Episoder
-
S4 - Aflevering 7 - Chili: Pinochets staatsgreep en de aanloop naar het WK voetbal van 1974. Een jaar voor het roemruchte WK van 1974 in West-Duitsland greep dictator Pinochet de macht in het Zuid-Amerikaanse land Chili. Daarmee kwam een eind aan het democratisch gekozen bewind van president Allende en verschoof het accent van politiek links naar politiek rechts. Pinochet maakte op gruwelijke wijze korte metten met zijn politieke tegenstanders. De grootste gevangenis en martelkamer van het land stond in de hoofdstad Santiago en was gevestigd in het grote stadion, Estadio Nacional. Maar Pincochet gebruikte het stadion ook voor de kwalificatie van 'zijn' nationale voetbalelftal. Dat was namelijk nog in de race voor een plekje op het WK. Wat dan volgt is werkelijk absurd, bezien tegen het licht van de verschrikkingen die in het stadion plaatsvinden. Voor een wat luchtiger tegenhanger van deze belangrijke geschiedenis, loodsen Ronald en Simon je ook door historische pareltjes als de populariteit van Vin Mariani (de voorloper van cola, mét coca) en de mythe van een Romeins legioen helemaal in China. En eindigen ze op muzikale wijze met de ondergang van de fameuze Titanic in een gloednieuwe 'Nelson's trousers'. Over de viool die in 1912 live de soundtrack van het zinkende schip heeft verzorgd!
-
S4 - De besprekingen in Hotel de Wereld op 5 mei 1945 - En dat is vier! We sluiten onze reeks Bevrijdingsspecials af met de historische bespreking op 5 mei 1945 in Hotel De Wereld in Wageningen. De bespreking die hier plaatsvond, was niet de capitulatie zelf. Die vond namelijk al een dag eerder plaats, op 4 mei 1945. Toen ging de Duitse admiraal Von Friedeburg op de Lüneburger-heide akkoord met de onvoorwaardelijke overgave in Noordwest-Duitsland, Nederland, Sleeswijk-Holstein en Denemarken. De afspraak was dat de wapens in deze gebieden op 5 mei om 8.00 uur ‘s ochtends zouden zwijgen. Dat is ook waarom wij op 5 mei Bevrijdingsdag vieren. Het gesprek in Hotel de Wereld diende dus een ander doel, namelijk de voorwaarden waaronder de Duitsers zich zouden overgeven. Want, op dat moment bevonden zich nog duizenden gewapende troepen in Nederland, en de geallieerden wilden weten waar die zich bevonden, en wilde zwart op wit hebben waar, wanneer en hoe die zich zouden overgeven. Maar ook waar zich militaire installities bevonden, mijnenvelden, en meer. Voor deze bespreking in De Wereld, riep Generaal Charles Foulkes de Duitse opperbevelhebber Johannes Blaskowitz naar Hotel De Wereld om de capitulatie te bespreken. Ook Prins Bernhard zat aan de lange tafel (als bevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten), maar had geen actieve rol in de gesprekken. Je hoort het verhaal in het kort, in deze laatste bevrijdingsspecial! Oh, en ook hoor je wie er “geen hakjes” wilde maken. Fijne Bevrijdingsdag allemaal!
-
Mangler du episoder?
-
S4 - De bevrijding van Schiermonnikoog - Een bijzonder bevrijdingsverhaal! Want mei 1945 betekende niet voor alle Nederlanders een einde aan het juk van de Duitse bezetter. Voor de bewoners van Schiermonnikoog kwam dit moment pas op 11 juni 1945, oftewel: ze moesten nog zes weken langer wachten op hun bevrijding. Een van de redenen hiervoor was het feit dat 120 bewapende leden van de SS en de SD zich nog op het eiland bevonden, waar ze drie boerderijen hadden ingenomen aan de Kooiweg. Zij verstopten zich in de eendenkooi en hoopten later naar Duitsland te kunnen ontsnappen. Deze groep SS’ers en SD’ers vluchtte naar Schiermonnikoog vanuit het beruchte Scholtenhuis in Groningen, het noordelijke hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst en de Sicherheitspolizei tijdens de bezetting. In april ‘45, toen de Canadezen oprukten naar het noorden van Nederland, werd het hen te heet onder de voeten. Hun vluchtplan om via Schiermonnikoog naar het Duitse Waddeneiland Borkum te vluchten mislukte echter, doordat ze onderweg beschoten werden vanuit Oostmahorn door verzetsmensen. Op het eiland was al een groep van 600 Duitse soldaten aanwezig, als onderdeel van de verdedigingslinie ‘Atlantikwall’. De groep SS’ers en SD’ers, die zich verstopten op Schiermonnikoog, bestond uit misdadigers van de ergste soort, waaronder landwachter Oomke Bouman en Robert Lehnhoff, ook wel bekend als ‘De Beul van Groningen’. Na de bevrijding op 5 mei hoopten ze nog steeds te kunnen vluchten naar Duitsland. Verzetsman Herman Kloppenborg speelde uiteindelijk een cruciale rol in het verwijderen van deze gevreesde groep SS-era en SD-ers van Schiermonnikoog. Hoe hij dat deed? En hoe het afliep met die andere groep, van 600 Duitse soldaten? Je hoort het in deze mooie derde aflevering van onze Bevrijdingsdagspecials!
-
S4 - Operation Manna - Vlak voor de bevrijding van West-Nederland in 1945 dreigde een hongersnood. De regio was geïsoleerd geraakt na de mislukte Market Garden-operatie, en een streng embargo op voedseltransporten door de Duitsers verergerde de situatie. Met een vernietigde infrastructuur en rantsoenen die snel slonken, werden zo'n 3 miljoen mensen afgesneden van broodnodige voorraden. Mensen die dankzij een bijtende winter ook nog in de kou zaten. Ondanks obstakels en discussies besloten de geallieerden in maart 1945 om voedseldroppings te gaan uitvoeren. En na onderhandelingen met de Duitsers, die het gebied nog altijd bezet hielden, kon Operation Manna op 29 april van start! Britse en Amerikaanse vliegtuigen vlogen over het hongerende westen en wierpen voedsel af. Gedurende 10 dagen, van 29 april tot 8 mei, daalden duizenden tonnen voedsel als een geschenk uit de hemel neer. De gedropte pakketten bevatten een gevarieerde inhoud, van kaas tot snoep. Ook al waren de droppings een druppel op de gloeiende plaat, ze hadden een grote symbolische waarde. Een verhaal dat écht onderdeel is geworden van onze bevrijdingsgeschiedenis!
-
S4 - Onze Poolse Bevrijders - Op 29 oktober 1944 wordt Breda bevrijd door de 1e Poolse Pantserdivisie onder leiding van generaal Maczek. Een divisie met een fascinerende geschiedenis, die begint met de Duitse invasie van Polen in 1939, wanneer Poolse soldaten weten te ontkomen naar Frankrijk. Na daar opnieuw tegen de Duitsers ten strijde te trekken in 1940, wijken ze vervolgens uit naar Engeland, waar een Poolse landmacht, luchtmacht en marine worden opgericht onder grotendeels Brits opperbevel. Eind juli 1944 maakt de 1e Poolse Pantserdivisie de oversteek naar Normandië en wordt toegevoegd aan het Canadese Eerste Leger. Tijdens Operatie Totalize in augustus 1944 behaalt de divisie een briljante overwinning op de Duitsers bij de gevechten om Mont Ormel en de Zak van Falaise, waarbij duizenden Duitse troepen gevangen worden genomen. De Poolse 1e Pantserdivisie volgde de Duitsers langs de kust van het Engelse Kanaal, bevrijdde steden in België zoals Ieper, Roeselare, en Tielt, en nam deel aan de Strijd om de Scheldemonding. Daarna rukten ze op naar Nederland, waar ze onder andere Breda bevrijdden en vervolgens oprukten naar Overijssel, waar steden zoals Emmen, Veendam, en Stadskanaal werden bevrijd. De Poolse troepen staan bekend als echte vechters en hadden een ontzettend groot doorzettingsvermogen. Graag zetten we deze bevrijders in de schijnwerpers, in deze eerste van een reeks bevrijdingsspecials! (Oh, en in onze aflevering over De Slag om Arnhem hoor je meer over de 1e Onafhankelijke Parachutistenbrigade!)
-
S4 - Aflevering 6 - Het bloedbad van Jallianwala Bag van 1919; keerpunt in Brits-India - Het bloedbad van Jallianwala Bagh van 1919 is een duistere pagina uit de geschiedenis van de Raj (de Britse overheersing van India). Het is het moment waarop Brits-Indiase troepen onder leiding van Generaal Dyer minutenlang schoten op honderden ongewapende Indiërs. Het incident vond plaats tijdens een vreedzame bijeenkomst in Amritsar, waar mensen protesteerden tegen de arrestatie en deportatie van twee Indiase leiders en de martial law. Maar waar ook nietsvermoedende bezoekers van een veemarkt waren samengekomen. Uit vrees voor een opstand, én om een ‘boodschap af te geven’, openden de troepen onder leiding van Dyer zonder enige waarschuwing het vuur op de menigte. Velen werden vertrapt in de paniek die volgde, terwijl anderen probeerden te vluchten via de smalle uitgangen van de Jallianwala Bagh, en zelfs de waterput.. Generaal Dyer en zijn troepen gebruikten buitensporig geweld, zonder rekening te houden met het aantal slachtoffers of medische hulp te bieden aan de gewonden. Het bloedbad leidde tot verontwaardiging en versterkte de roep om onafhankelijkheid van het Britse rijk. We nemen je mee langs de belangrijkste gebeurtenissen van deze geschiedenis en de aanloop er naartoe. Maar er is meer deze aflevering! Wat dacht je van een pakketje dat 200 jaar geleden werd verstuurd vanaf de Faeröer Eilanden, en dat na jaren in het UK National Archive éindelijk werd geopend.. Wat zaterin? Ok, 2 hints: iets met een trui en desserrijst (verwarrend, we know). En tot slot, we duiken in de geschiedenis van die olijke pilskoning (eeeh.. hertog) die prijkt op het etiket van (zo blijkt) talloze biermerken én kroegen wereldwijd!
-
S4 – Aflevering 5 – Oké, vergeet de Jellyfish Cut en de Italian Bob. Veel te gewoontjes! Non, non, non. Wat dacht je van een coiffure à la Zephyr? Of zelfs een volledige scheepsvoorstelling op je hoofd? Als je indruk wilde maken aan het Franse hof van Marie Antoinette, moest je uitpakken! De Franse upper class in de late 18e eeuw was daarom geobsedeerd door de extravagante haarcreaties van Léonard-Alexis Autié, beter bekend als Monsieur Léonard. Als jongen van eenvoudige komaf uit het zuiden van Frankrijk verhuisde hij naar Parijs, waar hij opklom tot de persoonlijke kapper van Madame du Barry, de minnares van Lodewijk XV (de beroemde Comtesse du Barry). Toen zij Léonard aanbeval aan de toekomstige koningin Marie Antoinette, greep deze haar kans en huurde hem in als haar persoonlijke stylist. Het ging snel. Op een avond, terwijl Léonard met een collega-kapper in zijn appartement dronk, klopte de valet van Marie Antoinette onverwacht op de deur. "Hare Koninklijke Hoogheid gaat vanavond naar de opera." In zijn dronken toestand wist hij niet precies wat hij met haar kapsel moest doen, dus krulde hij het, voegde drie witte struisvogelveren toe, en maakte een rozet met een roze lint en een grote robijn. Het werd een hit! Daarna volgden ongekende creaties, waaronder de 'Ship Shape'. De Franse Revolutie beëindigde deze gouden samenwerking, maar Léonard zelf?Die overleefde het. En zijn creaties leven nog altijd voort in het collectieve geheugen van stylisten. Ook in deze aflevering; Clutty! De real life Q van de Britse geheime dienst MI9, én bedenker van Monopoly, the escape edition. En tot slot; admiraal, wetenschapper, én natuurliefhebber Plinius de Oudere, die bezweek tijdens de uitbraak van de Vesuvius, maar die je kennelijk nog altijd kunt bezoeken! (ja, echt)
-
S4 - Aflevering 4 - Station HYPO: de cruciale afluisterdienst in de Pacific tijdens WOII - Het is 1941. De Tweede Wereldoorlog woedt al hevig in Europa. Maar elders op de wereld, in de Pacific, sluimert nog een ánder levensgroot strijdtoneel: dat tussen Japan en de Verenigde Staten. Om die reden werden er al vóór de aanval op Pearl Harbor van 7 december ‘41 diverse afluisterstations (‘stations’) in de Pacific opgetuigd met als doel het communicatieverkeer van de Keizerlijke Japanse te onderscheppen en te ontcijferen. In de Filipijnen was ‘Station CAST’ actief, en op Hawaii, ‘Station HYPO’. HYPO werd geleid door de razendslimme cryptoanayticus Joseph J. Rochefort, die in ‘41 naar HYPO was gestuurd om zich daar met een eigen gekozen team van anaylisten te storten op het ontcijferen van het Japanse communicatieverkeer. Na Pearl Harbor groeide het verkeer met én tussen de Japanners in de Pacific en waren ze bij HYPO beter in staat te ontcijferen. In het voorjaar van 1942 was men bij de inlichtingendienst zover dat ze wisten dat er een grote aanval van de Japanners zou komen (aangeduid met ‘AF’). Maar… waar en wanneer? Dat was nog onduidelijk. Rochefort (gehuld in kamerjas en pantoffels) en zijn team werkten dag en nacht om dit op tijd te achterhalen. En toen: Rochefort had een vermoeden! Maar Washington was niet overtuigd. Dus… wat doe je als je denkt tóch gelijk te hebben? Je bedenkt een list! En weet je: deze list bleek cruciaal te zijn, en vormde zelfs het keerpunt in de strijd in de Pacific. Wij vertellen je waarom dit zo was! Oh, en omdat we deze aflevering op hebben genomen in Antwerpen, duikt Ronald in de band tussen Willem van Oranje en deze mooie Scheldestad. En sta ook niet gek te kijken als je tijdens het luisteren ineens ‘bingo’ hoort roepen!
-
S4 - De Geschiedenis van het Kerstpakket: Afl. 5 Advent Kerst Special. Het laatste luikje! Ja echt. En waar kunnen we anders mee afsluiten dan… dé leverancier van droge pastijbakjes, ragout, blikken ingemaakte kersen, plastic sliertmateriaal en kaasmesjes die meteen ombuigen: het kerstpakket!
Voor de geschiedenis van het kerstpakket zoals wij dat nu kennen, moeten we terug naar de 19e eeuw. Naar het platteland. Waar knechten die bij boeren inwoonden een mand vol eten kregen, wanneer zij voor de kerst naar huis gingen om thuis kerst te vieren. Als dank voor hun inzet. Maar ook omdat het in die tijd lastig was om eten in de wintermaanden te bewaren. Deze gewoonte werd al snel overgenomen door ambachtslieden en bedrijven, die hun personeel ook kerstgeschenken mee gaven als blijk van waardering voor hun inzet gedurende het afgelopen jaar.
Een andere arbeidsbeloning die in de 19e eeuw aan poulariteit won, was die van 1 januari. Waarop knechten en meiden bij hun werkgevers langs gingen om ze Nieuwjaar te wensen. In ruil daarvoor ontvingen zij een fooi en lekkernijen.
Deze gebruiken, van het belonen van werknemers voor gedane arbeid en loyaliteit aan het eind van het jaar, transformeerden in de 20e eeuw. Op de werkvloer verscheen de 'gratificatie' als een geldelijke beloning op het werk, die gedurende de jaren meer en meer als recht werd gezien dan als een gunst. Dit alles stond aan de basis van het kerstpakket zoals we dat nu kennen. Wij kennen het kerstpakket vooral vanwege de bijzondere selectie cadeau’s die uit de plastic sliertjes tevoorschijn komen. Met altijd één constante: de pasteibakjes (die bij openen meteen verdampen tot bladerdeegstof). -
S4 - Land in Zicht op Kerst - Als je goed op de wereldkaart spiekt, dan zie je dat er best wat plekken zijn die íets met kerst te maken hebben. Want wat blijkt: best wat ontdekkingen zijn gedaan op kerstdagen. En wat deden ze toen? Dan vernoemden ze die plek naar die speciale dag. Ok, de meest logische om mee te beginnen: Christmas Island. Christmas Island werd ontdekt door William Mynors op kerstavond 1643. Nu kennen we deze prachtige plek onder meer vanwege z’n unieke biodiversiteit en de jaarlijkse migratie van de rode krab (Gecarcoidea Natalis). Nóg zo’n plek is Natal, in Zuid-Afrika (tegenwoordig KwaZoeloe-Natal). Dit gebied kreeg zijn naam na de landing van Vasco da Gama op eerste kerstdag 1497, wat de zeeroute naar India opende en Europese kolonisatie in Afrika stimuleerde. De Gama noemde deze plek "Natal", wat Portugees is voor kerstmis. Dan is er nog Fort Navidad, opgericht door Columbus op kerstavond 1492 op Hispaniola, met matrialen van de Santa Maria - inderdaad: hét schip. Dit was een vroege Europese nederzetting in Amerika.
-
S4 - Het Verbod op Kerst van 1643 - Oliver Cromwell, de Lord Protector van Engeland, had met de tumultueuze afzetting en onthoofding van Koning Charles I al een behoorlijk controversieel hoofdstuk uit de Engelse gedchiedenis op zijn naam staan. Maarrr… daar kunnen we er nóg een naast zetten (zij het iets minder schokkend). Zo staat Cromwell óók bekend om het besluit om Kerstmis illegaal te maken. Kerst? Illegaal zeg je? Yessss..! We nemen je mee naar dit onwerkelijke stukje kerstgeschiedenis.
-
S4 - Het Kerstbestand van 1914 - Het is een bijna onwerkelijk hoofdstuk van de Eerste Wereldoorlog, en tegelijkertijd een prachtig voorbeeld van medemenselijkheid. Het was een moment waarop onverwacht een pauze in de gevechten optrad en menselijkheid te midden van oorlogshorror zichtbaar werd. Het is kerst 1914. Mannen zitten aan weerszijden in de loopgraven. Op korte afstand zingen geallieerden en Duitsers kerstliederen, versieren kerstbomen en verruilen hun vijandigheid voor… vriendelijke uitwisselingen. De woorden "tomorrow you no shoot, we no shoot" leken het teken voor een tijdelijke wapenstilstand met kerst. Soldaten verlieten hun loopgraven, deelden eten, drinken en zelfs champagne met de vijand, en speelden zelfs een voetbalwedstrijd te midden van de waanzin. Zeldzame foto's toonden Duitsers en Engelsen zij aan zij. Dit unieke verhaal, los van gruwelijke realiteit en propagandistische tijd, werd een legende die herinnert aan een kortstondige onderbreking van oorlogsellende. In deze aflevering van onze Advent Kerst Specials vertellen we je alles over!
-
S4 - De Geschiedenis van Kerst: Advent Kerst Special 2023. De eerste van een reeks van prachtige, korte afleveringen over kerst en historische kerstgebeurtenissen! Tot aan kerst maken we om de zoveel dagen een luikje open, en staan dan stil bij een bijzonder verhaal dat dus íets met kerst te maken heeft. En ja, waar begin je anders mee dan met kerst zelf? Exact! Die boom in de kamer, wat doet dan ding daar? En eh.. het moment dat we kerst vieren, hoe komen we daar eigenlijk op? En tot slot: de kerstman. Wat is de historie achter deze olijke cadeaustrooier? Het komt allemaal voorbij! Veel plezier met deze heerrrrrlijke Advent Kerst Specials!
-
S4 – Aflevering 3 – Variolatie. Ok, even een minder smakelijke inleiding dan normaal. Maar.. het is wel de inleiding tot een heel boeiend stukje geschiedenis! Nou, daar gaan we: het pokkenvirus, ook wel bekend als ‘variola’, was ook nog in de 18e eeuw een serieuze infectieziekte die zorgde voor vele slachtoffers. Het verspreidde zich voornamelijk via het inademen van vochtdruppeltjes van besmette personen. Zodra de symptomen begonnen, vergelijkbaar met griep, verscheen een huiduitslag met vochtblaasjes die evolueerden tot etterende zweren die tot slot opdroogden. Nou, tegenwoordig haal je voor diverse ziektes een prik. Dat dit nu zo vanzelfsprekend is, danken we mede aan deze vrouw: Lady Mary Wortley Montagu. Variolatie was een vroege methode om immuniteit tegen deze verwoestende ziekte op te wekken. Lady Mary bracht deze oudere praktijk naar Europa in de 18e eeuw, nadat ze dit in het Ottomaanse Rijk had gezien. Ze begon met het varioleren van haar eigen kinderen en zette artsen aan om deze methode toe te passen. Mary’s inspanningen waren cruciaal bij het populariseren van dit vroege concept van immunisatie. He, en even iets anders: wist je dat Nederland tijdens de Spelen van 1928 het goud behaalden op het nummer.. eh.. schilderen? Jawel! We nemen je mee tot ín het stadion! En we praten je bij over een wel heel opmerkelijk vergiet. Of moeten we zeggen: ‘Sieb’?
-
S4 – Aflevering 2 – Emmanuel Sieyès en de Franse Revolutie – Het is 1789. Frankrijk verkeert in een ernstige financiële crisis. Het land heeft hoge schulden, onder meer vanwege de steun aan de Amerikaanse Revolutie. Maar er heerst ook maatschappelijke onrust. Er heerst een voedselcrisis. En na jaren begint de rigide sociale hiërarchie van het land te kraken. Het land is namelijk in 3 standen verdeeld: de geestelijken, de adel en het volk. En die laatste groep is de ongelijke behandeling beu. Waar de eerste 2 standen zijn vrijgesteld van belasting, moet het volk alles bekostigen. Kortom, de koning roept voor het eerst sinds 1614 de Staten Generaal bij elkaar om iets te doen. Een van de genodigden is de geestelijke Sieyès, die rond die tijd een bijtend pamflet publiceert met als centrale vraag: "Qu'est-ce que le tiers-état?". Wat dit teweeg brengt? We vertellen je er alles over! Ook in deze aflevering, een nieuwe editie van de geliefde rubriek ‘De Tattoo van de Keizer’! Jawel, hij is terug. Met een gekroonde, paffende spierbundel vol ‘ink’ (je weet niet wat je hoort). En tot slot, nemen we je heel even mee naar de historische rondvaart door de Amsterdamse grachten tijdens de viering van het EK 88: “Heb jij Joop Hiele al gezien?”.
-
S4 - Aflevering 1 - Het Watergate-schandaal. We nemen je terug naar de jaren 70, naar de Verenigde Staten. Op 17 juni 1972 worden vijf inbrekers betrapt bij een inbraak in het Democratische Nationale Comité, gevestigd in het Watergate-gebouwencomplex in Washington, D.C. Deze ogenschijnlijk gewone inbraak ontketende een reeks van gebeurtenissen die zouden uitmonden in een van de grootste politieke schandalen uit de Amerikaanse geschiedenis. Door het ‘geldspoor te volgen’ ontdekten The Washington Post journalisten Woodward en Bernstein dat de inbrekers via via banden bleken te hebben met de regering van president Richard Nixon. Een spoor dat uiteindelijk zou eindigen bij Nixon zelf. Het Watergate-schandaal bevat tal van onthullingen, zoals de geheime opnames van gesprekken in het Witte Huis. Uiteindelijk trad Nixon op 8 augustus 1974 af onder immense druk, waarmee hij de eerste en enige Amerikaanse president werd die ooit aftrad. Hoe het hem daarna verging? Wij praten je bij! Oh, en ook in deze aflevering, een bende vogels! Nou ja, een bende Veughels; de Bentveughels. Een vrolijk gezelschap van kunstenaars uit (voornamelijk) de Nederlanden dat al feestend het Rome van de 17e eeuw op stelten zette. Drank, olijke inwijdingsrituelen, Bacchus en de Santa Costanza. Wij proosten op onze vrienden Biervlieg, Ezel en Schotsen Trommel!
-
S3 - Aflevering 8 – De Slag om Arnhem. Als er een veldslag op Nederlandse bodem tot de verbeelding spreekt, is dat de Slag om Arnhem. Operatie Market Garden was een grootschalige geallieerde militaire operatie tijdens de Tweede Wereldoorlog, die plaatsvond in september 1944. Het doel? De Duitse linies omzeilen en Nederland binnenvallen via Arnhem, door strategische bruggen te veroveren en bezet te houden. Het plan van veldmaarschalk Montgomery werd uiteindelijk goedgekeurd, ondanks twijfels over de haalbaarheid. Op 17 september begon de operatie met luchtlandingen van Britse parachutisten bij Wolfheze en Heelsum, gevolgd door landingen bij Ede op 18 september. De geallieerde troepen werden echter geconfronteerd met hevige Duitse tegenstand, waaronder de aanwezigheid van enkele SS-pantserdivisies. De geplande snelle bezetting van de Rijnbrug in Arnhem mislukte grotendeels, en de Britse troepen raakten betrokken in zware gevechten in Oosterbeek en Arnhem. De grondtroepen vanuit het zuiden van Nederland konden niet op tijd de brug bereiken om de parachutisten te ontzetten. Uiteindelijk moesten de geallieerde troepen zich terugtrekken, en de operatie mislukte. Wij praten je bij! Och mensen, wordt een goed verhaal. En speaking of Duitse soldaten: we kennen allemaal de archetypische Duitse officier uit die tijd, met kenmerkende pet, monocle en… litteken in het gezicht. Nou, over die littekens moeten we het eens hebben! Want de Duitse aristocratie hield er een buitengewoon interessante sport op na tijdens hun studententijd (naast pilsen). ‘Schmiss!’ Oh, en we knijpen de ogen even dicht en bedenken ons wat er op de kaart van het a la carte restaurant van de Titanic stond (Dame Blanche iemand?).
-
S3 - Aflevering 7 - Sir Francis Walsingham: 17e eeuwse spionnenmeester. In het turbulente Engeland van Elizabeth I stond één man op als de onbetwiste meester van spionage: Sir Francis Walsingham. Als spionnenmeester vocht hij een verborgen oorlog tegen dreigingen van binnen en buiten het koninkrijk. Met een scherp intellect en meedogenloze vastberadenheid bewaakte Walsingham de veiligheid van de koningin en haar rijk. In de schaduw van het hof verspreidden geruchten zich als een giftige mist. Mary Queen of Scots leefde als een constante bedreiging voor de kroon van Elizabeth. Walsingham begreep dat Elizabeth slechts zo veilig was als haar zwakste schakel. Hij bouwde een ijzersterk geheim netwerk van informanten doorkruiste Walsingham het hof, Engeland en Europa. Hij ontrafelde samenzweringen, ontmaskerde spionnen en onderschepte geheime boodschappen. Elke stap bracht hem dichter bij de onthulling van een verraderlijke complot tegen Elizabeth's leven. En met al deze inspanningen legde hij meteen ook de basis voor de hedendaagse spionage. Nou! Dit leek ons wel een ronkende intro voor deze spannende geschiedenis en intrigerende spionnenmeester, toch? Wij dompelen je onder in 17e eeuwse intriges. En daarnaast krijgt de nieuwe rubriek ‘De Tattoo van de Keizer’ nóg een vervolg! (psssst… spoiler alert: iets met Sissi). Ook hoor je of er link is tussen Michael Jackson, Peppi en Kokki en het De Mirandabad (antwoord is trouwens ‘ja’): “ik ga naar bed, naar bed, you know!”.
-
S3 - Aflevering 6 - De Suffragettes en de verhitte strijd voor het vrouwenkiesrecht in Engeland - ‘Suffrage’ zei je? Yesss, dat staat voor het recht voor vrouwen om te mogen stemmen. Iets dat in de 19e en begin 20e eeuw nog geen feit was! De Suffragettes waren pioniers voor vrouwenkiesrecht en vrouwenrechten die uiteindelijk de weg vrij wisten te maken voor de verdere emancipatie van vrouwen. De strijd om vrouwenkiesrecht begon in de 19e eeuw met kunst, debat, protesten en marsen. Maar kreeg momentum toen Emmeline Pankhurst in 1903 de Women's Social and Political Union (WSPU) oprichtte. De Suffragettes organiseerden nu ook stakingen en richtten zelfs vernielingen aan en stichtten brand om aandacht te krijgen voor hun zaak. Maar: de beweging groeide snel en hun strijd kreeg nationale aandacht. Het publieke debat over vrouwenkiesrecht zwelde verder aan en in 1918 werd het Representation of the People Act aangenomen, waardoor vrouwen boven de 30 jaar en met bepaalde eigendomsvoorwaarden kiesrecht kregen. In 1928 werd het kiesrecht volledig uitgebreid naar alle volwassen vrouwen in Engeland. Resultaat dus! Mooi verhaal dat je gewoon moet weten. Naast deze verhitte strijd staan we deze aflevering ook nog stil bij… jawel: de tattoo van (toen nog) Tsarevitsj Nicolaas van Rusland! Een draak van heb ik jou daar, waar menig havermelk nippende hipster vandaag de dag jaloers op zou zijn. Ook praten we je bij over de Engelse ‘Tea Ladies’, die op een beroemde foto staan tijdens een verhitte pot tussen Tottenham en Manchester United in 1972. Oh ja! We hebben ook nog een Nelson’s Trousers om trots op te zijn. Een met veldslagen, een jas vol sabelsteken en een graaf met een tomeloze energie! Te paard!!
-
S3 - Aflevering 5 - The Regicides: wie doodden de Engelse koning Charles I? (en waarom?) - “I go from a corruptible to an incorruptible Crown, where no disturbance can be”. Het is 30 januari 1649. Charles I van Engeland staat op het schavot bij Whitehall. En dit zijn z’n laatste woorden, net voordat hij onthoofd wordt. Hoe kon het gebeuren een land als Engeland zijn koning zou veroordelen én onthoofden? Na twee burgeroorlogen is in Engeland het Parliament aan de macht, en het wil afrekenen met de Engelse koning die in zijn ogen te ver is gegaan. En zich schuldig heeft gemaakt aan diverse misdaden. Afzetten? Nee. De koning moest echt het veld ruimen. En dat was voor die tijd uitzonderlijk, en veranderde Engeland voor altijd. Maar later zouden de verantwoordelijken voor zijn dood (de namen onder het doodvonnis van Charles) het op een lopen moeten zetten. Toen de monarchie weer werd hersteld en Regicide Hunters als Downing de jacht hadden geopend. Maar er is meer! Veel meer. Zo ben je deze aflevering live getuige van de ‘Ski Ballet’ kuur van Hermann Reitberger, in 1988 een Olympische demonstratiesport in Calgary. We hebben een Nelson’s Trousertje. En we geven je nog wat ‘conversation material’ voor je eerstvolgende kringverjaardag, door je nog wat oorlogen tegen dieren uit de doeken te doen (seriously).
- Se mer
