Episodi
-
Oplaadbare accu’s zijn overal om ons heen: in je smartphone, elektrische fiets, auto en zelfs in grote batterijparken. Maar hoe veilig zijn deze batterijen? En wat zijn de gevolgen van het winnen van grondstoffen zoals kobalt en lithium?
In deze aflevering van de Focus-podcast bespreken Lara Billie Rense en Stijn Goossens de risico’s en impact van de lithium-ion-batterij. Van het gevaar van batterijbranden tot de ethische dilemma’s rondom grondstofwinning in landen als Congo.
In Europa worden pogingen gedaan om minder afhankelijk te worden van grondstofwinning, door zelf de materialen te recyclen. Maar hoe duurzaam is dat eigenlijk? En wat gebeurt er met je batterij als je die inlevert voor recycling? Stijn ging langs bij het enige ‘kerkhof’ voor batterijen in Nederland.
🎧 Meer luisteren?
Check ook de rest van de afleveringen uit de serie.
* Aflevering 1: Lost lithium ons energieprobleem op? (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/117633/1-de-batterijbelofte-1-lost-lithium-ons-energieprobleem-op-s12)
* Aflevering 3: Hoe Nederland werkt aan een eigen batterijketen (maandag 30 december 2024).
* Aflevering 4: De toekomst van batterijtechnologie met onderzoeker Marnix Wagemaker (maandag 6 januari 2025).
🔋 Experts die je hoort in deze aflevering:
* Marc Corijn (reportage NOS): Coördinator Brandveilig Leven bij Veiligheidsregio Haaglanden
* Tom Hessels: Adviseur Energie- en transportveiligheid bij het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid.
* Koen Hartmann: Technisch specialist batterijopslag bij GIGA Storage
* Moniek Tromp: Fysisch chemicus aan de Rijksuniversiteit Groningen, over wetgeving en de geopolitieke spanningen rond grondstoffen.
* Poul Spierings: Adviseur Batterijrecycling bij Stichting OPEN, over het sorteren en recyclen van ingeleverde batterijen
* Susanne van Berkum & Devin Boom: Onderzoekers batterijrecycling bij TNO
Meer weten?
* 📺 NOS-item over de toename van batterijbranden (https://www.youtube.com/watch?v=4e1cav1hsoQ)
* 💥 Video van ontploffende fietsaccu bij fietsenmaker (https://www.youtube.com/watch?v=gb7NGRpliGY)
* 🔋 Tips voor veilig opladen van batterijen (https://iklaadaccuraat.nl/)
* 🧯Onderzoek NIPV blussen batterijbrand (https://nipv.nl/nieuws/uhd-blussysteem-onder-voorwaarden-geschikt-om-batterijen-van-elektrische-voertuigen-te-blussen/)
* 📓 Amnesty-rapport over kobaltmijnbouw (https://www.amnesty.nl/actueel/drc-schendingen-rechten-door-mijnen-oplaadbare-batterijen)
* ⛏️ Video kobaltmijn Congo door AFP (https://www.youtube.com/watch?v=Hmqf0L52rD8)
* 🇷🇺 Nikkelwinning in vervuilde Russische stad Norilsk (https://www.nbcnews.com/news/world/norilsk-russian-arctic-became-one-polluted-places-earth-rcna6481)
* 🧂Lithiumwinning in Zuid-Amerika zorgt voor problemen (https://nos.nl/artikel/2506259-lithiumwinning-verdeelt-argentijnen-over-tien-jaar-is-hier-geen-leven-meer)
* 🔥 Brand bij Van Peperzeel (https://www.youtube.com/watch?v=IA3tQBauexg&t=24s)
* 🌍 Rapport EU-regels batterijrecycling (https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2023/1542/oj)
👨💻Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR-wetenschapsredactie:
* Host: Lara Billie Rense
* Redactie, verslaggeving en montage: Stijn Goossens
* Techniek: Sander Nieuwenhuijsen & Ruben Rosen Jacobson
* Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen
✉️ Heb je vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected] (mailto:[email protected]). En blijf op de hoogte van al het wetenschapsnieuws via de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972).
📷 Volg ons op Instagram voor extra video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap (https://instagram.com/ntrwetenschap) -
Batterijen zijn onmisbaar in ons dagelijks leven – van alledaagse apparaten zoals smartphones en elektrische tandenborstels tot de accupakketten in voertuigen en grootschalige opslag in batterijparken. Maar wat maakt ze zo belangrijk voor een duurzame toekomst? En wat is de specifieke rol van lithium in dit verhaal?
In deze aflevering van de Focus-podcast legt verslaggever Stijn Goossens uit hoe de oplaadbare batterij zich heeft ontwikkeld, van de Nederlandse uitvinding van de Leidsche Fles tot de moderne lithium-ion-batterij.
Lithium speelt een centrale rol in het opslaan van energie en maakt de energietransitie mogelijk, maar deze technologie roept ook vragen op over duurzaamheid en toekomstbestendigheid.
Waarom zijn batterijen essentieel voor ons overbelaste stroomnet? Hoe werkt de chemie in een batterij? En wat kunnen we doen om efficiënter met deze technologie om te gaan?
🎧Meer luisteren? Check ook de rest van de afleveringen uit de serie.
* Aflevering 2: Over de risico's en gevolgen van batterijtechnologie (vanaf maandag 23 december 2024).
* Aflevering 3: Ontdek hoe Nederland werkt aan een eigen batterijproductie (vanaf maandag 30 december 2024).
* Aflevering 4: Wat is de toekomst van batterijtechnologie? Met onderzoeker Marnix Wagemaker (vanaf maandag 6 januari 2025).
🔋Experts die je hoort in deze aflevering:
* Koen Hartmann (https://www.linkedin.com/in/koen-hartmann-a0a2178a/): Technisch specialist bij GIGA Storage over batterijopslag in Flevoland.
* Ad Maas (https://www.linkedin.com/in/admaas/): Conservator bij Museum Boerhaave, vertelt over de Leidsche Fles.
* Moniek Tromp (https://www.linkedin.com/in/moniek-tromp🟥-5415674/): Fysisch chemicus aan de Rijksuniversiteit Groningen, legt de chemie van lithium uit.
* John Goodenough (https://nl.wikipedia.org/wiki/John_B._Goodenough): Nobelprijswinnaar die in een archieffragment zijn werk aan lithium-ion-batterijen toelicht.
Meer weten?
* 📓 Ontdek de geschiedenis van de batterij bij Museum Boerhaave (https://rijksmuseumboerhaave.nl)
* 🍾Meer informatie over de Leidse Fles (https://rijksmuseumboerhaave.nl/verhalen-uit-de-collectie/drie-laagjes-die-de-wereld-veranderden/) en de Zuil van Volta (https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuil_van_Volta)
* 🔢 Batterijstatistieken: (https://www.legebatterijen.nl/actueel/blog/aha-dus-zo-gaan-nederlanders-met-batterijen-om/#:~:text=Gemiddeld%20107%20batterijen%20in%20huis&text=Een%20Nederlands%20huishouden%20heeft%20gemiddeld,apparaten%20héb%20ik%20helemaal%20niet%3F) gemiddeld 107 batterijen per huishouden!
* 🔋 Meer over batterijpark Rhino (https://giga-storage.com/projecten/rhino/) van GIGA Storage
* 🎥 Kijk de Focus TV-aflevering 'Stroom onder Spanning' (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Stroom-onder-spanning/VPWON_1353487)
* 🎓Bekijk de video (https://www.youtube.com/watch?v=pOJRCPrca_M) van Nobelprijs-winnnaar John Goodenough
Podcast Focus wordt gemaakt door de NTR-wetenschapsredactie:
Host: Lara Billie Rense
Redactie, verslaggeving en montage: Stijn Goossens
Techniek: Sander Nieuwenhuijsen & Ruben Rosen Jacobson
Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen
Wil je meer weten of heb je vragen? Mail ons op [email protected] (mailto:[email protected]). En blijf op de hoogte van al het wetenschapsnieuws via de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972).
📷 Volg ons op Instagram voor extra video’s van de podcast en het laatste wetenschapsnieuws: @ntrwetenschap -
Episodi mancanti?
-
De grenzen tussen werk en privé vervagen. Met onze smartphones en laptops dragen we ons werk mee naar huis - maar dringt ons privéleven ook door in de werkdag.
Dat levert stress op, vertelt Daantje Derks (https://www.eur.nl/people/daantje-derks-theunissen), hoogleraar 'Technology facilitated work-life integration' aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Ook vertelt ze over 'telepressure': de verplichting die we voelen om snel te reageren op de honderden berichten die dagelijks binnenstromen. Als je ooit hebt gezegd: 'sorry dat ik nu pas terug app', gaat dit over jou.
Onze grenzeloze verbinding brengt veel moois, maar zorgt ook voor stress. Hoe houden we het bij de voordelen? Daarover geeft Daantje concrete tips voor jou en je werkgever.
📵 Zelf ook een detox proberen? Dit zijn de regels die wij hanteerden:
* App installeren die je smartphone minimalistisch maakt.
* Notificaties uit.
* Alleen belangrijke apps gebuiken. Muziek en podcasts mag wel. Geen sociale media, of sociale apps.
* Whatsapp: niet op smartphone gebruiken. Je mag 3 keer per dag op Whatsapp, op je laptop.
* Werkmail: op laptop, 3x per dag checken en beantwoorden.
Meer weten?
📚 Het onderzoek van TNO (https://www.tno.nl/nl/newsroom/2023/11/burn-out-gerelateerde-klachten-gestegen/) over burn-outklachten
📺 Reportage 'mobiel bellen in 1998' door Frans Bromet (https://youtu.be/TNwhIHqM60g?si=CM9nwHo4scwPZOdU)
Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:
Host: Lara Billie Rense
Redactie & verslaggeving: Ruben Rosen Jacobson
Techniek: Sander Nieuwenhuijsen
Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972) -
Onze smartphones liggen constant op de loer om onze aandacht te vragen met een zoem of een ping, of om tijdens een dood momentje de nodige afleiding te verzorgen.
Is deze continue bron van prikkels eigenlijk wel goed voor ons?
Hoogleraar cognitieve psychologie en aandachts-expert Stefan van der Stigchel (UU) (https://www.stefanvanderstigchel.nl/) legt uit waarom smartphones onze concentratie verstoren, en hoe dat ons gestrester maakt. Ook hebben we door die apparaatjes minder momenten van stilte in ons hoofd, oftewel 'dagdromen' - terwijl we dat juist zo hard nodig hebben om stress te voorkomen.
Presentator Lara Billie Rense en verslaggever Ruben Rosen Jacobson gebruiken zichzelf als proefkonijn tijdens een 'digitale detox' - een week zonder smartphoneprikkels. Ze krijgen confronterende inzichten over hun normale schermtijd en app-gebruik. Daarin zit meteen een les voor de toekomst: minder is beter.
📵 Zelf ook een detox proberen? Dit zijn de regels die wij hanteerden:
* App installeren die je smartphone minimalistisch maakt.
* Notificaties uit.
* Alleen belangrijke apps gebuiken. Muziek en podcasts mag wel. Geen sociale media, of sociale apps.
* Whatsapp: niet op smartphone gebruiken. Je mag 3 keer per dag op Whatsapp, op je laptop.
* Werkmail: op laptop, 3x per dag checken en beantwoorden.
Liever samen detoxen dan alleen? Neem dan een kijkje bij The Offline Club (https://bento.me/theofflineclub). Zij organiseren bijeenkomsten waar smartphones niet zijn toegestaan.
Lees ook:
📚 Het rapport van TEAM LEWIS (https://www.teamlewis.com/nl/magazine/multi-moment-audience/) over schermtijd in verschillende landen
Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:
Host: Lara Billie Rense
Redactie & verslaggeving: Ruben Rosen Jacobson
Techniek: Sander Nieuwenhuijsen
Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972) -
Stress lijkt een paradox van de moderne tijd: we leven veiliger en welvarender dan ooit, maar kampen massaal met vermoeidheid, angst en lichamelijke klachten. Hoe is dat mogelijk?
Die vraag leggen we neer bij Stephan Claes, hoogleraar psychiatrie en psychiater aan de KU Leuven. Hij schreef het boek De Gestreste Samenleving - waarom we alles hebben en toch ziek worden (https://www.upckuleuven.be/nl/nieuws/stephan-claes-over-de-gestreste-samenleving).
Stephan deelt inzichten over hoe onze moderne maatschappij bijdraagt aan deze collectieve spanning. We hebben meer vrijheid dan ooit, maar is dat ook onze valkuil? Lopen we, door onze grenzeloze wereld, tegen onze eigen grenzen aan? En wat is de rol van social media?
Ook biedt hij handvaten om te voorkomen dat we massaal opbranden. Zo moeten we beter naar ons eigen lichaam luisteren, en beseffen waar onze grenzen liggen.
🎙️ Aflevering 1 gemist? Luister deze terug op Spotify (https://open.spotify.com/episode/1r7jzPAkdzYxvLoIB29LGA?si=037ab8a2e5a440d4), Apple Podcasts (https://podcasts.apple.com/nl/podcast/de-prikkelpandemie-1-hebben-we-meer-stress-dan-vroeger/id791101885?i=1000677641911) of de NPO Radio 1 website (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/116241/1-de-prikkelpandemie-1-hebben-we-meer-stress-dan-vroeger-s11)
Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:
Host: Lara Billie Rense
Redactie & verslaggeving: Ruben Rosen Jacobson
Techniek: Sander Nieuwenhuijsen
Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972) -
Steeds meer mensen kampen met stress en burn-outs. Is dit een modern probleem, of worstelden onze voorouders hier ook al mee?
Verslaggever Ruben Rosen Jacobson duikt in deze vragen en ontdekt onderweg verrassend veel over zijn eigen stressgewoonten. Hij ondergaat een stress-test bij hersenonderzoeker Erno Hermans (https://cognitiveaffectiveneurosciencelab.nl/erno_hermans.html) (Radboud Universiteit), die uitlegt hoe ons stressmechanisme ons hielp overleven, maar in ons moderne leven zijn doel wel eens voorbij schiet.
Archeoloog Sarah Schrader (https://www.universiteitleiden.nl/en/staffmembers/sarah-schrader#tab-1) (Universiteit Leiden) vergelijkt onze stress met die van traditionele stammenn. Neurobioloog Brankele Frank (https://www.vn.nl/auteur/brankele-frank) laat zien hoe burn-outs de mens al duizenden jaren treffen... maar de laatste decennia toch een groter probleem
Meer weten?
📕 Het boek van Brankele Frank: ‘Over de kop - Wat er in je hoofd en lichaam gebeurt bij een burn-out en hoe je er weer van afkomt (https://updates.dasmag.nl/ken-je-die-van-de-neurobioloog-met-een-burnout-die-daar-een-boek-over-ging-schrijven-3244ee6078a1)’
📺 Burn-out groeiend probleem onder jonge werknemers (https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2032376-burn-out-groeiend-probleem-onder-jonge-werknemers) (NOS/NTR)
🔈 The Mental Health Doctor: “Sitting Is Increasing Your Anxiety! (https://open.spotify.com/episode/18jckJmDzU4zx8G230AXVp?si=5d3ee8c4e53147a2)” (Diary of a CEO)
Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:
Host: Lara Billie Rense
Redactie & verslaggeving: Ruben Rosen Jacobson
Techniek: Sander Nieuwenhuijsen
Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972) -
De aardappel heeft de laatste jaren een slechte reputatie gekregen en wordt vaak gezien als een dikmaker. Volgens afweerspecialist Paul de Vos (https://umcgresearch.org/w/p-de-vos) (UMCG) is dat onterecht, vooral als je de aardappel op de juiste manier bereidt en eet. Uit jarenlang fundamenteel wetenschappelijk onderzoek naar zetmeel in aardappels is een eenvoudige maar effectieve toepassing voortgekomen die je gezondheid kan ondersteunen.Normaal gesproken wordt het zetmeel in aardappels in je lichaam omgezet in simpele suikers die snel worden opgenomen en energie leveren. Maar als je een gekookte aardappel eerst laat afkoelen en daarna een nacht in de koelkast zet, verandert het zetmeel. Er ontstaan dan kristallen met ‘resistent zetmeel’. Dit zetmeel wordt niet direct opgenomen in je dunne darm, maar bereikt de dikke darm, waar het dient als voedsel voor gezonde darmbacteriën.De bacteriën zetten dit resistente zetmeel om in korte vetzuren die je afweersysteem versterken en mogelijk zelfs je mentale gezondheid kunnen verbeteren. Omdat het afkoelen van de aardappel de suikers omzet in vezels, neemt je lichaam minder calorieën op. Dit kan, gecombineerd met voldoende beweging, helpen bij gewichtsverlies.In het FIBERS-project onderzoekt hoogleraar immuno-endocrinologie Paul de Vos van het UMCG samen met Avebe en CarbExplore Research de effecten van resistent zetmeel en hoe we dit kunnen toevoegen aan voedingsmiddelen om zo onze gezondheid te bevorderen.Luister ook Podcast Focus:* Wij zijn onze darmen #1 – Vrienden door dikke en dunne (https://podcast.npo.nl/file/focus-wetenschap/92838/wij-zijn-onze-darmen-1-vrienden-door-dikke-en-dunne.mp3?awCollectionid=feed-101-focus-wetenschap&awEpisodeid=feed-101-focus-wetenschap_episode-92838-WO_NTR_20068875)* Wij zijn onze darmen #2 – Het tweede brein (https://podcast.npo.nl/file/focus-wetenschap/93226/wij-zijn-onze-darmen-2-het-tweede-brein.mp3?awCollectionid=feed-101-focus-wetenschap&awEpisodeid=feed-101-focus-wetenschap_episode-93226-WO_NTR_20069634)* Wij zijn onze darmen #3 – Potjes of pannen; een pre- en probiotisch dieet (https://podcast.npo.nl/file/focus-wetenschap/93486/wij-zijn-onze-darmen-3-potjes-of-pannen-een-pre-en-probiotisch-dieet.mp3?awCollectionid=feed-101-focus-wetenschap&awEpisodeid=feed-101-focus-wetenschap_episode-93486-WO_NTR_20070621)* Wij zijn onze darmen #4 – Eten tegen depressie? (https://podcast.npo.nl/file/focus-wetenschap/93758/wij-zijn-onze-darmen-4-eten-tegen-depressie.mp3?awCollectionid=feed-101-focus-wetenschap&awEpisodeid=feed-101-focus-wetenschap_episode-93758-WO_NTR_20071246)Lees verder:Subsidie voor Avebe en UMCG voor project Fibers (https://www.vnci.nl/nieuws/nieuwsbericht/subsidie-voor-avebe-en-umcg-voor-project-fibers)Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie RenseRedactie & verslaggeving: Sander Nieuwenhuijsen Techniek: Stijn GoossensEindredactie: Gerda Bosman en Sander NieuwenhuijsenVragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)
-
Uit één aardappel ruim 300 verschillende zetmeelproducten maken die vervolgens terug de vinden zijn in tegellijm, glossy magazines en plantaardige yoghurt. Van het verdikken van soepen en sauzen tot structuur geven aan plantaardige kipstukjes; de potentie van de zetmeelaardappel blijkt enorm. Waar het geloosde aardappeleiwit vroeger voor schuimkoppen in het kanaal zorgden, worden juiste deze eigenschappen nu ingezet in chocolademousse.Ruim 2000 akkerbouwers hebben zich sinds jaar en dag verenigd in de noordelijke coöperatie Avebe. Om in te kunnen spelen op trends in de markt zoals de groeiende vraag naar plantaardige producten en om voorop te blijven lopen in de ontwikkeling van nieuwe toepassingen van aardappelzetmeel en -eiwit hebben ze zich gevestigd op de Zernike Campus in Groningen. Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen spreekt in het innovatiecentrum (https://www.avebe.nl/innovatie/) met woordvoerder Joyce de Vries en innovatiedirecteur Marc Laus. Hier werkt de coöperatie samen met startups en kennisinstituten om het maximale uit de aardappel te halen.Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie RenseRedactie & verslaggeving: Sander Nieuwenhuijsen Techniek: Stijn GoossensEindredactie: Gerda Bosman en Sander NieuwenhuijsenVragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)
-
Nederland is hét aardappelland, met veel kennis in huis en pootaardappelen die de hele wereld over gaan en zo indirect miljarden mensen voeden.
Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen vervolgt zijn toch langs telers en wetenschappers en gaat op zoek naar de aardappel van de toekomst. Een ras dat lekker smaakt, makkelijk te verbouwen en verwerken is én weerstand weet te bieden tegen de hardnekkige aardappelziekte Phytophthora. We horen Paul en Sandra Cryns op hun akkerbouwbedrijf in Swifterbant en onderzoeker plantveredeling Jack Vossen (https://www.wur.nl/nl/personen/jack-vossen.htm) en onderzoeker gewasgezondheid Geert Kessel (https://www.wur.nl/nl/personen/geert-jan-kessel.htm) van de Wageningen University & Research.
Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:
Host: Lara Billie Rense
Redactie & verslaggeving: Sander Nieuwenhuijsen
Techniek: Stijn Goossens
Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972) -
De aardappel wordt bedreigd en daarom wordt jouw frietje in de snackbar steeds duurder. Klimaatverandering, weersextremen, insecten en virussen.. de aardappelplant heeft het zwaar. Maar de grootste boosdoener is Phytophthora infestans, veroorzaker van de gevreesde aardappelziekte. Een ziekteverwekker die zich gedraagt als schimmel (maar dat niet is) en oogsten kan laten mislukken.
Verslagever Sander Nieuwenhuijsen onderzoekt hoe aardappelboeren en wetenschappers de strijd aangaan, zodat hij zijn geliefde patat niet hoeft te missen. Hij gaat langs bij Paul en Sandra Cryns op hun akkerbouwbedrijf in Swifterbant en spreekt onderzoeker plantveredeling Jack Vossen (https://www.wur.nl/nl/personen/jack-vossen.htm) en onderzoeker gewasgezondheid Geert Kessel (https://www.wur.nl/nl/personen/geert-jan-kessel.htm) op de Wageningen University & Research.
Meer weten?
📺 Focus - Wijn onder druk (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Wijn-onder-druk/VPWON_1353484)
📺 Focus – Menselijke mest (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Menselijke-mest/VPWON_1353486)
📺 Let op: friet mogelijk duurder door 'verzopen' akkers (https://www.youtube.com/watch?v=lhJ4_exItbk) (WNL)
🔈Dit is waarom jouw frietjes veel duurder worden (https://www.nporadio1.nl/podcasts/goed-werk/109758/dit-is-waarom-jouw-frietjes-veel-duurder-worden-24-juni-2024) (EO)
Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:
Host: Lara Billie Rense
Redactie & verslaggeving: Sander Nieuwenhuijsen
Techniek: Stijn Goossens
Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)
-
In deze speciale live-opname vanaf het Betweter Festival van de Universiteit Utrecht duiken we in de complexe wereld van chronische pijn en de rol van communicatie daarin.
Communicatiewetenschapper Baukje Stinesen van de Hogeschool Utrecht deelt haar inzichten over hoe patiënten, behandelaars en omstanders praten over pijn. Waarom is het zo moeilijk om chronische pijn in woorden te vatten? En kan betere communicatie de pijnervaring veranderen?
Je hoort ook de ervaringen van ervaringsdeskundige Koert Hommel, die tevens werkt voor de Landelijke Pijn Organisatie (LPO).
Deze aflevering van Podcast Focus werd opgenomen tijdens het Betweter Festival van de Universiteit Utrecht, live vanuit Tivoli Vredenburg.
* Baukje Stinesen publiceerde samen met anderen een artikel over haar onderzoek (https://ejhc.org/article/view/3676/2988) in het European Journal of Health Communication.
Presentatie: Lara Billie Rense
Redactie en montage: Stijn Goossens
Verslaggevers: Ruben Rosen Jacobson en Sander Nieuwenhuijsen
Met dank aan: Tessa de Vries en Erwin Maas (Universiteit Utrecht) -
Lowlands Science is een terugkerend onderdeel op het grootschalige festival in Biddinghuizen. Wetenschappers van universiteiten, HBO-instellingen en onderzoeksinstituten grijpen de kans aan om te vertellen over hun onderzoek én data te verzamelen onder de 65.000 potentiële proefpersonen. Verslaggevers Tess en Sander mengen zich onder de festivalbezoekers en dragen ook hun steentje bij.
* In een glazen cabine onder de druk van publiek en opzwepende muziek probeert Tess een puzzel op te lossen. Socioloog Thijs Bol (https://www.uva.nl/profiel/b/o/t.bol/t.bol.html) van de Universiteit van Amsterdam onderzoekt op deze manier de invloed van prestatiedruk en hoopt meer te weten te komen over hoe jongeren kijken naar de maakbaarheid van hun eigen succes.
* In Holland’s Next Embryo Model (https://www.nemokennislink.nl/publicaties/hollands-next-embryo-model/)worden op de catwalk verschillende embryo-modellen gepresenteerd die onderzoekers gebruiken om vroege levensontwikkeling te bestuderen. Aan de publieksjury de taak om te hun mening te geven over de ethische vragen die deze modellen oproepen. Een maatschappelijke discussie in klein, waarbij de argumenten en overwegingen van de festivalgangers input kunnen zijn voor beleidsmakers en de politiek.
* Taalwetenschapper Martijn Wieling (https://www.martijnwieling.nl/) van de Rijksuniversiteit Groningen is benieuwd wie op basis van spraak beter kan herkennen uit welk deel van het land iemand komt: de mens of een AI-systeem? Door te luisteren naar andere bezoekers moeten deelnemers aan het onderzoek beoordelen waar ze denken dat iemand vandaan komt. Ook wordt er nieuwe spraakdata verzameld door zinnen in te spreken met karakteristieke klanken. Zo kunnen spraaktechnologieën, zoals automatische spraakherkenning of tekst-naar-spraaksystemen, uiteindelijk verbeterd worden.
Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:
Redactie: Stijn Goossens
Verslaggeving & techniek: Tess de Bruijn, Sander Nieuwenhuijsen
Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972) -
Lichtvlekje, geel kijkgaatje of spits elfje. Je verzint het niet, de poëtische namen van sommige insecten. Toch zitten ze misschien ook in jouw tuin. Hoe kan het eigenlijk worden, als je alles doet en laat om je tuin om te toveren tot een verwilderde en diervriendelijke groene oase? We gaan op zoek naar het kleinste leven in een paradijselijke tuin in Oosterbeek.
Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?
Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vindt de BioBlitz hier (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/).
De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).
Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt)
Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman
📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief -
Niet iedereen heeft een tuin, maar dat is geen excuus om niets voor de natuur te betekenen. Een balkon is natuurlijk een stuk kleiner en je kan er geen tegels wippen, maar kansloos ben je zeker niet. Het meest minuscule balkon kan juist boordevol leven zitten. Ook geen balkon? Dan kun je altijd nog guerrilla tuinieren in de openbare ruimte.
Onze tuinen (en balkons dus) samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?
Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vindt de BioBlitz hier. (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/)
De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).
Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (https://podcast.npo.nl/admin/feed/101/feeditem/go.ntr.nl/iederetuintelt)
Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman
📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief -
Wetenschappers klimmen steeds vaker op de barricaden. Ze organiseerden woonprotesten, stonden in toga op de A12, en bezetten universiteitsgebouwen uit protest tegen banden met fossiele industrie en met Israëlische universiteiten. Ze spraken zich uit over het vaccinatiebeleid en mengden zich in debatten over migratie en stikstof.Is wetenschapsactivisme een noodzakelijke reactie op onrecht, desinformatie, en de politisering van wetenschappelijke kennis? Of ondermijnt het de autoriteit van de wetenschap? Met vier wetenschappers die zich uitspreken over urgente kwesties - van klimaat en ecologie tot mensenrechten en gezondheid - ontleden we het fenomeen wetenschapsactivisme tot op het bot.Op zondagavond 21 juli ging Lara Billie Rense live op NPO Radio 1 (https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/npo-radio-1-special/9bd0c490-410a-4c01-ad9e-0332dd799ed8/2024-07-21-npo-radio-1-extra) in gesprek met:* Efraïm Hart, arts en adviseur medische opleidingen bij het OLVG, is politiek actief voor de ChristenUnie en promoveert op ‘zorgactivisme’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam;* Yolande Jansen, universitair hoofddocent Sociale en Politieke Filosofie aan de Universiteit van Amsterdam, betrokken bij Scientist Rebellion en Dutch Scholars for Palestine;* Erik van Sebille, hoogleraar oceanografie en public engagement aan de Universiteit Utrecht, werkt aan een methode om de verantwoordelijken voor plasticvervuiling op te sporen;* Martijn Duineveld, universitair hoofddocent culturele geografie aan de universiteit van Wageningen, betrokken bij Scientists4Future en mede-oprichter van het onderzoeksplatform Climate Obstruction NL.Links naar besproken onderwerpen:* Boek: Merchants of Doubt, Naomi Oreskes (https://www.bloomsbury.com/us/merchants-of-doubt-9781608193943/)* Boek: Parasiet der kwetsbaren, Wanda de Kanter (https://uitgeverijpluim.nl/parasiet-der-kwetsbaren)* Boeken van schrijver: Ilan Pappe (https://www.simonandschuster.com/authors/Ilan-Pappe/167493452)* Netwerk Climate Obstruction NL (https://www.climateobstruction.nl/nl/nederlands-netwerk-voor-onderzoek-naar-klimaatobstructie/)Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:Host: Lara Billie RenseRedactie: Corlijn de Groot, Marieke DrostTechniek: Matthijs Lukassen, Stijn Goossens, Gerda BosmanEindredactie: Gerda BosmanVragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)
-
Wij Nederlanders zijn dol op beton. Overal om je heen zie je het als je door een woonwijk wandelt: Of het nou grote vierkante tegels zijn of grint, in veel tuinen is er geen grasspriet te bekennen. Vooral omdat we het idee hebben dat dit het minste onderhoud kost. Zo’n stenen omgeving biedt niks voor insecten, terwijl ook deze tuinen juist heel veel potentie hebben.
Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?
Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vind de BioBlitz hier. (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/)
Lees hier verder over de missie van kwekerij Cruydthoeck (https://www.cruydthoeck.nl/biodiversiteit/wat-kun-je-zelf-doen/kies-voor-inheems-met-regionale-herkomst/) en wat je zelf kan doen
Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt)
Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman
📱Ga naar onze YouTube (https://www.youtube.com/@NTRWetenschap), Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap)voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) -
Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen?
Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vind de BioBlitz hier. (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/)
De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).
De volgende aflevering 'Sterk zaad' komt op 10 juli online. Net als de Q and A met Mátyás Bittenbinder op YouTube (https://www.youtube.com/@NTRWetenschap)en Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)
Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt)
Verslaggeving: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek.
📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap)voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.
Vragen? Mail de redactie: [email protected] (mailto:[email protected])
Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) -
Er is een nieuw, allergrootste natuurpark van Nederland: het ‘Nationaal Park Alle Tuinen’.
In de nieuwe podcastserie 'Iedere tuin telt' helpen we iedereen die een tuin heeft met zijn nieuwe taak als natuurbeheerder.
Vanaf 30 juni te beluisteren in Podcast Focus.
Nationaal Park Alle Tuinen.
We gaan op onderzoek uit in dit gloednieuwe Nationaal Park: Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling.
Meer weten? Kijk op go.ntr.nl/iederetuintelt (https://ntr.nl/site/tekst/My+Garden+of+a+Thousand+Bees/172) -
Deze extra aflevering werd opgenomen tijdens de lancering van de podcast 'Alles voor de wetenschap' op zondag 23 juni in het Allard Pierson Museum te Amsterdam.
In deze aflevering spreekt Lara Billie Rense met drie vrouwen die op dit moment in het wetenschappelijke veld werken. Aan tafel zitten Daphne Stam (theoretisch natuurkundige), Fleur Zeldenrust (hersenwetenschapper) en Margriet van der Heijden (bijzonder hoogleraar wetenschapscommunicatie).
Zij vertellen over hun eigen ervaringen als vrouw in de wetenschap en beantwoorden vragen uit het publiek.
Presentatie: Lara Billie Rense
Redactie: Edda Heinsman
Opname en montage: Stijn Goossens
Met dank aan: Allard Pierson Museum, Stichting Academisch Erfgoed, Frank Meijer, Eline den Dunnen.
Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie. -
Briljant natuurkundige, zakenvrouw, oorlogsheldin, Caroline Bleeker (1897-1985) is het allemaal. Ondernemend en zelfbewust als ze is, richt ze na haar promotie een eigen bedrijf op: een fabriek voor wetenschappelijke instrumenten. In de jaren dertig groeit het uit tot een bloeiend bedrijf. Tijdens de oorlog wordt het een plek waar joodse onderduikers een veilig heenkomen vinden.
Jarenlang werkt Caroline Bleeker samen met de natuurkundige Frits Zernike en dat resulteert in een baanbrekende uitvinding: een microscoop waarmee voor het eerst het proces van celdeling kan worden bestudeerd. Hij krijgt er de Nobelprijs voor. Maar hoe groot is haar rol eigenlijk?
Gemaakt door Edda Heinsman.
Met medewerking van Margriet van der Heijden, Gijs van Ginkel en Nynke van de Haar
Eindredactie: Marion Oskamp
Muziek: Arie Visser
Eindmontage: Arno Peeters
Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk
Met de stem van Nienke de la Rive Box als Caroline Bleeker, en met de stem van Bart Meijer.
Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie. - Mostra di più
