Episoder
-
Marie zet vlug haar voeten een flink stuk uit elkaar; mensen nemen de ruimte in die jij ze aanbiedt. Dus als je iets niet kwijt wil, dan moet je het niet weggeven. Beenruimte is geschreven, voorgelezen en opgenomen door Hanna Bervoets. Het verhaal verscheen in De Gids 2/2024. Deze editie stond in het teken van dichter, tekenaar en schilder Lucebert. Dit jaar is het een eeuw geleden dat Lucebert in Amsterdam werd geboren. Voor deze gelegenheid werkte De Gids samen met Stedelijk Museum Haarlem, waar de tentoonstelling 100XLucebert te zien is.
Hanna Bervoets (Amsterdam, 1984) is schrijver, essayist en scenarist. In 2023 verscheen Leer me alles wat je weet (Uitgeverij Pluim) -
Nationale identiteit wordt geschapen door historische gebeurtenissen om te smeden tot mythes en symbolen. Hoe fictief en vergezocht ook, voor de Hongaarse minister-president Orbán is het een handig middel om macht te behouden. Voor De Gids 2/2024 schreef Emy Koopman een essay over haar ervaringen in Hongarije: Hongaarse eenzaamheid.
Emy Koopman (1985) is schrijver, journalist en gepromoveerd literatuurwetenschapper. In haar meest recente boek, de novelle Kindertrein uit Boedapest (2023), volgt ze de reis van haar Hongaarse grootmoeder, die als kind met een hulpactie naar Nederland kwam.
Je hoort de volgende muziekreferenties:
1. Buranovskiye Babushki - Party for Everybody (2012)
2. Johannes Brahms - Ungarischer Tanz Nr. 1 (oorspr. 1869; gebruikte uitvoering: Boston Pops Orchestra, dirigent: Arthur Fiedler; aanpassing: vertraagd)
3. Hongaars volkslied Himnusz (oorspr. 1844), muziek: Ferenc Erkel, tekst: Ferenc Kölcsey -
Mangler du episoder?
-
Schrijven over eten zwenkt tussen ernst en ironie. Gastronomische teksten hebben de neiging te ontsporen en zijn zowel onbenullig als groots, omdat eten nooit slechts eten is. Kyrke Otto onderzoekt in deze aflevering de grenzen van het gastronomische genre. Haar essay ‘Dit is geen kookboek’: over de onbegrensdheid van het gastronomische genre kun je teruglezen in de eerste uitgave van De Gids van 2024.
Kyrke Otto studeerde filosofie en klassieke talen en is momenteel als docente en promovenda verbonden aan de Radboud Universiteit. Gedichten, essays en besprekingen van haar hand verschenen o.a. in De Gids, Tirade, Poëziekrant en de Nederlandse Boekengids. Sinds 2023 maakt ze deel uit van de redactie van De Gids. -
Geen Nederlands magnum opus is de afgelopen honderd jaar minder gelezen dan Prometheus. Carry van Bruggen beschouwde álle politiek als identiteitspolitiek, omdat mensen geen collectief kunnen vormen zonder te discrimineren. Daniël Rovers schreef er een essay over: Onaangename waarheid , dat verscheen in De Gids 1/2024 .
Van Daniël Rovers verscheen in 2022 de roman Vergeten meesters en in 2023 de essaybundel In één vloeiende beweging. Aan de schrijfacademie van de VU gaf hij colleges over Carry van Bruggen en Frans Kellendonk. -
Een vrouw verhuist naar een andere stad, waar niemand iets met haar te maken lijkt te willen hebben. Maar wie ziek is, mag altijd een beroep doen op een dokter.
In deze aflevering hoor je het verhaal Takotsubo! van Sarah Andrea Desplenter voor De Gids 2023/6.
Sarah Andrea Desplenter is schrijver. Ze studeerde Romaanse filologie aan de Universiteit Gent en was lector aan de Arteveldehogeschool Gent. Ze schrijft verhalen en publiceert ook in Hollands Maandblad. In haar verhalen krijgen menselijke verhoudingen een absurde dimensie waardoor het tragische draaglijk wordt. -
Net zo boos kijken als je baby om hem gerust te stellen. Of mensen die op het filmdoek plotseling verdwijnen. Shira Keller richt zich in Bespiegelingen op de wereld van goochelen en illusionisme. Ze leest haar esssay zelf voor vanuit haar woonkamer.
In samenwerking met het archief van Eye Filmmuseum verkenden schrijvers en dichters voor De Gids 2022/6 de overlap van cinema en zinsbegoocheling.
Shira Keller studeerde af als theatermaker aan de Toneelacademie Maastricht. Ze schreef de roman M. (2013) en werkt als boekrecensent voor NRC en Trouw. -
Maria Barnas bekeek voor haar gedicht Over de grenzen van Europa de in 2019 teruggevonden antifascistische avant-gardefilm Europa (1931) van Stefan en Franciszka Themerson, gebaseerd op het activistische gedicht van Anatol Stern.
Ze vroeg zich af of er beelden bestaan die het fascisme kunnen bevechten.
In samenwerking met het archief van Eye Filmmuseum verkenden schrijvers en dichters voor De Gids 2022/6 de overlap van cinema en zinsbegoocheling.
Maria Barnas (1973) is dichter en beeldend kunstenaar. Haar recentste bundels zijn Diamant zonder r en Park Meerwijk. -
in haar essay Intussen, op het treinstation beschouwt Basje Boer The Great Train Robbery (1903). In deze oerwestern vindt ze de bakermat van veel bouwstenen van de fundamentele filmtaal, zoals achtervolging, tegenshot, close-up en tijdsprong.
In samenwerking met het archief van Eye Filmmuseum verkenden schrijvers en dichters voor De Gids 2022/6 de overlap van cinema en zinsbegoocheling.
Basje Boer (1980) is schrijver en filmessayist. In 2022 verscheen haar essaybundel Pose - Over hoe we kijken en wie we spelen (Nijgh & Van Ditmar). -
Voor De Gids 2023/5: Meertaligheid hebben we dichters en auteurs gevraagd talen niet te benaderen als afzonderlijk, afgebakend, monolithisch en nationalistisch, maar eerder als verstrengeld, instabiel, relatief en migrerend.
Alma Apt maakte voor dit nummer het geluidsgedicht 'De Europeanen', over een verstrengeld, instabiel en migrerend Europa. De Europese Unie was ooit een utopisch project, bedoeld om oorlog tussen de Europese supermachten te voorkomen. Nu heeft oorlog Europa weer bereikt, neigen steeds meer stemmers naar Euroscepticisme en populisme en worden de buitengrenzen harder dan ooit bewaakt. 'De Europeanen' zijn mensen die op zoek zijn naar een andere taal om over het heden te spreken, die de termen die hen aangereikt zijn niet meer vertrouwen.
Alma Apt is dichter en redacteur van De Gids.
Dit werk kwam tot stand met ondersteuning van het Nederlands Letterenfonds. -
Voor ons themanummer over kunstenaar Constant Nieuwenhuys schreef Bram Ieven een poëtisch essay, waarin hij beschouwingen verweeft over het werk van Constant en zijn tijdgenoten, met citaten van o.m. Mark Zuckerberg. Onderweg doemt de vraag op: Hoe kan het dat de publieke ruimte ons tegenwoordig verstrikt, terwijl het zo recent nog als de plek werd gezien waar alle vrijheden konden ontstaan?
Bram Ieven (1979) schrijft, geeft les en maakt muziek. -
Maria Barnas schreef de gedichtenreeks 'De paling en de dood' voor De Gids 2021/5, het themanummer over het uisterven van planten en dieren. Hiervoor ging ze mee op jacht met een palingvisser.
Maria Barnas (1973) is dichter, schrijver en beeldend kunstenaar. Ze publiceerde onder meer de roman Altijd Augustus (2017) en dichtbundel Nachtboot (2018). Ze is redacteur van De Gids. -
Voor De Gids 2021/5 schreven auteurs bijdragen aan een Encyclopædia Exstinctionis, een encyclopedie van het uitsterven. Adriaan van Dis schreef over de giraffe, in zijn lemma 'Het hoofd in de wolken'.
Adriaan van Dis (1946) is een schrijvend dier. In het voorjaar verscheen zijn klimaatroman 'KIiFi'. Dit najaar presenteert hij de korte verhalenbundel 'Vijf vrolijke verhalen'. -
De gedichtencyclus 'De vlinderonderzoeker', geschreven door Lies Van Gasse, gaat inderdaad over een vlinderonderzoeker, maar een die zich langzamerhand lijkt te versmelten met zijn studieobject. De poëzie van de pootjes en de vleugels.
Lies Van Gasse (1983) is dichter, beeldend kunstenaar en leraar. Met haar bundel Brak de waterdrager won ze de prijs van de provincie Oost-Vlaanderen voor poëzie, met Wenteling werd ze genomineerd voor de Hugues C. Pernath-prijs. Na Wassende stad (2017) verschijnt in 2021 de bundel beestjes. -
Vorig jaar lanceerde De Gids de literaire podcast Sprekende Letteren, waarin auteurs hun bijdrage uit het tijdschrift voordragen. Maar hoe klinkt literatuur als die speciaal voor het oor is gemaakt? Bij elk nummer nodigt De Gids schrijvers en makers uit om een literair audiowerk te maken dat aansluit bij het thema van het nummer. Mia You maakte het zesde werk in deze reeks.
Een invasieve soort is een organisme dat niet inheems is aan een plek, maar desondanks kan gaan overbevolken. Volgens de National Geographic veroorzaken invasieve soorten ‘grote economische en ecologische schade aan de nieuwe leefomgeving.’ Mogelijke voorbeelden zijn zebramosselen, de reuzenberenklauw, rietpadden, geïmmigreerde moeders, Engelstaligen, poëziedocenten en mensen. In deze podcast onderzoekt Mia You, die onder minstens vier van deze soorten te scharen valt, hoe zulke actoren van uitsterving zouden kunnen worden omgedacht tot actoren van conservatie. -
ESSAY - In dit essay schrijft Dirk van Weelden over de ONSBank, een organisatie die jongeren met schuldproblemen helpt, onder andere in samenwerking met kunstenaars. Wat kunnen schrijvers en kunstenaars praktisch betekenen voor de kwetsbaren onder ons? Dirk van Weelden (1957) is schrijver en redacteur van De Gids. Hij schreef romans, novellen en bundels met essays en verhalen. Zijn recentste roman is Het laatste jaar (2013). Hij werkt aan een nieuwe roman.
-
PODCAST - Voor De Gids 2021/4, een themanummer over de kunstenaar Joseph Beuys, maakte dichter Alma Apt het audiowerk 'Dat ze een pauk als tafel gebruikte'. In het werk wordt het idee van het ritueel aan de tand gevoeld. Kunnen wij de moedwillige herhaling van dezelfde handeling tegenwoordig nog als bevrijdend zien?
Lees meer over 'Dat ze een pauk als tafel gebruikte'. -
ESSAY - Arjen Mulder draagt voor: 'Het getij en de wieren'. Een essay uit De Gids 2021/3, dat het thema de ziel onderzocht. Arjen Mulder gaat ernaar op zoek in de getijdestrook, het levende landschap van de zee en hoe dit als een denkende entiteit kan worden gezien. Arjen Mulder (1955) is bioloog van opleiding en essayist van roeping. Zijn meest recente boeken zijn: Wat is leven? (2014, bekroond met de Dr. Wijnaendts Franckenprijs 2018), De successtaker (2016) en het spraakmakende Vanuit de plant gezien (2019).
-
ESSAY - Dirk Vis draagt voor: ‘De witte zomereik’. In zijn essay, schrijft Dirk over zijn bezoek aan het laatst overgebleven Europese oerbos. Temidden van het beschermde reservaat, ontmoet Dirk Vis alle soorten die hier huishouden, als bezoeker vanuit een andere planeet. Dirk Vis (1981) is schrijver, kunstenaar, kunsttheoriedocent en Gids-redacteur. -
VERHAAL - Marja Pruis draagt voor: ‘De twaalfde stap’. In haar verhaal gaat een vrouw er een paar dagen alleen op uit, in de hoop dat ze door te gaan wandelen en om zich heen te kijken, eindelijk eens uit haar hoofd komt. Marja Pruis (1959) is schrijver, essayist en redacteur van De Groene Amsterdammer.
Lees ‘De twaalfde stap’ in De Gids 2021/2.
Word abonnee van De Gids. -
ESSAY - Maureen Ghazal draagt voor: ‘Menggebied’, waarin ze, al wandelend door de Nederlandse polder waarin ze is opgegroeid, onderzoekt welk landschap haar thuis is. Maureen Ghazal (1995) is dichter, schrijver en kunstenaar. In 2020 nam ze deel aan het Slow Writing Lab van het Nederlands Letterenfonds, waar ze onderzoek deed naar haar geboortegrond in de polder en de invloed van taal op landschap.
Lees ‘Menggebied’ in De Gids 2021/2.
Word abonnee van De Gids. - Se mer
