنىڭ خىتايچىلاشتۇرۇلۇشى، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنى مىللەت سۈپىتىدە يوقىتىش سىياسىتىنىڭ بىر پارچىسى»
- ئامستېردام شەھەر باشلىقى خىتاي ئىشلەپچىقارغان 1280 كامېرانىڭ ئىشلىتىلىشىنىڭ توختىتىلىدىغانلىقىنى جاكارلىدى
- قازاقىستاندىكى ياشلار مەشرىپى ئانا تىلىنى تەرغىب قىلىشنى باش مەقسەت قىلماقتا
- ئىستانبۇلدا ئۆتكۈزۈلگەن قۇربان ھېيت پائالىيىتىدە ئۇيغۇرلارنىڭ زۇلۇمدىن قۇتۇلۇشى ئۈچۈن ئورتاق ھەمكارلىشىش تەكىتلەندى -
مۇستەقىل تەتقىقاتچى تاران ئۇيغۇر ئەپەندىمۇ «ئەرك» گېزىتى تەسىس قىلىنىپ ئۇزۇن ئۆتمەيلا شەرقىي تۈركىستاندىكى كەڭ ئوقۇرمەنلەر، بولۇپمۇ ياشلار تەرىپىدىن سۆيۈپ ئوقۇلىدىغان بىر گېزىتكە ئايلىنىشىدا، مۇھەممەد ئەمىن بۇغرا باشچىلىقىدىكى قەلىمى پىشقان ئوتتۇرا ياشلىق يازارلاردىن باشقا، 20-30 ياش ئارىسىدىكى ياش بىر ئەۋلاد قەلەم ئىگىلىرىنىڭ ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينىغانلىقىنى تەكىتلەيدۇ.
-
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- گېرمانىيەلىك تۈرك ياشلارنىڭ ئۇيغۇر رايونىدىكى ئون كۈنلۈك زىيارىتى (1) – چېگرادا دۇچ كەلگەن سوئال-سوراقلار
- «بىلىمخۇمارلار ئانا تىل تور دەرسخانىسى» بىلىمخۇمار بالىلارنىڭ ئانا تىل مەكتىپىگە ئايلاندى
- «خىزمەت گۇرۇپپىلىرى» خوتەن يېزىلىرىدا «تاڭزوڭزا بايرىمى» نى زورلاپ ئومۇملاشتۇرۇشقا باشلىغان
- خىتاي باش مىنىستىرى لى چياڭنىڭ ئاۋسترالىيە زىيارىتى قاتتىق نارازىلىققا ئۇچرىغان
- مۇھەممەد ئەمىن بۇغرا (48): «ئەرك» گېزىتى قانداق يورۇقلۇققا چىقتى؟ -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- مەكىتتە 10 يىل جازا ئۆتەپ چىققان خەيرىنىسا مەمەت قۇربان ھېيت ھارپىسىدا يەنە 14 يىللىق كېسىۋېتىلگەن
- «شىنجاڭ ساقچى ئىنستىتۇتى» يېتىشتۈرگەن ئۇيغۇر تىللىق خىتاي ساقچىلىرىنىڭ ۋەزىپىسى نېمە؟
- د ئۇ ق رەئىسى دولقۇن ئەيسا 1988-يىلىدىكى ئۇيغۇر ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلار ھەرىكىتىنىڭ 36 يىللىقىنى ئەسلەپ ئۆتتى
- خۇدسون ئىنستىتۇتىدا «ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگەك خىرىسىغا تاقابىل تۇرۇش» ناملىق يىغىن چاقىرىلدى
- جېيمىس مىللۋارد: «خىتاينىڭ ‹شىنجاڭ ئەزەلدىن خىتاينىڭ ئايرىلماس بىر قىسمى› دېيىشى تارىخىي پاكىتلارغا ئۇيغۇن ئەمەس» -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- رابباي شمۇلىي: «ئۇيغۇرلارنىڭ دەردى بىزنىڭمۇ دەردىمىز! »
- «شىنجاڭ ساقچى ئىنستىتۇتى» نىڭ مەخسۇس ئۇيغۇر تىللىق خىتاي ساقچىلىرىنى تەربىيەلىشىدىكى مەقسەت نېمە؟
- سەئۇدى ئەرەبىستان بىلەن «تولۇق ھەمكارلىق» ئورنىتىۋاتقان خىتاي، ئامېرىكانىڭ ئورنىنى ئالالامدۇ؟
- «ياش سىياسەتچىلەر نېمە دەيدۇ» تېمىسىدىكى يىغىن ئۇيغۇر ياشلىرى ئۈچۈن بىر دەرسخانا بولدى
- ئىككى ئۆكتىچى پارتىيە خاقان فىداندىن خىتاي رەھبەرلىرى بىلەن ئۇيغۇرلار توغرىسىدا نېمىلەرنى دېيىشكەنلىكىنى سورىدى -
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- ئۇيغۇر ئانا تىلى ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنىدا ئانا تىل ئوقۇتۇش تەجرىبىلىرى تونۇشتۇرۇلدى
- مەدەنىيەت قىرغىنچىلىقى بىلەن ئەيىبلىنىۋاتقان خىتاي «شىنجاڭ ياخشى جاي» تەشۋىقاتىنى كۈچەيتكەن
- ئۇيغۇر مازارلىقى خىتاينىڭ تويلۇق رەسىم چۈشىدىغان ئورنىغا ئايلانغان
- ئەخمەتجان قاسىمى تاشكەنتكە ئوقۇشقا ئەۋەتكەن 30 ئەزىمەتنىڭ قىسمىتى (2) -
1955-يىلى 10-ئايدا خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارغا ئاپتونومىيە ھوقۇقى بېرىپ، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى قۇرۇلغاندىن كېيىن، مەزكۇر ياش زىيالىيلار ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆز ئېلىنى ئۆزلىرى ئىدارە قىلىدىغانلىقىنى ئاڭلاپ، ۋەتىنىگە قايتىپ ھەر ساھەنىڭ تەرەققىياتىغا ھەسسە قوشۇش ئارزۇسىدا بولدى. بۇ ۋاقىتتا ھەم سوۋېت-خىتاي ھەمكارلىقى كۈچىيىپ، سوۋېت رەھبىرى نىكىتا خرۇشوف زور ساندىكى مۇتەخەسسىسلەرنى، ئالىملارنى خىتايغا ياردەم بېرىشكە ئەۋەتىشنى باشلىغانىدى. ئەنە شۇ قاتاردا سوۋېت ئىتتىپاقى ھۆكۈمىتى بۇ ياشلارنىڭمۇ ۋەتىنىگە قايتىپ خىزمەت قىلىشىنى قارار قىلغان بولۇپ، بۇ 30 غا يېقىن زىيالىينىڭ مۇتلەق كۆپى ۋەتىنىگە ئاتلاندى.
-
بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر
=======================
- خىتاينىڭ تۇرپان تۈرمىسى ھەققىدە بىر ساختا ھۆججەتلىك فىلىم ئىشلەۋاتقانلىقى ئاشكارىلاندى
- ئۇيغۇر دىيارىدىكى ساقچى پونكىتلىرى ئەمدىلىكتە «شىنجاڭ ساياھەتچىلىكىنىڭ بىخەتەرلىكى» گە ماسلاشتۇرۇلغان
- ۋەتەن خەۋپسىزلىك مىنىستىرلىقى: «ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكىگە قىلچىمۇ رۇخسەت يوق!»
- مۇتەخەسسىسلەر: « ‹ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇقى سىياسىتى قانۇنى› نىڭ ئۇزارتىلىشى ئىنتايىن مۇھىم! »
- دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ 8-نۆۋەتلىك ۋەكىللىرىنى تىزىملاش ئىشلىرى باشلاندى
- «ئەيسا يۈسۈپ ئالىپتېكىننىڭ شەخسىي ئارخىپلىرى كاتالوگى» نەشر قىلىندى - Se mer
