Episoder
-
Derde van drie lezingen over de Boeddha en het boeddhisme. Het boeddhisme is géén religieuze of mystieke leer of praktijk, maar is op de eerste plaats een levenskunst, een humanisme, een praktische existentiële filosofie, gebaseerd op redelijkheid, niet op het geloof in een godheid of een hiernamaals. Net zoals bv. de relativiteitstheorie van Einstein, lijkt het boeddhisme aanvankelijk vreemd en moeilijk omdat de uitspraken van de Boeddha zo radicaal zijn en ingaan tegen het zwaartekrachtveld van onze gewoonten en ons intuïtieve 'weten', met name wat betreft het lijden. Net zoals de relativiteitstheorie een eenvoudige, compacte en elegante formulering van het fysieke universum is, is het boeddhisme dat voor het mentale universum en het leven van de geest. Maar net zoals met de relativiteitstheorie wordt de echte schoonheid en diepte pas duidelijk als men de eenvoudige, compacte en elegante formuleringen echt begrepen en geïntegreerd heeft en net zoals de relativiteitstheorie kan men het boeddhisme steeds weer opnieuw bestuderen en altijd weer dieper begrijpen.
De essentie van het boeddhisme is zeker de visie op het lijden, zoals vervat in de vier nobele waarheden: de onvermijdelijke realiteit van het lijden, de oorzaak van het lijden, het beëindigen van het lijden en het pad naar een vredevolle geest.
Mindfulness is een contemplatieve bewustzijnspraktijk die vooral in het Oosten werd ontwikkeld, maar die recenter - onder meer onder impuls van Jon Kabat-Zinn en de onlangs overleden Thich Nhat Hanh - ook door de westerse psychologie en psychotherapie werd ontdekt als een bijzonder interessante methode om tot meer welzijn te komen. Mindfulness komt in wezen neer op het leren beoefenen van de dharma, d.i. de leer van de Boeddha, hoofdzakelijk in de vorm van bewustwording, inzicht en meditatie. Bij meditatie moet niet op de eerste plaats aan kussentjes, kaarsjes, wierook of belletjes gedacht worden, maar aan een praktische, filosofische, beschouwende levenswijze en het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen welzijn in het leven van elke dag. De bedoeling van meditatie is niet gedachten en emoties te bedwingen of te controleren, maar te beletten door gedachten en emoties gecontroleerd te worden. Het komt neer op het inzicht dat gedachten op de eerste plaats alleen maar gedachten zijn, dat wil zeggen zuiver psychische gebeurtenissen die niet noodzakelijk naar een actuele realiteit verwijzen, en dat emoties in de meeste gevallen reacties op gedachten zijn. Door deze inzichten ontstaat de mogelijkheid gedachten en emoties te creëren die ons groter maken en ons welzijn vergroten.De uiteindelijke bedoeling is in het dagelijkse leven een houding van welwillendheid, sereniteit en welzijn te gaan beoefenen.Ook bij coaching en therapie kan mindfulness een belangrijke rol spelen. Eindelijk komt men ook in het westen tot het inzicht dat de meeste problemen niet verdwijnen of opgelost worden door ze te bevechten of te bestrijden, maar dat een houding van ‘peace of mind’ en van sereniteit veel effectiever blijkt te zijn.
-
Gerbert en Arne over recht en emotie, over bestraffing en genoegdoening, en over de klassemaatschappij en klassejustitie.Justitie heeft niet tot taak benadeelde partijen emotionele genoegdoening te verschaffen, maar wel de waarden van de samenleving duidelijk te maken.
Bestraffing is in feite het vergelden van onrecht met onrecht en van lijden met lijden.
Bestraffing leidt niet tot meer volwassenheid, redelijkheid, verantwoordelijkheid en moraliteit maar tot een gedrag dat gericht is op het vermijden van bestraffing.
Dat is ook zo in de opvoeding.Het verwerkingsproces van de benadeelden kan ook niet afhankelijk zijn van de bestraffing van de dader of van zijn verdere gedrag.
Hebben wij te maken met een klassejustitie? Jazeker, want wij leven in een klassemaatschappij.
-
Mangler du episoder?
-
Tweede van drie lezingen over de Boeddha en het boeddhisme. Het boeddhisme is géén religieuze of mystieke leer of praktijk, maar is op de eerste plaats een levenskunst, een humanisme, een praktische existentiële filosofie, gebaseerd op redelijkheid, niet op het geloof in een godheid of een hiernamaals. Net zoals bv. de relativiteitstheorie van Einstein, lijkt het boeddhisme aanvankelijk vreemd en moeilijk omdat de uitspraken van de Boeddha zo radicaal zijn en ingaan tegen het zwaartekrachtveld van onze gewoonten en ons intuïtieve 'weten', met name wat betreft het lijden. Net zoals de relativiteitstheorie een eenvoudige, compacte en elegante formulering van het fysieke universum is, is het boeddhisme dat voor het mentale universum en het leven van de geest. Maar net zoals met de relativiteitstheorie wordt de echte schoonheid en diepte pas duidelijk als men de eenvoudige, compacte en elegante formuleringen echt begrepen en geïntegreerd heeft en net zoals de relativiteitstheorie kan men het boeddhisme steeds weer opnieuw bestuderen en altijd weer dieper begrijpen.
De essentie van het boeddhisme is zeker de visie op het lijden, zoals vervat in de vier nobele waarheden: de onvermijdelijke realiteit van het lijden, de oorzaak van het lijden, het beëindigen van het lijden en het pad naar een vredevolle geest.
Mindfulness is een contemplatieve bewustzijnspraktijk die vooral in het Oosten werd ontwikkeld, maar die recenter - onder meer onder impuls van Jon Kabat-Zinn en de onlangs overleden Thich Nhat Hanh - ook door de westerse psychologie en psychotherapie werd ontdekt als een bijzonder interessante methode om tot meer welzijn te komen. Mindfulness komt in wezen neer op het leren beoefenen van de dharma, d.i. de leer van de Boeddha, hoofdzakelijk in de vorm van bewustwording, inzicht en meditatie. Bij meditatie moet niet op de eerste plaats aan kussentjes, kaarsjes, wierook of belletjes gedacht worden, maar aan een praktische, filosofische, beschouwende levenswijze en het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen welzijn in het leven van elke dag. De bedoeling van meditatie is niet gedachten en emoties te bedwingen of te controleren, maar te beletten door gedachten en emoties gecontroleerd te worden. Het komt neer op het inzicht dat gedachten op de eerste plaats alleen maar gedachten zijn, dat wil zeggen zuiver psychische gebeurtenissen die niet noodzakelijk naar een actuele realiteit verwijzen, en dat emoties in de meeste gevallen reacties op gedachten zijn. Door deze inzichten ontstaat de mogelijkheid gedachten en emoties te creëren die ons groter maken en ons welzijn vergroten.De uiteindelijke bedoeling is in het dagelijkse leven een houding van welwillendheid, sereniteit en welzijn te gaan beoefenen.Ook bij coaching en therapie kan mindfulness een belangrijke rol spelen. Eindelijk komt men ook in het westen tot het inzicht dat de meeste problemen niet verdwijnen of opgelost worden door ze te bevechten of te bestrijden, maar dat een houding van ‘peace of mind’ en van sereniteit veel effectiever blijkt te zijn.
-
Eerste van drie lezingen over het boeddhisme.Het boeddhisme is géén religieuze of mystieke leer of praktijk, maar is op de eerste plaats een levenskunst, een humanisme, een praktische existentiële filosofie, gebaseerd op redelijkheid, niet op het geloof in een godheid of een hiernamaals. Net zoals bv. de relativiteitstheorie van Einstein, lijkt het boeddhisme aanvankelijk vreemd en moeilijk omdat de uitspraken van de Boeddha zo radicaal zijn en ingaan tegen het zwaartekrachtveld van onze gewoonten en ons intuïtieve 'weten', met name wat betreft het lijden. Net zoals de relativiteitstheorie een eenvoudige, compacte en elegante formulering van het fysieke universum is, is het boeddhisme dat voor het mentale universum en het leven van de geest. Maar net zoals met de relativiteitstheorie wordt de echte schoonheid en diepte pas duidelijk als men de eenvoudige, compacte en elegante formuleringen echt begrepen en geïntegreerd heeft en net zoals de relativiteitstheorie kan men het boeddhisme steeds weer opnieuw bestuderen en altijd weer dieper begrijpen.
De essentie van het boeddhisme is zeker de visie op het lijden, zoals vervat in de vier nobele waarheden: de onvermijdelijke realiteit van het lijden, de oorzaak van het lijden, het beëindigen van het lijden en het pad naar een vredevolle geest.
Mindfulness is een contemplatieve bewustzijnspraktijk die vooral in het Oosten werd ontwikkeld, maar die recenter - onder meer onder impuls van Jon Kabat-Zinn en de onlangs overleden Thich Nhat Hanh - ook door de westerse psychologie en psychotherapie werd ontdekt als een bijzonder interessante methode om tot meer welzijn te komen. Mindfulness komt in wezen neer op het leren beoefenen van de dharma, d.i. de leer van de Boeddha, hoofdzakelijk in de vorm van bewustwording, inzicht en meditatie. Bij meditatie moet niet op de eerste plaats aan kussentjes, kaarsjes, wierook of belletjes gedacht worden, maar aan een praktische, filosofische, beschouwende levenswijze en het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen welzijn in het leven van elke dag. De bedoeling van meditatie is niet gedachten en emoties te bedwingen of te controleren, maar te beletten door gedachten en emoties gecontroleerd te worden. Het komt neer op het inzicht dat gedachten op de eerste plaats alleen maar gedachten zijn, dat wil zeggen zuiver psychische gebeurtenissen die niet noodzakelijk naar een actuele realiteit verwijzen, en dat emoties in de meeste gevallen reacties op gedachten zijn. Door deze inzichten ontstaat de mogelijkheid gedachten en emoties te creëren die ons groter maken en ons welzijn vergroten.De uiteindelijke bedoeling is in het dagelijkse leven een houding van welwillendheid, sereniteit en welzijn te gaan beoefenen.Ook bij coaching en therapie kan mindfulness een belangrijke rol spelen. Eindelijk komt men ook in het westen tot het inzicht dat de meeste problemen niet verdwijnen of opgelost worden door ze te bevechten of te bestrijden, maar dat een houding van ‘peace of mind’ en van sereniteit veel effectiever blijkt te zijn.
-
De evolutietheorie is zonder meer de meest fascinerende, de meest diepgravende en de meest omvattende theorie over het leven op aarde, inclusief de mens. De mens verschijnt er als het (voorlopig) laatste artefact van een proces dat ca 3,5 miljard jaar geleden is begonnen als een lange en moeizame opwaartse klim uit de oersoep. Het leven is inderdaad het wonderlijke verschijnsel dat orde creëert uit chaos en daardoor ingaat tegen de genadeloze, universele toename van entropie, zoals een boom altijd naar boven groeit, tegen de zwaartekracht in. Zoals Einstein ons leerde het universum beter te begrijpen, leerde Darwin ons het leven beter te begrijpen. In zijn publicatie uit 1859 toonde hij aan hoe deevolutie in staat is een prachtig en complex organisme te maken zonder voorafgaand plan of doel. Het leven en de evolutie is niet het werk van een Absolute Wijsheid, maar van een Absolute Onwetendheid. Of: hoe er sprake kan zijn van ontwerp zonder ontwerper, van deskundigheid zonder inzicht, en van een bedoeling zonder bedoeler.
De mens is een biologisch wezen en heel wat van zijn gedragingen hebben biologische wortels in een evolutionaire context. Zo is de mens ontstaan uit een natuur die allesbehalve vriendelijk en zachtaardig is, maar integendeel gekenmerkt is door gevaar, onrechtvaardigheid, leugens, bedrog, diefstal, misleiding, misbruik, dreiging, agressie, conflict en oorlog. De evolutie is bovendien alleen gericht op de overleving van het genetische patrimonium van de soort, niet op het vinden van de waarheid of het geluk van het individu. Integendeel: wie gelukkig zou zijn, riskeert onoplettend te worden en zou een gemakkelijke prooi voor roofdieren of vijanden zijn.
Wat kunnen we uit dit alles leren over de dynamiek van ons gedrag? In hoeverre bepaalt de evolutionaire logica ook nu nog onze emoties, ons denken, ons gedrag, onze zeden en gewoonten en onze wetgeving? De sporen van dat lange verleden zijn immers nog steeds terug te vinden in ons lichaam, in onze emotionele strategieën en in onze denkpatronen. De mens moet zich dan ook handhaven en staande houden tegen een regressieve, archaïsche, evolutionair bepaalde intuïtieve en emotionele zwaartekracht in, die oorzaak is van dystopische tendensen en verschijnselen als individueel en maatschappelijk onwelzijn.
Binnen de context van dat evolutionaire verleden kan de mens proberen een individueel verhaal te schrijven dat mogelijk tot welzijn of zelfs geluk van het individu zou kunnen leiden, maar vaak ook tot teleurstelling en lijden, waarbij niet over het hoofd mag worden gezien dat men niet alleen door het leven geselecteerd moet worden, maar ook door een seksuele partner om zich te kunnen voortplanten. Gelukkig beschikt de mens - in tegenstelling tot andere dieren - over een bewustzijn, waardoor hij een grote mate van zelfsturing en een ongehoorde vrijheid kan verwerven, inclusief de vrijheid en de intelligentie om zichzelf en de planeet te vernietigen. Daardoor rust op de mens ook een buitengewoon grote verantwoordelijkheid, waarvan vele mensen zich niet voldoende bewust zijn. Daarom is meer redelijkheid, moreel bewustzijn en levenskunst nodig.
Veel gedrag dat op het eerste gezicht moeilijk te begrijpen lijkt, wordt begrijpelijk(er) in het licht van de evolutionaire en biologische voorgeschiedenis. Zo kunnen de in ons onbewuste, automatische, emotionele brein opgeslagen overlevingsinstincten, evenals onze voortplantings- en paringsinstincten veel van de huidige menselijke gedragspatronen verklaren, niet alleen hebzucht en oorlog, maar ook bv. religie, complotdenken, pornografie en facebook.
Maar hoewel de mens onmiskenbaar in grote mate door de evolutie werd gecreëerd, kan hij door zijn unieke bewustzijn, zijn symbolische taal, zijn abstracte voorstellingsvermogen, zijn creativiteit en zijn opmerkelijke vrije wil, op dit evolutionaire fundament toch ook een belangrijk deel zelf creëren, met name de geestelijke wereld, de wereld van betekenissen en ervaringen.
-
Derde van drie lezingen over depressie en empowerment.Depressie wordt wel eens als de griep van de psychiatrie beschouwd. De cijfers betreffen bovendien alleen maar de officieel gediagnosticeerde gevallen, die als het tipje van de spreekwoordelijke ijsberg zijn, met daaronder een brede laag van mensen die weliswaar niet als ‘depressief’ worden beschouwd, maar die een leven van dofheid en vreugdeloosheid leiden. De WGO verwacht dan ook dat depressie het tweede belangrijkste probleem van volksgezondheid zal worden. Door de betrokkenen wordt de ervaring als uitermate moeilijk en pijnlijk beschreven, als een uitzichtloze donkere nacht, als een alles opslokkend zwart gat, bijna als een existentiële dood.Nu steeds duidelijker wordt dat de psychiatrie, meer bepaald het gebruik van antidepressiva, de gestelde verwachtingen niet voldoende kunnen inlossen, is ook het ziektemodel zelf op de helling komen te staan en is het dringend aangewezen op een andere manier over depressie en depressiviteit te gaan denken. Daarvoor zijn nieuwe en interessante inzichten voorhanden die in deze lezingen besproken zullen worden. Uit een depressie komen is immers niet het gevolg van een juiste ‘behandeling’ of een geslaagde ‘genezing’ maar van het aanleren van een filosofische mindfulness en een empowerend bewustzijn.Depressie geeft dan ook een boeiend inzicht in het functioneren van de mens en kan gezien worden als een kans om stil te staan en tot meer inzicht, veerkracht en levenskunst te komen. Als een bevrijdende en positieve desintegratie, als een winter die voorafgaat aan een lente, als een creatieve hopeloosheid, als de pijn bij de geboorte van een nieuw inzicht. Een omgewoelde aarde is immers het best in staat om het zaad van nieuw inzicht te ontvangen! Kahlil Gibran zei: “Pijn is het breken van de schaal rond het begrijpen.”Deze lezing is dan ook beslist niet alleen bedoeld voor mensen met een (al dan niet gediagnosticeerde) depressie of een burn-out, maar voor al wie in de mens geïnteresseerd is en voor iedereen die met meer bewustzijn, veerkracht, levensvreugde en enthousiasme wil leren leven!
-
Tweede van drie lezingen over depressie en empowerment.Depressie wordt wel eens als de griep van de psychiatrie beschouwd. De cijfers betreffen bovendien alleen maar de officieel gediagnosticeerde gevallen, die als het tipje van de spreekwoordelijke ijsberg zijn, met daaronder een brede laag van mensen die weliswaar niet als ‘depressief’ worden beschouwd, maar die een leven van dofheid en vreugdeloosheid leiden. De WGO verwacht dan ook dat depressie het tweede belangrijkste probleem van volksgezondheid zal worden. Door de betrokkenen wordt de ervaring als uitermate moeilijk en pijnlijk beschreven, als een uitzichtloze donkere nacht, als een alles opslokkend zwart gat, bijna als een existentiële dood.Nu steeds duidelijker wordt dat de psychiatrie, meer bepaald het gebruik van antidepressiva, de gestelde verwachtingen niet voldoende kunnen inlossen, is ook het ziektemodel zelf op de helling komen te staan en is het dringend aangewezen op een andere manier over depressie en depressiviteit te gaan denken. Daarvoor zijn nieuwe en interessante inzichten voorhanden die in deze lezingen besproken zullen worden. Uit een depressie komen is immers niet het gevolg van een juiste ‘behandeling’ of een geslaagde ‘genezing’ maar van het aanleren van een filosofische mindfulness en een empowerend bewustzijn.Depressie geeft dan ook een boeiend inzicht in het functioneren van de mens en kan gezien worden als een kans om stil te staan en tot meer inzicht, veerkracht en levenskunst te komen. Als een bevrijdende en positieve desintegratie, als een winter die voorafgaat aan een lente, als een creatieve hopeloosheid, als de pijn bij de geboorte van een nieuw inzicht. Een omgewoelde aarde is immers het best in staat om het zaad van nieuw inzicht te ontvangen! Kahlil Gibran zei: “Pijn is het breken van de schaal rond het begrijpen.”Deze lezing is dan ook beslist niet alleen bedoeld voor mensen met een (al dan niet gediagnosticeerde) depressie of een burn-out, maar voor al wie in de mens geïnteresseerd is en voor iedereen die met meer bewustzijn, veerkracht, levensvreugde en enthousiasme wil leren leven!
-
Eerste van drie lezingen over depressie en empowerment.Depressie wordt wel eens als de griep van de psychiatrie beschouwd. De cijfers betreffen bovendien alleen maar de officieel gediagnosticeerde gevallen, die als het tipje van de spreekwoordelijke ijsberg zijn, met daaronder een brede laag van mensen die weliswaar niet als ‘depressief’ worden beschouwd, maar die een leven van dofheid en vreugdeloosheid leiden. De WGO verwacht dan ook dat depressie het tweede belangrijkste probleem van volksgezondheid zal worden. Door de betrokkenen wordt de ervaring als uitermate moeilijk en pijnlijk beschreven, als een uitzichtloze donkere nacht, als een alles opslokkend zwart gat, bijna als een existentiële dood.Nu steeds duidelijker wordt dat de psychiatrie, meer bepaald het gebruik van antidepressiva, de gestelde verwachtingen niet voldoende kunnen inlossen, is ook het ziektemodel zelf op de helling komen te staan en is het dringend aangewezen op een andere manier over depressie en depressiviteit te gaan denken. Daarvoor zijn nieuwe en interessante inzichten voorhanden die in deze lezingen besproken zullen worden. Uit een depressie komen is immers niet het gevolg van een juiste ‘behandeling’ of een geslaagde ‘genezing’ maar van het aanleren van een filosofische mindfulness en een empowerend bewustzijn.Depressie geeft dan ook een boeiend inzicht in het functioneren van de mens en kan gezien worden als een kans om stil te staan en tot meer inzicht, veerkracht en levenskunst te komen. Als een bevrijdende en positieve desintegratie, als een winter die voorafgaat aan een lente, als een creatieve hopeloosheid, als de pijn bij de geboorte van een nieuw inzicht. Een omgewoelde aarde is immers het best in staat om het zaad van nieuw inzicht te ontvangen! Kahlil Gibran zei: “Pijn is het breken van de schaal rond het begrijpen.”Deze lezing is dan ook beslist niet alleen bedoeld voor mensen met een (al dan niet gediagnosticeerde) depressie of een burn-out, maar voor al wie in de mens geïnteresseerd is en voor iedereen die met meer bewustzijn, veerkracht, levensvreugde en enthousiasme wil leren leven!
-
Vijfde in een reeks van vijf lezingen van Deel II van de Strategie van het Geluk.
In Deel I van deze lezingenreeks werd specifiek aandacht besteed aan de eerste belangrijke vraag van levenskunst, met name het omgaan met diverse vormen van lijden en het creëren van de ervaring van vrede en geluk op basis van mindfulness (aandacht, bewustzijn, aanvaarding) en heartfulness (mededogen, ‘compassion’).
In Deel II wordt levenskunst verder uitgediept om met meer wijsheid en resourcefulness (vaardigheid, veerkracht, ‘empowerment’) met het leven om te gaan. Hoe kunnen we op grond van eigen inzichten en waarden meer inhoud en vorm geven en het beste en het grootste in onszelf wakker maken? Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan meer interactieve, communicatieve en sociale vaardigheden en perspectieven. De mens leeft immers nooit alleen en het is wenselijk meer in synergie met de kracht, de inspiratie en de visie van anderen te leren leven in plaats van in afzondering, conflict en strijd.
De Strategie van het Geluk is een filosofische en spirituele reisapotheek, een deskundigheidsverhogend welzijnspakket met een synthese van elementen uit het hedendaagse Westerse denken en de tijdloze wijsheid uit Oosterse en andere culturen, om de kleine en grote tragedies van het leven positiever en met meer lichtheid te benaderen.
Het gaat niet om magische technieken, mirakelremedies, tegeltjeswijsheden of (pseudo)spirituele vluchtwegen, maar om inspirerende ideeën die duurzaam werken voor eenieder die beperkende overtuigingen wil laten varen en de moeite wil nemen met nieuwe ogen naar het leven te kijken.
Het gaat om het aanreiken van bevrijdende en empowerende inzichten die de deur openen naar het creëren van nieuwe ervaringen.
-
Vierde in een reeks van vijf lezingen van Deel II van de Strategie van het Geluk.
In Deel I van deze lezingenreeks werd specifiek aandacht besteed aan de eerste belangrijke vraag van levenskunst, met name het omgaan met diverse vormen van lijden en het creëren van de ervaring van vrede en geluk op basis van mindfulness (aandacht, bewustzijn, aanvaarding) en heartfulness (mededogen, ‘compassion’).
In Deel II wordt levenskunst verder uitgediept om met meer wijsheid en resourcefulness (vaardigheid, veerkracht, ‘empowerment’) met het leven om te gaan. Hoe kunnen we op grond van eigen inzichten en waarden meer inhoud en vorm geven en het beste en het grootste in onszelf wakker maken? Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan meer interactieve, communicatieve en sociale vaardigheden en perspectieven. De mens leeft immers nooit alleen en het is wenselijk meer in synergie met de kracht, de inspiratie en de visie van anderen te leren leven in plaats van in afzondering, conflict en strijd.
De Strategie van het Geluk is een filosofische en spirituele reisapotheek, een deskundigheidsverhogend welzijnspakket met een synthese van elementen uit het hedendaagse Westerse denken en de tijdloze wijsheid uit Oosterse en andere culturen, om de kleine en grote tragedies van het leven positiever en met meer lichtheid te benaderen.
Het gaat niet om magische technieken, mirakelremedies, tegeltjeswijsheden of (pseudo)spirituele vluchtwegen, maar om inspirerende ideeën die duurzaam werken voor eenieder die beperkende overtuigingen wil laten varen en de moeite wil nemen met nieuwe ogen naar het leven te kijken.
Het gaat om het aanreiken van bevrijdende en empowerende inzichten die de deur openen naar het creëren van nieuwe ervaringen.
-
Opvoeding is een verpletterende verantwoordelijkheid, onder meer door het gegeven dat de mens van alle dieren in de minst volgroeide toestand ter wereld komt. Daardoor heeft hij nog heel veel te leren zodat de opvoeding bij de mens een uitzonderlijk belangrijke rol speelt.
Volwassenen moeten dan ook uitkijken waar ze lopen, want een kind zal zijn voetjes in hun voetsporen zetten.
Kinderen die onvoldoende leren dat ze welkom zijn en dat ze het leven met vertrouwen tegemoet kunnen zien, worden vaak volwassenen die tot op oudere leeftijd de goedkeuring van hun ouders blijven zoeken of gekweld worden door de vraag of ze wel goed genoeg zijn. Een bewustzijn dat door deze vraag gegijzeld wordt, is nauwelijks beschikbaar voor andere taken of bezigheden.
Kinderen zijn onvermijdelijk opgesloten en gevangen in een kerngezinnetje bij mensen die ze niet gekozen hebben, op een plaats die ze niet gekozen hebben en krijgen een opvoeding waar ze niet voor gekozen hebben.
In onze samenleving worden kinderen vaak samengebracht in voorzieningen waar ze 'opgevangen' worden zodat ouders ervan verlost worden en zich met belangrijker zaken kunnen bezighouden. Daardoor zien kinderen hun ouders soms nog maar enkele uren per dag en blijven gespeend van het contact met volwassenen dat ze nochtans nodig hebben om zelf naar volwassenheid te kunnen opgroeien.
Aan het andere uiteinde van het leven worden ook ouderen en bejaarden samengebracht in opvang-, rust- of verzorgingstehuizen met vrijwel geen contact meer met de rest van de samenleving. Daardoor verliezen zij ook elke zin in het leven en vragen zij zich af waartoe ze er nog moeten zijn en of ze niet alleen maar een last zijn. Hun rol zou nochtans duidelijk moeten zijn: het doorgeven van wijsheid, zin en betekenis van het leven. Jongeren zijn beter in technologie maar ouderen zouden beter moeten zijn in levenswijsheid. Vele ouderen hebben in onze samenleving echter zelf niet de kans gehad veel wijsheid op te doen.
Daardoor valt het normale intergenerationele verloop van het leven vrijwel stil, met name het in de loop van de jaren opdoen van wijsheid uit eigen ervaring en uit die van anderen, waarna deze wijsheid kan terugstromen naar jongeren. Eenvoudiger gezegd: om een kind op te voeden, is een heel dorp nodig.
Levenskunst en levenswijsheid zijn daardoor in onze samenleving niet ingebed en maken nagenoeg geen deel uit van het bewustzijn van de hedendaagse mens. Opvoeden tot volwassenheid en zelfredzaamheid heeft plaats gemaakt voor een steeds clichématiger kwetsbaarheidscultus en adoratie van sentimentaliteit.
Het gevolg is dat mensen met normale levensproblemen niet terecht kunnen bij medemensen maar dat vrijwel onmiddellijk gesproken wordt van 'psychische problemen' waarvoor 'gespecialiseerde zorg' noodzakelijk is. Met de gekende wachtlijsten als gevolg. Daarbij komt het niet zelden voor dat ouderen met levensvragen 'opgevangen' worden door jongeren met een indrukwekkend diploma en veel diagnostische kennis en uitgerust met gevalideerde protocols en trajecten, maar met bijzonder weinig levenservaring of wijsheid.Wij hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden. Het is al uitgevonden. Ook veel wijsheid is al bedacht door grote geesten, schrijvers, denkers, filosofen uit heden of verleden, die het beschikbaar hebben gesteld via de boeken die zij geschreven hebben. Boeken kunnen belangrijker zijn dan psychologen of psychiaters.
-
Derde in een reeks van vijf lezingen van Deel II van de Strategie van het Geluk.
In Deel I van deze lezingenreeks werd specifiek aandacht besteed aan de eerste belangrijke vraag van levenskunst, met name het omgaan met diverse vormen van lijden en het creëren van de ervaring van vrede en geluk op basis van mindfulness (aandacht, bewustzijn, aanvaarding) en heartfulness (mededogen, ‘compassion’).
In Deel II wordt levenskunst verder uitgediept om met meer wijsheid en resourcefulness (vaardigheid, veerkracht, ‘empowerment’) met het leven om te gaan. Hoe kunnen we op grond van eigen inzichten en waarden meer inhoud en vorm geven en het beste en het grootste in onszelf wakker maken? Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan meer interactieve, communicatieve en sociale vaardigheden en perspectieven. De mens leeft immers nooit alleen en het is wenselijk meer in synergie met de kracht, de inspiratie en de visie van anderen te leren leven in plaats van in afzondering, conflict en strijd.
De Strategie van het Geluk is een filosofische en spirituele reisapotheek, een deskundigheidsverhogend welzijnspakket met een synthese van elementen uit het hedendaagse Westerse denken en de tijdloze wijsheid uit Oosterse en andere culturen, om de kleine en grote tragedies van het leven positiever en met meer lichtheid te benaderen.
Het gaat niet om magische technieken, mirakelremedies, tegeltjeswijsheden of (pseudo)spirituele vluchtwegen, maar om inspirerende ideeën die duurzaam werken voor eenieder die beperkende overtuigingen wil laten varen en de moeite wil nemen met nieuwe ogen naar het leven te kijken.
Het gaat om het aanreiken van bevrijdende en empowerende inzichten die de deur openen naar het creëren van nieuwe ervaringen.
-
Tweede in een reeks van vijf lezingen van Deel II van de Strategie van het Geluk.
In Deel I van deze lezingenreeks werd specifiek aandacht besteed aan de eerste belangrijke vraag van levenskunst, met name het omgaan met diverse vormen van lijden en het creëren van de ervaring van vrede en geluk op basis van mindfulness (aandacht, bewustzijn, aanvaarding) en heartfulness (mededogen, ‘compassion’).
In Deel II wordt levenskunst verder uitgediept om met meer wijsheid en resourcefulness (vaardigheid, veerkracht, ‘empowerment’) met het leven om te gaan. Hoe kunnen we op grond van eigen inzichten en waarden meer inhoud en vorm geven en het beste en het grootste in onszelf wakker maken? Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan meer interactieve, communicatieve en sociale vaardigheden en perspectieven. De mens leeft immers nooit alleen en het is wenselijk meer in synergie met de kracht, de inspiratie en de visie van anderen te leren leven in plaats van in afzondering, conflict en strijd.
De Strategie van het Geluk is een filosofische en spirituele reisapotheek, een deskundigheidsverhogend welzijnspakket met een synthese van elementen uit het hedendaagse Westerse denken en de tijdloze wijsheid uit Oosterse en andere culturen, om de kleine en grote tragedies van het leven positiever en met meer lichtheid te benaderen.
Het gaat niet om magische technieken, mirakelremedies, tegeltjeswijsheden of (pseudo)spirituele vluchtwegen, maar om inspirerende ideeën die duurzaam werken voor eenieder die beperkende overtuigingen wil laten varen en de moeite wil nemen met nieuwe ogen naar het leven te kijken.
Het gaat om het aanreiken van bevrijdende en empowerende inzichten die de deur openen naar het creëren van nieuwe ervaringen.
-
In de benadering van Gerbert Bakx is het boeddhisme op de eerste plaats een levenskunst, een humanisme, een praktische existentiële filosofie die niet gebaseerd is op het geloof in een goddelijke voorziening of een hiernamaals, niet op de klassieke wortel van een beloning in een hypothetische hemel of op de stok van een mogelijk verblijf in de hel, maar op de menselijke vermogens die hier en nu aanwezig zijn.
Net zoals de relativiteitstheorie een eenvoudige, compacte en elegante formulering van het fysieke universum is, is het boeddhisme dat voor het mentale universum en het leven van de geest. En net als de relativiteitstheorie van Einstein lijkt het boeddhisme aanvankelijk vreemd en moeilijk omdat de uitspraken van de Boeddha zo radicaal zijn en ingaan tegen het zwaartekrachtveld van onze gewoonten en ons intuïtieve 'weten', met name wat betreft het lijden. Maar net als met de relativiteitstheorie wordt de echte schoonheid en diepte pas duidelijk als men de duidelijke, heldere en indringende formuleringen echt begrepen en geïntegreerd heeft en net zoals de relativiteitstheorie kan men het boeddhisme steeds weer opnieuw bestuderen en altijd weer dieper begrijpen.
Mindfulness is geen leer maar is (net als de westerse wetenschap) een methode, met name een contemplatieve onderzoeksmethode van de interne ervaring, die vooral in het Oosten werd ontwikkeld, maar die recenter - onder meer onder invloed van Jon Kabat-Zinn en de onlangs overleden Thich Nhat Hanh - ook door de westerse psychologie en psychotherapie werd ontdekt als een bijzonder interessante methode om tot meer welzijn te komen. Mindfulness komt in wezen neer op het leren beoefenen van de dharma, d.i. de leer van de Boeddha, hoofdzakelijk in de vorm van bewustzijn en meditatie.
Bij meditatie moet niet op de eerste plaats aan kussentjes, kaarsjes, wierook of belletjes gedacht worden, maar aan een praktische, filosofische, beschouwende levenswijze en aan het nemen van verantwoordelijkheid voor het eigen welzijn in het leven van elke dag. De bedoeling van meditatie is niet gedachten en emoties te bedwingen of te controleren, maar te beletten door gedachten en emoties gecontroleerd te worden. Het komt neer op het inzicht dat gedachten op de eerste plaats alleen maar gedachten zijn, dat wil zeggen zuiver psychische gebeurtenissen die niet noodzakelijk naar een actuele realiteit verwijzen, en dat emoties in de meeste gevallen reacties op gedachten zijn.
Door deze inzichten ontstaat de mogelijkheid gedachten en emoties te creëren die ons groter maken en ons welzijn vergroten. De uiteindelijke bedoeling is in het dagelijkse leven een houding van welwillendheid, sereniteit en welzijn te gaan beoefenen. Ook bij coaching en therapie kan mindfulness een belangrijke rol spelen.
Eindelijk komt men ook in het westen tot het inzicht dat de meeste problemen niet verdwijnen of opgelost worden door vechten en strijden.
Een houding van ‘peace of mind’ en van sereniteit blijkt veel effectiever te zijn.
-
In Deel I van deze lezingenreeks werd specifiek aandacht besteed aan de eerste belangrijke vraag van levenskunst, met name het omgaan met diverse vormen van lijden en het creëren van de ervaring van vrede en geluk op basis van mindfulness (aandacht, bewustzijn, aanvaarding) en heartfulness (mededogen, ‘compassion’).
In Deel II wordt levenskunst verder uitgediept om met meer wijsheid en resourcefulness (vaardigheid, veerkracht, ‘empowerment’) met het leven om te gaan. Hoe kunnen we op grond van eigen inzichten en waarden meer inhoud en vorm geven en het beste en het grootste in onszelf wakker maken? Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan meer interactieve, communicatieve en sociale vaardigheden en perspectieven. De mens leeft immers nooit alleen en het is wenselijk meer in synergie met de kracht, de inspiratie en de visie van anderen te leren leven in plaats van in afzondering, conflict en strijd.
De Strategie van het Geluk is een filosofische en spirituele reisapotheek, een deskundigheidsverhogend welzijnspakket met een synthese van elementen uit het hedendaagse Westerse denken en de tijdloze wijsheid uit Oosterse en andere culturen, om de kleine en grote tragedies van het leven positiever en met meer lichtheid te benaderen.
Het gaat niet om magische technieken, mirakelremedies, tegeltjeswijsheden of (pseudo)spirituele vluchtwegen, maar om inspirerende ideeën die duurzaam werken voor eenieder die beperkende overtuigingen wil laten varen en de moeite wil nemen met nieuwe ogen naar het leven te kijken.
Het gaat om het aanreiken van bevrijdende en empowerende inzichten die de deur openen naar het creëren van nieuwe ervaringen.
-
De evolutie kan gezien worden als een proces van toename van kennis, intelligentie en bewustzijn.
Van de impliciete kennis bij amoeben, zonnebloemen en dieren, naar de expliciete kennis van de mens.
Alleen de mens weet dat hij weet en kan nadenken over zijn weten. Zijn kennis is expliciet. Door het expliciet worden van de kennis, wordt ze bewust en kan ze bewust aangewend worden. Daardoor wordt zij bereikbaar en inzetbaar om kennis op te bouwen, werktuigen en technische hulpmiddelen te vervaardigen, en geschiedenis, cultuur en moraliteit te ontwikkelen.
Nadenken over het eigen weten, komt neer op een transformatie naar een hoger niveau van abstractie. Dat is mogelijk door de taal. Door de taal kunnen, net als door de wiskunde, ervaringsgegevens getransformeerd worden naar een hoger niveau van abstractie. Op dat hogere niveau kunnen dan respectievelijk logische bewerkingen of wiskundige operaties uitgevoerd worden, waarna het verkregen resultaat terug kan getransformeerd worden naar het niveau van het concrete leven. Op die manier kan kennis opgebouwd worden.
Het ontstaan en de ontwikkeling van intelligentie en bewustzijn lijken emergente fenomenen te zijn, zoals het ontstaan van het leven zelf. Door zijn bewustzijn van de omgeving en van zichzelf beschikt de mens over een unieke vrijheid, onvoorspelbaarheid en verantwoordelijkheid.
Door over deze kennis en intelligentie na te denken, wordt ook duidelijk dat zij niet afhankelijk is van de aard van de drager en dat zij ook ingebouwd kan worden in technische apparaten. Dat is het begin van kunstmatige intelligentie.
Het is opmerkelijk hoe de mens altijd hulpmiddelen, gereedschappen, apparaten en machines heeft uitgevonden waarmee hij zijn eigen lichamelijke en mentale mogelijkheden voortdurend heeft uitgebreid, terwijl hij omgekeerd door nadenken over die artefacten steeds ook weer dingen over zichzelf ontdekt.
-
Derde lezing over angst in een reeks van drie.
Angst is universeel en altijd aanwezig, in alle tijden en in alle culturen. Angst is een probleem voor iedereen, maar niet iedereen heeft een angstprobleem.
In de angst komt de mens zichzelf tegen zoals haast nergens anders, tenzij in een toestand van depressie. Maar de moeilijkheden waarin de mens met zichzelf geconfronteerd wordt, zijn ook uitdagingen, mogelijkheden en leermomenten waarin de mens zichzelf beter kan leren kennen en voor zichzelf meer transparant kan worden. Dat geldt met name voor de vaak verbijsterende verhouding of kloof tussen emotie en rede, waarin het evolutionaire verleden steeds weer tot uiting komt.
Angst is dan ook geen negatief fenomeen dat bestreden of overwonnen zou moeten worden, maar is een biologisch gegeven dat in de evolutie bijzonder nuttig en zinvol was. In een natuur vol gevaren en dreigingen van veelal veel krachtiger, sneller en altijd hongerige roofdieren, was angst voor de eerder zwakke mens immers levensreddend. Wie niet voldoende angstig was, had geen schijn van kans in de meedogenloze concurrentie om het bestaan en viel bij gebrek aan nakomelingen uit de evolutionaire boot. Angst was noodzakelijk om te overleven. De huidige mens stamt dan ook af van voorouders die voldoende angstig waren om in leven te blijven.
In de hedendaagse samenleving, waar onze levensomstandigheden drastisch veranderd zijn en we ons doorgaans veilig kunnen bewegen, is echter vooral redelijkheid vereist en is angst veel minder nuttig geworden en is zelfs een van de meest gehoorde klachten geworden. Leven is voortdurend ingaan tegen de genadeloze en universele toename van entropie. Zoals een boom tegen de zwaartekracht in groeit, moet de mens zich met wijsheid en redelijkheid handhaven en staande houden tegen een regressieve, archaïsche, evolutionair bepaalde intuïtieve en emotionele zwaartekracht die oorzaak is van dystopische tendensen en verschijnselen als individueel en maatschappelijk onwelzijn, conflict en oorlog.
Gerbert Bakx legt uit hoe we op een redelijke en volwassen manier met angst kunnen omgaan. Dat doet hij door inzicht te geven in het fenomeen, het vanuit verschillende invalshoeken te benaderen en vooral door manieren aan te reiken om van klacht en machteloosheid naar kracht en vrijheid te komen.
-
Tweede lezing over angst in een reeks van drie.
Angst is universeel en altijd aanwezig, in alle tijden en in alle culturen. Angst is een probleem voor iedereen, maar niet iedereen heeft een angstprobleem.
In de angst komt de mens zichzelf tegen zoals haast nergens anders, tenzij in een toestand van depressie. Maar de moeilijkheden waarin de mens met zichzelf geconfronteerd wordt, zijn ook uitdagingen, mogelijkheden en leermomenten waarin de mens zichzelf beter kan leren kennen en voor zichzelf meer transparant kan worden. Dat geldt met name voor de vaak verbijsterende verhouding of kloof tussen emotie en rede, waarin het evolutionaire verleden steeds weer tot uiting komt.
Angst is dan ook geen negatief fenomeen dat bestreden of overwonnen zou moeten worden, maar is een biologisch gegeven dat in de evolutie bijzonder nuttig en zinvol was. In een natuur vol gevaren en dreigingen van veelal veel krachtiger, sneller en altijd hongerige roofdieren, was angst voor de eerder zwakke mens immers levensreddend. Wie niet voldoende angstig was, had geen schijn van kans in de meedogenloze concurrentie om het bestaan en viel bij gebrek aan nakomelingen uit de evolutionaire boot. Angst was noodzakelijk om te overleven. De huidige mens stamt dan ook af van voorouders die voldoende angstig waren om in leven te blijven.
In de hedendaagse samenleving, waar onze levensomstandigheden drastisch veranderd zijn en we ons doorgaans veilig kunnen bewegen, is echter vooral redelijkheid vereist en is angst veel minder nuttig geworden en is zelfs een van de meest gehoorde klachten geworden. Leven is voortdurend ingaan tegen de genadeloze en universele toename van entropie. Zoals een boom tegen de zwaartekracht in groeit, moet de mens zich met wijsheid en redelijkheid handhaven en staande houden tegen een regressieve, archaïsche, evolutionair bepaalde intuïtieve en emotionele zwaartekracht die oorzaak is van dystopische tendensen en verschijnselen als individueel en maatschappelijk onwelzijn, conflict en oorlog.
Gerbert Bakx legt uit hoe we op een redelijke en volwassen manier met angst kunnen omgaan. Dat doet hij door inzicht te geven in het fenomeen, het vanuit verschillende invalshoeken te benaderen en vooral door manieren aan te reiken om van klacht en machteloosheid naar kracht en vrijheid te komen.
-
Angst is universeel en altijd aanwezig, in alle tijden en in alle culturen. Angst is een probleem voor iedereen, maar niet iedereen heeft een angstprobleem.
In de angst komt de mens zichzelf tegen zoals haast nergens anders, tenzij in een toestand van depressie. Maar de moeilijkheden waarin de mens met zichzelf geconfronteerd wordt, zijn ook uitdagingen, mogelijkheden en leermomenten waarin de mens zichzelf beter kan leren kennen en voor zichzelf meer transparant kan worden. Dat geldt met name voor de vaak verbijsterende verhouding of kloof tussen emotie en rede, waarin het evolutionaire verleden steeds weer tot uiting komt.
Angst is dan ook geen negatief fenomeen dat bestreden of overwonnen zou moeten worden, maar is een biologisch gegeven dat in de evolutie bijzonder nuttig en zinvol was. In een natuur vol gevaren en dreigingen van veelal veel krachtiger, sneller en altijd hongerige roofdieren, was angst voor de eerder zwakke mens immers levensreddend. Wie niet voldoende angstig was, had geen schijn van kans in de meedogenloze concurrentie om het bestaan en viel bij gebrek aan nakomelingen uit de evolutionaire boot. Angst was noodzakelijk om te overleven. De huidige mens stamt dan ook af van voorouders die voldoende angstig waren om in leven te blijven.
In de hedendaagse samenleving, waar onze levensomstandigheden drastisch veranderd zijn en we ons doorgaans veilig kunnen bewegen, is echter vooral redelijkheid vereist en is angst veel minder nuttig geworden en is zelfs een van de meest gehoorde klachten geworden. Leven is voortdurend ingaan tegen de genadeloze en universele toename van entropie. Zoals een boom tegen de zwaartekracht in groeit, moet de mens zich met wijsheid en redelijkheid handhaven en staande houden tegen een regressieve, archaïsche, evolutionair bepaalde intuïtieve en emotionele zwaartekracht die oorzaak is van dystopische tendensen en verschijnselen als individueel en maatschappelijk onwelzijn, conflict en oorlog.
Gerbert Bakx legt uit hoe we op een redelijke en volwassen manier met angst kunnen omgaan. Dat doet hij door inzicht te geven in het fenomeen, het vanuit verschillende invalshoeken te benaderen en vooral door manieren aan te reiken om van klacht en machteloosheid naar kracht en vrijheid te komen.
-
Derde en laatste in een reeks van drie lezingen over posttraumatische stress en posttraumatische groei.
Mensen reageren op moeilijke of ingrijpende gebeurtenissen met een bepaald reactiepatroon, een bepaalde manier van zijn, vaak met de gedachte 'gekwetst' of 'beschadigd' te zijn. Vervolgens kunnen zij zich gaan identificeren met dat reactiepatroon, die versie van zichzelf, en zich bv 'slachtoffer' gaan noemen.
Mensen denken vaak dat zij door de gebeurtenis 'zo geworden zijn' of dat de gebeurtenis hen 'zo gemaakt heeft'. Zij beseffen veelal niet dat de gebeurtenis op zich niets met hen heeft gedaan, maar dat zij wel iets met de gebeurtenis hebben gedaan.
Het 'niet kunnen loslaten' van het gebeuren is dus veeleer het 'niet kunnen loslaten' van de identificatie met dat bepaalde reactiepatroon en van de gedachte gekwetst te zijn en geen keuze te hebben. De medische wereld spreekt van posttraumatische stress.
Dat is echter een zeer beperkt bewustzijn, een gefragmenteerde versie van zichzelf, een tunnelvisie, die alleen tot doel had de ingrijpende gebeurtenis te kunnen overleven, zoals een regenscherm dat men blijft ophouden omdat men niet gemerkt heeft dat de regen gestopt is.
'Genezen' betekent het verminderen van de symptomen als gevolg van het reactiepatroon, bijvoorbeeld in de vorm van angst, verslaving, depressie of suïcidaliteit of in de vorm van een traject als psychiatrisch patiënt.
'Helen' betekent echter weer 'heel' worden, dat wil zeggen: het bewustzijn weer verruimen, de tunnelvisie en de rigide identificatie met dat ene reactiepatroon opgeven en zich weer soepel en flexibel verbinden met de talloze andere zijnsmogelijkheden die door de dominante tunnelvisie op de achtergrond waren geraakt, maar die er uiteraard nog steeds zijn, zoals bv kan blijken tijdens een ontspannen moment of tijdens een vakantie.
Dat verklaart ook het minder bekende fenomeen van ‘posttraumatische groei’ waarbij mensen na een schokkende gebeurtenis melding maken van gunstige gevolgen op het vlak van persoonlijk functioneren, relaties en levensbeschouwing.
Dat is ook de mogelijke verklaring van de gunstige gevolgen van het gebruik van psychedelica of electroshocks, die beide een soort tsunami in de rigide structuur van het denken veroorzaken en tot grotere 'response flexibility' leiden.
Het verleden verandert daardoor volstrekt niet, maar wel de interne beleving in het heden. Men wordt weer vrij en men kan weer kiezen hoe men wil leven.
Het belangrijkst is niet wat ons overkomt, maar wat we gaan geloven door wat ons overkomt, want elke gedachte die men denkt, creëert toekomst.
"We know what we are but know not what we may be." ~Hamlet
In deze lezingen behandelt Dr. Gerbert Bakx de vraag hoe met meer levenskunst met ongevraagde verrassingen en uitdagingen van het leven kan worden omgegaan.
- Se mer
