Episodi
-
Vaak zien we de nalatenschap van Shakespeare in onze wereld terug, zonder dat we het zelf door hebben. Zijn personages, oneliners en thematiek echoën door in blockbusters, liedjes, romans en televisieseries.
In de laatste aflevering van deze zesdelige serie over Shakespeare spreekt Michel Krielaars met bijzonder hoogleraar cultuurgeschiedenis David Rijser. Wat zijn volgens hem de meest verrassende en geslaagde voorbeelden van Shakespeares invloed in moderne kunstwerken? Hoe zien we Shakespeare terug in House of Cards, of Station Eleven? Één ding is wel duidelijk: van Shakespeare krijgen we nooit genoeg.
Voor meer afleveringen van Tussen de regels: download de gratis NRC Audio App!
Presentatie: Michel Krielaars
Gast: David Rijser
Redactie: Maartje Willems
Montage: Jeroen Jaspers
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de vijfde aflevering van deze serie over Shakespeare hebben we het over de kunst van het theater maken. Iedereen weet, een toneelstuk van Shakespeare lezen is niet altijd makkelijk, je moet het ervaren. Maar hoe voer je zo’n stuk op een goede manier op? Wat kunnen zijn toneelstukken nog bieden aan het hedendaagse theaterpubliek? En hoe maak je een geslaagde vertaalslag van een Engelse tekst op papier naar een Nederlands stuk op de planken? Michel Krielaars gaat daarover in gesprek met regisseur Nina Spijkers die al van jongs af aan verslingerd is aan de taal van de Engelse schrijver.
Voor meer afleveringen van Tussen de regels: download de gratis NRC Audio App!
Presentatie: Michel Krielaars
Gast: Nina Spijkers
Redactie & productie: Ignace Schoot
Montage: Jeroen Jaspers
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Episodi mancanti?
-
In de vierde aflevering van de zesdelige serie over William Shakespeare gaan we op zoek naar wat Shakespeare ons te zeggen heeft over de liefde. Iedereen denkt dan snel aan het toneelstuk Romeo and Juliet, over de star-crossed lovers uit Verona die voor hun verboden liefde zelfmoord plegen. Maar is dit echt zo'n goed liefdesverhaal?
Volgens redacteur Eva Peek kunnen we voor een rijker beeld van de liefde beter onze toevlucht nemen tot Shakespeares sonnetten. Michel Krielaars gaat met haar in gesprek over puberale verliefdheid, vunzige verlangens en liefde die alle perken te buiten gaat.
Voor meer afleveringen van Tussen de regels: download de gratis NRC Audio App!
De vertaling van sonnet 129 komt uit: William Shakespeare: Shakespeares Sonnetten. Vert. Bas Belleman. Athenaeum.
Alan Rickmans lezing van sonnet 130 komt van de cd When Love Speaks (2002).
Presentatie: Michel Krielaars
Gast: Eva Peek
Redactie & productie: Ignace Schoot
Montage: Jeroen Jaspers
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de derde aflevering van deze zesdelige serie over Shakespeare duiken we in zijn tragedies.
Othello gaat ten onder aan zijn jaloezie, Romeo en Juliet plegen zelfmoord, King Lear wordt gek. Niemand ontloopt het noodlot. Joyce Roodnat heeft de tragedies als theaterrecensent in eindeloos veel bewerkingen gezien. Ze gaat met Michel Krielaars in gesprek over de kracht van deze stukken, de rol van de vrouwen, en haar theorie dat ze eigenlijk allemaal over de liefde gaan.
Voor meer afleveringen van Tussen de regels: download de gratis NRC Audio App!
Presentatie: Michel Krielaars
Gast: Joyce Roodnat
Redactie: Maartje Willems
Montage: Jeroen Jaspers
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In de tweede aflevering van een zesdelige serie over William Shakespeare gaat het over zijn koningsdrama's en dan met name Richard III en Henry V. Stukken waaraan nog altijd wordt gerefereerd als het gaat om politieke drama's van nu, zoals de Brexit, maar ook de ontwikkelingen in Oekraïne. Wat leert Shakespeare ons over macht? Michel Krielaars praat erover met Ton Hoenselaars, hoogleraar vroege moderne engelse literatuur en voorzitter en groot Shakespeare-kenner.
Voor meer afleveringen van Tussen de regels: download de gratis NRC Audio App!
Presentatie: Michel Krielaars
Gast: Ton Hoenselaars
Redactie: Maartje Willems
Montage: Pieter Bakker
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Geen schrijver zo beroemd als William Shakespeare (1564-1616). Nog dagelijks wordt zijn werk wereldwijd gespeeld in talloze uitvoeringen en adaptaties. Wat is het geheim van die stukken, dat ze nog steeds zo tot de verbeelding spreken? Waarom blijven we teruggrijpen op klassiekers als MacBeth, King Lear of Richard III?
Met tal van kenners en liefhebbers onderzoekt Michel Krielaars in deze zesdelige serie geheim van Shakespeare. In deze eerste aflevering gaat hij in gesprek met acteur Gijs Scholten van Aschat over de vraag: wie was Shakespeare eigenlijk?
Voor meer afleveringen van Tussen de regels: download de gratis NRC Audio App!
Presentatie: Michel Krielaars
Gast: Gijs Scholten van Aschat
Redactie: Maartje Willems
Montage: Jeroen Jaspers
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Welke boeken hebben de wereld veranderd? Die vraag hebben we de afgelopen weken geprobeerd te beantwoorden. We lazen boeken die protesten inspireerden, of die ons helpen de wereld beter te begrijpen. Boeken die wereldleiders hebben beïnvloed of boeken die onze cultuur vormden. Eén grote vraag blijft over: welke boeken gaan de wereld nog veranderen?
In deze aflevering bespreken we wat we in deze negendelige serie geleerd hebben over de kracht van literatuur. We onderzoeken hoe groot de invloed van boeken is en zal zijn in de toekomst. En we selecteerden vier relatief nieuwe boeken die de potentie hebben om de wereld te veranderen.
Dit is de negende en laatste aflevering van een serie over boeken die de wereld veranderen.
Boeken die we deze aflevering bespraken:
Ta-Nehisi Coates - Between the World and MeGeert Buelens - Wat we toen al wisten: De vergeten groene geschiedenis van 1972Margaret Atwood - The Handmaids TaleAleksandr Doegin - Foundations of GeopoliticsDit is de laatste aflevering van een negendelige serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Michel Krielaars
Gasten: Eva Peek, Thomas de Veen & Peter de Bruijn
Redactie & montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In het universum van Ayn Rand is er geen ruimte voor grijstinten. Zij verdeelde de mensheid onder in twee soorten: geniale helden met succesvolle bedrijven (die toevallig ook de lekkerste hamburgers bakken en vliegtuigen kunnen besturen) en weeïge minkukels, met misselijkmakende namen zoals Balph Eubank of Wesley Mouch.
Deze week lazen we Atlas Shrugged, een boek dat zich afspeelt in een dystopisch Amerika. “Als literair werk faalt het op alle vlakken,” aldus de gast van deze week, NRC-columnist Floor Rusman, die afstudeerde op Rands werk. Ook Guus Valk, voormalig Amerika-correspondent en huidige chef van de Haagse redactie, is er niet over te spreken. De personages zijn plat en het is “een onnodig dik boek vol prekerige teksten”. Toch vonden ze Atlas Shrugged een fascinerend boek om te lezen. “Rand geeft egoïsme een moreel sausje.”
Sinds de publicatie in 1957, zijn er ruim 10 miljoen exemplaren van dit boek verkocht. Ayn Rands werk spreekt voornamelijk rechtse Amerikanen aan. Rand geloofde dat mensen rationeel en egocentrisch zouden moeten opereren, met het eigen geluk als levensdoel. Met haar filosofie, het Objectivisme, wilde ze de wereld veranderen.
Ze knipperde niet met haar ogen, droeg kettingen met dollartekens en stichtte een cult. Wie was Ayn Rand, een Russin die uitgroeide tot kapitalistisch boegbeeld van conservatief Amerika? Wat heeft haar werk losgemaakt in Amerika en in Europa, en hoe is het om Atlas Shrugged, “een politiek pamflet in de vorm van een roman”, vandaag te lezen?
Dit is de achtste aflevering van een negendelige serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Eva Peek
Gasten: Michel Krielaars & Arnon Grunberg
Redactie & montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Tijdens zijn leven verkocht Franz Kafka ongeveer een boek per week. Hij overleed in 1924. Een halve eeuw later verschenen er gemiddeld twee boeken per week óver hem. Hoe ontstond deze Kafka-industrie? Wat maakt het werk van deze schrijver zo bijzonder?
Volgens de gasten van deze aflevering, Arnon Grunberg en Michel Krielaars, moeten we het gebruik van het woord ‘kafkaësk’ in ieder geval drastisch verminderen. Kafka’s wereld is meer dan een duistere nachtmerrie, waarin burgers door bureaucratieën vermalen worden. Zonder Kafka mis je zelfs essentiële delen van de cultuur, zegt Grunberg. Bovendien staan Kafka’s boeken vol humor en duistere erotiek: het zijn werelden waarin onschuld niet bestaat, de rechters pornoblaadjes lezen en vrouwen je zomaar bespringen.
In Het Proces wordt het leven van Josef K. plotseling verstoord wanneer twee mannen hem in zijn appartement arresteren. Zonder te begrijpen waarvoor hij wordt opgepakt raakt Josef gevangen in een ondoorgrondelijk rechtssysteem. Wat leert dit boek ons over schuld, passiviteit en de werking van onze eigen maatschappij?
Dit is de zevende aflevering van een negendelige serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Eva Peek
Gasten: Michel Krielaars & Arnon Grunberg
Redactie & montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
„On ne naît pas femme, on le devient”: Je bént geen vrouw, je wórdt vrouw.
Dat is een van de bekendste citaten uit De Tweede Sekse, het 800 pagina’s tellende boek waarmee Simone de Beauvoir in 1948 de tweede feministische golf opstartte. De woorden kenmerken het probleem dat vrouwen teisterde en nog altijd teistert: niet anatomische kenmerken, maar maatschappelijk opgelegde regels maken iemand tot “vrouw”.
Gelukkig had ze ook een oplossing. Je kunt er zelf voor kiezen om anders te leven. In je verhouding tot de wereld om je heen bén je al vrij - het vergt alleen moed om je ernaar te gedragen.
In haar langdurige romantische relatie met de Franse schrijver en filosoof Jean-Paul Sartre gaf ze het voorbeeld: de twee keerden zich tegen het huwelijk en gunden elkaar seksuele vrijheid met anderen. Hoewel ze elkaar jaloers maakten en pijn deden, bleven ze verwant in de liefde en in de aanhang van het existentialisme, tot de dood.
De Beauvoir overleed in 1986. Maar over de rol van de vrouw in het publieke domein en de voorwaarden voor een vrij en authentiek bestaan discussiëren we nog altijd. Hoe kan Simone de Beauvoir ons vandaag de dag nog bij deze vraagstukken helpen? En waarin is haar visie juist gedateerd? Michel Krielaars bespreekt het met boekenredacteur Rosan Hollak en schrijver en filosoof Jannah Loontjens.
Dit is de zesde aflevering van een serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Michel Krielaars
Gasten: Rosan Hollak & Jannah Loontjens
Redactie & montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Nadat Mark David Chapman John Lennon in koelen bloede doodschoot in New York vluchtte hij niet. In plaats daarvan bleef hij op de plaats delict, lezend in het boek waarmee hij geobsedeerd was: The Catcher in the Rye, van J.D. Salinger. In het boek schreef hij: dit is mijn statement.
Al voor de moord was The Catcher in the Rye controversieel. Op scholen werd het geweerd wegens het aanstootgevende taalgebruik. Toch werd het al vanaf de publicatie in 1951 beschouwd als een meesterwerk. Critici prezen het om de scherpe schets van 'de jeugd'. En lezers kregen er geen genoeg van: het boek stond dertig weken lang op de New York Times-bestsellerlijst.
Nog altijd herkennen jongeren zich in de thematiek van de roman: afzondering, onbegrip, het verlies van onschuld en neerslachtigheid. Het boek is anti-establishment, cool en cynisch; misschien wel de ultieme coming of age-roman. De auteur, J.D. Sallinger, trok zich terug uit de maatschappij. Wie was hij? En hoe werd The Catcher in the Rye zo’n klassieker?
Michel Krielaars bespreekt het met boekenredacteur Thomas de Veen en schrijver Tobi Lakmaker. Een aflevering over trauma’s, puurheid, irritante hoofdpersonages en hoe boeken verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden.
Dit is de vijfde aflevering van een serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Michel Krielaars
Gasten: Thomas de Veen & Tobi Lakmaker
Redactie en montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Waarom bleef Karl Marx' voorspelde revolutie uit? Hij werd, onder meer, gedwarsboomd door de verzorgingsstaat, vertelt Esther-Mirjam Sent. Ze is hoogleraar economische theorie en economisch beleid aan de Radboud Universiteit en ook nog eens voorzitter van de PVDA - de perfecte kandidaat, dus, voor een aflevering over Karl Marx.
Voor deze aflevering lazen we Das Kapital, Marx' baanbrekende analyse van de kapitalistische productiewijze die met de industriële revolutie is ontstaan. Het boek kwam uit in 1867, maar in de huidige tijd van neoliberalisme en toenemende tweedeling in de samenleving is het misschien wel actueler dan ooit. Om Das Kapital te lezen moet je doorbijten. Maar als je dat doet vindt je een boek dat soms erg mooi geschreven is en waarin nog altijd zeer relevante lessen staan - zoals waarom mensen geld maar niet lijken te begrijpen.
Het boek inspireerde anderhalve eeuw verzet tegen wat Marx het 'kapitalistische monster' noemde. Miljoenen volgden de analyse van Marx, al zou hij zichzelf géén Marxist hebben genoemd. Is het boek nu ook nog relevant? Wat hebben wij er vandaag de dag aan om Das Kapital te lezen?
Dit is de vierde aflevering van een negendelige serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Michel Krielaars
Gasten: Bernard Hulsman & Esther-Mirjam Sent
Redactie en montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
In 2020 bestormde een boek uit 1934 plotseling de bestsellerlijst: Anton de Kom’s 'Wij slaven van Suriname'. Het is het eerste geschiedenisboek over Suriname geschreven door een Surinamer.
Het boek is lange tijd verborgen gebleven. In de jaren zestig roofden Leidse studenten het uit de bibliotheek, zo'n zes decennia later werd het boek opgenomen in de Canon van de Nederlandse geschiedenis.
In deze aflevering bespreken we het bijzondere levensverhaal van deze Anton de Kom - een zoon van tot slaaf gemaakten die zelf stierf in een concentratiekamp tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook praten we over geschiedvorming, hardnekkige minderwaardigheidsgevoelens en 'slavenbijbels'.
Te gast zijn boekenredacteur Jeroen van de Kris en schrijver en cultureel antropoloog Roline Redmond. Tien jaar lang werkte zij aan het boek 'De Doorsons: Op zoek naar een Afro-Amerikaanse slavenfamilie in het Caribisch gebied'.
In deze aflevering deelt zij bijzondere inzichten over de geschiedenis van haar geboorteland Suriname - een cultuur waarin geschiedenis niet zozeer geschreven werd, maar verteld.
Dit is de derde aflevering van een negendelige serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Michel Krielaars
Gasten: Jeroen van der Kris & Roline Redmond
Redactie en montage: Jeanne Geerken
Op 7 maart zal Roline Redmond de Aletta Jacobs Lezing houden.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Haar profiel staat op tassen en mokken, haar quotes op pennen en posters, er bestaan zelfs tattoos met haar beeltenis en haar boeken worden nog altijd opnieuw gedrukt en gelezen. Virginia Woolf: ze heeft iets romantisch, iets wat tot de verbeelding spreekt. Ze staat bekend om haar ingewikkelde, eigenzinnige boeken, haar affaires met vrouwen en haar openheid over haar zware depressies - ze eindigde haar leven door zichzelf te verdrinken in de rivier.
Waarom groeide Virginia Woolf uit tot zo’n icoon? En wat kan haar werk ons vandaag nog leren over de werking van de menselijke psyche?
Voor deze aflevering lazen we Mrs Dalloway: een roman uit 1925 waarin één dag van een vrouw wordt beschreven. Het werd een van Woolf's bekendste werken en kreeg zelfs een plaats in de lijst van beste 100 boeken uit de wereldliteratuur. Michel Krielaars bespreekt de invloed van dit boek met boekenredacteur Rosan Hollak en emeritus hoogleraar genderstudies en Nederlandicus Maaike Meijer.
Dit is de tweede aflevering van een negendelige serie over boeken die de wereld veranderden.
In deze aflevering wordt over zelfdoding en seksueel misbruik gesproken.
Presentatie: Michel Krielaars
Gasten: Rosan Hollak & Maaike Meijer
Redactie en montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Het werk van Italiaanse politiek filosoof Niccolò Machiavelli zien we terug in onze favoriete filmpersonages, bij politici en psychologen. Zijn reputatie: sluw, manipulatief en immoreel - de kwade genius van het politieke spel. Maar was Machiavelli een gewetenloze politiek strateeg? Of juist een daadkrachtige visionair?
Voor deze aflevering lazen we Machiavelli’s De Heerser (Il Principe) uit 1532. Een boek dat bewonderd werd door tirannieke leiders als Lenin en Mussolini, maar waaruit ook businessadviseurs en managers nog altijd lessen weten te halen.
Waarom heeft dit boek zo’n grote impact gehad op de moderne Westerse politiek? En wat hebben we eraan het nu nog te lezen? Michel Krielaars bespreekt het met boekenredacteur Eva Peek en filosoof Tinneke Beeckman. Zij schreef het boek 'Machiavelli’s Lef: levensfilosofie voor de vrije mens'.
Dit is de eerste aflevering van een negendelige serie over boeken die de wereld veranderden.
Presentatie: Michel Krielaars
Gasten: Eva Peek & Tinneke Beeckman
Redactie en montage: Jeanne Geerken
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
