Episódios
-
Ásgeir Valur Einarsson, leiðtogi sjálfbærni hjá Iðunni fræðslusetri, segir okkur frá vegferð vinnustaðarins í átt að sjálfbærni og af hverju ákveðið var að breyta áherslum innan Iðunnar. Í kjölfar þess að greint var hvaða heimsmarkmið ætti að leggja áherslu á innan Iðunnar voru úrgangsmál tekin í gegn, kolefnisspor fræðslusetursins skoðað og bæði hefur verið boðið upp á námskeið um sjálfbærni og græn námskeið, sem geta fjallað um aðra færni en uppsetning þeirra er á sem bestan hátt fyrir umhverfið. Í þokkabót hélt Iðan Bransadaga í fyrsta skiptið í nóvember síðastliðnum, þar sem áherslan var á sjálfbærni, þar sem öllum gafst tækifæri á að sækja vefnámskeið og viðburði með sjálfbærniívafi.
Frekari upplýsingar um Iðunna fræðslusetur má finna á idan.is og heimasíðu Bransadaga má einnig finna hér.
-
Líkt og annars staðar í þjóðfélaginu okkar, geta fjármunir og fjárfestingar haft gífurlega mikil áhrif á sjálfbærni og umhverfismál, bæði til góðs og ills. Við ræðum við Aðalheiði Snæbjarnardóttur, sjálfbærnistjóra Landsbankans, og Kristinn Bjarnason, sérfræðing á skrifstofu opinberra fjármála hjá fjármála- og efnahagsráðuneytinu, um hvernig fjármálastofnanir og ríki stuðla að sjálfbærni og bættum umhverfisháttum með nýjum áherslum. Aðalheiður og Kristinn segja okkur frá sjálfbærri fjármálaumgjörð Landsbankans og íslenska ríkisins, grænum sjóðum Landsbankans og áætlun ríkisins um að stofna græn skuldabréf.
-
Estão a faltar episódios?
-
Hvað er aðlögun að loftslagsbreytingum og af hverju þurfum við að pæla í henni? Þarf að pæla í henni á Íslandi eða bara úti í heimi? Í hverju felst aðlögunin?
Magnús Örn Agnesar Sigurðsson, sérfræðingur á skrifstofu loftslagsmála hjá umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytinu, mætti í hlaðvarpið og ræddi við okkur um aðlögun, hvítbók og stefnu stjórnvalda um aðlögun og hvernig við getum búið okkur undir afleiðingar loftslagsbreytinga.
-
Veist þú hver losun gróðurhúsalofttegunda á Íslandi er eða hvaðan hún kemur? En hvaða losun við höfum skuldbundið okkur til að draga úr? Er raunhæft að Ísland nái markmiðum sínum til Parísarsáttmálans?
Við fengum Sigríði Rós Einarsdóttur, sérfræðing hjá Umhverfisstofnun, sem er ein þeirra sem bera ábyrgð á því að útbúa loftslagsbókhald Íslands. Við ræðum um hvar helstu tækifæri liggja til samdráttar, bæði fyrir ríki, sveitarfélög og fyrirtæki, og hvernig losunin sem á sér stað á Íslandi skiptist í þrjá flokka eftir því hvaðan uppruni hennar er; losun frá landi, losun sem fellur undir evrópska viðskiptakerfið og losun á beinni ábyrgð stjórnvalda.
-
Hvaða ávinningur felst í því að nota umhverfisvænar álrafhlöður Alor? Hvernig er hægt að stuðla að frekara orkuöryggi með álrafhlöðunum og hvernig má nýta betur og geyma framleidda raforku?
Þessum spurningum og miklu fleirum svarar Linda Fanney Valgeirsdóttir framkvæmdastýra Alor í þætti dagsins. Alor er eitt þeirra framúrskarandi nýsköpunarfyrirtækja sem munu með sinni lausn styðja við hraðari orkuskipti. Alor hlaut nýsköpunarverðlaun Samorku árið 2022
Frekari upplýsingar um Alor má finna hér.
-
Afhverju hætti skipaflotinn að nota vindinn sem sinn megin orkugjafa og hvernig getum við snúið aftur til fortíðar og nýtt okkur vind í stað jarðefnaeldsneytis og þannig haft verulega áhrif á umhverfið?
Stofnendur Sidewind þau María Kristín Þrastardóttir og Óskar Svavarsson kíktu til okkar í hlaðvarpið og sögðu okkur frá þeirri stórmerkilegu lausn sem þetta framúrskarandi frumkvöðlafyrirtæki er að þróa. Hvernig hugmyndin á uppruna sinn í pælingum ungs menntskælings, áskoranirnar við að koma lausninni áfram í framleiðslu og hversu mikil áhrif lausn Sidewind gæti haft á flutningaskiptaflotann og umhverfið í framtíðinni.
Sidewind stefnir að framleiðslu umhverfisvænna vindtúrbína sem komið er fyrir í opnum gámum ofan á flutningaskip. Vindmyllugámarnir nýta svo hliðarvind sem annars færi til spillis til framleiðslu á rafmagni.
Við hvetjum hlustendur til að kynna sér lausnir Sidewind frekar inni á vefsíðu Sidewind.
-
Hvaða áhrif munu ný hringrásarlög hafa áhrif á þitt fyrirtæki? Þekkir þú til framleiðendaábyrgðar? Hvaða ábyrgð bera fyrirtæki á vörunum sem þau framleiða og selja?
Rakel Sigurveig Kristjánsdóttir, sérfræðingur hjá Umhverfisstofnun, fór yfir þessi mál og fleiri með okkur í þætti dagsins sem fjallar um ný hringrásarlög sem taka gildi 1. janúar 2023.
-
Veist þú hversu mikill heimilisúrgangur kemur frá einstaklingum og fyrirtækjum á Íslandi? En hvernig við stöndum okkur í flokkun miðað við þau lönd sem við berum okkur saman við? Hvernig mun svo flokkun breytast á næstu misserum?
Rakel Sigurveig Kristjánsdóttir, sérfræðingur hjá Umhverfisstofnun, fór yfir þessi mál og fleiri með okkur í þætti dagsins sem fjallar um ný hringrásarlög sem taka gildi 1. janúar 2023.
Við hvetjum hlustendur til að kynna sér Í átt að hringrásarhagkerfi: Stefna umhverfis- og auðlindaráðherra í úrgangsmálum.
-
Vissir þú að vegna sérstöðu sinnar er Ísland sérstaklega áhugavert fyrir vísindamenn sem rannsaka áhrif loftslagsbreytinga? Hér er að hægt að skoða margs konar áhrif á litlu svæði; svo sem hopun jökla, aurskriður vegna lausari jarðvegs og breytingar á sjávarmáli. Í þokkabót sést ekki aðeins hækkun sjávarmáls við Íslandsstrendur, heldur einnig lækkun sjávarmáls vegna landriss.
Halldór Björnsson, hópstjóri veðurs og loftslags, og Elín Björk Jónasdóttir, hópstjóri veðurþjónustu hjá Veðurstofunni, ræddu við Laufið um hver áhrif loftslagsbreytinga á Íslandi hafa verið og geta orðið síðar meir.
-
Við fengum til okkar Áróru Árnadóttur, framkvæmdastjóra Grænni byggðar, og Þóru Margréti Þorgeirsdóttur, teymisstjóra nýsköpunarteymis Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar til að ræða við okkur um nýjan Vegvísi að vistvænni mannvirkjagerð, niðurstöður sem þar birtast um kolefnisspor íslenskra bygginga, hvaða aðgerðum þær eru spenntastar fyrir og telja að muni skila mestum árangri, losunarfrí framkvæmdasvæði og hversu miklu máli það skiptir að sinna viðhaldi húsnæðis en tryggja að sama skapi notkun umhverfismerktra byggingarefna.
Vegvísi að vistvænni mannvirkjagerð má finna hér eða inni á bgf.is
-
Hagkaup er dæmi um íslenskt fyrirtæki sem skoðar umhverfisáhrifin sín út frá heildrænu mati og leggur kapp á að innleiða sjálfbærari ferla á öllum sviðum starfseminnar.
Við fengum Svanberg Halldórsson, rekstrarstjóra verslana, til að fjalla um það hvernig kolsýruvæðing kælimiðla ruddi veginn fyrir orkusparnaði í verslunum, hvernig góð innkaupastjórnun minnkar sóun og fínu línuna mili þess að hafa val og valkvíða yfir vöruúrvali. Svanberg veitir einnig góð ráð til stjórnenda og útskýrir hvers vegna það ætti alltaf að byrja daginn á því að búa um rúmið.
-
Guðný Camilla Aradóttir verslunarstjóri og Kristrún Ósk Karlsdóttir umhverfisfulltrúi hjá IKEA fjalla um fyrstu skrefin í umhverfisvænu birgjamati, hvernig hægt er að innleiða hringrásarhugsun við fjöldaframleiðslu, hvað er átt við með sundrunarleiðbeiningum eða „disassembly instructions“ og loks um næststærsta sólarorkuver landsins.
-
Magnús Jóhannesson stjórnarformaður Úrvinnslusjóð spjallar við okkur um hringrásarhagkerfi, nýju hringrásarlöggjöfina, framleiðendaábyrgð og hvernig við komum í veg fyrir að alllt sem við hendum endi í hafinu.
-
Hvaða loftslagsaðgerðir er hagkvæmastar? Sigurður Jóhannesson, forstöðumaður Hagfræðistofnunar Háskóla Íslands, fer yfir kostnað og ávinning af ýmsum aðgerðum sem stjórnvöldum hyggjast grípa til í baráttunni við loftslagsmál. Tilefnið er nýleg skýrsla stofnunarinnar um sama efni sem gefin var út í sumar.
Borgar sig að rækta grænmeti hérlendis eða veita afslætti af rafbílakaupum? Og hvaða hópar hafa helst gagn af hjólastígum? Við vörpum ljósi á þetta og margt fleira í nýjasta þætti Laufsins.
Skýrsluna í heild sinni er mög áhugaverð lesning og má nálgast hér: https://ioes.hi.is/sites/ioes.hi.is/files/2022-07/A%C3%B0ger%C3%B0aa%CC%81%C3%A6tlun%20skilaeintak%201507_2022.pdf
-
Lín Design er dæmi um lítið en stöndugt fyrirtæki sem leggur sitt af mörkum til umhverfismála. Við ræðum við Ágústu Gísladóttur, annan eiganda þess, um vandaða íslensk hönnun og hvernig Lín Design leitast við að samtvinna sjálfbærni á öllum stigum framleiðslu og notkun vara sinna.
-
Margrét Gísladóttir sérfræðingur hjá Mjólkursamsölunni fjallar um mjólkurframleiðslu og heimsmarkmiðin og hvernig tískusveiflur í mataræði Íslendinga hafa áhrif á það hvernig mjólkin er nýtt (smá vísbending: spritt kemur við sögu!)
Alþjóðlegi mjólkurdagurinn var haldinn hátíðlegur um allan heim 1. júní og var þemað í ár einmitt sjálfbærni. Við tökum fyrir umbúðir og pappaskeiðarnar alræmdu sem hafa fallið misvel í kramið. Margrét útskýrir einnig hvers vegna matarsóun snýst ekki bara um mjúku málin og hvers vegna við ættum að treysta nefinu frekar en fyrningardagsetningum.
-
Byggingavöruverslun Kópavogs, betur þekkt sem BYKO, fagnar 60 ára starfsafmæli í ár. Við fengum Berglindi Ósk Ólafsdóttur, sérfræðing í sjálfbærni, til að segja okkur frá sögu BYKO sem á rætur að rekja í garð-, matvæla- og skógrækt en segja má að BYKO hafi verið í miklum tengslum við náttúruna allt frá stofnun.
Við spjöllum um þau tvö skógræktarsvæði sem BYKO á og hefur átt og og hvernig skógur verslunarinnar að Drumboddsstöðum í Bláskógabyggð bindir um 1.200 tonn af CO2 á ári.
Við ræðum einnig þær breytingar sem hafa orðið á kröfum markaðarins varðandi umhverfisvæn byggingarefni og hvernig BYKO hefur svarað þeirri þörf með því að merkja þær vörur á skilvirkan hátt og veita ráðgjöf til viðskiptavina varðandi vistvæn byggingarefni og vistvottunarkerfi.
Við stiklum einnig á stóru varðandi vistvottunarkerfi bygginga og hvernig BYKO hefur áttað sig á sinni ábyrgðarstöðu í virðiskeðjunni. Fyrirtækið leggur sitt af mörkum m.a. með því að fara í greiningu á vöruframboði sínu og afla þeirra gagna sem þarf fyrir hverju vöru svo hægt sé að nýta hana í BREEAM vottaða byggingu og fá stig fyrir. Þetta er mjög stórt framfaraskref fyrir alla sem byggja eftir vistvottunarkerfi og mun auðvelda ferlið til muna.
Okkur langar að benda hlustendum á að þau geta kynnt sér umhverfisvæn byggingarefni í BYKO á þessari vefslóð: https://byko.is/byggingavorur/graenni-byggingar
Einnig langar okkur að benda hlustendum á Byggjum grænni framtíð, samstarfsvettvangs stjórnvalda og atvinnulífs um vitsvænni mannvirkjagerð en í júní mánuði kom út Vegvísir að vistvænni mannvirkjagerð: https://byggjumgraenniframtid.is/
-
Gestir þáttarins eru þau Hildur Grétarsdóttir, gæðastjóri og Ágúst Mogensen, sérfræðingur í forvörnum en bæði sitja þau í sjálfbærniteymi Varðar. Þau segja okkur frá þeirri sjálfbærnivegferð sem Vörður hefur verið í síðasta rúma áratuginn.
Við spjöllum um hvernig vegferðin hófst með grasrótarstarfi innan Varðar og hvernig hún þróaðist fljótt í að vera stór hluti af stefnumótun fyrirtækisins. Fyrirtækið áttaði sig fljótt á mikilvægi þess að einblína ekki einungis á umhverfið heldur sjálfbærni í víðara samhengi, með áherslu á samfélagslega ábyrgð. Að því sögðu fékk Vörður jafnlaunavottun fyrst fjármálafyrirtækja árið 2014 og setti sér stefnu um samfélagslega ábyrgð árið 2015.
Eins og Ágúst kemst svo vel að orði er mikilvægt að fyrirtæki hafi það í huga að þegar kemur að sjálfbærnimálum er ekki tjaldað til einnar nætur. Vinnan skuli unnin af myndarskap með öryggi, heilsu og sjálfbærni að leiðarljósi.
-
SÉRSTAKUR BÓNUS-ÞÁTTUR!
Vissir þú að hvert okkar innbyrðir 5 grömm - ígildi eins greiðslukorts - af örplasti á VIKU?
Allt sem þú vissir ekki um plast með Sophie Jensen, sérfræðingi hjá Matís, og Margréti Hugadóttur, verkefnastjóra hjá Landvernd!
Hér segja þær frá hversdagslegum hlutum sem þú vissir ekki að innihéldu plast, hvernig plastið hjálpaði okkur að kortleggja heimshöfin, hvernig á að segja nei við einnota plasti og hvaða fimm hluti er nauðsynlegt að hafa með sér í fríið til að taka þátt í plastlausum júlímánuði.
Allt um plastlausan júli á https://www.plasticfreejuly.org/
Bók Margrétar Hreint haf: Plast á norðurslóðum er einstaklega aðgengileg og inniheldur skemmtilegan og valdeflandi fróðleik fyrir bæði börn og fullorðna. Hana má nálgast hér: https://vefir.mms.is/flettibaekur/namsefni/hreint_haf_plast_a_nordurslodum/43/
-
Atmonia er lítið íslenskt rannsóknarfyrirtæki með stórtæk áform sem gæti umbylt heilum atvinnugreinum; landbúnaði, flutningum, iðnaði og skilað margþættum ávinningi fyrir lífríki, loftslag og heimsbyggðina á næstu árum.
Við fengum Guðbjörgu Rist framkvæmdastjóra og Helgu Dögg Flosadóttur rannsóknarstjóra til segja frá því hvernig er að vinna við djúptækni á Íslandi og við lærum hvernig nálgun Atmoniu á ammoníakframleiðslu gæti stuðlað að friði í heiminum.
Atmonia hefur fengið styrki frá Rannsóknarsjóði og Tækniþróunarsjóði, Markáætlunarsjóði, orkurannsóknarsjóði Landsvirkjunar og Nýsköpunarsjóði námsmanna til þess að fjármagna starfið.
- Mostrar mais