Episódios
-
U ovoj epizodi istražujemo jedan od ključnih i najdramatičnijih trenutaka u istoriji Kraljevine Jugoslavije - atentat na kralja Aleksandra I Karađorđevića, izvršen 9. oktobra 1934. godine u Marseju. Kralj Aleksandar je 1929. godine uveo diktaturu s ciljem očuvanja jedinstva zemlje, verujući da će ideja jugoslovenstva prevazići duboke nacionalne i političke podele. Njegovi napori naišli su na snažan otpor nacionalističkih pokreta, koji su smatrali da je centralizacija vlasti ugrožavala identitete pojedinačnih naroda. U isto vreme, Kraljevinu Jugoslaviju potresale su ozbiljne ekonomske teškoće i političke intrige, stvarajući ambijent u kojem su tenzije samo rasle. Atentat u Marseju, organizovan uz podršku ekstremističkih organizacija, nije bio samo čin političkog nasilja već i simbol krize jugoslovenskog identiteta i neuspeha u izgradnji stabilnog državnog sistema. Kako su unutrašnji konflikti i globalne političke promene oblikovali sudbinu Kraljevine Jugoslavije? Da li je postojala mogućnost da se ovi konflikti izbegnu, ili je država bila osuđena na dezintegraciju? Ubistvo kralja Aleksandra izazvalo je šok na međunarodnoj sceni i uvelo Kraljevinu u period političke nesigurnosti. Na prestolu ga je nasledio maloletni kralj Petar II, dok je knez Pavle preuzeo ulogu namesnika. Ovaj period obeležen je unutrašnjim previranjima i rastućim pritiscima, kako u samoj Jugoslaviji, tako i u Evropi, koja se ubrzano kretala ka Drugom svetskom ratu. O uticaju Marsejskog atentata na politički pejzaž Balkana i širu evropsku scenu, o očuvanju kolektivnog sećanja na kralja i epohu, naša istoričarka umetnosti Jovana Milovanović razgovara sa Veselinkom Kastratović Ristić, muzejskim savetnikom iz Muzeja Jugoslavije i koautorkom izložbe "Čuvajte mi Jugoslaviju" posvećene Marsejskom atentatu. Kroz analizu ovog događaja, sagledavamo ne samo motive i organizaciju atentata, već i dublje procese koji su oblikovali sudbinu Kraljevine Jugoslavije u turbulentnim godinama pred globalni sukob.
-
63 - Podržite nas na Patreonu patreon.com/historycast Gladijatori nisu bili samo ratnici, već simbolična manifestacija moći, straha i odanosti publike. U krvavim arenama antičkog Rima robovi, ratni zarobljenici, ali i slobodni ljudi koji su jurili za slavom i bogatstvom, borili su se gotovo uvek do smrti. Njihove borbe nisu bile samo brutalna zabava - to su bile političke poruke, rituali koji su veličali snagu i kontrolu rimske elite. Oni su bili najsvetlije, ali i najmračnije zvezde Rima - superzvezde koje su živele na oštrici mača. Kroz vekove, gladijatori su inspirisali umetnike, pisce, filozofe i kasnije pop kulturu. Od epskih filmova "Spartak" i "Gladijator" do modernih serija i igara, njihova priča simbolizuje borbu za čast i slobodu. Čak i savremeni sportovi, borilačke veštine i predstave nose elemente tog dramskog naboja koji je osvajao rimske mase. Naši istoričari, Nikola Šipka i Ivan Drljača, istražuju fascinantnu evoluciju gladijatorskog mita - od krvavih borbi u starorimskim arenama do simbola otpora i hrabrosti u današnjoj kulturi - jer gladijatori još uvek žive, kako na velikim ekranima, tako i u pričama koje pričamo.
-
Estão a faltar episódios?
-
Samo da znate, pokrenuli smo naš Patreon! :) 🔗https://www.patreon.com/historycast
Nastavljamo serijal o Drugom svetskom ratu epizodom o jednom od najdramatičnijih i najdinamičnijih sukoba koje je svet ikada video, obeležen nasilnim imperijalnim ambicijama, masovnim stradanjem i geopolitičkim preokretima.
Drugi svetski rat u Aziji i na Pacifiku započeo je još 1937. godine, pre izbijanja globalnog sukoba, kada je Japansko Carstvo izvršilo invaziju na Kinu, što je označilo početak Drugog kinesko - japanskog rata. Tokom ove brutalne kampanje, milioni civila su stradali, a japanska vojska zauzela je velike delove Kine, uključujući Šangaj i prestonicu Nanking, gde su izvršeni masovni zločini poznati kao Nankinški masakr.
Japan je imao ambiciju da stvori "Velikoistočnoazijsku sferu koprosperiteta" - zonu dominacije koja bi omogućila pristup resursima i moć nad celim Pacifikom i Azijom. Kako su evropske sile bile zauzete ratom na Zapadu, Japan je iskoristio priliku da proširi svoju dominaciju nad kolonijalnim posedima, uključujući Indoneziju, Filipine, Maleziju i druge ključne tačke.
Ova agresivna ekspanzija doživela je svoj vrhunac kada su japanske snage napale američku mornaričku bazu u Perl Harburu 7. decembra 1941. što je označilo ulazak Sjedinjenih Američkih Država u rat. Napad je bio deo šire kampanje širenja japanske moći širom Pacifika i bio je uparen sa brzim osvajanjem teritorija, uključujući Hong Kong, Filipine i Singapur.
Ovaj period je bio obeležen munjevitim japanskim napredovanjem, koje je izazvalo globalnu reakciju. Bitka za Pacifik pretvorila se u pravi rat iscrpljivanja, koji će tokom narednih godina doneti velike preokrete u korist saveznika, ali i ostaviti trajne posledice u čitavom regionu. Rat u Aziji nije bio samo sukob za teritoriju, već i za kontrolu nad budućnošću geopolitičkog poretka.
Sa vama danas istoričari Nikola Đukić i Nikola Šipka, spremni da odgovore na vaša pitanja i zahteve.
-
Mona Liza, remek-delo Leonarda da Vinčija, ikona je renesanse i jedno je od najpoznatijih umetničkih dela na svetu. Slikana je od 1503. i navodno nije završena sve do Leonardove smrti 1519. godine, slika prikazuje zagonetni osmeh žene čiji identitet ostaje predmet rasprava - najčešće se veruje da je reč o Lizi Gerardini, supruzi firentinskog trgovca svilom. Istoričarke umetnosti Jovana Milovanović i Mina radovanović u današnjoj epizodi pokušavaju da razotkriju većinu tajni koje se kriju iza priča ispletenih oko najpoznatije slike na svetu.
-
61 O istoriji srpskog naoružanja, od kremenjača, sprednjača i fišeka sa barutom do izgradnje fabrike naoružanja Kraljevine Srbije u Kragujevcu, najveće na Balkanu, i posedovanja modernijeg naoružanja od Turske, Bugarske i Austrougarske monarhije, istoričar Nikola Đukić razgovara sa gostom Branislavom V. Stankovićem, vojnim istoričarem i piscem, autorom monografije "Srpska puška". Za vas koji lajkujete i komentarišete ovu epizodu je naš gost pripremio i poklon - knjigu - učestvujte i uživajte.
-
60 - Kleopatra VII Filopator, poslednja vladarka starog Egipta, postala je simbol egzotične lepote, pameti i zavodljivosti, iako njen istorijski značaj daleko prevazilazi te stereotipe. Rođena 69. godine p.n.e. iz moćne dinastije Ptolomeida, helenističkog porekla, vladala je kao kraljica Egipta od 51. do 30. godine p.n.e. Prepoznajemo je kao sposobnu vladarku i političkog stratega koja se borila da očuva Egipat nezavisnim od Rima, koristeći diplomatske saveze s najmoćnijim ljudima svog doba, Julijem Cezarom i Markom Antonijem. Dok su je antički autori, naročito Rimljani, često prikazivali kao opasnu zavodnicu koja je ugrozila mušku čestitost i moć Rima, Kleopatra je u stvarnosti bila mnogo više. Bila je visoko obrazovana, govorila je više jezika i posvetila se jačanju Egipta kroz vođenje državnih poslova i ekonomiju. Međutim, kroz vekove, Kleopatrina slika preoblikovana je kroz umetnost, literaturu i filmove – naročito holivudske – kao lepotice koja koristi svoje čari da bi vladala muškarcima. Idealizovali su je kao fatalnu zavodnicu izuzetne lepote, iako su antički izvori opisivali da njena privlačnost nije bila u fizičkom izgledu već u harizmi i inteligenciji. Ovaj spoj istorijskih činjenica i fikcije stvorio je mit o Kleopatri koji je živ i danas. O jednoj od najpoznatijih žena u istoriji, između mita i činjenica, danas naš istoričar Nikola Šipka razgovara sa koleginicom istoričarkom Delorijom Bunđa - Sajčić.
-
Ko je bila Katarina Ivanović i koliko je njen rad značajan za srpsku umetnost? Kakav je doprinos našoj umetničkoj sceni dala Beta Vukanović?
Koliko snažno, prkosno, teško i danas odjekuju reči Nadežde Petrović 'Ja hoću da sam slikar, a ne žena, žena ima dosta'?
Enigmatski obojene slike Milene Pavlović Barili i danas zbunjuju svojom simbolikom, a ovu srpsku, međunarodno priznatu umetnicu nikako ne možemo staviti ni u jedan kalup ili stil.
Šta je zajedničko najpoznatijim umetnicama koje su obeležile srpsku scenu kraja XIX i početka XX veka?
Zašto su žene, umetnice, uvek tretirane kao autsajderi i kroz vekove skrajnute na margine umetničkog sveta? Kako je došlo do toga da su tretirane kao 'lošije', i zbog čega im je institucionalno bilo onemogućeno da se školuju na akademijama?
Istoričarke umetnosti Jovana Milovanović i Isidora Savić govore danas o umetnicama koje su, i pored društvenih, u to vreme otežavajućih okolnosti, ostavile izuzetan pečat na srpskoj umetničkoj sceni i bile pioniri u mnogim segmentima života i rada koji se u to vreme smatrao 'muškim'.
🔔 Ne zaboravite da se pretplatite na HistoryCast i ostavite komentar – vaše mišljenje nam je važno!
-
U novoj epizodi HistoryCast-a, petoj o Drugom svetskom ratu, naši istoričari Nikola Šipka i Ivan Drljača vraćaju se u zimu 1941. godine, u trenutke kada se odlučivala sudbina ne samo Sovjetskog Saveza, već na razne načine i ishod Drugog svetskog rata.
Bitka za Moskvu nije bila samo borba za prestonicu, već epski sudar titana - Hitlerove vojske i sovjetskih branilaca.
Kako su sovjetski vojnici, suočeni sa nadolazećim nemačkim armijama i nemilosrdnim vremenskim uslovima, uspeli da obrane svoju prestonicu? Zašto je ovaj trenutak preokrenuo tok rata na Istočnom frontu ali i u čitavom svetu?
U ovoj epizodi saznaćete kako su Staljin i Crvena armija organizovali odbranu, zašto su nemačke snage predvođene Hitlerom potcenile rusku zimu, i koje su ključne ličnosti odigrale presudne uloge u ovoj dramatičnoj borbi.
Analiziramo strateške odluke, herojske priče i kako je Moskva postala simbol neuništive volje naroda.
-
58 - Otac srpske diplomatije i autor čuvenog 'Načertanija', Ilija Garašanin je tri decenije uticao na politiku kneževine i oblikovao viziju moderne Srbije u XIX veku. U ovoj epizodi istražujemo njegov uticaj na politiku, međunarodne odnose i stvaranje nacionalnog identiteta. Kako je ovaj srpski državnik, ministar, predsednik Vlade, predvideo budućnost Balkana i koliko su njegove ideje i dalje aktuelne? Garašanin je značajno unapredio međunarodni položaj Srbije kroz mudru politiku između velikih sila, poput Austrije, Rusije i Turske, u periodu kada je Srbija još bila pod Osmanskom imperijom. Nikola Šipka ugostio je ovim povodom kolege istoričare sa Filozofskog fakulteta, docenta Aleksandra Savića i prof. dr Miloša Jagodića.
-
Krajem dugog, dugog XIX veka, nestabilnog i haotičnog, dolaskom na vlast mladog Franje Josifa I, Beč postaje centar kreativnog i intelektualnog vrenja, ne samo Austrijskog Carstva već i čitave Evrope. Kroz pripovedanja istoričarki umetnosti Jovane Milovanović i Mine Radovanović fokusiramo se na trenutak kada Beč postaje kolevka ne samo umetničkih pokreta već i novih načina razmišljanja, utirući put modernoj Evropi.
-
57 - Istoričari Ivan Drljača i Nikola Šipka ponovo pričaju pričaju najzanimljivije i najteže ratne priče. Danas nas vode kroz ključne momente jedne od najambicioznijih i najdramatičnijih vojnih operacija u istoriji - Operaciju "Barbarosa", u još jednoj epizodi posvećenoj Drugom svetskom ratu.
-
56 - Danas zaranjamo u fascinantan svet srednjovekovne Srbije i jednog od najmoćnijih vladara tog doba - Stefana Uroša II Milutina. Njegova vladavina bila je obeležena neverovatnim usponima, burnim ratovima, ali i izuzetnim diplomatskim pobedama. U ovoj epizodi istražujemo kako je Milutin, ne samo uspeo da proširi granice Srbije, već i da izgradi zadužbine koje i danas krase Balkan. Ko je bio Milutin? Kakve je igre moći vodio sa Vizantijom? I kako je njegova politika uticala na sudbinu Srbije u narednim vekovima? Pridružite nam se dok otkrivamo priču o kralju, vladaru, ratniku i graditelju – Stefanu Urošu II Milutinu. O njemu večeras pričaju naši istoričari Ivan Drljača i Nikola Đukić.
-
Jovana nam se vratila punom snagom i sa Ivanom Drljačom razgovara o uticaju Karađorđevog lika i dela na politiku i kulturu Srbije, Jugoslavije i opet, Srbije.
-
U novoj epizodi HistoryCast-a, putujemo u proleće 1940. godine, kada je svet bio svedok dramatičnih događaja koji su zauvek promenili Evropu. Kako je nacistička Nemačka munjevitom brzinom pregazila Francusku? Koje su ključne bitke dovele do pada Pariza? Kako su saveznici potcenili Hitlerove ambicije? "Hitlerovo proleće" – vreme kada se činilo da ništa ne može zaustaviti nacističku ratnu mašineriju! Saznajte sve o vojnim taktikama, sudbonosnim odlukama i ljudskim pričama iz ovog ključnog trenutka u Drugom svetskom ratu. Danas sa vama istoričari Nikola Đukć i Nikola Šipka.
-
54 - Zamislite bitke gde 300 Spartanaca staje protiv stotina hiljada Persijanaca, gde jedan maraton donosi slobodu, a brze grčke trijere potapaju moćnu persijsku flotu... Kažu i istorija i legende, Grčka je stala protiv najvećeg carstva na svetu i pobedila. Ovaj višedecenijski rat je oblikovao istoriju Grčke i cele zapadne civilizacije, ali nije počeo kao veliki sukob, već kao bunt malih jonskih gradova - Jonski ustanak. Atina je pomogla ustanicima, što je razljutilo Persijance. Darije je odlučio da kazni Grke, što je dovelo do prve invazije na Grčku. Koji su bili uzroci ustanka, kakav je odnos između grčkih polisa, šta se desšavalo u bici kod Maratona, ko je bio Filipid i kako je uticao na ishod bitke ali i istoriju sporta? Kako se odvijala Termopilska bitka i da li je zaista bilo samo 300 Leonidinih Spartanaca protiv Kserksove vojske? Sve ovo, i mnogo više, saznaćete uz naše istoričare Ivana Drljaču i Nikolu Đukića u prvoj u nizu epizoda o antičkoj Grčkoj.
-
53 - U novoj epizodi HistoryCast-a, putujemo u proleće 1940. godine, kada je svet bio svedok dramatičnih događaja koji su zauvek promenili Evropu. Kako je nacistička Nemačka munjevitom brzinom pregazila Francusku? Koje su ključne bitke dovele do pada Pariza? Kako su saveznici potcenili Hitlerove ambicije? "Hitlerovo proleće" – vreme kada se činilo da ništa ne može zaustaviti nacističku ratnu mašineriju! Saznajte sve o vojnim taktikama, sudbonosnim odlukama i ljudskim pričama iz ovog ključnog trenutka u Drugom svetskom ratu. Danas sa vama istoričari Nikola Đukć i Nikola Šipka.
-
52 - Jeste li se ikada zapitali kako je izgledala Srbija u vreme kada su se stvarali prvi kneževski dvorci, vodile sudbonosne bitke i rađala državnost? Kako je Srbija funkcionisala u 'mračnom srednjem veku', u ranom srednjem veku, u vreme pre Nemanjića? Kada su Srbi primili hrišćanstvo? Uđite u svet viteštva, legendi i istorijskih prekretnica. Saznajte više o kneževima, zakonima, veri, kulturi i životu u srednjovekovnoj Srbiji u VI, VII i VIII veku uz naše istoričare, Nikolu Šipku i Nikolu Đukića, jer ste vi to tražili.
-
51 - Drugi svetski rat nije izbio iznenada, već je bio rezultat godina rastuće napetosti i nesuglasica. Nakon Prvog svetskog rata, nezadovoljstvo Versajskim mirom ostavilo je Nemačku ogorčenom i osiromašenom. U međuvremenu, Hitler je došao na vlast 1933. godine sa željom za osvetom i proširenjem nemačke teritorije. Njegova agresivna politika dovela je do anšlusa Austrije 1938. godine i kasnije okupacije Sudetske oblasti u Čehoslovačkoj. Svet je reagovao politikom smirivanja, nadajući se da će to zaustaviti rat. Ali, 1. septembra 1939. godine, Nemačka je napala Poljsku, ignorišući paktove i sporazume, što je dovelo do reakcije saveznika - Velike Britanije i Francuske - i početka najrazornijeg sukoba u istoriji čovečanstva. U godinama koje su prethodile, diplomatski neuspesi, ekonomske krize i političke ambicije otvorili su vrata ovom globalnom sukobu. I tada, uz zvuke aviona i sirena, svet je ušao u najmračniji sukob u svojoj istoriji. O početku rata i događajima koji su mu prethodili danas pričaju naši istoričari Nikola Šipka i Nikola Đukić.
-
50 - Despot Stefan Lazarević - Stevan Visoki, bio je jedan od najistaknutijih vladara, ratnika, diplomate i književnika srednjovekovne Srbije. Sin kneza Lazara, preuzeo je upravu nad Srbijom 1402. godine do svoje smrti 1427. Bio je vrstan vojskovođa, hrabar vitez, ali i talentovani pesnik, poznat po delu "Slovo ljubve". O njemu u današnjoj epizodi istoričar Nikola Đukić razgovara sa kolegom Milošem Ivanovićem.
-
49 - Stefan Uroš I Nemanjić, Uroš Veliki, srednjevekovni kralj Srbije, bio je vladar koji je znao da spoji mač i mudrost. Pod njegovim vođstvom Srbija je procvetala ekonomski i kulturno, postajući sve važnija sila na Balkanu. Bio je sin kralja Stefana Prvovenčanog i unuk velikog župana Stefana Nemanje. O velikom srpskom srednjevekovnom vladaru danas razgovaraju istoričari Ivan Drljača i Nikola Đukić
- Mostrar mais
