Episódios
-
Een vooruitblik op dat grootse project: in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen op teksten, toon en strekking.
-
En dan zijn we bij het slotkoor. In c-klein, waar we al een tijd naar op weg waren. Waarin lijden en hoop hand in hand gaan. Grote Thomas wijst erop hoe Bachs manuscript van de Matthäus eigenlijk eindigt in een open einde. Waar we weer allemaal betekenissen aan kunnen geven. En aan het einde moeten we het natuurlijk ook even hebben over wél of níet applaudiseren na de Matthäus. Gijs, grote Thomas en kleine Thomas komen er niet uit.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Estão a faltar episódios?
-
De solostemmen nemen afscheid. Duizendmaal dank dat U mijn leven zoveel waard achtte dat U er zo voor wilde lijden. Nog één keer klinken sopraan, alt, tenor en bas. Met interventies van het koor. Sleutelwoorden die we eerder in de Matthäus horen passeren een laatste keer de revue. En we hebben het ook kort even over The Beatles. Bovendien constateren we melancholiek dat we in 13 uur toch ook vooral heel veel níet hebben gezegd of ontdekt over de Matthäus-Passion.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
We naderen het einde, en dat betekent dat we ook bij het laatste recitatief zijn aangekomen. Jezus wordt in zijn graf gelegd, en nog zijn hogepriesters en farizeeërs niet gerustgesteld. Dat graf moet bewaakt en verzegeld, voordat er onverklaarbare dingen met het lijk gebeuren. Op bijna onopvallende wijze zingt de evangelist daarna zijn laatste noten. En ondertussen leidt alles ons harmonisch onvermijdbaar naar het slotkoor, dat bijna op punt van beginnen staat.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
'Een cadeau-aria', vertelt grote Thomas. Een aria waarbij een gevoel van opluchting zich meester maakt van publiek en uitvoerenden. Prachtige muziek om even in te verdwijnen. En zo heeft Bach het ook bedoeld, concluderen we. En Gijs houdt ons in spanning over wat zijn lievelingspassage uit de Matthäus is.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Een inleidend recitatief over de avond. De avond na alle heftige gebeurtenissen van de dag is het moment om te reflecteren op het gegeven van de avond. De avond als moment van de zondeval, de avond als moment van het sterven van Jezus, de avond als moment dat de vredesduif terugkeert met een olijfblad... Jezus heeft zijn kruistocht volbracht. En ook: Thomas wijst ons op het Napels-sextakkoord.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Een theatraal hoogtepunt in de Matthäus, en daarmee een dieptepunt voor het kerkbestuur. De aarde beeft, de graven openen zich, de voorhang van de tempel scheurt in tweeën... En alles wordt door Bach zo beeldend mogelijk op muziek gezet. Een deel van het volk komt tot inkeer: hij was het toch!
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Voor de laatste keer de prachtige koraalmelodie van 'O Haupt voll Blut und Wunden'. Ditmaal in de meest reine toonsoort, a-klein. De hele kleur van de zetting is ingetogen en introvert. We luisteren naar de (a capella) uitvoering van Mengelberg uit 1939, waarin we horen hoe zacht en indringend en langzaam een koor van vierhonderd man kan zingen. En Gijs probeert even de moderne troubadours Acda en De Munnik erbij te betrekken.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
En dan sterft Jezus. De strijkers die Jezus als een stralenkrans de hele Matthäus lang hebben omgeven, verdwijnen. Jezus' laatste woorden klinken in de donkere, molrijke toonsoort bes-klein. Bach laat hier de eenvoud het werk doen. En we vragen ons af hoe laat het 'zesde uur' eigenlijk is, waarin een duisternis over het land valt.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Een aria in contrast met de gruwelijke harmonieën van 'Golgotha' die we net hoorden. Een aria in Es-groot, de parallel van c-klein, waarmee we al worden geleid naar het hoopvolle slotkoor, dat steeds meer binnen handbereik komt.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
De intense chromatiek van dit begeleide recitatief is aanleiding om dieper in de wereld van toonsoorten en stemmingen te duiken. Over zuivere octaven, de middentoonstemming, de wolfskwint... We luisteren verschillende malen naar een fragment dat een en ander illustreert. En dat de oren pijnigt. En grote Thomas oppert het idee voor een 70-delige podcast over stemmingen.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
We komen bij Golgotha ('Schedelplaats'). Jezus wordt gekruisigd, terwijl hij ondertussen voortdurend beschimpt wordt door omstanders en medeveroordeelden. Grote Thomas gidst ons door dit uitgebreide recitatief. We hebben het erover of het een fijne rol is om te zingen, die van evangelist. Wagner komt nog eens voorbij. Evenals piloot Herbert von Karajan. En we hebben het over het tempo van een uitvoering van de Matthäus, en wat dat kan betekenen voor het halen van de laatste trein.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Een van de lievelingsaria's van grote Thomas. Een aria als 'grote broer' van de aria 'Geduld'. Waarin de slepende tred van de begeleiding hand in hand gaat met de lyrische zanglijn. Met weer een hoofdrol voor de viola da gamba, die extra lekker schijnt te klinken in de toonsoort d-mineur. Wat ons ertoe leidt om nog wat dieper in de wondere wereld van de viola da gamba te duiken.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Een uitermate kort inleidend recitatief, voor de tweede keer met viola da gamba. Samen met twee fluiten en continuo begeleiden zij de bas-solist. Hoe moeten we het contrast tussen de 'zwoegende' viola da gamba en de hemelse fluiten duiden? De vluchtige lengte van het recitatief doet nauwelijks recht aan de muzikale ideeën die Bach hier even tentoonspreidt.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
De soldaten trekken Jezus zijn mantel weer uit, trekken hem zijn kleren aan, en nemen Jezus mee om hem te kruisigen. Ene Simon wordt daarbij gedwongen het kruis te dragen. En grote Thomas deelt een podiumervaring waaruit blijkt dat niets menselijks een evangelist vreemd is.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Misschien wel het beroemdste koraal uit de Matthäus: 'O Haupt voll Blut und Wunden'. Het offer en lijden van Jezus worden ons hier beeldend en in volle muzikale glorie getoond. Wat wrang maar tegelijkertijd ook geruststellend is: het betekent dat de verlossing voor de gewone ziel nabij is.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Een rode mantel, een doornenkroon, een rietstok in de hand: Jezus wordt door de soldaten schertsend aangekleed als 'koning der Joden'. De kwintvalsequens klinkt weer, ditmaal in platte vorm om de platheid van de massa te illustreren. Het geeft Gijs het vertrouwen om zelf als componist met de kwintvalsequens aan de slag te gaan.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Een lange, hermetische aria die komt op een moment in de Matthäus dat niet iedereen zijn aandacht er nog volledig bij kan houden. Zowel publiek als musici. Grote Thomas deelt verschillende anekdotes die dit illustreren. We hebben het over het knipwerk van Mendelssohn bij de herintroductie van de Matthäus-Passion. En hoe een aria niet korter gaat voelen als je 'm sneller speelt.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Jezus wordt gegeseld. Iets wat we we horen in de effectvolle harmonie en die je ook zou kunnen zien: het spat zwart van de pagina af in het manuscript van Bach. Grote Thomas wijst ons erop dat Bach zichzelf wederom in de noten terug laat komen. En wat heeft Stravinsky's Le sacre du printemps met de Matthäus te maken?
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
-
Na de verstilling van 'Aus Liebe' valt het volk weer woedend in met 'Lass ihn kreuzigen'. Nog een toontje hoger dan de vorige keer. Pilatus wast zijn handen in onschuld terwijl het volk letterlijk bloed wil zien. Uiteindelijk levert Pilatus Jezus uit om gekruisigd te worden.
In Matthäus-Passion: een lijdensweg met Gijs Groenteman en Thomas Oliemans bespreken de journalist en zanger samen met musicoloog Thomas de Jonker Bachs Matthäus-Passion. En dat doen ze uitgebreider dan ooit: 13 uur lang, in 69 in elkaar overlopende afleveringen wordt Bachs grootse meesterwerk volledig uitgeplozen.
- Mostrar mais
