Episoder
-
Kærlighedens Gerninger indeholder tre taler over det dobbelte kærlighedsbud (Matt 22,34-46), som Kierkegaard omtaler som den kongelige lov. I talerne betones ordene SKAL, NÆSTEN og DU. Pligten udgør både betingelsen for og formålet med kærlighed. Lyt med når Tonny Aagaard Olesen i samtale med Kristian Mejrup udlægger prædikenteksten i Søren Kierkegaards måske berømteste værk. 100924.
-
Kærlighedens Gerninger (1847) udkom det år, hvor Kierkegaard troede livet ville slutte. Værket er en svanesang i to dele: første del om loven, anden del om evangeliet; begge dele fyldt med overvejelser, som fortolker stribevis af berømte bibelord. Kærlighedens Gerninger indledes med en tale om træet, som kan kendes på dets frugt, hvilket er prædikenteksten på ottende søndag efter trinitatis (1trk). Lyt med når Tonny Aagaard Olesen i samtale med Kristian Mejrup udlægger Søren Kierkegaards måske berømteste værk. 100924.
-
Mangler du episoder?
-
Nok skrev Kierkegaard tekster, hvori han udlagde prædikentekster, men kun sjældent prædikede han selv. Hans opbyggelige forfatterskab giver os indtryk af, hvordan han ville skrue en prædiken sammen. Tonny Aagaard Olesen udfolder to taler med eksempler på, hvad Kierkegaard ville have sagt i en prædiken på den sidste søndag i kirkeåret i anden tekstrække. Den første tale stammer fra Lidelsernes Evangelium; den anden var en fredagsprædiken, han faktisk holdt i Vor Frue Kirke i København 1847.
-
Hvad skal man prædike over Langfredag? Sognepræst Iben Bager kommer med kvalificerede anbefalinger på baggrund af læsning af teologen N.T. Wright (1948-), som mener, at det kristne kors i dag er blevet for småt. Kristian Mejrup har fundet 17 langfredagsprædikener frem fra årene 1959-1979 fra Johannes Esbechs (1934-2023) prædikenarkiv. I denne optagelse taler vi om teologiske faldgruber som moralisering, paganisering og platonisering, og om prædikenemner og liturgisk praksis på den mørkeste dag i kirkeåret.
-
Søren Kierkegaard prædikede af gode grunde aldrig selv over tekster i anden tekstrække, men i Lidelsernes Evangelium udlagde han perikopen fra Luk 14 med Jesus' ord om at hade sin familie og Kristi efterfølgelse . Den tekst har siden 1880'erne været prædikentekst til anden søndag efter trinitatis (2trk). Kierkegaard skrev Lidelsernes Evangelium i en tid, hvor Danmarks første satireblad, Corsaren, havde vendt ironien mod mesteren selv. Tonny Aagaard Olesen indfører os i Kierkegaards univers i en samtale med Kristian Mejrup
-
For Niels Hemmingsen (1513-1600) handlede den lutherske reformationen både om teologi og om samfundstænkning, om livsanskuelse og livspraksis. I hans prædiken til 2. søndag efter helligtrekonger (Joh 2 ) udfolder han sit syn på ægteskabet. Ægteskabet opfattes både som en samfundskontrakt, en motor for endrægtighed og en guddommelig ordning, hvor vand kan forvandles til vin, så medgangen bliver større end modgangen. Mattias Sommer Bostrup, adjunkt i kirkehistorie i Aarhus og specialist i reformationshistorien, indfører os i Hemmingsens reformatoriske univers. Med i samtalen er Kristian Mejrup.
-
Peder Palladius (1503-1560) var den første af sin slags. I 1537 udnævntes han som den første lutherske biskop på dansk jord. Arbejdet indebar omskoling af landets præster til den nye troslære, inspektion af kirkebygninger og oplæring af menighedslivet på landet og i byerne. I 1555 udgav han en serie af 16 prædikener: Den overmåde herlige historie om vor Herre Jesu Kristi ærefulde Forklarelse på Thabor Bjerg, som er prædikenteksten til sidste søndag efter helligtrekonger. Prædikenserien forgrener sig og skaber bro mellem højt og lavt, fortid og nutid, GT og NT. Den skaber også konkrete billeder på tredje trosartikels vanskelige ord om de helliges forsamling, legemets opstandelse og det evige liv. Palladius viser således, hvordan opfattelsen af hellige steder, rum og mennesker sker i overensstemmelse med den nye protestantiske lære. Lasse Rødsgaard Lauesen og Kristian Mejrup finder vej igennem Palladius' 16 prædikener på 22 minutter.
-
I slutningen af 1800-tallet udkom antologier med prædikener til den nye tekstrække. De stammede fra præster, provster og biskopper, som forholdt sig til de teologiske fløje, som var opstået mellem de grundtvigske, indre mission og dem, der foretrak et tredje sted. I denne podcast udlægges to prædikener til Palmesøndag (2trk). Den ene er af Peter Barsøe (1864-1946) og udkom i prædikenantologien ”Et Kirkeaar i Prædikener” fra 1895. Den anden er af provst og tidligere feltpræst, Erik Høyer Møller (1818-1904), udkom i samlingen ”Vejen, Sandheden og Livet” fra 1888. Thomas Hårbøl, Kristian Mejrup og Rasmus Markussen udlægger prædikenerne.
-
Løgstrups prædikener var et laboratorium for hans teologi. I 1940 prædikede han over teksten til trinitatis søndag (2trk). Indledningsvist udlægges missionsbefalingen og efterfølgende udfolder han en konsistent minimalistisk kirkeforståelse: Kirkens opgave er gudstjenesten. Samtidig er sang, hvad enten den lyder i verden eller i kirken, en udkoblingsmulighed fra planer og mål. Kjeld Slot Nielsen, lektor ved Pastoralseminariet, fortolker Løgstrups prædiken i en samtale med Kristian Mejrup.
-
Grundtvigs Mageløse Opdagelse blev et værn mod bibelfundamentalisme og mod tidens rationalisme. Opdagelsen kom ikke som ved et trylleslag, men gennem arbejde med prædikener, poetiske bekendelsesformuleringer og studier af kirkefaderen Irenæus. Anders-Christian Jakobsen, professor i Dogmatik ved Aarhus Universitet, fortæller i denne podcast om det mageløse gennembrud, som fandt sted i sommeren 1825, mellem to prædikener over teksten til 8. søndag efter trinitatis om de falske profeter. Med i samtalen er Kristian Mejrup.
-
Som præst ved det Kongelige Vajsenhus i København havde Enevold Ewald (1696-1754) samvittighedskvaler ved at tilsige andre syndsforladelse. Hvordan kan man være sikker på andres anger? Kongen fritog Ewald fra den del af præstearbejdet og som ærlig forvalter indrettede Ewald sine prædikener, så de indeholdt en vejledning til menigheden om, hvordan man træner sig selv i bodfærdighed. Problemet med absolutionen blev således løst gennem prædikener. Sigrid Nielsby Christensen sætter os ind i Ewalds pietistiske teologi og udlægger sammen med Kristian Mejrup en prædiken fra 1742 om den uærlige godsforvalter.
-
Er det tale om bårne børn eller førte slaver, som Jesus velsigner i Mark 10? Gitte Buch-Hansen, bibelforsker og hjælpepræst, leverer en spritny fortolkning af en klassisk tekst, som indgår i folkekirkens dåbsritual. Det græske ord (paidion, paidia), som ligger til grund for oversættelsen af ”lad de små børn komme til mig”, kan nemlig betyde begge dele. Bibelforskeren argumenterer imidlertid for, at det er slaverne, som Markus har i tankerne. Hvilke konsekvenser denne læsning får, drøftes i en samtale med Kristian Mejrup. 110324
-
Gud må gerne ændre lidt på historien, give os mere tid til at få olie på lampen og lade kirken virke som stormagt i en tid præget af krig og krise. Munks adventsprædiken (2sia, 2trk) fra 1943 er en af de sidste, han holdt. Han taler om martyrsind, om kirkens opgave: at aktualisere evigheden i øjeblikket, og om tiltroen til den danske ungdom. Historiker og projektleder for Danske Talers prædikenindsamlingsprojekt, Lasse Bruun Jonassen, og studentermedarbejder og teologistuderende Christian Malund Jalk er med i samtale med Kristian Mejrup. 110324.
-
I 1844 var Grundtvig på randen af sammenbrud. I sin prædiken gør Grundtvig Jesus’ afskedsord fra Johs 16,16 til sine egne afskedsord med menigheden på Vartov. Få dage efter måtte han på rekreationsophold, hvor han digter salmen Sov sødt barnlille. På den måde får han løst det problem, han havde formuleret i sin prædiken. Martin Wemmelund tager os med ind i Grundtvigs kriseramte og poetiske univers. Med i samtalen er Kristian Mejrup. 060224.
-
Carl Moe (1848-1927), Harboørepræst berømt og berygtet for sin hvasse tunge og blide øjne. I dette afsnit undersøger vi Moes prædiken til 1. søndag efter helligtrekonger (2trk) ”Børnene og Guds rige” over Mark 10,13-16. Vi hører om dåben og om det forældreansvar som følger, og som selv ikke bibelens troshelte evnede. Vi hører om faren, der lurer, hvis man ikke slipper ud af uopmærksomhedsdøsen. Med i samtalen er sognepræsterne Thomas Hårbøl, Rasmus Markussen og Kristian Mejrup. 310124.
-
Tonny Aagaard Olesen udlægger Søren Kierkegaards 13-siders lange prædiken til 4. søndag i advent (2.trk). Det handler om forholdet mellem Johannes Døberen og Jesus, den nedgående og den opgående sol. Samtidig antydes Kierkegaards egen situation som identificerbar med Døberens. Kierkegaard har givet sin forlovede videre til en anden og må derfor nu finde glæden i at være brudgommens ven.
-
Arne Mårup udlægger en velstruktureret prædiken af Hans Jakob Falk (1909-1999), som var radioprædikant og sognepræst først i Christianskirken i Aarhus og siden domprovst ved Skt. Knuds Kirke i Odense. Falks prædiken til første søndag i advent (2trk) handler om, at der sker ingenting, hverken da Jesus prædikede i synagogen, og når præster i dag ved kirkeårets begyndelse gør kunsten efter. Dog lyder ordet, og det gør en forskel. Med i samtalen er Kristian Mejrup. 201023.
-
Tonny Aagaard Olesen udlægger Søren Kierkegaards prædiken til julesøndag, som handler om Simeon og Annas profetiske reaktioner på Jesusbarnet (Luk 2). For Kierkegaard står Anna fadder til forventningen. Hun er et forbillede på tålmodighed. Trådene mellem de pseudonyme eksperimenter og de opbyggelige taler knyttes kyndigt sammen. Vi hører om et prædiken i et filosofisk bad. Med i samtalen er Kristian Mejrup. 011123.
-
Kirkehistoriker Rasmus H.C. Dreyer præsenterer en prædiken af Niels Lassen Holm (1769-1839), som virkede som præst i Nordjylland og på Færøerne. Holms prædikener var samlet i en prædikenbog, som blev fundet i et chatol. Hans prædiken over helbredelsen af den døvstumme (Mark 7) var både holdt i Skyum-Hørdum og i Kvivik på Færøerne. Den giver et indblik i, hvordan en prædiken blev stykket sammen i år 1800. Prædikanten lægger vægt på bøn og fortolker den døvstumme som en sømand, som reddes ud af havsnød. Med i samtalen er Kristian Mejrup. 261023.
-
Præsten på det Kongelige Vajsenhus Enevold Ewald (1696-1754) satte sig for i sine prædikener at gennemgå Mosebøgerne. Resultatet udgav han i en fembinds prædikenharmoni i årene 1744-1761. I sin prædiken til Palmesøndag 1739 er fokus på det rivaliserende forhold mellem halvbrødrene Isak og Ismael (1 Mos 21,9-13). Det anvender Ewald til at spørge sine tilhører om deres åndelige slægtstavle. Optagelsen er fra en højskoledag om pietismen i Thomas Kingos Kirke. Med i samtalen er Johanne Langkjær Fårup, Sigrid Nielsby Christensen, Kristian Mejrup, Lars Cyril Nørgaard og Anna Jensen. 071023.
- Se mer